بهترین غذا‌ها برای وزن گیری نوزاد
همانطور که به دنبال بهترین مکمل برای وزن گیری جنین در بارداری هستید، غذا برای وزن‌گیری نوزاد یک نیاز ضروری و حتمی است. وزن‌گیری نوزاد در ماه اول بسیار مهم است. سبد غذایی نوزاد بسته به سن و وضعیتی که دارد، متفاوت است؛ مثلا غذا دادن به نوزاد رفلاکسی قواعد خاص خودش را دارد. در نوزادان زیر 6 ماه تنها شیر مادر یا شیر خشک است که منجر به وزن‌گیری و رشد نوزاد می‌شود. در حالی که با شروع تغذیه تکمیلی نوزاد، غذا دادن به نوزاد تنوع بیشتری پیدا می‌کند و مادر میتواند از غذاهای مناسب نوزاد به تناسب قدرت معده او در هر ماه برای وزن‌گیری نوزاد استفاده کند. درست مانند غذا خوردن در دوران بارداری؛ مثلا خوردن دوغ در بارداری، خوردن هویج در بارداری یا خوردن سیب در دوران بارداری همگی باید به تناسب و به قاعده باشد. استفاه از هر یک از این منابع غذایی برای کودک نیز باید در حجم درست و در زمان درست اتفاق یبفتد.
تاثیر غذا برای وزن‌گیری نوزاد
اینکه غذا دادن به کودک از چند ماهگی شروع می شود؟ نوزاد دقیقا چه چیزی می‌خورد؟ چطور می‌خورد؟ در چه شرایطی تغذیه می‌شود؟ و یا اینکه فاصله تغذیه‌های متعدد نوزاد در هر روز چه قدر است؟ در وزن‌گیری طبیعی نوزاد موثر است. به عبارت دیگر مواد غذایی که به کودک داده می شود، در یلامتی و وزن متناسب او تاثیر دارد. مثلا تخم بلدرچین برای نوزاد بمبی از انرژی و مواد مغذای است. برای واضح‌تر شرح دادن موضوع بهتر است نوزادان را به دو گروه سنی پیش از 6 ماهگی و بعد از 6 ماهگی تقسیم کنیم. زیرا سبد غذایی نوزاد در این دو گروه سنی تفاوت‌های زیادی با هم دارند.
غذا برای وزن‌گیری نوزاد زیر 6 ماه
اگر می پرسید برای وزن‌گیری نوزاد چه باید کرد؟ باید بگوییم که کارهای زیادی برای وزن گیری نوزاد می توانید انجام دهید. از بدو تولد تا پایان 5 ماهگی، وزن نوزادان به طور معمول باید دو برابر وزن تولدشان شده باشد. فرایند وزن‌گیری در تمام طول این شش ماه با تغذیه نوزاد از شیر انجام می‌شود. اینکه نوزاد از شیر مادر تغذیه می‌شود یا شیر خشک بی تردید در تغذیه او تاثیر دارد، اما این تاثیر نباید به گونه‌ای باشد که او را از نمودار رشد طبیعی بیش از حد عقب بیندازد.در مورد جدول برنامه غذایی نوزاد 5 ماهه در این مقاله بیشتر بخوانید.
بدیهی است که ارجحیت تغذیه نوزادان زیر 6 ماه با شیر مادر است، اما چنانچه وزن نوزاد در توزین ماهیانه نرمال نباشد، تغذیه همزمان نوزاد با شیر مادر و شیر خشک بلامانع است و کمک می‌کند تا نوزاد وزن بگیرد. حتی مادر میتواند شیر خود را بدوشد و هر 100 سی سی شیر دوشیده شده را با نیم یا حداکثر یک قاشق چایخوری شیر خشک ترکیب کند و ترجیحا با قاشق یا قطره چکان به نوزاد بدهد. یا اینکه شیر خشک را با آب کمتر درست کند و اندکی غلیظ‌تر و با کالری بیشتر به نوزاد بدهد. اینکه تاکید می‌کنیم نوزاد را با شیشه تغذیه نکنید، به این علت است که راحتی مکیدن شیشه شیر نوزاد را تنبل می‌کند و باعث می‌شود که او برای مکیدن سینه مادر تلاش نکند و از این کار امتناع کند.
*در مورد فواید شیر مادر برای نوزاد در این مقاله بیشتر بخوانید
چرا شیر تنها غذا برای وزن‌گیری نوزاد زیر 6 ماه است؟
غذا دادن به کودک زیر شش ماه برای مادرانی که اصول تغذیه نوزاد را از قبل مطالعه کرده باشند، سخت نیست. معده نوزاد زیر شش ماه هنوز آنقدر قوی نشده است تا بتواند هر غذایی را بپذیرد. در واقع تحمل معده نوزادان زیر شش ماه به اندازه‌ای نیست که بتواند غذاهای جامد را هضم کند. بنابراین تنها غذا برای وزن گیری نوزاد زیر 6 ماه شیر است. معده نوزاد زیر 6 ماه حتما به خروج گاز نیاز دارد. به همین دلیل باید بعد از هر بار شیردهی آروغ گیری انجام شود. اگر نوزاد سخت آروغ می زند، حتما لازم است علت سخت آروغ زدن نوزاد مشخص شود.
به طور معمول از لحاظ رشدی تا 6 ماهگی بین کودکی که با شیر مادر و یا شیر خشک تغذیه می شود، تفاوتی وجود ندارد؛ اما بعد از 6 ماهگی تفاوت‌ها آغاز می‌شود. معمولا در حدود 7 تا 9 ماهگیِ کودکانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند، وزن آنها کمی کاهش پیدا می‌کند. این در حالی است که این اتفاق برای کودکانی که از شیر خشک تغذیه می‌شود، رخ نمی‌دهد. در واقع یک کودک شیر خشک خوار در پایان یک سالگی در حدود 700 گرم از یک کودک شیر مادر خوار وزن بیشتری دارد. این تفاوت به هیچ وجه جایی برای نگرانی ایجاد نمی‌کند؛ زیرا قطع به یقین تغذیه با شیر مادر کودک را سالم‌تر و تکیده‌تر خواهد کرد. تغذیه نوزاد با شیر مادر سیستم ایمنی بدن او را تقویت می‌کند. شیر مادر به علت داشتن قند و نمک کمتر، آب و املاح بدن نوزاد را بهتر تنظیم می‌کند.
بنابراین تنها از شیر به عنوان غذا برای وزن گیری نوزاد زیر 6 ماه خود استفاده کنید. میتوانید در این مقاله با بهترین شیر خشک چاق کننده نوزاد اشنا شوید.
ترکیب شیر مادر و شیر خشک بهتر از استفاده صرف از شیر خشک است. این ترکیب بهتر است، زیرا مطمئن‌تر میتواند در سبد غذایی نوزاد شما قرار بگیرد و شکم او را سیر کند و نیازهای بدنی او را نیز تامین کند. فراموش نکنید که برای داشتن شیر بهتر و مقوی‌تر حتما باید به تغذیه خود نیز توجه کنید و خوب و مقوی غذا بخورید.
غذا برای وزن‌گیری نوزاد بالای شش ماه
تهیه غذای کودک شش ماهه و بالاتر کمی راحت است. زیرا این زمان تغذیه تکمیلی نوزاد شروع می‌شود. هرچه از سن او می‌گذرد، غذاهای کمکی بیشتری به رژیم غذایی نوزاد اضافه می‌شود که به وزن‌گیری او کمک بسیاری می‌کند. غذا برای وزن گیری نوزاد در هر ماه تنوع بیشتری پیدا می‌کند. اگر مادر به اندازه کافی برای تغذیه نوزاد و کودک خود وقت بگذارد، به خوبی میتواند سبد غذایی نوزاد را غنی کند، غذا خوردن را به او یاد بدهد و در کنار آموزش این مهارت، شکم نوزاد را از مواد غذایی خوب و مغذی پر کند.
چه غذاهایی برای وزن‌گیری نوزاد بالای 6 ماه مناسب است؟
پایان شش ماه زمان مناسبی برای شروع تغذیه تکمیلی نوزاد و آشنایی او با طعم‌های مختلف است. نوزاد در هر ماه از رشد خود به منابع غذایی متفاوتی نیاز دارد. شروع غذای جامد برای نوزاد اگر زودتر از موعد یا دیرتر از موعد باشد، عواقب خاص خودش را دارد. بنابراین غذاهای مناسب نوزاد را از زمان مناسب شروع کنید. برای غذا دادن به کودک بالای شش ماه خود وقت بگذارید و به تدریج او را با انواع طعم‌ها، مزه‌ها و خوراکی‌ها آشنا کنید. اما فراموش نکنید که شیر دادن به نوزاد همچنان باید ادامه داشته باشد.
غذاهای مناسب برای تغذیه تکمیلی و وزن‌گیری نوزاد
تغذیه تکمیلی نوزاد بعد از شش ماهگی و با موادی آغاز می‌شود که معمولا نوزادان حساسیت کمتری به آن نشان می‌دهند. در این بین حتما به موضوع نکاتی برای استفاده و نگهداری از غذای کودک نیز توجه کنید. در ادامه تعدادی از غذاهای کمکی که میتوانید به نوزاد خود بدهید، برای شما آورده‌ایم.
1. فرنی آرد برنج
با توجه به اینکه حساسیت نوزاد به برنج کمتر از گندم است، لذا شروع تغذیه کمکی نوزاد با آرد برنج است. فرنی آرد برنج یک غذای کمکی برای نوزاد است که با آب یا با شیر مادر تهیه می‌شود. فراموش نکنید که هنوز زمان استفاده از پروتئین گاوی فرا نرسیده است. زیرا آلرژی به این نوع پروتئین در کودکان معمولا زیاد است و معده آنها توانایی هضم این پروتئین را ندارد.
*در مورد علائم حساسیت به پروتئین گاوی در نوزادان بیشتر بخوانید
توصیه می‌کنیم از آرد برنج کارخانه‌ای و صنعتی استفاده نکنید. کمی برنج مرغوب را خیس کنید، بعد از آبکشی در پارچه‌ای پهن کنید و اجازه دهید چند روزی برنج در سایه (فقط در سایه) خشک شود. سپس برنج را آرد و آسیاب کنید و از آرد حاصل برای دلبندتان فرنی تهیه کنید.
2. حریره بادام
حریره بادام غذای کمکی دیگری است که برای وزن گیری و رشد نوزاد بسیار مفید و موثر است. اساسا بادام درختی منبع فوق‌العاده‌ای از مواد مغذی است که استفاده از آن به مادران باردار نیز توصیه می‌شود. حریره بادام را از بادام خوب و شیرین تهیه کنید.
برای طرز تهیه حریره بادام برای نوزاد 6 ماهه، تعدادی بادام را چند ساعتی در آب گرم خیس کنید. سپس پوست آنها را بکَنید. کاملا پودر کنید. پودر بادام را با مقداری آرد برنج و شکر و آب مخلوط کنید و روی شعله بگذارید تا کم کم غلیظ شود. غلظت حریره بادام باید مانند شیر مادر باشد.
3. سوپ‌ها
سوپ‌ها بخش دیگری از غذای کمکی برای نوزادان بالا شش ماه هستند. دو هفته آخر ماه هفتم زمان مناسبی برای وارد کردن سوپ به سبد غذایی نوزاد است. این شکل از غذا برای وزن گیری نوزاد بسیار مناسب و موثر است. البته مادر باید تنوع استفاده از مواد خوراکی را در تهیه سوپ رعایت کند و رفته رفته مواد بیشتری به سوپ اضافه کند.
* طرز تهیه انواع غذای مقوی برای نوزاد 7 ماهه + دستور غذاهای خوشمزه و وزن دهنده
گوشت گوسفند به مرغ ارجحیت دارد و گوشت مرغ به گوساله. بنابراین توصیه می‌کنیم اولین سوپی را که برای دلبندتان تهیه می‌کنید، از گوشت گوسفند استفاده کنید. برنج، هویج و سبزیجات ترکیبات دیگری هستند که باید به سوپ اضافه کنید. بهتر است هر سه روز یک بار یک نوع سبزی جدید به سوپ اضافه کند. جعفری، گشنیز، لوبیا سبز، کدوسبز و کرفس سبزیجات مناسبی برای سوپ نوزاد در این سن هستند. تا قبل از یک سالگی از اسفناج استفاده نکنید. در عوض خودتان اسفناج بخورید تا مواد موثر آن از طریق شیر به دلبندتان برسد. سبزیجات را در لحظات آخر به سوپ اضافه کنید. استفاده از نمک و شکر در سوپ نوزادان توصیه نمی‌شود. سعی کنید با خلاقیت سوپ را خوشمزه تهیه کنید.
*طرز تهیه ماکارونی برای کودک ده ماهه
4. زرده تخم مرغ
ماه هشتم زمان مناسبی برای این است که زرده تخم مرغ یا زرده تخم بلدرچین را به رژیم غذایی کودکتان اضافه کنید. از مصرف سفیده تا زیر یک سالگی جدا خودداری کنید. زرده میتواند گزینه خوبی به عنوان صبحانه برای نوزاد 9 ماهه و بزرگتر باشد.
5. سبزیجات نشاسته‌ای
آغاز ماه هشتم زمان مناسبی برای استفاده از سبزیجات نشاسته‌ای از جمله سیب زمینی، نخود فرنگی و کدو حلوایی در سوپ کودک است.
6. ماست
دوهفته دوم ماه هشتم ماست را وارد سبد غذایی نوزاد کنید. میتوانید ماست را همراه با پوره سیب زمینی، هویج یا سبزیجات یادشده به کودک بدهید.
7. حبوبات
با آغاز ماه نهم می توانید از حبوبات در رژیم غذایی نوزادان استفاده کنید. استفاده از حبوبات را با عدس و ماش آغاز کنید. زیرا هضم راحت‌تری دارند. کم کم از لوبیا چیتی و لوبیا قرمز استفاده کنید و حتما قبل از مصرف آنها را خیس کنید و پوستشان را جدا کنید و به سوپ اضافه کنید.
نکته: می توانید از کمی کره در سوپ نوزادانی که خوب وزن نمی‌گیرند، استفاده کنید.
8. آب میوه
دو هفته آخر ماه نهم زمانی است که میتواند آب میوه طبیعی به دلبندتان بدهید. مرکبات و هویج و سیب گزینه خوبی برای آب میوه درست کردن هستند.
9. میوه
در دو هفته اول ماه دهم خودِ میوه را به رژیم غذایی کودک اضافه کنید. میوه‌ای که پوست گرفته شده، له شده و بدون هسته و اضافات باشد.
از این زمان به بعد کم کم با توجه به اشتهای کودک به او غذا بدهید.
10. استفاده از سویق در رژیم غذایی کودک
بد نیست در پایان از سویق یا سرلاک اسلامی به عنوان یک غذا برای وزن گیری نوزاد یاد کنیم که تاثیر زیادی هم دارد. سویق‌ها انواع مختلفی دارند که با ترکیبات متنوع برای سن‌های مختلف استفاده می‌شوند. سویق‌ها قابلیت ترکیب با شیر، عسل، آب و ... را دارند. به تناسب سن نوزاد باید از ترکیب مناسب استفاده کرد.
کلام آخر
فراموش نکنید که آموزش ما به عنوان والدین کودک برای بهتر غذا خوردن او تاثیر زیادی دارد. توصیه می‌کنیم کودک را با سفره آشنا کنید؛ او را در کنار سفره و در کنار دیگر اعضای خانواده تغذیه کنید؛ به میان وعده‌هایی که به کودک می‌دهید، توجه کنید و اجازه بدهید کودک خودش غذا خوردن را تجربه کند. از دستانش استفاده کند و با راحتی کامل غذا بخورد. به او به اجبار غذا ندهید و با خلاقیت بهترین مواد مغذی را به او بدهید. همچنین میتوانید با تزیین و جداب نشان دادن غذا، او را به خوردن تشویق کنید. ( به مقاله تزیین صبحانه سالم برای مدرسه نیز مراجعه کنید.)
روزانه پیام مشاور، متناسب با سن کودکتون دریافت کنین. 
سوالاتتون رو از مامانای با تجربه بپرسین.
با بازیهایی که به رشد هوش و خلاقیت فرزندتون کمک میکنه آشنا بشین.