در هفته دوازدهم بارداری چه می گذرد؟ | علائم و توصیه‌ها

دی ۱۴۰۲ | زمان مطالعه : ۹ دقیقه
هفته دوازدهم بارداری

ورود به هفته دوازدهم بارداری به این معناست که سه ماهه اول بارداری رو به پایان است. خبر خوب این است که در این زمان، خطر سقط جنین به میزان قابل توجهی کاهش می‌یابد؛ بنابراین اگر تاکنون بارداری خود را به خانواده، دوستان یا همکاران خود اعلام نکرده‌اید، شاید الآن دیگر وقتش رسیده باشد. 

در طول هفته دوازدهم بارداری سیستم‌های مختلف بدن جنین، ازنظر عملکردی تکامل بیشتری پیدا می‌کنند و در ادامه بارداری، شروع به کار خواهند کرد. جنین در این هفته یک رشد تصاعدی خواهد داشت؛ درواقع، بین هفته هشتم تا هفته دوازدهم بارداری اندازه جنین شما تقریباً دو برابر خواهد شد. در این مقاله به‌طور کامل به شما خواهیم گفت که در هفته دوازدهم بارداری چه اتفاقی می‌افتد و باید در هفته دوازدهم بارداری چه کنیم تا جنین سالمی داشته باشیم.

 

در هفته دوازدهم بارداری جنین چگونه است؟

در هفته دوازدهم بارداری اندازه جنین حدود 6-7 سانتی‌متر است. نوزاد شما در این مرحله، قدرت بلع دارد و حتی ممکن است سکسکه کند. سرش که در پایان ماه گذشته نصف بدنش بود، اکنون به یک‌سوم اندازه بدنش رسیده است. 

در هفته 12 بارداری صورت جنین تقریباً شکل گرفته و بینی، پلک‌ها و گوش‌هایش کاملاً شکل خود را پیدا کرده‌اند. حتی لب بالایش هم تشکیل شده است. خون از طریق بند نافش شروع به جریان کرده و اکسیژن و مواد مورد نیاز را از طریق جفت به او می‌رساند. همچنین بند ناف، مواد زاید بدن کودک را به بدن شما برای دفع منتقل می‌کند و کلیه‌هایش  ادرار را دفع می‌کنند. 

بعضی از تحقیقات می‌گویند که می‌توان ویژگی‌های شخصیتی نوزاد را در این دوره شناسایی کرد. شخصیت‌هایی مثل اینکه نوزادتان فعال است یا نه، انگشت شصتش را می‌مکد یا خیر. خیلی از حرکات او در حال حاضر غیر ارادی هستند، ولی ماهیچه‌ها و عضله‌هایش به سیگنال‌های مغز پاسخ می‌دهند و می‌تواند لگد بزند و یا انگشت‌هایش را خم کند. اگر می‌توانستید اکنون دست نوزادتان را لمس کنید، احتمالاً واکنش نشان می‌داد و آن را می‌بست. خیلی طول نمی‌کشد که می‌تواند انگشت شما را گرفته و فشار دهد.

ناخن‌های انگشتان جنین در هفته دوازدهم بارداری پدیدار می‌شوند. همچنین انگشتان نوزادتان کامل شده و حرکات او هدفمندتر شده‌اند. در این هفته همچنین، رشد غده تیروئید پانکراس و کیسه صفرا کامل می‌شود. عضلات دستگاه گوارش کودک شروع به فعالیت می‌کنند، اگرچه این فعالیت هنوز در مرحله تمرین و آزمایش است. جوانه‌های دندانی در جنین ظاهر می‌شوند و بخش استخوانی کام کودک نیز شکل می‌گیرد.

تمام ارگان‌های اصلی کودک شما تا پایان هفته دوازدهم بارداری کاملاً شکل می‌گیرند؛ بنابراین نوزادتان بعد از آن تنها به بزرگ شدن و رشد نیاز دارد. 

هفته دوازدهم سونوگرافی

در هفته دوازدهم بارداری سونوگرافی چه چیزی را نشان می دهد؟

اولین اسکن سونوگرافی در اکثر زنان باردار معمولاً در هفته دوازدهم بارداری انجام می‌شود و اولین نمای زیبا از کودک درون شما را نشان خواهد داد. از آنجا که بیشتر اعضای بدن کودک تا این هفته شکل گرفته‌اند، این اسکن جزئیات خوبی را به پزشک زنان ارائه خواهد داد، ازجمله: 

  • ارزیابی رشد کودک و برخی ناهنجاری‌های مادرزادی
  • سن بارداری و تخمین تاریخ زایمان 
  • ضربان قلب کودک (در این هفته تعداد ضربان قلب جنین بین ۱۱۰ تا ۱۶۰ متغیر است یعنی تقریباً دو برابر ضربان قلب مادر)
  • حاملگی دوقلو یا چندقلویی 
  • قرار داشتن کودک در جای مناسب 

سونوگرافی هفته دوازدهم بارداری حدود ۲۰ تا ۳۰ دقیقه طول می‌کشد برای انجام سونوگرافی یک ماده ژله‌ای روی شکم شما مالیده می‌شود و از دستگاهی استفاده می‌شود که می‌تواند با ایجاد تصاویر سیاه و سفید، مشخصات کودک داخل شکم شما را نشان دهد. این اسکن ارزان‌قیمت، غیر تهاجمی و کم‌خطر است.

توصیه می‌کنیم مقاله "سونوگرافی تعیین جنسیت جنین | تشخیص جنسیت در هفته چندم بارداری" را نیز در وب سایت گهواره بخوانید.

هفته دوازدهم بارداری چه علائمی دارد؟

شایع‌ترین علائم هفته دوازدهم بارداری عبارتند از:

سرگیجه و سردرد

اکثر خانم‌ها در پایان سه ماهه اول یا هفته دوازدهم بارداری دچار سردردهای گاه‌به‌گاه می‌شوند. این می‌تواند ناشی از وارد شدن فشار به چشم یا استرس باشد. گاهی اوقات، سردرد ممکن است باعث ایجاد سرگیجه نیز بشود.

احساس خستگی

ممکن است از این هفته به بعد احساس خستگی شدید در بارداری به سراغ شما بیاید. این می‌تواند ناشی از استرس و افزایش عملکرد بدن شما باشد.

گاز و نفخ

به  دلیل تغییرات هورمونی بارداری و همزمان با افزایش رشد رحم، ممکن است عملکرد دستگاه گوارش در دوران بارداری کندتر شود. این امر باعث تشکیل گاز در معده می‌شود و احساس نفخ خواهید کرد.

لکه بینی

خونریزی در بارداری یا لکه بینی سبک واژن ممکن است در سه ماهه اول اتفاق بیفتد که معمولاً بیشتر از یک روز طول نخواهد کشید. در صورت ادامه‌دار بودن لکه بینی و یا شدید شدن آن، باید به پزشک خود اطلاع دهید.

تشدید حس بویایی

حس بویایی بسیاری از خانم‌ها وقتی به پایان هفته دوازدهم بارداری نزدیک می‌شوند، قوی‌تر می‌شود. این یکی از دلایلی است که ممکن است احساس بیزاری نسبت به غذاهای خاص داشته باشید.

افزایش وزن

در این هفته از شدت تهوع صبحگاهی فرد کاسته می‌شود و این مسئله سبب می‌شود که اشتهای زن تقویت شود؛ اما مشکلی که وجود دارد این است که تقویت اشتها موجب می‌شود زن بر اثر پرخوری، اضافه وزن پیدا کند. اگرچه افزایش اشتها در بخش‌هایی از دوران بارداری طبیعی است و بیانگر پاسخ به نیازهای رشدی کودک است اما نباید این‌گونه تصور کنید که مجاز هستید هرچقدر که می‌خواهید غذا بخورید. 

متخصصین بر این باورند که زنان در جریان بارداری به‌طور میانگین حدود ۱۱ تا ۱۶ کیلوگرم افزایش وزن خواهند داشت و این افزایش، عمدتاً در سه ماهه دوم و سوم بارداری رخ می‌دهد. بااین‌وجود، اگر در سه ماهه اول بارداری دستخوش اضافه وزن زیاد شدید در آن صورت نه تنها باید مراقب کیفیت و کمیت غذایی که می‌خورید، باشید بلکه باید این مسئله را با پزشک خود نیز در میان بگذارید. اضافه وزن زیاد در بارداری باعث ایجاد برخی از عوارض بارداری شده و زایمان را سخت می‌کند. همچنین بر روی جنین نیز تأثیرات منفی خواهد داشت. 

گرفتگی و خونریزی بینی

حاملگی هر ذره‌ی بدن شما را تحت تأثیر قرار می‌دهد، حتی بینی‌تان را! هورمون‌های حاملگی می‌توانند باعث گرفتگی بینی در بارداری، خونریزی و ترشحات آن در بعضی از خانم‌ها شوند. بااین‌حال بعضی از خانم‌ها هم تا زمان زایمان دچار مشکل نمی‌شوند. اگر بینی‌تان مشکل‌ساز شده است، می‌توانید در اتاقتان از یک دستگاه بخور استفاده کنید. اسپری سالین (نمکی) هم می‌تواند کمک کند، ولی از مصرف داروهای ضد احتقان و داروهای دیگری که باید با تجویز پزشک مصرف شوند، خودداری کنید. اگر در بینی خود احساس خشکی می‌کنید با یک ژل مرطوب‌کننده آن را مرطوب کنید.

تغییرات پوست 

برخی از زنان در هفته دوازدهم بارداری نوعی درخشش در پوست خود احساس می‌کنند؛ درحالی‌که برخی از زنان دیگر، متوجه تیره شدن پوست خود می‌شوند. 

تغییر مرکز ثقل بدن

در حوالی هفته دوازدهم بارداری کم‌کم مرکز ثقل بدن شما شروع به تغییر می‌کند و شما تعادل و هماهنگی کمتری خواهید داشت. همچنین تغییرات هورمونی باعث شل شدن رباط‌های مفاصل شما می‌شود و این باعث می‌شود که بیشتر در معرض صدمه دیدن باشید. بهتر است از این به بعد دقت بیشتری داشته باشید. از پوشیدن کفش‌های چوبی، پاشنه‌بلند و پشت‌باز یا کفش‌هایی که تعادل شما را به هم می‌زنند خودداری کنید. با آرامش از پله‌ها پایین بروید و در حمام مراقب سر خوردن باشید. از نردبان‌ها دور بمانید. 

مشکلات خواب

بعضی از خانم‌ها در دوران حاملگی مثل گذشته می‌خوابند، ولی بعضی دیگر دچار انواع اختلالات خواب در بارداری می‌شوند. بعضی‌ها در اوایل حاملگی راحت می‌خوابند، ولی در ماه‌های بعد خواب شیرین برایشان دست‌نیافتنی می‌شود. این‌ها روش‌هایی هستند که می‌توانند خواب شما را بهتر کنند:

  • از نوشیدن مایعات زیاد قبل از خواب خودداری کنید. ادرار مکرر یکی از دلایل اصلی برای بر هم زدن خواب شبانه است. اکثر خانم های حامله مجبورند شب‌ها یک، دو و یا حتی سه بار دستشویی بروند. می‌توانید با نوشیدن مقدار کمتر مایعات، از این حالت جلوگیری کنید.  
  • از خوردن غذاهای تند در اواخر روز خودداری کنید و سعی کنید عصرها، غذاهای سبک‌تری انتخاب کنید. 
  • بلند کردن سرتان با تعداد بیشتری بالش در تختخواب هم، می‌تواند به خواب بهتر کمک کند. 
  • در اوایل روز ورزش کنید. ورزش صبحگاهی باعث می‌شود خوابتان بیاید، ولی اگر نزدیک به ساعت خواب این کار را بکنید، خوابتان را می‌پراند. 
  • معمولا از هفته دوازدهم بارداری اندازه شکم شما بزرگتر می‌شود و وزن جنین ممکن است فشار زیادی روی قسمت‌هایی از بدنتان وارد کند. در این شرایط، بهتر است بیشتر به یک سمت خود بخوابید. بعد از هفته ۲۴ حاملگی به پشت نخوابید، چون این کار باعث می‌شود خون با سرعت کمتری به رگ‌های اصلی جریان داشته باشد. همچنین باعث ایجاد تهوع در شما می‌شود. بعضی از خانم ها از بالش های مخصوص حاملگی استفاده می‌کنند تا از شکم خود محافظت کنند. 
  • آرامش خود را حفظ کنید. اگر استرس باعث می‌شود خوابتان نبرد قبل از خواب، یک دوش آب گرم بگیرید. نفس‌های عمیق بکشید و یا از همسرتان بخواهید شما را ماساژ بدهد.

تحولات روحی 

اگرچه در هفته دوازدهم بارداری تهوع صبحگاهی زنان باردار فروکش می‌کند و این مسئله سبب آرامش خاطر بیشتر آنها می‌شود رشد، سریع جنین سبب می‌شود که فشارهای جسمی و روحی زنان باردار افزایش یابد. در هفته دوازدهم بارداری بسیاری از زنان باردار دچار نوسان‌های خلقی می‌شوند. 

فرد با سهیم کردن دیگران در احساساتش می‌تواند انرژی مثبت بیشتری دریافت کند؛ چون اولاً بروز احساسات سبب تخلیه روحی می‌شود و از نگرانی‌های شما می‌کاهد. در ثانی با این کار می‌توانید حمایت دیگران را به دست آورید. پس هرگز از بروز احساسات غافل نشوید. علاوه بر این، پیگیری رشد هفتگی جنین سبب می‌شود که فرد از احساس آزارنده کرختی رهایی یابد و انگیزه بیشتری برای تحمل سختی‌ها پیدا کند. بنابراین پیشنهاد به مادران باردار این است که برای تجربه کردن حالات روحی بهتر رشد جنین را به‌طور پیوسته رصد کنند و این دگرگونی‌ها را با همسر و دیگر عزیزانشان در میان بگذارند تا از یک لذت مضاعف برخوردار شوند. 

سایر علائم هفته دوازدهم بارداری

افزایش ترشح بزاق و افزایش ادرار نیز از دیگر تغییراتی است که ممکن است در هفته 12 هفته بارداری مشاهده کنید. خبرهای خوب هم داریم! خطر سقط جنین در پایان سه ماهه اول حاملگی کاهش می‌یابد. بنابراین اگر تابه‌حال خبر حاملگی خود را با خانواده، دوستان و همسایه‌تان در میان نگذاشته‌اید، الآن می‌توانید این کار را بکنید.

علائم هفته دوازدهم بارداری

در هفته دوازدهم بارداری چه کنیم؟

  • ازآنجاکه کودک شما به‌سرعت در حال رشد است، رژیم غذایی هفته دوازدهم بارداری باید سرشار از مواد مغذی و سالم باشد.
  • بابت تیرگی پوست یا ترک‌های پوستی نگران نباشید؛ زیرا معمولاً با گذشت زمان معمولاً از بین می‌روند یا محو می‌شوند. یادتان باشد که همیشه و به‌خصوص در دوران بارداری، قبل از قرار گرفتن در معرض نور آفتاب، از ضد آفتاب استفاده کنید.
  • به خاطر تغییرات عاطفی یا جسمی ایجادشده در بدنتان استرس نداشته باشید. در عوض، بارداری خود را در آغوش بگیرید و آرام باشید. سعی کنید به موسیقی مورد علاقه خود گوش دهید و خود را با افراد مثبت احاطه کنید.
  • در دوران بارداری به‌طور منظم ورزش کنید. ورزش در بارداری علاوه بر منافع جسمانی بی‌شماری که دارد، به تقویت روحیه شما نیز کمک خواهد کرد. در مورد ورزش مناسب برای بدن خود از پزشک سؤال کنید. 
  • در صورت داشتن هرگونه عارضه سلامتی مانند فشار خون، دیابت و غیره، به پزشک اطلاع دهید.
  • ویتامین‌های دوران بارداری خود را به طور منظم مصرف کنید.
  • کم‌کم باید چند لباس بارداری به کمک لباستان اضافه کنید.
  • عادت‌های ناسالم مانند خوردن تنقلات به ویژه در اواخر شب و سیگار کشیدن در بارداری را ترک کنید و از مصرف زیاد شیرینی و چربی در رژیم غذایی هفته دوازدهم بارداری اجتناب کنید.