مصرف دیفن هیدرامین در بارداری برای جنین خطرناک است؟
دوران بارداری، دوران بسیار حساسی از بسیاری جهات است. یکی از نکات مهمی که بیشتر زنان باردار می‌دانند این است که در این دوران شما نمی‌توانید هر دارویی را استفاده کنید. و این موضوع در مورد بعضی داروها حتی تا بعد از زایمان نیز تمام نمی‌شود و در دوران شیردهی نیز ادامه دارد. متاسفانه زنان باردار به دلیل تضعیف سیستم ایمنی بیشتر از دیگران مستعد بیماری‌ها هستند به ویژه بیماری‌های ویروسی مانند سرماخوردگی که بسیار شایع است. یکی از اصلی‌ترین داروهایی که برای سرماخوردگی تجویز می‌شود، شربت دیفن هیدرامین است. اما آیا مصرف شربت دیفن هیدرامین در بارداری مجاز است یا خیر؟ در این مقاله گهواره بیشتر در مورد این موضوع توضیح می‌دهیم.
شربت دیفن هیدرامین برای چیست؟
اصلی‌ترین دلیل مصرف دیفن هیدرامین (diphenhydramine) به عنوان یک دارو از گروه آنتی هیستامین‌ها، برای درمان علائم آلرژی، تب و سرماخوردگی ست. به جز این دیفن هیدرامین می‌تواند برای درمان سرفه و درمان گلودرد مانند عفونت گلو یا التهاب گلو نیز استفاده شود. این دارو به صورت قرص، شربت و آمپول دیفن هیدرامین در دسترس است و بدون نسخه نیز می‌توان آن را خریداری کرد. احساس خواب‌آلودگی، سرگیجه یا بی‌حسی در پاها از جمله شایع‌ترین عوارض مصرف این دارو ست. همچنین در صورت مصرف طولانی و دوره‌ای می‌تواند ایجاد وابستگی کند. اگرچه این دارو برای افراد بالای 16 سال تجویز می‌شود، اما بسته به شدت علائم شربت دیفن هیدرامین کامپاند برای کودکان بالای 6 سال نیز تجویز شود.
دیفن هیدرامین بیشتر برای درمان سرماخوردگی و عوارض آن یا آنفولانزا در بارداری تجویز می‌شود اما گاهاً تجویز دیفن هیدرامین برای تهوع بارداری نیز انجام می‌شود. از آنجایی که دیفن هیدرامین یک آنتی هیستامین است با مهار ترکیبی به نام هیستامین در گیرنده های مخصوصش، می‌تواند تهوع بارداری را کاهش دهد. تاثیر ثانویه آن نیز به کاهش مرکز تحریک تهوع در مغز مربوط می‌شود. اما سوالی که پیش می‌آید این است که آیا خوردن شربت دیفن هیدرامین در بارداری ضرر دارد؟ در ادامه به این سوال پاسخ داده‌ایم.
رده بندی شربت دیفن هیدرامین در بارداری
نه تنها در مورد دیفن هیدرامین در زمان بارداری، بلکه همه‌ی داروهای شیمیایی در دوران بارداری در پنج گروه کلی دسته‌بندی می‌شوند.
- گروه A : داروهایی که مطالعات زیادی روی آنها انجام شده و نتایج همگی به طور شفاف نشان می‌دهنده که مصرف این دارو خطری در سه ماهه اول بارداری ندارد. به این داروها، اصطلاحاً داروهای مجاز بارداری نیز گفته می‌شود.
- گروه B : برای این گروه از داروهای بارداری، مطالعات حیوانی نشان می‌دهد که خطری برای جنین ندارند اما مطالعات کافی روی جنین انسان و زنان باردار انجام نشده و بنابراین باید در خوردنشان احتیاط کرد.
- گروه C : این گروه داروهایی هستند که مطالعات حیوانی بعضی اثرات جانبی را نشانه‌داده است و مطالعات کافی انسانی هنوز انجام نشده است. این داروها تنها در زمانی در بارداری تجویز می‌شوند که منافعشان بیشتر از ضررشان باشد.
- گروه D : این گروه داروهایی هستند که وجود خطرات جانبی انسانی در آنها اثبات شده است اما خطرات نسبتاً کم‌خطرتراند.
- گروه X : این گروه بداروهای به شدت خطرناکی هستند که آسیب‌ها و ناهنجاری‌های زیادی برای جنین دارند و مصرف آنها به طور کامل برای بارداری ممنوع است.
سوال: گروه دارویی دیفن هیدرامین در بارداری کدام است؟ حقیقت این است که درحالی که بسیاری از پزشکان این دارو را برای زنان باردار تجویز می‌کنند، اما این دارو در گروه داروهای B قرار دارد. به این معنا که هنوز به تحقیقات بیشتری برای اثبات بی‌خطری تجویز دیفن هیدرامین در بارداری نیاز است. از این رو بهتر است حدالامکان از تجویز دیفن هیدرامین برای زنان باردار خودداری کرد.
سوال: آیا مصرف دیفن هیدرامین در زمان اقدام به بارداری نیز می‌تواند خطرناک باشد؟ خیر. در زمانی که بارداری شما هنوز مشخص نشده و تنها در مرحله اقدام هستید یا هنوز علائم بارداری خود را مشاهده نکرده‌اید، این دارو می‌تواند به ندرت خطرآفرین باشد.
عوارض قرص دیفن هیدرامین در بارداری
اما این شربت چه عوارض احتمالی می‌تواند داشته باشد که آن را جزو داروهای مشکوک قرار می‌دهد؟ در مورد مصرف قرص دیفن هیدرامین در بارداری، در مورد بروز عوارضی همچون ناهنجاری‌های بدو تولد مثل لب شکری، شکاف لب و سایر مشکلات مربوط به لب بالایی و پایین بینی نگرانی‌هایی وجود دارد. همچنین مصرف این دارو می‌تواند عوارضی مانند خواب آلودگی، سردرد، دهان و بینی خشک و خشکی گلو برای زن باردار داشته باشد.
به طور ویژه باید از مصرف دیفن هیدرامین در سه ماهه اول بارداری که دوران بسیار حساسی ست خودداری کرد. زیرا در این دوران اندام‌های بسیار حساسی مانند قلب، مغز و ریه‌ها در حال رشد هستند و باید حساسیت ویژه‌تری نسبت به موادی که مصرف می‌کنید داشته باشید. اما این به این معنا نیست که مصرف شربت دیفن هیدرامین در ماه هشتم بارداری یا مصرف شربت دیفن هیدرامین در ماه پنجم بارداری بی‌خطر است. به دلیل بروز این عوارض جانبی مصرف دیفن هیدرامین در بارداری و شیردهی غیرمجاز است و باید از آن اجتناب شود.
مقدار مصرف دیفن هیدرامین در بارداری
در مورد خوردن شربت دیفن هیدرامین ساده در بارداری و نوع کمپاند آن حتماً باید به مقدار تجویز شده توسط پزشک توجه داشته باشید. حتی توصیه می‌شود که در ابتدا دوز کمتری مصرف کنید زیرا ممکن است همین مقدار برای رفع مشکل شما کافی باشد. در بعضی موارد حتی غرغره دیفن هیدرامین کامپاند در بارداری نیز می‌تواند کفایت کند.
جایگزین دیفن هیدرامین در بارداری
توصیه می‌شود حدالامکان به جای استفاده از انواع شربت و قرص دیفن هیدرامین در بارداری، از انواع جایگزین‌های کم‌خطرتر آن استفاده کنید. دو گروه جایگزین می‌تواند برای خوردن شربت دیفن هیدرامین در ماه اخربارداری یا به طور کلی در طول این دوران استفاده شود: جایگزین‌های صنعتی و جایگزین‌های خانگی.
جایگزین‌های صنعتی این دارو عبارتند از:
- قطره بینی و چشم نمکی
- استفاده از آب استریل برای شستشوی سوراخ‌های بینی
- مالیدن ژل نفتی یا وازلین به بخش خروجی سوراخ‌های بینی برای تنفس راحت‌تر
جایگزین‌های خانگی برای دیفن هیدرامین در اواخر بارداری و به طور کلی در طول این دوران:
- غرغره آب نمک
- مصرف عسل در رژیم روزانه به صورت رقیق (آب عسل)
- بخور
- مصرف مایعات بیشتر به ویژه شیر گرم
روزانه پیام مشاور، متناسب با سن کودکتون دریافت کنین. 
سوالاتتون رو از مامانای با تجربه بپرسین.
با بازیهایی که به رشد هوش و خلاقیت فرزندتون کمک میکنه آشنا بشین.