بیماری سرخجه در بارداری و علائم آن

نام دیگر بیماری سرخجه در دوران بارداری روبلا است. عفونت سرخجه سبب بروز علائم خفیف مشابه نشانه‌های آنفولوانزا و دانه‌های پوستی می‌گردد. تنها نیمی از افرادی که دچار روبلا می‌شوند علائم ذکر شده یا در واقع شکل ظاهری سرخجه را از خود بروز می‌دهند. نیمی دیگر هیچ علائمی را بروز نداده و ممکن هست حتی متوجه وجود عفونت در بدن خود نشوند. 

علائم بیماری سرخجه در بارداری کدامند؟

بیماری سرخجه در بارداری برای جنین در درون رحم مادر بسیار خطرناک می‌باشد. اگر شما به بیماری سرخجه در بارداری مبتلا شوید، اثرات بیماری سرخجه مادر بر نوزاد، مانند بسیاری از بیماری‌ها در بارداری جدی و بعضا غیرقابل جبران خواهد بود. نیمی از افرادی که به بیماری سرخجه مبتلا می‌شوند، علائم بیماری را از خود بروز می‌دهند. اما نیمه دیگر بدون علامت خواهند بود. از نشانه‌های اصلی بیماری سرخجه به علائم خفیف مشابه به آنفولوانزا در بارداری همراه با دانه‌های پوستی می‌توان اشاره نمود. راش پوستی به طور معمول حدود سه روز در بدن شما باقی خواهد ماند. علائم شبه آنفلوانزا عبارتند از:

1. تب
2. سردرد
3. آبریزش بینی
4. قرمزی چشم‌ها
5. تورم غدد لنفاوی
6. درد مفاصل و عضلات

*نحوه ابتلا و عکس سرخک در کودکان + روشهای درمان سریع

علت بیماری سرخجه در بارداری چیست؟

عامل بیماری سرخجه در بارداری، ویروس روبلا است. این بیماری مانند آبله مرغان در بارداری به شدت واگیردار است. از طریق ترشحات تنفسی فرد مبتلا به دیگران منتقل می‌گردد. به طور مثال اگر فرد مبتلا عطسه و سرفه کند و شما هوای آلوده محیط را تنفس نمایید، مبتلا خواهید شد.

در کشور ما به دلیل واکسیناسیون انجام شده برای کودکان در دهه‌های گذشته، بیماری سرخجه محدود شده است. واکسیناسیون بیماری سرخجه سبب می‌شود که فرد برای تمام عمر خود در برابر روبلا ایمن شود. در نتیجه مادرانی که طی سال‌های اخیر واکسن سرخجه نزده‌اند، در خطر ابتلا به بیماری سرخجه در بارداری قرار دارند.

در بسیاری از کشورها سرخجه، هم‌چنان شایع است. افرادی که از کشورهای مختلف به ایران سفر می‌کنند می‌توانند بیماری سرخجه را همراه خود به کشور منتقل کنند. حتی ممکن است فرد واکسینه ‌نشده با سفر به کشورهایی که در آن‌ها سرخجه شیوع دارد، به بیماری مبتلا شود.

در نتیجه انجام واکسیناسیون جهت مصنویت در برابر بیماری سرخجه در بارداری اهمیت فراوان دارد. بنابراین پیش از اقدام به بارداری با درمانگر خود مشورت نموده و در جهت ایجاد ایمنی در برابر بیماری سرخجه اقدام نمایید. 

عوارض بیماری سرخجه در مادر و جنین

بیماری سرخجه در بارداری سبب بروز عوارض جدی درروند حاملگی و سلامت جنین خواهد شد. اگر در سه ماهه اول و دوم به بیماری سرخجه در بارداری مبتلا شوید، عوارض جدی‌تری به دنبال خواهد داشت. بیماری سرخجه در بارداری ریسک مشکلات زیر را افزایش می‌دهد:

1. سندرم کونژنیتال روبلا؛ این شرایط زمانی رخ می‌دهد که بیماری سرخجه در بارداری از طریق جفت به جنین منتقل گردد. این سندرم سبب تولد نوزاد با نقایص متعدد مادرزادی خواهد شد. این نقایص شامل مشکلات قلبی، بیماری میکروسفالی، مشکلات بینایی، مشکلات شنوایی، عقب‌ماندگی ذهنی، اختلالات استخوانی، اختلال رشد، مشکلات هورمونی، عفونت ریه، آسیب به کبد و طحال می‌باشند. 
2. سقط؛ به مرگ جنین پیش از ۲۰ هفته بارداری، سقط گفته می‌شود.
3. مرده‌ زایی؛ به مرگ داخل رحمی جنین پس از هفته ۲۰ بارداری رامرده‌زایی می‌گویند.
4. زایمان زودرس؛ تولد نوزاد زودتر از موعد (پیش از ۳۷ هفته بارداری) را زایمان زودرس می‌گویند. در این شرایط معمولا وزن جنین از حد معمول کمتر خواهد بود.

روش‌های پیشگیری از انتقال بیماری سرخجه 

همان‌طور که پیش‌تر ذکر کردیم، بیماری سرخجه در بارداری به جنین منتقل خواهد شد. در نتیجه جهت جلوگیری از ابتلا به بیماری سرخجه در بارداری، انتقال آن به جنین و بروز عوارض احتمالی بهتر است پیش از بارداری از ایمنی بدن خود نسبت به روبلا اطمینان حاصل نمایید. اگر بدن شما نسبت به عفونت ایمن باشد یعنی به بیماری مبتلا نخواهید شد. 

شایع‌ترین روش ایجاد ایمنی در بدن انجام واکسیناسیون در زمان کودکی است. البته اگر در گذشته به بیماری سرخجه مبتلا شده باشید نیز تا پایان عمر نسبت به آن مصون خواهید بود. انجام آزمایش خون می‌تواند سطح مصونیت شما نسبت به روبلا را مشخص نماید. اگر قصد بارداری دارید و ایمنی بدن خود نسبت به روبلا اطلاع ندارید می‌توانید با مشورت با پزشک، آزمایشسرخجه قبل از بارداری را انجام دهید تا از مصونیت بدن خود مطلع شوید.

اگر بدن شما مصونیت کافی نسبت به روبلا نداشته باشد، با انجام توصیه‌های زیر می‌توانید از انتقال آن به جنین جلوگیری نمایید:

• پیش از بارداری واکسن روبلا و MMR را تزریق نمایید. حدود سه ماه بعد از تزریق واکسن سرخجه می‌توانید جهت بارداری اقدام نمایید.
• در دوران بارداری سطح ایمنی بدن شما نسبت به روبلا، بهتر است سنجیده شود. اگر بدن شما نسبت به سرخجه مصونیت نداشته باشد، نمی‌توانید واکسن MMR را تزریق نمایید. زیرا تزریق واکسن سرخجه در بارداری ممنوع است.
• از نزدیک شدن به افراد مبتلا به سرخجه بپرهیزید.
• اگر با فرد مبتلا به سرخجه در ارتباط بودید، لطفا در اسرع وقت، مراتب را به درمانگر خود اطلاع دهید.
• لطفا پس از زایمان، واکسن MMRر را تزریق نمایید. نوزاد شما تا پیش از اولین موعد واکسن MMR که در ۱۲ ماهگی انجام می‌شود، نسبت به بیماری سرخجه، ایمنی لازم را ندارد. اگر شما پس از زایمان، واکسیناسیون شوید، احتمال انتقال بیماری از شما به جنین از بین خواهد رفت. ضمنا از ابتلای جنین در بارداری‌های لینده به بیماری سرخجه نیز جلوگیری خواهد کرد. 

تفسیر آزمایش سرخجه در بارداری

بالا بودن آنتی‌بادی سرخجه در بارداری نشان‌دهنده مصونیت بدن شما نسبت به این بیماری است. اما اگر شما به بیماری سرخجه در بارداری مبتلا شوید، سطوح دیگری از آنتی‌بادی‌ها و گلبول‌های سفید افزایش می‌یابند که نشان‌دهنده عفونت است.

با انجام آزمایش سرخجه پیش از بارداری می‌توان به میزان ایمنی بدن در برابر بیماری سرخجه پی برد.

میزان انتقال بیماری سرخجه در طول بارداری به جنین

ابتلا به بیماری سرخجه در اوایل بارداری ریسک انتقال عفونت به جنین را افزایش می‌دهد. به طور مثال اگر شما در سه ماهه اول بارداری به بیماری سرخجه مبتلا شوید، ۸۵درصد احتمال انتقال روبلا به جنین وجود دارد.

اما اگر بین هفته‌های ۱۳ تا ۱۶ بارداری، به روبلا مبتلا شوید، ریسک انتقال عفونت به جنین حدود ۵۰ درصد می‌باشد. اگر در اواخر سه ماهه دوم یا سه ماهه سوم بیمار شوید، ریسک انتقال ویروس به جنین به ۲۵ درصد کاهش خواهد یافت. 

اگر شما به بیماری سرخجه در بارداری مبتلا شوید، ضمن درمان علائم، بررسی‌های لازم بر روی جنین انجام خواهد شد تا از بروز هر یک از نواقص احتمالی اطمینان حاصل کرد. گاهی اوقات نواقص جنین به حدی شدید است که ممکن است مجبور به سقط جنین شوید.