مواد غذایی حاوی فیتواستروژن برای افزایش هورمون در خانم ها کدام است؟

دی ۱۴۰۲ | زمان مطالعه : ۹ دقیقه
مواد غذایی حاوی فیتواستروژن برای افزایش هورمون در خانم ها

حتما تا حالا درباره استروژن شنیده‌اید، هورمون‌های زنانه‌ای که در تخمدان زنان تولید می‌شود، اما آیا می‌دانید چه مواد غذایی می‌تواند در حفظ تعادل آن، افزایش یا کاهش سطح آن دخیل باشد؟ در این مقاله درمورد فیتواستروژن‌ها که یک ترکیب طبیعی هستند و در بدن مانند استروژن عمل کرده و باعث افزایش آن می‌شود صحبت می‌کنیم. فیتواستروژن‌ها در گیاهان و غذاهای گیاهی یافت می‌شوند و می‌توانند در زمان یائسگی به برقراری تعادل هورمون‌ها کمک کند.

فیتواستروژن چیست؟

فیتواستروژن‌ها ترکیبات طبیعی هستند که در گیاهان و موادغذایی گیاهی یافت می‌شوند. کلمه فیتو (phyto) یک کلمه با ریشه یونانی به معنی گیاه است و استروژن یک هورمون زنانه است که عملکرد برخی از فعالیت‌ها در هر دو جنس زن و مرد، تنظیم می‌کند. این هورمون توسط سیستم درون ریز آزاد می‌شود و از زمان بلوغ تا یائسگی چرخه قاعدگی زنان را تنظیم می‌کند. از آنجایی که فیتواستروژن از نظر ساختاری شباهت زیادی به استروژن دارد هنگام مصرف آن، بدن ممکن است به گونه‌ای عمل کند، که گویی استروژن توسط خود بدن نیز تولید شده است. تا حد محدودی، فیتواستروژن‌ها می‌توانند به عنوان یک نوع درمان جایگزین هورمون طبیعی عمل کنند. اما باید بدانید که آنها مختل کننده سیستم درون ریز هستند و عملکرد طبیعی هورمون‌ها را مختل می‌کنند. 

منابع غذایی حاوی فیتواستروژن

فیتواستروژن ها یا استروژن های رژیم غذایی ترکیبات طبیعی هستند که در گیاهان یافت می‌شوند. فیتواستروژن‌ها به سه گروه تقسیم می‌شوند: فلاوونوئید‌ها در میوه‌ها، لیگنان‌ها در سبزیجات و کومارین‌ها در حبوبات و برخی غلات که به عنوان غذای اصلی در رژیم غذایی انسان‌ها کاربرد دارد. در ادامه، فهرست کاملی از مواد غذایی شامل فیتواستروژن را می‌آوریم:

  • مغز‌ها و دانه‌ها: گردو، تخم کتان، دانه کنجد، تخمه آفتابگردان، بادام و بادام زمینی.
  • میوه‌ها: پرتقال، هویج، سیب، انار، انگور، زغال اخته و توت فرنگی.
  • سبزیجات و حبوبات: عدس، لوبیا، نخود، جوانه یونجه و گندم، سیب زمینی شیرین و بروکلی.
  • محصولات سوبا و غلات: توفو، سویا، شیر سویا، میسو، جو و جو دوسر.
  • مایعات: قهوه، چای، روغن زیتون و روغن یاس.

دمنوش‌های حاوی فیتواستروژن

از آنجایی که فیتواستروژن برای تسکین مشکلات یائسگی، تسکین گرگرفتگی و پیشگیری از پوی استخوان مفید است، می‌توان با خوردن  دمنوش‌های زیر برای بهبود این مشکلات مصرف کرد: دمنوش برگ تمشک، دمنوش شبدر قرمز، دمنوش دونگ کوآی، دمنوش ریشه شیرین بیان، چای سبز، کوهوش سیاه و رازک.

دارو‌هایی برای افزایش استروژن و پروژسترون

قرص‌های استروژن و پروژسترون به منظور جبران کمبود این هورمون‌ها در خانم‌ها به کار می‌رود. این قرص‌ها به دو صورت گیاهیی و شیمیایی تولید می‌شود. انواع قرص‌های شیمیایی همان هورمون‌هایی هستند که به صورت دوز پاییت به بدن وارد می‌شوند و نوع گیاهی آن با نام‌های اکنوگل یا ویتاگنوس و به صورت قرص و قطره در دسترس هستند. این داروها عوارض زیادی به همراه دارد که بهتر است با تجویز پزشک مصرف شود.

فواید فیتواستروژن‌ها

زنانی که می‌خواهد هورمون‌هایشان در زمان یائسگی متعادل شود می‌توانند از فیتواستروژن‌ها استفاده کنند. در زمان قبل از رسیدن یائسگی و قطع قاعدگی، سطح هورمون در بدن نوسان خواهد داشت که باعث بروز علائمی مانند: گرگرفتگی، تمایل جنسی پایین، قاعدگی نامنظم، خستگی، نوسانات خلقی و سینه‌های ضعیف. این علائم برای خانم‌ها بسیار ناخوشایند است. فیتواستروژن‌ها از استروژن تقلید کرده و هنگامی که وارد بدن می‌شوند، گیرنده‌های استروژن بدن مانند یک استروژن با آنها رفتار می‌کنند. در نتیجه می‌تواند به تسکین علائم یائسگی کمک کند.

عوارض فیتواستروژن‌ها

طبق تحقیقات انجام شده مصرف بیش از اندازه برخی از فیتواستروژن‌ها مانند سویا در رژیم غذایی خانم‌ها می‌تواند بر عملکرد تخدان تاثیر بگذارد و باعث اختلالات هورمونی شود. از دیگر عوارض آن‌ها می‌توان چاقی، سرطان سینه، مشکلات تولید مثل، مشکلات شیردهی، افزایش خطر فیبروم رحم، هپاتیت سمی غیرویروسی، افزایش خطر اندومتریوز و سرطان اندومتر رحم را نام برد.

چگونه سطح استروژن را افزایش دهیم؟

باید بدانید که همه زنان در خطر عدم تعادل هورمون‌ها قرار دارند، حال چه به دلیل ژنتیکی چه عوامل محیطی. 

یکی از بهترین راه برای ایجاد تعادل و افزایش سطح استروژن در بدن رژیم درست غذایی است که باید مواد غذایی فیتواستروژن را در برنامه غذایی خود جا دهید. علاوه بر رژیم غذایی، برنامه ورزشی است که باید بصورت منظم و مداوم انجام شود. در کنار آن سعی کنید مصرف قند را کاهش دهید زیرا مصرف قند و شکر تعادل هورمون‌ها را بهم می‌ریزد.

علائم بالا بودن سطح استروژن

زمانی که سطح استروژن و تستسترون در بدن زنان در تعادل نباشد، ممکن است دچار برخی از علائم زیر شوید:

  • افسردگی
  •  خستگی و خواب آلودگی
  • مشکلات حافظه
  • تغییرات حالات روحی
  • اضطراب و حملات پانیک
  • دشواری در خوابیدن
  • کاهش میل جنسی در زنان
  • بی نظمی پریود
  • افزایش علائم PMS
  • ورم و حساسیت سینه‌ها
  • افزایش وزن
  • ریزش مو
  • سرد بودن دست و پا
  • نفخ
  • سر درد

چه مواد غذایی باعث کاهش سطح استروژن در بدن می‌شود؟

  • مواد غذایی ارگانیک: مواد غذایی ارگانیک از آنجایی که در روند تولید آن از آفت کش‌ها یا هورمون استفاده نشده است بسیار می‌تواند کمک کند.
  • فیبرها: موادغذایی حاوی فیبر باعث کاهش سطح استروژن خون می‌شود و استروژن مازاد از طریق مدفوع از بدن خارج می‌شود.
  • میوه‌هایی مانند انار، انگور و انجیر
  • غذاها و نوشیدنی‌های بدون کافئین

چه مواد غذایی حاوی پروژسترون است؟

پروژسترون یک هورمون جنسی است که از تخمدان ترشح می‌شود که برای بارداری و حفظ بارداری بسیار اهمیت دارد. در ادامه مواد غذایی که باعث افزایش سطح پروژسترون می‌شود را آورده‌ایم.

این مواد غذایی شامل: آجیل‌، شکلات تلخ، مرغ و بوقلمون ارگانیک، مرکبات، سبزیجات، محصولات لبنی، فلفل، آواکادو، ماهی سالمون، زردچوبه، تخم مرغ، میگو، جو دوسر، نارگیل، تخمه کدو، لوبیا، سویا، ویتامین C، روی و ویتامین E