تداخل دارویی متادون با کلونازپام

احتمالاً تا به حال زیاد شنیده‌اید که یک غذای مشخص را نباید با فلان غذا بخورید زیرا مصرف همزمان آنها می‌تواند منجر به مشکلات گوارشی یا سایر مشکلات در بدن شود. در مورد داروها نیز چنین است. در علم داروسازی اصطلاحی به نام تداخل دارویی وجود دارد که براساس آن نمی‌توانید دو یا چند داروی مشخص را به صورت همزمان با هم مصرف کنید.

متادون یکی از داروهای رایج با عوارض جانبی و تداخلات دارویی مخصوص به خود است. در صورتی که این دارو را مصرف می‌کنید باید مطمئن باشید با داروی دیگری که مصرف می‌کنید تداخل نداشته باشد. در این مقاله قصد داریم به تداخل این دارو با کلونازپام (clonazepam) بپردازیم. قبل از این که مقاله را شروع کنید باید بدانید تداخل دارویی متادون با کلونازپام یک تداخل بسیار خطرناک است. در ادامه در مورد این خطرات بیشتر توضیح خواهیم داد.

منظور از تداخل دارویی چیست؟

قبل از اینکه بدانیم تداخل دارویی متادون با قرص كلونازپام چيست بهتر است ابتدا مفهوم تداخل دارویی را بیشتر توضیح دهیم و بگوییم چرا توجه به آن اهمیت زیادی دارد. تداخل دارویی شرایطی است که مصرف یک داروی خاص بر مصرف داروی دیگر موثر است. این تاثیرگذاری می‌تواند به اشکال مختلف صورت بگیرد. مثلاً می‌توانند خواص هم را تشدید کنند یا یکی مانع از اثرگذاری داروی دیگر می‌شود. یا به طور کلی اثرگذاری هر دوی آنها بر بدن منجر به مشکلات خاصی مانند مشکلات گوارشی، روانی، حرکتی و ... می‌شود. اصلی‌ترین راه برای جلوگیری از تداخلات دارویی این است که وقتی پیش دکتر هستید و قرار است برایتان داروهایی تجویز کند حتماً لیستی از داروهایی که در حال حاضر مصرف می‌کنید را در اختیارش قرار دهید.

با متادون و کلونازپام بیشتر آشنا شوید:

کلونازپام و متادون به دو گروه دارویی متفاوتی تعلق دارند. متادن دارویی ست که برای ترک اعتیاد (مانند ترک تریاک) استفاده می‌شود (مانند قرص ترامادول). قرص متادون یا شربت متادون در دسته‌ی داروهای افیونی قرار دارد و می‌تواند به افراد کمک کند مصرف مواد مخدر را کنار بگذارند. 

در مقابل کلونازپام، یک دارو از گروه بنزودیازپین محسوب شده که برای درمان استرس و اضطراب و مشکلات تشنجی و صرع استفاده می‌شود. اگرچه این دارو جز داروهای افیونی محسوب نمی‌شود اما مشخص شده است که مصرف آن بسیار اعتیادآور است. 

تاثیر هر دو دارو در آرام کردن روانی افراد قابل توجه است. اما چرا باید این دو دارو را با هم ترکیب کرد یا چرا تداخل دارویی متادون با کلونازپام رخ می‌دهد؟ گروهی از افرادی که در روند ترک مواد هستند و متادون برایشان تجویز می‌شود به مصرف داروهای گروه بنزودیازپین هم نیاز دارند (در حدود یک چهارم جمعیت). با این حال در بسیاری از مواقع تجویز این دارو به طور همزمان بدون هماهنگی و به دلیل تغییر پزشک و داشتن گروه‌های درمانی مختلف رخ می‌دهد. 

اضطراب و استرس یک مشکل اساسی در روند ترک مواد مخدر است. بنابراین بسیار پیش می‌آید که فردی که در حال درمان اعتیاد با متادون پیش یک دکتر است، برای درمان اضطراب و استرسی که سراغش می‌آید از دکتر دیگری که از شرایط او نامطلع است، قرص کلونازپام دریافت کند و اینجاست که تداخل دارویی متادون با کلونازپام رخ می‌دهد. زیرا بسیاری از افراد با بیان این که متادون مصرف می‌کنند دچار مشکل هستند و نمی‌خواهند مردم از آن مطلع شوند.

عوارض تداخل دارویی متادون با کلونازپام

در مورد تداخل دارویی متادون با کلونازپام باید بسیار جدی باشید زیرا خطرات بسیار شدید و حتمی ست. در درجه‌ی اول این دو دارو به تنهایی هر کدام عوارض جانبی خاص خود را دارند و مصرف همزمانشان منجر به تشدید این عوارض می‌شود. برای مثال عوارض جانبی مصرف قرص کلونازپام به تنهایی عبارتند از:

• خواب آلودگی
• آتاکسی
• مشکلات رفتاری
• تپش قلب
• ریزش مو
• یبوست
• اختلال در عملکردهای شناختی و حرکتی
• رفتار و افکار خودکشی

مصرف متادون نیز می‌تواند عوارض جانبی متعددی داشته باشد که از مهمترینشان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• بی‌قراری
• حالت تهوع یا استفراغ
• افت تنفسی
• خارش پوست
• سوء تاثیر متادون بر اسپرم
• تعریق شدید
• یبوست
• مشکلات جنسی
• سبکی سر
• کهیر یا راش
• درد در قفسه سینه
• افزایش ضربان قلب
• توهم یا گیجی

مصرف همزمان جدا از این که منجر به اعتیاد شدید به آنها می‌شود عوارض کلونازپام و متادون را چند برابر می‌کند. از آنجایی که هر دو آرام‌بخش هستند افت تنفسی و قطع تنفس از اصلی‌ترین مشکلات تداخل دارویی متادون با کلونازپام است که منجر به مرگ فوری می‌شود. به جز این سایر خطرات ناشی از مصرف همزمان بنزودیازپین‌ها و مواد افیونی عبارتند از:

• خستگی و بی‌انرژی بودن
• افت تنفسی
• مشکل در تمرکز یا حرکت
• کما
• افزایش خطر سوء مصرف مواد مخدر

مطالعاتی که در گذشته در مورد خطرات مصرف همزمان مواد افیونی و بنزودیازپین (تداخل دارویی کلونازپام و متادون) انجام شده است نشان می‌دهد که درصد مرگ و میر در بیمارانی که از هر دو دارو استفاده می‌کنند، 10 برابر بیشتر از افرادی ست که به تنهایی از این داروها استفاده می‌کنند. در مطالعه‌ی دیگری که در ایالت متحده انجام شده مشخص شد که خطر مصرف بیش از حد مواد مخدر و مرگ در میان کسانی که بنزودیازپین نیز دریافت می‌کردند، افزایش پیدا می‌کند.

درمان سوء مصرف کلونازپام و متادون

همانطور که گفتیم سوء مصرف و اعتیاد از مشکلات اصلی تداخل دارویی متادون با کلونازپام است. در مورد سوء مصرف بنزودیازپین، سوء مصرف مواد افیونی یا اختلال مصرف چند ماده چندین گزینه درمانی موفق وجود دارد که می‌توان از بینشان انتخاب کرد. این گزینه‌ها شامل درمان بستری و درمان سرپایی می‌شود.

درمان بستری یک گزینه فشرده و همه جانبه‌تر از درمان سرپایی است. در این شرایط بیمار به یک مرکز سم‌زدایی منتقل می‌شود و از یک هفته تا چند ماه در آن بستری می‌شود. این روش مؤثرترین گزینه برای افراد مبتلا به سوء مصرف بنزودیازپین، سوء مصرف مواد افیونی یا اختلال مصرف این دو گروه دارویی با هم است.

با این حال به دلیل مسائل شغلی، خانوادگی یا سایر مسئولیت‌ها بعضی افراد امکان بستری شدن را ندارند. در این صورت درمان سرپایی یکی دیگر از گزینه‌های درمان اعتیاد است که در آن بیماران چندین بار در هفته برای دریافت حمایت و منابع به مراکز درمانی مراجعه می‌کنند.

مهم نیست که بیمار کدام مسیر را انتخاب می کند، گزینه‌های درمانی برای سوء مصرف بنزودیازپین، سوء مصرف مواد افیونی یا اختلال مصرف این دو دارو در کنار هم ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• رفتار درمانی
• کمک گرفتن از گروه‌های حمایتی
• دارو درمانی
• ارزیابی و درمان مسائل دیگر سلامت روان، مانند افسردگی یا اضطراب
• پیگیری طولانی مدت برای جلوگیری از بازگشت به شرایط قبل

به دلیل عوارض شدید، ترک ناگهانی کلونازپام یا متادون می‌تواند خطرناک باشد و بنابراین این روند باید تدریجی و به صورت مرحله‌ای باشد. بهتر است با یک متخصص درمان تماس بگیرید که می‌تواند به شما کمک کند تا بهترین برنامه را پیدا کنید. همچنین می‌توانید به کمک متخصصین به دنبال بهترین جایگزین کلونازپام یا متادون (داروهای کم‌خطرتر یا مواد طبیعی در طب سنتی) باشید که فرایند را برایتان ساده‌تر می‌کند.