تفسیر سونوگرافی بیوفیزیکال جنین | اصطلاحات و فاکتورهای مهم آن

تفسیر سونوگرافی بیوفیزیکال به شما کمک می‌کند تا بتوانید اصطلاحات موجود در گزارش سونوگرافی خود را متوجه شوید. اگرچه متغیرهای این تست برای مخاطب عام قابل فهم نیست و حتما پزشک باید تک تک معیارها را برای وضعیت سلامت جنین، بررسی کند، اما به هر حال اندکی آگاهی در این مورد بی فایده هم نیست.

سونوگرافی بیوفیزیکال جنین چیست؟

بسیاری از مادران می‌پرسند که سونوگرافی bps چیست؟ در پاسخ باید بگوییم که همان سونوگرافی بیوفیزیکال است ک هم nst  دارد و هم تنفس، حرکات، تعداد ضربه و فاکتورهای دیگری را در جنین ارزیابی می‌کند.

بیوفیزیکال پروفایل، یکی از روش‌های ارزیابی‌های سلامت جنین است. پروفایل بیوفیزیکال جنین یا تست BPP ترکیبی از چندین آزمون است که سلامت جنین را می‌‎سنجد. همانطور که از فیلم سونوگرافی بیوفیزیکال مشخص است، این تست سنجش ضربان قلب جنین یا همان تست بدون استرس NST را با سونوگرافی جنین ادغام می‎ کند تا بتواند ارزیابی درستی از ضربان قلب، تنفس، حرکات بدن، سفتی عضلات و حجم مایع آمنیوتیک اطراف جنین داشته باشد. سونوگرافی بیوفیزیکال و nst غیر تهاجمی است و حدود ۳۰ دقیقه طول می‌کشد.

علت تجویز سونوگرافی بیوفیزیکال پروفایل (BPP)

• ابتلای مادر به دیابتی که با دارو درمان شده، دیابت بارداری، فشار خون بالا در بارداری یا سایر مشکلات سلامتی که می توانند بر بارداری تاثیر گذار باشند
• کوچکتر از حد معمول بودن جنین یا رشد نامناسب جنین با توجه به سن بارداری
• تحرک کمتر از حد طبیعی جنین
• کم بودن یا زیاد بودن مایع آمنیوتیک
• اگر از موعد زایمان گذشته باشد و پزشک متخصص از این طریق بخواهد از وضعیت جنین در رحم آگاه شود
• اگر فرد قبلا سابقه سقط جنین در نیمه دوم بارداری به علت ناشناخته یا به علت یک مشکل که ممکن است دوباره اتفاق بیفتد ، داشته باشد
• چنانچه مادر یا جنین مبتلا به بیماری باشند که نیاز به مراقبت دارد
• اگر سن مادر بالای ۳۵ سال باشد
• اگر مادر بسیار چاق باشد

معنی اصطلاحات سونوگرافی بیوفیزیکال

در روش سونوگرافی بیوفیزیکال استاندارد، ۵ عامل (حرکت جنین، تنفس، تونیسیته(Tonicity)، میزان مایع و NST) مورد بررسی قرار می‌گیرند که نمرات هر یک از آنها ۰ یا ۲ است. در صورتی که مجموع نمرات، بیشتر یا مساوی ۸ باشد، طبیعی است و در صورتی که کمتر یا مساوی ۶ باشد، غیر طبیعی در نظر گرفته می‌شود. در روش بیوفیزیکال پروفایل مدیفیه، مجموع بزرگترین پاکه‌های عمودی مایع آمنیوتیک در چهار رُبع رحم AFI و NST ارزیابی می‌شود. در صورتی که AFI بالای 5 سانتیمتر و NST واکنشی (reactive) باشد، طبیعی و در صورت غیر طبیعی بودن هر یک از این دو، غیر طبیعی در نظر گرفته می‌شود.

تنفس صفر در سونوگرافی بیوفیزیکال به چه معنی است؟

در سونوگرافی بیوفیزیکال چنانچه یک اپیزود از تنفس ریتمیک برای 30 ثانیه یا بیش از آن در طی 30 دقیقه مشاهده شود، نمره کامل 2 برای آن منظور می‎گردد. در صورتی که هیچ تنفسی در جنین مشاهده نشود، نمره صفر به آن تعلق می‌گیرد. تنفس صفر نیاز به بررسی بیشتر دارد. ممکن است در لحظه انجام سونوگرافی به دلیل استرس مادر یا اضطراب و ... تنفس جنین به خوبی احساس و ثبت نشود. بنابراین لازم است مجددا تنفس جنین بررسی شود. گاهی نیاز به انجام زایمان اورژانسی است. در هر صورت تشخیص این موضوع بر اساس وضعیت بالینی مادر و نتایجی که از انجام سونوگرافی‌های پی در پی گزارش می‌شود، فقط و فقط با پزشک است.

جدول بیوفیزیکال پروفایل

کدام فاکتورها در تست BPP بررسی می شوند؟

• ضربان قلب جنین

نمره این قسمت از آزمون که با تست بدون استرس به دست می آید، به عنوان یک آزمون تحلیل واکنش در نظر گرفته می‌شود. به گونه‌ای که اگر در طی 20 دقیقه ضربان قلب دو بار یا بیشتر افزایش یافت نمره کامل 2 برای جنین در نظر گرفته می‎شود. در صورتی که در طی 40 دقیقه افزایشی در ضربان قلب شنیده نشد، نمره صفر منظور می‌شود.

• تنفس جنین

در صورتی که یک اپیزود از تنفس ریتمیک برای 30 ثانیه یا بیش از آن در طی 30 دقیقه مشاهده شود، نمره کامل 2 برای آن منظور می‎گردد. در صورتی که هیچ تنفسی در جنین مشاهده نشود، نمره صفر به آن تعلق می‌گیرد.

• حرکات جنین

اگر جنین بدن یا اندام‌های خود را برای سه مرتبه یا بیشتر در طی 30 دقیقه تکان دهد، نمره کامل 2 را کسب می‌کند. در صورتی که حرکت جنین در رحم مشاهده نشود، نمره صفر به او تعلق می‎گیرد.

• سفتی عضلانی جنین

اگر جنین اندام‎های خود را از حالت خمیده به حالت کششی تغییر دهد و دوباره سریعا به حالت خمیده بازگردد، نمره کامل 2 را می‌گیرد؛ در غیر این صورت نمره صفر به او تعلق می‌گیرد.

• حجم مایع آمنیوتیک

پزشک رادیولوژیست در طی آزمون سونوگرافی بیوفیزیکال به دنبال بزرگ‌ترین حجم از مایع آمنیوتیک مشهود می‎گردد. برای کسب نمره کامل 2 جنین باید در حجم مشخصی از مایع آمنیوتیک قرار داشته باشد. در صورتی که این مقدار خیلی بیشتر یا کمتر باشد، نمره صفر به او تعلق می‌گیرد.

با توجه به اینکه 5 فاکتور مهم در سونوگرافی بیوفیزیکال بررسی می‌شوند و جنین در هر فاکتور می‌تواند بین 0 تا 2 نمره بگیرد، Total score در سونوگرافی بیوفیزیکال عدد 10 است. چنانچه جنین بین 8 تا 10 نمره بگیرد، نشان دهنده سلامت اوست؛ اما نمرات کمتر از 8 معمولاً نشان دهنده این هستند که تست باید تکرار شود.

تفسیر عدد تست بیوفیزیکال

• نمره 8 تا 10 "اطمینان بخش" است، اگرچه ممکن است نیاز به تکرار آزمایش وجود داشته باشد.
• نمره 6 به معنی نیاز به تکرار آزمایش طی 12 تا 24 ساعت بعد یا بسته به زمانی که تا زایمان فرصت باقی‌ست.
• نمره 4 یا کمتر به معنای نیاز به انجام آزمایش‌های اضافی (مانند تست تحریک انقباض یا تحریک با ویبرواکوستیک) یا زایمان فوری است.

به عبارت دیگر نمره تست خیلی پایین در این سونوگرافی نشان‌دهنده این است که جنین در شرایط بدی به سر می‎برد و به آزمون‎های بیشتری نیاز است. در برخی موارد، پزشک ممکن است توصیه کند تا هرچه سریع‏تر زایمان انجام گیرد.

لازم است یادآوری کنیم که حتی اگر نمره بیوفیزیکال پروفایل جنین "عادی" تلقی شود، سطح پایین مایع آمنیوتیک به معنای نیاز به نظارت بیشتر و در بعضی موارد القای زایمان ضروری است.

کلام آخر

همانطور که از تفسیر سونوگرافی بیوفیزیکال جنین مشخص است، این سونوگرافی برای تعيين جنسيت جنین یا بررسی وزن جنين نیست؛ بلکه سونوگرافی ویژه‌ای است که در بارداری‌های خاصی تجویز می‌شود. بر خلاف سونوگرافی آنومالی که برای همه مادران باردار تجویز می‌شود، انجام سونوگرافی بیوفیزیکال برای همه مادران بارداری الزامی نیست. به طور کلی به یاد داشته باشید که شما باید هر سونوگرافی بارداری را فقط و فقط با تشخیص پزشک انجام دهید.