کولیک نوزاد چیست؟ علت، علائم و راه های درمان کولیک نوزادان

اگر شما هم به‌تازگی مادر و پدر شده باشید، با گریه‌های بی‌دلیل و شدید نوزاد خود برخورد کرده‌اید. شاید دیگران به شما گفته باشند که نوزادتان قولنج یا کولیک دارد. اگر می‌خواهید بدانید کولیک نوزادی چیست لازم است بدانید همه‌‌ی نوزادان در سه‌ماهه‌ی اول زندگی خود بیش از هر زمان دیگری گریه می‌کنند اما گاهی این گریه طبیعی نیست. در ادامه قصد داریم توضیح دهیم کولیک چیست و چه علائمی دارد، علت قولنج نوزادی یا کولیک در نوزادان چیست و چگونه قولنج نوزاد را درمان کنیم.

کولیک نوزاد چیست

سوال بسیاری از والدین این است که کولیک یا قولنج نوزاد چیست؟ قولنج یا کولیک نوزادی به گریه‌ی نوزاد‌ سالمی گفته می‌شود که:

• بیش‌تر از سه ساعت در روز باشد.
• بیش‌تر از سه روز در هفته رخ دهد.
• بیش‌تر از سه هفته طول کشیده باشد.

قولنج نوزادی یا کولیک در نوزادان از کی شروع می‌شود؟ کولیک نوزادان اغلب از هفته‌ی سوم تا ششم بعد از زایمان شروع می‌شود. قولنج نوزادی یا کولیک در نوزادان تا چند ماهگی ادامه دارد؟ در بیشتر موارد تا ماه سوم یا چهارم برطرف می‌گردد.

*علائم و روشهای درمان رفلاکس پنهان در کودکان

علت قولنج نوزادی یا کولیک در نوزادان چیست؟

همانطور که گفته شد علت مشخصی برای کولیک بچه وجود ندارد. ممکن است به‌دلیل مشکلات گوارشی نوزاد باشد. یا نوزاد به ماده‌ی غذایی خاصی در رژیم غذایی مادر حساس باشد. گاهی گفته می‌شود ممکن است کولیک به دلیل ترس نوزاد از مواجهه با دنیای ناشناخته اطراف، شنیدن صداهای جدید و دیدن تصاویر متنوع باشد.

کولیک در چه نوزادانی بیش‌تر رخ می‌دهد؟

کولیک در 40 درصد نوزادان رخ می‌دهد و هیچ علت مشخصی ندارد. قلنج در گروه‌های زیر با احتمال یکسان رخ می‌دهد.

• نوزادان دختر و پسر
• نوزادانی که با شیر مادر یا شیر خشک تغذیه می‌شوند
• نوزادان نارس و نوزادان با تولد به موقع
• نوزادان اول یا دوم (و یا چندم)

کولیک نوزاد کی تموم میشه

کولیک معمولاً بلافاصله بعد تولد آغاز نمیشود. گاهی شروع آن تا دو هفتگی طول میکشد. همانطور که در بالا گفته شد کولیک میتواند به دلایل مختلف رخ دهد. اما اگر ناشی از بیماری خاصی نباشد، و صرفاً یک مشکل گوارشی باشد، بین سه تا چهار ماهگی بهبود پیدا میکند.

علائم قولنج نوزادی یا کولیک در نوزادان

علائم قولنج نوزادی یا کولیک در نوزادان چگونه است؟ گاهی گریه نوزادان به دلایلی غیر از کولیک است. دلایل شایع گریه‌ی نوزادان شامل موارد زیر است.

• گرسنگی: سعی کنید نوزادتان را تغذیه کنید. اغلب نوزادان هر چند ساعت به شیر نیاز دارند.
• خستگی: گاهی گریه‌ی نوزادان به‌خاطر خواب‌آلودگی و خستگی است.
• درد: نوزاد را لمس کنید تا مطمئن شوید خیلی گرم یا سرد نباشد. شاید پوشک او تنگ باشد.
• حساسیت غذایی: ممکن است نوزادان به ماده‌ی غذایی خاصی در رژیم غذایی مادر حساس باشند. برخی مواد غذایی مثل شیر گاو، تخم‌مرغ، مغزها و گندم به‌طور مستقیم روی شیر مادر اثر می‌گذارند. حساسیت کودک به پروتئین گاوی نیز در این زمینه مطرح است. این مواد غذایی می-توانند باعث درد شکمی و دل‌پیچه شوند.

این بیماری اغلب بعد از تمام شدن دوره کولیک در 4-3 ماهگی تشخیص داده می‌شود. اغلب گریه‌های بی‌دلیل نوزادان علت خطرناکی ندارد. اگر همه‌ی موارد بالا را رعایت کردید و به نکته‌ی خاصی نرسیدید، به قولنج یا کولیک نوزادی شک کنید. برای پیگیری قولنج در خانه می‌توانید الگوی گریه‌ی نوزادتان را یادداشت کنید و دراختیار پزشک قرار دهید.

تعیین الگوی گریه کودک

قولنج نوزادی یا کولیک در کودکان که با نام کولیک گوارشی نیز شناخته می‌شود، ممکن است از نوع کولیک صبحگاهی یا کولیک شبانه نوزاد باشد و در ساعات مشخصی از روی طبق یک الگوی ثابت گریه و بی‌قراری نوزاد شما شروع شود. البته در اغلب موارد گریه کولیک معده نوزاد از عصر شروع می‌شود و تا چند ساعت ادامه دارد. نشانۀ کولیک این است که الگوی این گریه‌ها تقریبا مشابه و ثابت است. یادداشت کردن الگوی علائم و گریۀ نوزاد کولیکی و همچنین شکل حرکات کولیک، به پزشک برای تشخیص کولیک کمک زیادی می‌کند. در این راستا باید به موارد زیر توجه داشته باشید:

• گریه چه زمانی شروع می‌شود؟
• چقدر ادامه پیدا می‌کند؟
• چه چیزهایی باعث شروع گریه می‌شود؟
• چه چیز‌هایی آن را بهتر می‌کند؟
• آیا هر روز در ساعت مشخصی گریه می‌کند یا الگوی گریه‌ی او متغیر است؟
• صدا و شدت گریه‌ی نوزاد چگونه است؟
• چه زمان‌هایی و به چه مقدار نوزاد را تغذیه می‌کنید؟ (گاهی علت کولیک تغذیه‌ی کم و زیاد نوزاد است).

برای آن‌که مطمئن شوید گریه‌ی نوزادتان به‌دلیل کولیک است، اول باید از سلامت نوزاد مطمئن شوید. پس به پزشک مراجعه کنید. او با معاینه کودک و انجام آزمایشات با رد کردن عفونت ادراری، عفونت گوش، رفلاکس و سایر بیماری‌های شایع تشخیص کولیک را نهایی می‌کند.  در‌صورت مشاهده‌ی هر یک از علائم زیر به پزشک مراجه کنید.

• تب بیش‌تر از 38 درجه
• اگر نوزادتان نسبت به همیشه کمتر فعالیت دارد یا هوشیار نیست.
• خوب شیر نمی‌خورد یا هنگام خوردن شیر، سینه یا شیشه‌ی شیر را به‌خوبی مک نمی‌زند.
• اگر وزن نمی‌‌گیرد یا در‌حال کاهش وزن است.
• مدفوع شل یا مدفوع خونی
• استفراغ (اگر محتویات معده با فشار بیرون آمده یا استفراغ نوزاد از بینی)
• اگر هر کاری کردید گریه‌ی نوزاد قطع نشد.

تفاوت گریه‌ی عادی و گریه‌های نوزاد کولیکی از قرار زیر است.

• گریه‌های نوزاد کولیکی بلندتر و با قدرت بیش‌تری است. انگار نوزاد از درد جیغ می‌کشد.
• والدین نمی‌توانند شدت گریه را کاهش دهند.
• نوزاد در دوره‌ی کولیک، شکم سفت و عضلات گرفته‌ای دارد و پشت نوزاد حالت کمانی می‌گیرد.
• گریه‌های کولیک نوزادان اغلب ناگهانی و در عصر و سر شب اتفاق می‌افتد.

انواع کولیک در نوزادان

رنال کولیک یا کولیک کلیوی: کولیک رنال درد در ناحیۀ شکم است که به علت سنگ‌های کلیوی ایجاد می‌شود و می‌تواند پیوسته یا متناوب باشد. این نوع درد که به علت کولیک حالب و انسداد آن با سنگ ایجاد می‌شود، با کولیک نوزادی رایج متفاوت بوده و نیاز به بررسی و درمان دارد زیرا ممکن است کولیک روده و درد پهلو مرتبط با کولیک رنال یا کولیک نوزادی باشد.

کولیک صفراوی: ممکن است در اثر بیماری‌های ارثی و مادرزادی برخی نوزادان دچار سنگ‌های صفرا شوند که البته این عارضه نادر است. سنگ صفراوی یا مسدود شدن مجرای صفراوی یا مشکلات کبد به هر دلیلی، می‌تواند موجب دردهای کولیکی صفراوی شود. نشانه‌های کولیک صفراوی شامل درد شکمی، بی‌قراری، تب، تهوع و استفراغ و زردی است. بیماری زمینه‌ای در این موارد باید یافت و درمان شود. راه درمان کولیک صفراوی ممکن است دارویی یا جراحی باشد.

خم کولیک: اصطلاح خم کولیک هیچ ربطی به کولیک نوزادی ندارد. خم کولیک در واقع محل تغییر جهت رودۀ بزرگ از حالت عمودی به افقی و برعکس است و یک اصطلاح آناتومیک محسوب می‌شود. 

کولیک یا کولیت؟ کولیت روده یک بیماری متفاوت با کولیک روده در کودکان است. در کولیت روده، ما شاهد التهاب روده و ایجاد زخم‌هایی در مسیر روده هستیم. این بیماری خودایمنی محسوب می‌شود و نیاز به بررسی  و درمان دقیق دارد. 

کولیت عصبی روده: این بیماری که با نام رودۀ تحریک‌پذیر نیز شناخته می‌شود حالتی متفاوت از کولیک است. در کولیت عصبی که برخی به اشتباه به آن کولیک روده عصبی می‌گویند، تنظیم عصبی روده و دستگاه گوارش به هم ریخته است و علائم و درمانی متفاوت از کولیک دارد. این بیماری باید توسط پزشک تایید شود. 

رفلاکس معده نوزادی و ارتباط آن با کولیک

فرق کولیک با رفلاکس در این است که ریفلاکس معده به معنای بازگشت محتویات داخل معده به مری و حلق است. ریفلاکس مکانیسمی متفاوت از کولیک داشته و کاملا شناخته شده است. علت رفلاکس معده، ضعف دریچۀ بین معده و مری است که باعث میشود محتویات داخل معده به مری و حلق بازگردند و به صورت استفراغ سفید که همان شیر است از دهان نوزاد خارج شوند. این مشکل می‌تواند موجب درد شکم و بی‌قراری نوزاد یا شیرخوار شما شود. دقت داشته باشید که ممکن است ریفلاکس و بیماری کولیک با هم همراهی داشته باشند و موجب گریه و بی‌قراری کودک شما شوند. پزشک در ابتدا ریفلاکس را بررسی کرده و درمان مناسب آن را برای شیرخوار شما تعیین می‌کند. ما اصطلاحی به نام کولیک پنهان نداریم اما رفلاکس پنهان ممکن است در کودکان دیده شود. ریفلاکس پنهان موجب ایجاد علائمی مانند خلط، سرفه و عفونت گوش شود و نیاز به درمان دارد.

فرق نفخ و کولیک نوزاد 

در حالی که کولیک به معنای بی‌قراری و درد شکمی ناشی از وجود نفخ و گاز در شکم یا برخی علل دیگر است. علائم کولیک نوزاد و علت کولیک در قسمت‌های قبلی مقاله ذکر شد و گفتیم که کولیک نوزادان در اثر چیست.

مشکلات همراه با کولیک یا قولنج برای نوزاد

کولیک مشکلات دیگری نیز به همراه دارد:

کولیک و شیر نخوردن نوزاد

یک علت شیر نخوردن نوزاد؛ کولیک است. شیر نخوردن نوزاد هنگام کولیک ممکن است به علت ترس از شروع مجدد درد یا همراهی ریفلاکس معده باشد. این مورد نیاز به بررسی توسط پزشک دارد تا پس از آن نوزاد شما شیر کافی بخورد و وزن‌گیری استاندارد را داشته باشد.

کولیک و یبوست نوزاد

این دو مسئله معمولا ارتباطی با هم ندارند اما ممکن است دردهای کولیکی موجب ترس از شیر خوردن و در نتیجه به هم خوردن مزاج فرزند شما شود. مثلا در اثر کولیک کودک شما دچار یبوست شود یا دفعات و الگوی دفع او متفاوت شود. البته خود یبوست نیز می‌تواند با ایجاد دل‌درد، موجب تشدید کولیک نوزادی شود. یبوست شیرخواران به محض تشخیص باید توسط پزشک درمان شود. 

کولیک و بی‌خوابی نوزاد

گریه و بی‌قراری هنگام کولیک می‌تواند خواب را نیز از فرزند شما سلب کند و این موضوع شما را نیز کلافه سازد. با انجام راهکارهای ذکرشده در قسمت رفع قولنج نوزادی یا کولیک در نوزادان می‌توانید این بی‌خوابی و بی‌قراری را به حداقل برسانید.

راهکارهای خانگی درمان قولنج نوزادی یا کولیک در نوزادان

درمان قولنج نوزادی یا کولیک در نوزادان چطور انجام می‌شود؟ بهترین درمان، درمان خانگی قولنج نوزادا است که کمترین عوارض را دارند. یکی از راهکارهای مهم در راستای بهبود و درمان کولیک نوزادی داشتن رژیم غذایی مناسب است. در این رژیم غذایی ممکن است برخی مواد غذایی برای نوزاد و یا مادر شیرده حذف یا جایگزین شوند. رژیم غذایی کولیک نوزاد ممکن است به سمت تغییر نوع شیرخشک و یا استفاده از شیرخشک‌های هایپوآلرژیک پیش رود. هر شیرخواری ممکن است با یکی از انواع شیرخشک راحت‌تر باشد و درد کولیکی نداشته باشد. شما می‌توانید از انواع شیرخشک مانند آپتامیل، نان و انواع دیگر شیرخشک را امتحان کنید تا جایی که یکی از آنها موجب کاهش حمله کولیک در فرزندتان شود. در رابطه با رژیم غذایی مادر، موضوع کمی متفاوت است. رژیم غذایی شما به عنوان مادر شیرده، باید حداقل مواد نفاخ را داشته باشد. از غذاهای نفاخ در دوران شیردهی می‌توان به لبنیات، کافئین، غلات و آجیل، ادویه‌جات و برخی سبزیجات خام و برخی میوه‌ها مانند هدوانه، گلابی، موز و انبه است. 

ابزار جدیدی به نام کمربند ضدکولیک نیز در بازار موجود است که با نام کمربند ضدنفخ نیز شناخته می‌شود. این کمربند دارای یک کیسه پر از هسته‌های گیلاس یا کانولا یا مواردی از این دست است. اگر کمربند را گرم کنید مدت طولانی گرما را درون خود نگه می‌دارد. می‌توانید پس از گرم کردن و قرار دادن کمربند داخل پوشش مخصوص، آن را روی شکم کودکتان ببندید تا گرمای حاصل از آن مقداری نوزاد کولیکی شما را آرام کند. 

پستانک ضدکولیک: مکیدن پستانک برای نوزاد کولیکی ممکن است تسکین دهنده باشد و حواس او را برای مدتی از کولیک پرت کند. همچنین سرشیشه‌های مخصوصی به نام سرشیشه ضدکولیک در بازار موجودند که به خوبی داخل دهان کودک را پر می‌کنند و مانع از ورود هوای اضافی به معده و ایجاد نفخ و کولیک می‌شوند. می‌توانید پس از مشورت با پزشک از این سرشیشه و پستانک‌ها استفاده کنید.

بهتر است در رژیم غذایی خود از مصرف موادی مانند تخم مرغ، گندم، آجیل، میوه‌جات، کافئین و شکلات بپرهیزید یا مصرف آنها را کم کنید و الگوی گریه‌های کودک خود را بررسی کنید.

یکی از اقدامات مفید جهت درمان کولیک شیرخوارگی، گرداندن نوزاد و شیرخوار با ماشین است. وقتی کودک شما گریه و بی‌قراری را آغاز کرد، برای مدت کوتاهی سوار ماشین شوید و مقداری در اطراف رانندگی کنید. می‌بینید که دلبند شما پس از مدتی ساکت و آرام شده و به خواب می‌رود.

سایر راهکارها عبارتند از:

• هنگام شیر دادن به نوزاد بیش‌تر تلاش کنید تا نوزاد بادگلو خارج کند.
• اگر نوزادتان با شیشه شیر می‌خورد، شیشه‌اش را عوض کنید. (شاید نوزاد شما به مواد استفاده شده در ساخت شیشه حساس باشد و یا شیشه‌ی استفاده شده موجب بلع هوا شود).
• بهتر است مادر مواد آلرژی‌زای کمتری استفاده کند.
• برای نوزاد ترانه آرام بخوانید یا صدای ضبط شده ضربان قلب را پخش کنید.
• پشت و کمر نوزاد را نوازش کنید.
• نوزاد را به سینه خود بچسبانید و آرام نفس بکشید.
• حمام آب گرم کمک‌کننده است.
• تکان دادن آرام و ممتد کودک در ننو، گهواره مخصوص کولیک یا ماشین سواری
• صداهای سفید و یکنواخت مانند سشوار، ماشین لباسشویی و جاروبرقی را امتحان کنید.
• قندان‌پیچ کردن نوزاد با روش صحیح ازکولیک پیش‌گیری می‌کند.
• تغییر رژیم غذایی نوزاد از شیرمادر به شیر خشک تاثیری در بهبود کولیک نوزادی ندارد.
• انجام دادن نحوه‌ی صحیح قنداق کردن نوزاد

تمامی اقدامات ذکرشده می‌توانند موجب جلوگیری از حمله کولیک در کودک شما شوند. البته اگر به دنبال درمان درمان قطعی کولیک نوزاد و بهترین داروی کولیک نوزادان هستید که کاملا کولیک نوزادان را برطرف کنند، بهتر است بدانید همانطور که دلیل کولیک مشخص نیست، درمان قطعی نیز برای کولیک وجود ندارد. البته این مشکل با داروهای ضدکولیک ذکرشده بهبود می‌یابد و طی چند ماه خودبه خود برطرف می‌گردد. کولیک نوزادان و درمان آن به صبر و حوصلۀ شما بستگی فراوان دارد. پس بهتر است آرامش خود را حفظ کنید و با کمی حوصلۀ بیشتر، راهکارهای ذکرشده را امتحان کنید. 

راهکار کاهش قولنج در نوزادان تغذیه شونده با شیر خشک

برای نوزادانی که با شیشه تغذیه می‌شوند، شیشه‌هایی استفاده کنید که عبور و بلع هوا را کم‌تر می‌کنند. نوزاد خود را هنگام تغذیه در حالت ایستاده نگه دارید. این تکنیک‌ها بلع هوا را کمتر می‌کنند. بنابراین می‌توانند کولیک نوزادی را بهبود بخشند. برای نوزادانی که با شیرخشک تغذیه می‌شوند، از شیرخشک متفاوتی استفاده کنید. پزشکان گاهی شیر خشک هایپوآلرژی را برای بهبود کولیک تجویز می‌کنند که ممکن است موثر باشد. اما اگر این روش تاثیرگذار نبود باید به رژیم عادی نوزاد برگردیم. چون رژیم‌های بدون آلرژی گران‌قیمت‌تر هستند و اگر بهبودی کولیک حاصل نشود، ادامه‌ی رژیم ضرورتی ندارد.

تاثیر رژیم غذایی مادر بر کولیک نوزادی

مادران با نوزادان کولیکی بهتر است از مواد آلرژی‌زا در رژیم‌های غذایی خود استفاده نکنند. راهکار مناسب این است که مادر هر هفته یک ماده‌ی غذایی آلرژی‌زا را از رژیم غذایی خود حذف کند. سپس تاثیرش را بر گریه‌ی کودک ببیند. اگر بهبودی حاصل نشد، مادر می‌تواند به رژیم غذایی قبل برگردد. مغز‌ها، سویا، تخم‌مرغ، شیر، کلم، گل‌کلم، پیاز و شکلات یا هر نوع کافئین از جمله مواد آلرژی زا هستند. از بین این مواد حذف شیر گاو موثرتر بوده‌است. شیر گاو به‌خصوص در نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند، احتمال بیش‌تری برای ایجاد کولیک نوزادان دارد.

ماساژ برای رفع قولنج نوزاد 

ماساژ بخش روده ای میتواند به رفع کولیک و خروج گاز کمک کند. سه روش برای آین کار وجود دارد:

ماساژ خطی از چپ به راست (عکس یک): دست خود را از چپ به راست روده بکشید و در انتها بلند کرده و دوباره روی نقطه شروع قرار دهید.

ماساژ خط شکسته (عکس دوم): دستن خود را از بالا سمت چپ به راست کشیده و بعد به پایین حرکت کنید. در نقطه پایانی دست را بردارید و دوباره روی نقطه شروع بگذارید.

ماساژ دایره‌ای (عکس سوم) : در جهت عقربه های ساعت دور ناف را ماساژ دهید. 

این به حرکت گاز در جهت درست کمک می‌کند. به محض اینکه باد از شکم نوزاد خارج شد، باید احساس بسیار بهتری داشته باشد. توجه داشته باشید حرکات باید در یک جهت باشند و رفت و برگشتی نیست.

درمان سریع کولیک نوزادان با دارو

رکولیک برای چیست؟ از انواع اشکال دارویی مانند شربت، قطره، کپسول و قرص رکولیک به صورت شربت در بازار موجود است. رکولیک نوعی شربت گیاهی دارای مواد موثرۀ بابونۀ آلمانی و انیسون و همچنین عسل است. این شربت در درمان برخی التهابات گوارشی، اسپاسم‌ها و کولیک موثر است. البته این شربت بیشتر برای مشکلات گوارشی بزرگسالان ساخته شده و در کودکان زیر سه سال ممونعیت مصرف دارد. از عوارض این شربت می‌توان به تهوع و در موارد نادر آلرژی و شوک آنافیلاکسی اشاره کرد. بهتر است جهت جلوگیری از هر نوع خطر و عارضه، از دادن داروهای بزرگسالان و هر گونه دارو به کودکان بدون مشورت پزشک خودداری کنید. 

اگر به داروخانه بروید و درخواست قطره کولیک نوزاد کنید، احتمالا به شما قطرۀ کولیک اید را پیشنهاد می‌دهند. قطرۀ کولیک اید نیز از ترکیبات گیاهی مثل رازیانه و شوید و داروی سایمتیکون ساخته شده و باعث کاهش گاز معده و روده و نفخ شکم می‌شود. این موضوع به کاهش کولیک شدید نوزاد و بی‌قراری فرزند شما کمک می‌کند. 

ممکن است قطرۀ کولیک پد نیز جهت رفع یا کاهش کولیک نوزادی توسط پزشک برای کودک شما تجویز شود. این قطره نیز شامل سایمتیکون، اسانس شوید و اسانس رازیانه است و اثری مشابه داروهای دیگر روی کولیک نوزادی دارد. 

قطره ضدکولیک اینفاکول

این قطره جهت درمان نفخ شکم، کولیک و درد شکم طراحی شده و دارای داروی سایمتیکون است. این دارو نیز می‌تواند زیر نظر پزشک برای کاهش کولیک نوزادی استفاده شود. 

شیرخشک ضد کولیک

ممکن است نوزاد شما به شیر مادر یا شیرخشکی که می‌خورد حساسیت داشته باشد و مواد موجوئد در این شیرها با بدن او ناسازگاری داشته باشند. در این موارد ممکن است پزشک برای شما رژیم غذایی بدون پروتئین گاوی مانند لبنیات را پیشنهاد دهد. اگر پس از مدتی بی‌قراری نوزاد یا شیرخوار شما کم شد، یعنی این رژیم غذایی موثر بوده و اگر تغییری در الگوی بی‌قراری او حاصل نشد ممکن است درمان‌های دیگر مانند شیرخشک ضدکولیک را پیشنهاد دهد. این نوع شیرخشک‌ها که با نام شیرخشک ضدنفخ، شیرخشک ضدریفلاکس شناخته می‌شوند در واقع شیرخشک‌های هایپوآلرژیک هستند. در این شیرخشک‌ها ممکن است موادی مانند لاکتوز که موجب نفخ می‌شود وجود نداشته باشد و یا پروتئین‌های موجود در آن‌ها به صورت شکسته شده باشند تا حساسیتی برای نوزاد یا شیرخوار ایجاد نکند. 

قطره کولیک ایز (Colic Ez)

قطرۀ کولیک ایز دارویی مخصوص نوزادان و شیرخواران بوده و عوارض کولیک ایز در حداقل ممکن است. تنها عارضۀ ثبت شده برای این دارو احتمال ایجاد حساسیت به دارو است.  این قطره حاوی اسانس شوید و رازیانه و داروی سایمتیکون است. به طور گسترده برای درمان کولیک تجویز می‌شود اما تاثیر قطره کولیک ایز قطعی نیست.

• دستور و زمان مصرف : ۱۵ دقیقه قبل از غذا
• زیر ۶ماه : ۱۰قطره، روزانه ۴ بار 
• ۶ الی۱۲ ماه : ۱۵قطره، روزانه ۴ بار 
• بالای ۱۲ ماه : ۲۰ قطره، روزانه ۴ بار

شربت گریپ میچر (Gripe Mixture)

این دارو در نوزادان زیر یک ماه نباید مصرف شود. حاوی فراورده‌های گیاهی نعنا، زنجبیل و رازیانه است که بسیار تجویز می‌شود اما اثربخشی این دارو هم تایید نشده است.

دستور مصرف:

• نوزادان : یک تا شش ماه : یک قاشق مرباخوری 
• کودکان شش ماه تا ۲ سال : دو قاشق مرباخوری 
• کودکان بالاتر از ۲سال : ۲ تا ۳ قاشق مرباخوری 

قطره کیدی کولیک (kidi colic)

این دارو حاوی دایمتیکون، روغن شوید و روغن رازیانه است. در مورد قطره دایمتیکون برای نوزاد در این مقاله بیشتر بخوانید.

• دستور و زمان مصرف: ۱۵ دقیقه قبل از غذا
• نوزادان کمتر از ۶ ماه : ۱۰-۵ قطره ۴ بار در روز 
• نوزادان ۱۲-۶ ماه : ۲۰-۱۰ قطره ۴ بار در روز 
• کودکان بالای ۱ سال : ۲۰ قطره ۴ بار در روز 

پروبیوتیک‌ها

تاثیر مواد پروبیوتیک بر کولیک نوزادانی که شیر مادر می‌خورند، مثبت گزارش شده است ولی در نوزادانی که شیرخشک می‌خورند، نباید تجویز شود. این دارو به نام‌های مختلف در بازار دارویی موجود است :

قطره پدی‌لاکت (Pedilact) و بی‌بی کر (baby care)

برای، کودکان زیر ۲ سال روزی ۵ تا ۱۵ قطره براساس سن و وزن کودک

درمان قولنج نوزادی یا کولیک در نوزادان در طب سنتی

اگرچه درمان مشخصی برای کولیک در طب سنتی وجود دارد اما باید در‌نظر داشت که تجویز آن‌ها برای کودکان به‌خصوص کودکان زیر یک سال بدون مشورت پزشک اصلا توصیه نمی‌شود. با این حال اثربخشی یک‌سری داروی گیاهی برای قولنج نوزاد اثبات شده‌اند که با مشورت با پزشک کودک‌تان می‌توانید از آن‌ها بهره بگیرید.

گیاه بابونه در کولیک نوزادان

این گیاه خاصیت‌های فراوانی دارد. برای آرامش‌بخشی، خواب بهتر، رفع دل‌پیچه و دل‌درد، بهبود اسهال در کودکان و در بعضی نوزادان در بهبود کولیک نوزادی موثر بوده‌است. به‌طور کلی داروهای گیاهی تداخلات پیش-بینی نشده‌ای دارند. برخی با مصرف بابونه و مشتقات آن دچار واکنش‌های آلرژیک می‌شوند.

گریپ واتر در کولیک نوزادان

گریپ‌واتر اصطلاحی است که برای ترکیب بی‌کربنات‌سدیم و یک‌سری گیاهان (مثل زنجبیل، بابونه، هل، رازیانه، شیرین بیان، دارچین، میخک، شوید، بادرنجبویه یا نعناع تند با فرمول ترکیبی خاص) گفته می‌شود. گریپ‌واتر برای درمان نفخ شکم نوزاد، دل‌درد، درد دندان، سرفه و کولیک نوزادان استفاده می‌شود. این ترکیب را بدون مشورت با پزشک استفاده نکنید.

فلوس در کولیک نوزادان

این ترکیب اثرات ضد التهابی دارد و برای رفع دل‌درد و یبوست در کودکان یک تا شش سال استفاده می‌شود. با این که گاهی اثر فلوس بر کولیک نوزاد دیده شده اما مصرف این ماده در کودکان زیر یک سال توصیه نمی‌شود. فلوس در کودکان یک تا شش سال اثر خوبی روی درمان یبوست نوزاد تازه متولد شده دارد که البته برای مصرف باید با پزشک مشورت کنید.

نکات مهم که والدین نوزادان کولیکی باید بدانند

والدین نوزادان کولیکی استرس و عذاب زیادی را متحمل می‌شوند. داشتن نوزاد کولیکی می‌تواند زندگی والدین را مختل کند و حتی روی روابط زوجین اثر بگذارد. اما سوال این است که چه می‌توان کرد؟

1. حتما از کمک نزدیکان خود استفاده کنید. گاهی نوزادتان را به افراد مطمئن دیگری که می‌شناسید بسپارید و به مکانی آرامش‌بخش بروید. آرامش روانی شما برای سلامت نوزاد اهمیت دارد.  حتما از یک مشاور کمک بگیرید و صحبت کنید. این مقاله را به همسر یا پرستار فرزندتان نیز بدهید تا مطالعه کند. والدین نوزاد کولیکی باید حتما با یکدیگر همکاری کنند. اگر تنها هستید و واقعا کلافه شده‌اید، نوزاد را برای دقایقی در یک محیط امن تنها بگذارید. نوزاد باید روی کمرش خوابیده‌باشد. اطراف نوزاد با بالش یا پتو محفوظ ایجاد کنید تا غلت نزند. 
2. حال که می‌دانید کولیک نوزادی چیست لازم است بدانید تکان‌ دادن شدید نوزاد، فریاد زدن، کتک زدن و یا دست روی دهان نوزاد گذاشتن اصلا کمک‌کننده نیست و حتی شرایط را بدتر می‌کند. سندروم نوزاد تکان خورده اصطلاحی است که برای نوزادانی استفاده می‌شود که والدین آن‌ها از گریه‌ی زیاد آن‌ها خسته شده‌اند و آن‌ها را به‌شدت تکان می‌دهند. گردن نوزادان استحکام زیادی ندارد و به شدت جابه‌جا می‌شود. سر نیز همراه گردن جابه‌جا شده و آسیب زیادی به مغز می‌رسد. ممکن است حتی مرگ رخ دهد.

تاثیر گهواره بر کولیک نوزاد

ایا گهواره برای کولیک نوزاد خوب است؟ بهترین شیوه‌ی خواباندن نوزاد کولیکی قرار دادن کودک روی شکم در امتداد ساعد دست است که می‌تواند به آرام کردن او کمک کند. از آنجایی که در این حالت فشار روی دست شما وارد می‌شود، انواع گهواره مخصوص نوزادان کولیکی طراحی شده است که نوزاد را در همین حالت قرار داده و می‌تواند کار دست را انجام دهد.

دعا برای رفع قولنج نوزاد

میتوانید دعای زیر را برای آرامش کودک خود بخوانید:

• مقداری آب گرم به کودک بدهید و این دعا را بخوانید: «یَا اَللَّهُ یَا اَللَّهُ یَا اَللَّهُ یَا رَحْمَنُ یَا رَحِیمُ یَا رَبَّ الأَرْبَابِ یَا اِلَهَ الآلِهَه یَا مَلِکَ المُلُوکِ یَا سَیِّدَ السَّادَاتِ اِشْفِنِى بِشِفَاءِکَ مِنْ کُلِّ دَاءٍ وَسُقْمٍ فَاِنّى عَبْدُکَ وَابْنُ عَبْدَیْک فَاَنَا اَتَقَلَّبُ فِى قَبْضَتِکَ».
•  دعای زیر را روی کاغذ نوشته و به محل درد ببندید: وَ اللَّهُ أَخْرَجَکُم مِّن بُطونِ أُمَّهَتِکُمْ لا تَعْلَمُونَ شیْئاً (نحل۷۸)
• اللهم انی اسئلک باسمک یا حبیب من لا حبیب له یا قریب یا مجیب یا رقیب یا حسیب یا منیب یا مثیب یا خبیر یا بصیر.
• إِنی نَذَرْت لَک مَا فی بَطنی مُحَرَّراً فَتَقَبَّلْ مِنیإِنَّک أَنت السمِیعُ الْعَلِیمُ‏ (آل عمران۳۵)
• یا شافی یا کافی نرجو شفاءمنک یا حیّ یا قیّوم برحمتک یا ارحم الراحمین.
• یُریدُ اللَّهُ بِکُمُ الْیُسْرَ وَ لا یُریدُ بِکُمُ الْعُسْرَ وَ لِتُکْمِلُوا الْعِدَّهَ وَ لِتُکَبِّرُوا اللَّهَ عَلی‏ ما هَداکُمْ وَ لَعَلَّکُمْ تَشْکُرُونَ (سوره بقره ۱۸۵)
• اللّهُ لاَ إِلهَ إِلَّا هُوَ الْحَیُّ الْقَیُّومُ لاَ تَأْخُذُهُ سِنَهٌ وَلاَ نَوْمٌ لَهُ مَا فِی السَّمَاوَاتِ وَمَا فِی الْأَرْضِ مَن ذَا الَّذِی یَشْفَعُ عِنْدَهُ إِلَّا بِإِذْنِهِ یَعْلَمُ مَا بَیْنَ أَیْدِیهِمْ وَمَا خَلْفَهُمْ وَلاَ یُحِیطُونَ بِشَیْ‏ءٍ مِنْ عِلْمِهِ إِلَّا بِمَا شَاءَ وَسِعَ کُرْسِیُّهُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَلاَ یَؤُودُهُ حِفْظُهُمَا وَهُوَ الْعَلِیُّ الْعَظِیمُ (سوره بقره ۲۵۵)
• رَبَّنَا لاَ تُزِغْ قُلُوبَنا بَعْدَ إِذْ هَدَیْتَنَا وَهَبْ لَنَا مِن لَدُنْکَ رَحْمَهً إِنَّکَ أَنْتَ الْوَهَّابُ (سوره آل عمران ۸)
• الَّذِی خَلَقَنِی فَهُوَ یَهْدِینِ. وَالَّذِی هُوَ یُطْعِمُنِی وَیَسْقِینِ. وَإِذَا مَرِضْتُ فَهُوَ یَشْفِینِ (سوره شعراء ۸۰)
• دعای امام محمد باقر (ع) : «اللهُ أَکْبَرُ اللهُ أَکْبَرُ اللهُ أَکْبَرُ أَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلّاَ اللهُ أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدآ رَسُولُ اللهِ اللهُ أَکْبَرُ اللهُ أَکْبَرُ لا إِلهَ إِلّاَ اللهُ وَلاَ رَبَّ لِی إِلّاَ اللهُ لَهُ الْمُلْکُ وَلَهُ الْحَمْدُ لا شَرِیکَ لَهُ سُبْحَانَ اللهِ مَا شَاءَ اللهُ کَانَ وَمَا لَمْ یَشَأْ لَمْ یَکُنْ. اللَّهُمَّ ذَا الْجَلاَلِ وَالاِْکْرَامِ رَبَّ مُوسَى وَعِیسَى وَإِبْراهِیمَ الَّذِی وَفَّى إِلَهَ إِبْرَاهِیمَ وَإِسْمَاعِیلَ وَإِسْحَاقَ وَیَعْقُوبَ وَالاَْسْبَاطِ لاَ إِلَهَ إِلّاَ أَنْتَ سُبْحَانَکَ مَعَ مَا عَدَّدْتَ مِنْ آیَاتِکَ وَبِعَظَمَتِکَ وَبِمَا سَأَلَکَ بِهِ النَّبِیُّونَ وَبِأَنَّکَ رَبُّ النَّاسِ کُنْتَ قَبْلَ کُلِّ شَیْءٍ وَأَنْتَ بَعْدَ کُلِّ شَیْءٍ أَسْأَلُکَ بِاسْمِکَ الَّذِی تُمْسِکُ بِهِ السَّمَاوَاتِ أَنْ تَقَعَ عَلَى الاَْرْضِ إِلّاَ بِإِذْنِکَ وَبِکَلِمَاتِکَ التَّامَّاتِ الَّتِی تُحْیِی بِهِ الْمَوْتَى أَنْ تُجِیرَ عَبْدَکَ فُلاَنآ مِنْ شَرِّ مَا یَنْزِلُ مِنَ السَّمَاءِ وَمَا یَعْرُجُ إِلَیْهَا وَمَا یَخْرُجُ مِنَ الاَْرْضِ وَمَا یَلِجُ فِیهَا وَسَلامٌ عَلَى الْمُرْسَلِینَ وَالْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمِینَ».

بِسْمِ اللهِ وَبِاللهِ وَإِلَى اللهِ وَکَمَا شَاءَ اللهُ وَأُعِیذُهُ بِعِزَّهِ اللهِ وَجَبَرُوتِ اللهِ وَقُدْرَهِ اللهِ وَمَلَکُوتِ اللهِ هَذَا الْکِتَابُ مِنَ اللهِ شِفَاءٌ لِفُلاَنِ بْنِ فُلاَنٍ ابْنِ عَبْدِکَ وَابْنِ أَمَتِکَ عَبْدَیِ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَى مُحَمَّدٍ وَآلِه.