زایمان طبیعی با اپیدورال و هزینه آن

درد حقیقتی است که همیشه با انجام یک زایمان طبیعی گره خورده و عامل مهمی در ایجاد ترس و نگرانی از زایمان در مادران باردار است. انقباضات رحمی، فشار سر جنین به دهانه رحم، روده‌ها و مثانه و همچنین کشیده شدن پرینه (ناحیه تناسلی) علل ایجاد کننده درد در روند زایمان طبیعی هستند. به همین خاطر سال‌هاست که درمانگران از روش‌های مختلفی برای کاهش درد مادران در حین تولد جنین و خوشایند کردن پروسه زایمان طبیعی استفاده می‌کنند. در این مقاله قصد داریم تا در رابطه با یکی از موثرترین این روش‌ها یعنی، انجام زایمان طبیعی با اپیدورال صحبت کنیم.

نحوه انجام بی‌حسی اپیدورال در زایمان طبیعی

قبل از هر چیز باید متخصص زنان و بیهوشی شرایط مادر را برای انجام زایمان طبیعی با اپیدورال تایید کنند. نوع و مقدار داروی مورد استفاده در بی‌حسی هم با توجه به مرحله زایمان و شرایط مادر و بر طبق نظر متخصص بیهوشی تعیین می‌گردد. مادر باید به صورت بی‌حرکت روی تخت بنشیند و سر را به سمت جلو خم کند. پزشک ناحیه ستون فقرات کمری را با محلول مناسب، ضدعفونی می‌کند و سوزن مخصوص بیحسی کمری را به آرامی وارد فضای بین دو مهره می‌نماید و داروی بیحسی یا بی دردی را در این ناحیه تزریق می‌کند. عموما پزشک بیهوشی لوله‌ای باریک (که به آن کتتر می‌گویند) را نیز در ناحیه اپیدورال مادر قرار می‌دهد تا از طریق آن داروی بی‌حسی یا بی‌دردی تا انتهای زایمان و به صورت منقطع به مادر تزریق گردد.

نوع دیگر بی‌حسی اپیدورال، روش ترکیب بی‌حسی اسپاینال- اپیدورال است: Combined Spinal- Epidural راهی برای ایجاد بی‌حسی است که مادر از مزایای هر دو روش اسپاینال و اپیدورال بهره ببرد. در این روش ابتدا داروی بی‌حسی در محل تزریق اسپاینال وارد می‌شود تا به صورت آنی باعث قطع دردها گردد، سپس یک لوله باریک در محیط اپیدورال یا پیش از پرده نخاعی تعبیه می‌شود که تا تولد جنین و حتی پس از آن در محل بماند تا بتوان از طریق آن به مادر داروی بیدردی را به صورت منقطع داد.

برای چه کسانی انجام بی‌حسی اپیدورال ممنوع است؟

• مادرانی که دوست ندارند سوزن به داخل کمرشان وارد گردد.
• مادرانی که هنوزدردهای موثر و حقیقی زایمانی‌شان شروع نشده است.
• اوضاع نامناسب جنین
• وجود بیماری‌های عصبی و برخی از بیماری‌های شدید قلبی در مادر
• مادرانی که نمی‌توانند برای تزریق آرام و بیحرکت بنشینند.
• وجود عفونت پوست در جایی که قرار است سوزن وارد بدن شود.
• بالا بودن فشار مایع مغزی نخاعی مادر
• خونریزی شدید واژینال
• وجود مشکلات انعقاد خون 
• مصرف برخی داروها مثل هپارین

چند دقیقه طول میکشد تا بی‌حسی اپیدورال اثر کند؟

از آنجایی که ماده بیهوشی قبل از پرده نخاعی تزریق می‌گردد، تاثیر این نوع بی‌حسی بلافاصله و آنی نیست و حدود 10 تا 15 دقیقه زمان لازم است تا اثرات بی‌حسی اپیدورال در حین زایمان خود را نشان دهد و بی‌دردی مناسبی ایجاد بشود. البته گاهی ممکن است این روش نتواند بی‌دردی مطلوب را ایجاد کند.

بهترین بی‌حسی اپیدورال برای زایمان طبیعی

هدف پزشکان بیهوشی از انجام بیحسی اپیدورال در طول زایمان طبیعی آن است که شریطی ایجاد شود تا درد زایمان تسکین پیدا کند، بدون اینکه بر روی سایر اعمال مادر تاثیری بذارد. یعنی مادر باردار در اتاق زایمان بتواند راه برود (Walking Epidural) و خود با اعمال فشار و زور زدن جنینش را به دنیا بیاورد. 

عوارض بی‌حسی اپیدورال در زایمان طبیعی

• سردرد، که شایع‌ترین عوارض زایمان طبیعی با اپیدورال است و عموما با مصرف قهوه می‌توان این مشکل را برطرف کرد.
• پایین آمدن ناگهانی فشار خون 
• تب
• طولانی شدن مدت زایمان
• کمردرد
• تسکین ناکافی درد، که بیشتر در مواردی که وزن جنین یا مادر زیاد است و مادر زایمان اول را تجربه می‌کند، دیده می‌شود.
• باقی ماندن بی‌حسی برای چند ساعت بعد از زایمان و ایجاد مشکل برای دفع ادرار 
• موارد نادری مثل پارگی لوله یا کتتر اپیدورال، خونریزی و آبسه محل تزریق 

هزینه انجام بی‌حسی اپیدورال برای زایمان طبیعی

در زایمان‌های بدون درد که بی‌حسی اپیدورال برای تسکین درد زایمان یکی از انواع آن‌ها است، نیاز به حضور پرسنل بیشتری در بالین مادر برای نظارت دقیق‌تر بر احوال زائو و جنینش وجود دارد که این قضیه و وظایف مامای همراه سبب می‌گردد که هزینه زایمان بدون درد به نسبت زایمان طبیعی بدون بی‌دردی افزایش پیدا کند. البته در بیمارستان‌های دولتی انجام زایمان بی‌درد رایگان است اما در سایر بیمارستان‌ها بسته به نوع بیمارستان (مثل خصوصی، نیمه خصوصی، خیریه) هزینه انجام این نوع زایمان‌ها متفاوت است.

در انتها بهتر است به این سوال پاسخ دهیم که:

کدامیک بهتر است؟ زایمان طبیعی با اپیدورال یا سزارین

هیچ وقت نمی‌توان در این طور مسائل یک حکم کلی داد و نمی‌شود به طور قطع بین زایمان طبیعی با بیحسی و زایمان سزارین یک روش را ارجح دانست. چرا که انتخاب نحوه زایمان براساس شرایط بارداری، وضعیت لگنی و اوضاع جنین و میل مادر انجام می‌شود. خیلی از اوقات پیش میاید که حتی با وجود فراهم بودن همه چیز برای انجام زایمان طبیعی، باز اتفاق غیر قابل پیش‌بینی رخ می‌دهد که مادر را مجبور به سزارین می‌کند. در مجموع روش بهتر روشی است که پزشک شما براساس شرایط و میلتان تشخیص می‌دهد.

اما چیزی که در مورد زایمان طبیعی با اپیدورال مشخص است و براساس تحقیقات معتبر علمی ثابت شده است آن است که، انجام زایمان بی‌درد با روشهایی مثل اپیدورال که بسیار در کاهش درد موثر است، سبب قابل تحمل شدن و رضایت‌بخش شدن شرایط زایمان طبیعی برای مادر می‌گردد.