حرکت جنین در رحم، تکان نخوردن جنین و حرکت در پایین شکم

حرکت جنین در رحم یکی از هیجان ‌انگیزترین لحظات بارداری برای مادر است. زمانی که برای اولین بار تکان خوردن جنین در بارداری احساس می‌شود، اوج شادی مادر رقم میخورد. این حرکات ظریف، شما را از رشد و نمو جنین درون بدن شما آگاه می‌کند. ضمن اینکه تکان خوردن جنین در شکم مادر ارتباط مادر را با زندگی کوچکی که در بدنش جریان دارد، تکمیل می‌کند.

چه زمانی حرکت جنین در دوران بارداری احساس می‌شود؟

حرکت جنین در رحم از روزهای ابتدایی بارداری پس از بروز علائم بارداری آغاز می‌شود. اما حوالی هفته ۱۶ تا ۲۵ بارداری اولین حرکات جنین با عنوان «کوئیکنینگ»، توسط مادر احساس خواهد شد. در بارداری‌ اول، معمولا این حرکات نزدیک به هفته ۲۵ احساس خواهد شد. پس برای تجربه لمس حرکات جنین عجله نداشته باشید. ضمنا اگر موقعیت جفت جنین شما، قدامی باشد (یعنی روی دیواره جلویی رحم لانه ‌گزینی کرده باشد)، جفت بین عضلات شما و جنین قرار می‌گیرد، در نتیجه سبب می‌شود شما حرکات جنین را دیرتر یا ضعیف‌تر احساس نمایید.

در حاملگی دوم به بعد ممکن است از حوالی هفته ۱۳ بارداری حرکات جنین را احساس نمایید. به طور معمول در شرایط استراحت، زمانی که نشسته هستید یا دراز کشیده‌اید حرکات جنین را احساس خواهید کرد.

فواصل زمانی حرکات جنین در بارداری چقدر است؟

در اوایل بارداری معمولا دفعات کمی در روز چرخش‌ها و لرزش‌های خفیفی را در ناحیه شکم احساس خواهید کرد. با گذشت زمان و افزایش سن بارداری و وزن جنین ( معمولا با پایان سه ماهه دوم ) تعداد دفعات و شدت حرکات جنین افزایش خواهد یافت. تحقیقات نشان داده است که حرکات جنین در سه ماهه سوم بارداری به طور متوسط به ۳۰ بار در هر ساعت می‌رسد.

جنین در درون رحم شما، ساعاتی را به خواب می‌گذراند. معمولا در زمان خواب جنین شما تحرکات او را احساس نمی‌کنید. سطح فعالیت جنین بین ساعت ۹ شب تا ۱ نیمه شب افزایش پیدا می‌کند. یعنی درست زمانی که شما تلاش می‌کنید تا به خواب بروید. به همین علت بسیاری از مادران اذعان می‌کنند که در ساعات اولیه خواب حرکت جنین در رحم به شدت افزایش می‌یابد و اجازه نمی‌دهد آن‌ها به درستی به خواب روند. علت این اتفاق افزایش سطح قند خون شما در این بازه زمانی است. 

جنین‌ها به صدا و لمس نیز حساس هستند. اگر در تخت خواب بسیار نزدیک به همسرتان بخوابید، برخورد دست و پاهای او با شکم شما موجب بیدار شدن و افزایش تحرکات جنین خواهد شد.

تکان خوردن جنین چگونه است؟

مادران باردار حرکات جنین دختر یا حرکت جنین پسر را مانند بال زدن پروانه توصیف می‌کنند. در واقع حرکات نامحسوس و مانند بال زدن‌های سریع و بی‌قرار یک پروانه است. در ابتدا ممکن است متوجه نشوید که این حس همان حرکت جنین در رحم شماست. اما به مرور می‌توانید به سادگی تکان خوردن جنین را از حرکات گازهای روده‌ای و دیگر تحرکات درون شکم، تشخیص افتراقی دهید. 

*جنین پسر در کدام سمت رحم قرار دارد 

در سه ماهه دوم و سوم بارداری به مرور ضربات، تحرکات و چرخش جنین را قوی‌تر حس خواهید کرد.

چگونه می‌توان حرکات جنین را بررسی کرد؟

اولین بررسی حرکت جنین در رحم ابتدا ۷ ماهگی حوالی هفته ۲۸ بارداری انجام خواهد شد. پزشک از شما می‌خواهد که هر روز حرکات، لرزش‌ها، ضربات و چرخش‌های جنین خود را چک کنید تا از رشد و تکامل مناسب او مطمئن شویم. البته باید در نظر داشت که هیچ‌گونه تحقیقاتی مؤثر بودن این روش در بررسی رشد و تکامل جنین را تأیید نمی‌کند. بنابراین پیش از اعتماد به این روش با درمانگر خود مشورت نمایید.

اما شمردن حرکات جنین در طی روز به شما کمک می‌کند با الگوی تعداد ضربات جنین در طول روز آشنا شوید و شرایط نرمال و غیرطبیعی را از یکدیگر تشخیص دهید. جهت شمردن حرکات جنین زمانی را در نظر بگیرید که جنین نسبت به باقی اوقات روز فعال‌تر است. معمولا پس از خوردن وعده غذایی، قند بیشتری به جنین می‌رسد و فعالیتش بیشتر می‌گردد. بهتر است در شرایط آرامش و سکوت، به پهلوی چپ دراز بکشید و حرکات را بشمارید.

معیار دقیقی برای حرکات جنین طی روز وجود ندارد. اما طبق تحقیقات انجام شده، در هر ساعت حداقل 5 ضربه واضح توسط جنین باید اتفاق بیفتد. هم‌چنین در دو ساعت متوالی تعداد تحرکات جنین باید حداقل 10 عدد باشد. اگر پس از پایان دو ساعت، تعداد حرکت به 10 عدد نرسید، مجددا پس از چند ساعت این بررسی را انجام دهید. ضمنا حتما پیش از شمارش حرکات جنین، غذا، خوراکی یا نوشیدنی شیرینی میل نمایید. اگر باز هم تعداد حرکات جنین از حداقل تعیین شده کمتر بود یا نسبت به روزهای گذشته فعالیت ضعیف‌تری داشت، با درمانگر خود تماس بگیرید تا ضربان قلب و تحرکات جنین را بررسی نماید.

حرکات جنین در هفته‌های بارداری چگونه است؟

در ادامه راهنمایی برای تشخیص معیار حرکات جنین در هفته‌های بارداری را بررسی خواهیم کرد.

• حرکت جنین در هفته ۱۲ بارداری؛ جنین تحرکات و ضربات خود را اغلب می‌نماید. اما به دلیل کوچک بودن بیش از حد جنین، شما حرکات او را احساس نخواهید کرد.
• حرکت جنین در هفته ۱۶ بارداری؛ بعضی از خانم‌های باردار، حرکاتی شبیه به بال زدن پروانه را در درون رحم خود احساس می‌نمایند. این احساس می‌تواند فقط حرکات گاز در روده‌ها یا واقعا تحرکات جنین باشد. 
• حرکت جنین در هفته ۲۰ بارداری؛ در این مرحله از رشد و نمو فرزندتان، شما می‌توانید اولین حرکت جنین با عنوان کوئیکنینگ را احساس کنید.
• حرکت جنین در هفته ۲۴ بارداری؛ حرکات جنین در این هفته قوی‌تر و قابل تشخیص‌تر خواهند شد. علاوه بر این شما حرکات چرخشی جنین را به خوبی احساس خواهید نمود.
• حرکت جنین در هفته ۲۸ بارداری؛ در این مرحله با افزایش حرکات جنین مواجه خواهید شد. بعضی از ضربات به قدری قوی است که می‌تواند باعث حبس شدن تنفس شما در سینه گردد.
• حرکت جنین در هفته ۳۶ بارداری؛ حرکت جنین در ماه نهم بارداری به نسبت قبل کاهش پیدا می‌کند. زیرا رحم شما برای جنین محیط تنگ و محدودی شده است. جنین به رشد حداکثری خودش رسیده است. در هر صورت شما باید با بروز هرگونه تغییر قابل توجهی در الگوی فعالیت‌های جنین، درمانگر خود را از شرایط موجود آگاه سازید. لازم است که نسبت به حرکات جنین در طی روز دقت بیشتری داشته باشید.

در صورت تکان نخوردن جنین طی بارداری، چه باید کرد؟

اگر تا حوالی هفته ۲۵ بارداری، حرکات جنین در رحم را احساس نکردید یا اصلا نتوانستید تصور مناسبی از حضور جنین در رحم داشته باشید، نگران نشوید. با افزایش رشد جنین، می‌توانید حرکات او را بهتر احساس نمایید. به مرور زمان، فواصل زمانی فعالیت جنین را از فواصل زمانی که خواب است، تشخیص خواهید داد. به طور معمول، بعضی از جنین‌ها نسبت به بقیه، تحرک کمتری دارند.

کم شدن تعداد حرکات یا عدم وجود تحرک طی چند ساعت، می‌تواند نشانه خواب بودن جنین باشد. ضمنا حرکات جنین در هفته ۳۰بارداری و پس از آن، کمتر خواهد شد، زیرا جنین بزرگ‌تر می‌شود و فضای رحم محدود است. 

اگر شما اولین حرکت جنین را در زمان مناسب احساس نمایید، در صورتی که در دو ساعت متوالی حداقل ۱۰ حرکت را نداشته باشد، یا حرکاتش نسبت به گذشته به طور قابل توجهی کاهش پیدا کرده باشد، لازم است سریعا مراتب را به درمانگر خود اطلاع دهید.

جنین دختر بیشتر تکان می‌خورد یا جنین پسر؟

از ابتدای مقاله به طور کامل شرایط حرکات جنین را بررسی نمودیم. حرکت جنین در رحم یک اتفاق ذاتی است و در تمامی جنین‌ها با نسبت‌های متفاوت بروز می‌نماید. اما کوچک‌ترین ارتباطی با جنسیت جنین ندارد. زیرا همان‌ گونه که انرژی و سطح فعالیت همه انسان‌ها فارغ از جنسیت با هم متفاوت است، جنین‌های انسان نیز انرژی و سطح فعالیت متفاوتی دارند. این موضوع تنها علت اصلی تفاوت تکان‌خوردن جنین‌ها طی بارداری‌های متفاوت است. 

از طرفی، تغذیه مادر و گردش خون مناسب نیز از عوامل مؤثر دیگر در وضعیت فعالیت و حرکت جنین در رحم است. از این رو نحوه تکان خوردن جنین دختر با شرایط حرکت جنین پسر در شکم مادر، تفاوتی ندارند.