گرفتگی ماهیچه در بارداری | 9 علت گرفتگی عضلات شکم، پا و دست در حاملگی

آذر ۱۴۰۲ | زمان مطالعه : ۹ دقیقه
گرفتگی ماهیچه در بارداری

گرفتگی ماهیچه در بارداری یکی دیگر از عوارض جسمی این دوران بوده که اغلب به صورت گرفتگی عضلات پا و کمر خود را نشان می‌دهد. برخی از زنان هم ممکن است دچار گرفتگی عضلات شکم در بارداری شوند. اگرچه خستگی و کوفتگی بدن در اوایل بارداری هم وجود دارد؛ اما به طور کلی گرفتگی عضلات در اوایل بارداری شایع نیست و معمولاً در سه ماهه دوم و سوم بارداری رخ می‌دهد. تقریبا نیمی از زنان باردار در سه ماهه سوم مخصوصا در ماه هشتم بارداری و نهم گرفتگی عضلات را تجربه می‌کنند. معمولا این گرفتگی‌ها در طول شب تشدید می‌شود، دقیقا هنگامی‌که می‌خواهید بخوابید! برخی از خانمها نیز پس از نشستن در یک موقعیت خاص برای مدت طولانی‌، آن را تجربه می‌کنند. ممکن است پیشگیری از آن به طور کامل امکان پذیر نباشد؛ اما اقدامات پیشگیرانه و تسکین دهنده مانند حرکات کششی‌، فعال ماندن و نوشیدن مقدار زیاد آب می‌تواند به کاهش علائم شما کمک کند. 

علائم گرفتگی ماهیچه در اوایل بارداری

معمولا گرفتگی عضلات در اوایل بارداری آغاز می‌شود و هرچه به انتهای بارداری نزدیک می‌شویم شدیدتر می‌شود. مثلا گرفتگی عضلات پا در اوایل بارداری هم دیده می‌شود و حتی برخی از زنان از پا درد در هفته اول بارداری شکایت می‌کنند؛ اما هرچه وزن شما بیشتر می‌شود و تغییرات بیشتری در گردش خون بدنتان ایجاد می گردد، این گرفتگی‌ها شدیدتر خواهد شد. همچنین ممکن است شاهد موارد زیر نیز، باشید:

  • کوفتگی بدن در اوایل بارداری تا انتهای آن
  • گرفتگی عضلات دست در بارداری
  • گرفتگی عضلات شکم با درد زیر شکم در بارداری 

منظور از گرفتگی ماهیچه در بارداری این است که یک یا تعدادی از علائم زیر را داشته باشید:

  • انقباض یا سفت شدن عضلات غیر ارادی است (در مورد دلایل سفت شدن شکم در بارداری در این مقاله بیشتر بخوانید)
  • معمولاً ناگهانی است.
  • همراه با درد شدید است.
  • معمولا در طول شب اتفاق می‌افتد.

گرفتگی عضلات معمولاً طی چند دقیقه از بین می‌رود. در صورت بروز علائم به صورت مکرر، طولانی مدت و همچنین اگر گرفتگی شما با ورم پا در باررداری همراه باشد و یا قرمزی یک عضله همراه است و با روش‌های سنتی تسکین نمی‌یابد، باید با پزشک مشورت کنید.

گرفتگی عضلات در اوایل بارداری

علت گرفتگی ماهیچه و عضلات در بارداری چیست؟

علت بدن درد در اوایل بارداری تا انتهای دوران حاملگی به احتمال زیاد یک یا تعدادی از موارد زیر است:

  1. استفاده بیش از حد از عضله (در اثر اضافه شدن وزن و بزرگ شدن شکم)
  2. تغییر مرکز ثقل بدن (اگر می پرسید علت پشت درد در بارداری چیست معمولا علت آن همین تغییر مرکز ثقل بدن است.)
  3. فشار ناشی از رشد کودک بر روی اعصاب و رگ‌های خونی
  4. کم آبی
  5. تغییر در گردش خون
  6. عدم استفاده از عضلات برای مدت طولانی
  7. تحت فشار قرار گرفتن عصب مربوط به عضلات یک ناحیه خاص
  8. کمبود مواد معدنی (پتاسیم‌، کلسیم یا منیزیم)
  9. انقباضات رحم در بارداری نیز می‌تواند باعث درد پشت و گرفتگی شکم شود.

اگر به طور مکرر دچار گرفتگی عضلات می‌شوید‌، احتمالاً به بیش از یک مورد از علل ذکر شده در بالا مربوط می‌شود.

روش‌های جلوگیری از گرفتگی ماهیچه در دوران حاملگی

در زیر اقداماتی که می‌توانید برای پیشگیری یا کاهش احتمال بروز گرفتگی ماهیچه در بارداری انجام دهید، آمده است:

  • مقدار زیادی آب و مایعات بنوشید تا عضلات شما به خوبی آبرسانی شوند.
  • قبل از ورزش یا استفاده زیاد از عضلات، با انجام حرکات کششی عضلات خود را به خوبی آماده کنید.
  • برای به دست آوردن مواد مغذی و مواد معدنی مورد نیاز‌، وعده‌های غذایی سالم و مغذی بخورید.
  • مولتی ویتامین دوران بارداری شما باید همراه با مینرال یا مواد معدنی نظیر کلسیم‌، پتاسیم و منیزیم نیز باشد. در مورد نوع مولتی ویتامین حتما با پزشک مشورت کنید.
  • خوردن غذاهایی که سرشار از پتاسیم هستند‌، مانند کیوی‌، موز یا طالبی و غذاهای غنی از منیزیم مانند غلات کامل‌، لوبیا‌، میوه های خشک‌، آجیل و دانه، روشی عالی برای به دست آوردن برخی از مواد مغذی مورد نیاز برای جلوگیری از گرفتگی ماهیچه در بارداری است.
  • حتما در طول بارداری از کفش راحتی مناسب با پاشنه تخت استفاده کنید.
  • از نشستن یا ایستادن طولانی مدت خودداری کنید.
  • هر روز پیاده روی کنید یا تمرینات منظم و سبک دیگری را ادامه دهید.

علت بدن درد در اوایل بارداری تا انتهای بارداری هر چه که باشد فرقی نمی‌کند، در هر حال شما کار زیادی برای پیشگیری از بروز آن نمی‌توانید انجام دهید. شما می‌توانید با اقداماتی که در بالا ذکر شد گاهی جلوی بروز گرفتگی ماهیچه در بارداری را بگیرید و گاهی هم دفعات و شدت آن را کاهش دهید.

درمان گرفتگی‌های عضلات در بارداری چگونه انجام می‌شود؟

هرگاه دچار گرفتگی ماهیچه در بارداری شدید، می‌توانید برای کاهش درد یا ناراحتی، اقداماتی که در اینجا ذکر شده، انجام دهید:

  • ماهیچه‌هایی که دچار گرفتگی شده‌اند را ماساژ دهید تا تسکین یابند.
  • عضله درگیر را بکشید. به خاطر داشته باشید که کشش بیش از حد می‌تواند باعث تشدید اسپاسم‌ها و ایجاد ناراحتی بیشتر شود.
  • برای کاهش گرفتگی، یک کمپرس گرم یا حوله گرم روی آن قرار دهید.
  • اگر شب‌ها دچار گرفتگی عضله می‌شوید، قبل از خواب از حمام گرم و حمام آب نمک کمک بگیرید.
  • برای کاهش درد‌، از کمپرس سرد استفاده کنید.

اگر گرفتگی گرفتگی عضلات پا در بارداری به سایر درمانها پاسخ ندهد، در موارد شدید به خصوص در ماههای آخر، ممکن است پزشک تحریک عصب الکتریکی از راه پوست (TENS) که توسط فیزیوتراپیست انجام می‌شود، را تجویز کند. در موارد نادری هم ممکن است گرفتگی عضلات شما نشانه‌ای از یک وضعیت پزشکی مجزا باشد که بارداری باعث تشدید آن شده است. در این صورت شما نیاز به نوع دیگری از درمان خواهید داشت.

منبع: 

https://www.todaysparent.com/pregnancy/pregnancy-health/what-causes-leg-cramps-during-pregnancy-and-how-to-relieve-the-pain/

https://americanpregnancy.org/pregnancy-health/muscle-cramps-during-pregnancy/