راه‌های غذا دادن به کودکان بی اشتها

آگاهی از راههای غذا دادن به کودکان بی اشتها می‌تواند برای بسیاری از مادران کمک کننده باشد. شکل دهی به ذائقه غذایی کودکان و تنظیم عادات غذایی آنها از زمانی که کودک تغذیه تکمیلی را آغاز می‌کند، شروع می‌شود. حتی زمانی که فقط شیر مادر می‌خورد نیز با طعم‌ها و مزه‌های مختلف آشنا می‌شود؛ زیرا شیر مادر طعم هر غذایی را که مادر می‌خورد به خود می‌گیرد. اما به طور کلی از زمانی که تغذیه تکمیلی آغاز می‌شود، کودک به مرور با طعم‌ها و مزه‌های مختلف آشنا می‌شود و با مشاهده رفتار والدین نسبت به خوردن یا نخوردن غذا ترغیب می‌شود. بنابراین اگر کودک بدغذایی دارید که هر چیزی را نمی‌خورد، در وهله اول به رفتارهای غذایی خود در مقابل کودک توجه کنید و در وهله بعد طعم و مزه غذا و نحوه عرضه غذا به کودک را مورد توجه قرار دهید.همچنین شما باید به طرز غذا دادن به کودک نیز توجه کنید. مثلا غذا دادن به کودک در حالت خوابیده روش مناسبی برای تغذیه او نیست.

نحوه درمان بدغذایی کودک

قبل از اینکه راههای غذا دادن به کودکان بی اشتها را امتحان کنید، باید بررسی کنید که کودک شما چرا و به چه علت بد غذا شده است. ریشه یابی این مشکل در رفع آن اهمیت بسیار زیادی دارد. مثلا دندان در آوردن، سرماخوردگی، تب، واکسن زدن و حتی بروز یکسری مشکلات گوارشی می‌تواند علت بدغذایی و بی اشتهایی کودک باشد. اگر هیچ یک از این مشکلات وجود ندارد، معمولا لجبازی کودک و دیدن الگوهای غذایی نامناسب است که کودک را بدغذا و به تعبیری بی اشتها و لجباز می‌کند.

* از چند ماهگی به نوزاد غذا بدهیم | بهترین سن شروع غذای کمکی

بررسی کنید که کودک چه چیزی را نمی‌خورد و از خوردن چه مواد غذایی امتناع می‌کند. فراموش نکنید که رفتار غذایی شما با کودک باید به تناسب سن او باشد. اما سن کودک هر چه که باشد، کمک گرفتن از روش "بازی" بدون شک موثر است و کودک را به خوردن مجاب می‌کند. بدیهی است که نوع بازی را نیز باید بر اساس سن کودک انتخاب کنید.

هر چه قدر هم که معتقد باشید کودکتان بد غذا است و خوب غذا نمی‌خورد، باید به نمودار رشدی او توجه کنید. چنانچه احساس می‌کنید کودک بدغذا دارید؛ اما نمودار رشدی کودک متعادل است، به این معنی است که حساسیت زیادی به خرج می‌دهید. در واقع انتظار دارید کودک بیشتر از آنچه که باید و نیاز دارد، غذا بخورد و به واقع این انتظار بی جایی است. 

فراموش نکنید که تمام رفتارهای غذایی کودک را خودِ شما شکل می‌دهید. اگر پیش روی کودک از خوردن یک ماده غذایی یا یک غذای به خصوص به واضح امتناع کنید، مطمئن باشید کودکتان نیز از خوردن آن غذا امتناع خواهد کرد. 

اگر فرزند شما تا قبلا خوب غذا می‌خورده و یک باره بد غذا شده است، احتمالا یک مشکل جسمانی مثلا مشکل گوارشی یا گلو درد و ... دارد. لازم نیست نگران شوید، تنها کافی است پزشک معالج کودک را ملاقات کنید و از او کمک بخواهید. 

نحوه رفتار با کودک بد غذا

• آگاهی از راههای غذا دادن به کودکان بی اشتها به این معنی است که بدانید در این موقعیت با فرزند خود چگونه رفتار کنید. 
• از هر خوراکی برای سیر نگه داشتن کودک استفاده نکنید. قطعا بین اینکه کودک با مغز بادام، کشمش، میوه‌های خشک و اینگونه ترکیبات مغذی سیر شود با زمانی که معده او با انواع اسنک، پفک، چیپس و ... پر می‌شود، فرق‌های اساسی وجود دارد. 
• عادات غذایی او را درست تنظیم کنید. برای این کار باید به عنوان والدین کودک الگوی مناسبی برای او باشید و اگر احیانا کسی در مقابل کودک از خوردن غذایی امتناع کرد، حتما آموزش‌ها و توضیحات لازم را بدهید و او را تایید نکنید. به این ترتیب کودک برای الگوبرداری اشتباه ترغیب نمی‌شود. 
• درست به کودک غذا ارائه کنید. اول برایش پیش غذا بیاورید و خودتان هم با او بخورید. اگر از خوردن امتناع کرد، مدتی بعد غذای اصلی را به او ارائه دهید. اگر باز هم نخورد، هرگز کودک را به خوردن مجبور نکنید؛ زیرا قطعا نتیجه عکس خواهید دید. 
• از موضوع غذا خوردن برای تشویق کودک استفاده نکنید. اگر این کار را انجام دهید، کودک شرطی می‌شود و رفتار اشتباه یاد می‌گیرد. در عوض به کودک خود اجازه دهید تا خوب گرسنه شود و به سمت غذا میل پیدا کند. گرسنگی در هر شرایطی کودک را به خوردن غذا تشویق می‌کند.

• همیشه به کودک خود سر سفره و میز غذا و به طور کلی در جمع خانواده غذا بدهید. به این ترتیب کودک با دیدن اشتها و میل دیگر اعضای خانواده به خوردن، برای غذا خوردن ترغیب می‌شود. 
• برای غذا دادن به کودک خلاق باشید؛ حوصله داشته باشید؛ از ترکیبات رنگارنگ استفاده کنید. به غذا شکل ویژه‌ای بدهید؛ از بشقاب و لیوان و قاشق‌های جذاب استفاده کنید و بازی و لحن بچگانه را چاشنی رفتار خود کنید تا کودک به خوردن ترغیب شود. 

• منطقی باشید و برای کودک توضیح بدهید که مثلا اگر سبزی خوردن بخورد، چه اتفاقی برای او می‌افتد و چه قدر در رشد و زودتر بزرگ شدنش تاثیر دارد. همه کودکان دوست دارند که زودتر بزرگ شوند. از این ترفند می‌توانید برای غذا دادن به کودک خود استفاده کنید. بدیهی است باید با کلام کودکانه و با کلمات قابل فهم اهمیت غذای خوب خوردن و به موقع غذا خوردن را برای کودک توضیح بدهید. 
• روش‌های مختلف طبخ غذا را امتحان کنید. 
• سعی کنید از ابتدا کودکتان با یک عروسک عادت دهید و به کمک همان عروسک تربیت صحیح را برای کودک اجرا کنید. مثلا عروسک را در کنار سفره و کودک بنشانید و طوری رفتار کنید که او با میل و اشتهای زیاد غذا می‌خورد. مطمئن باشید با این ترفند کودک به غذا خوردن ترغیب می‌شود.
• از کودک برای طبخ غذا مشارکت بگیرید. او را دستیار خود کنید. یا بگویید که امروز مهمان او هستید و می‌خواهید با هم غذا بخورید. هرچه او بخورد، شما هم می‌خورید.

• نتیجه غذا نخوردن را با بازی‌های مختلف و به کمک عروسک‌ها به کودک نشان دهید. مثلا عروسکی را بیاورید و بگویید که غذا نخورده است و دلش درد گرفته است. یا غذا نخورده و بزرگ نشده است و ... .
• برای تهیه بشقاب غذا، قاشق، لیوان مخصوص کودک یا لیوان آموزشی و ... از خود کودک کمک بخواهید. او را به فروشگاه ببرید و بگویید که هر بشقاب، قاشق یا لیوان کودکانه‌ای که دوست دارد، انتخاب کند. 
• به گرم و سرد و بدون غذا توجه کنید.
• به کودک جلوی تلویزیون غذا ندهید. غذا دادن به کودک با تلویزیون یک ترفند کاملا اشتباه است. 
• به کودک استقلال غذایی بدهید. اصرار نداشته باشید که خیلی تمیز و بدون هیچ ریخت و پاشی به کودکتان غذا بدهید. در عوض لباسی را که خیلی روی تمیزی آن حساس نیستید، تن کودک کنید؛ پارچه‌ای رنگارنگ پهن کنید؛ پیشبند کودک را ببندید؛ ظرف غذا و خودِ غذا را تزئین کنید و از ترکیبات غذایی رنگارنگ استفاده کنید و نهایتا کودک را با بشقاب غذایش تنها بگذارید و به اصطلاح "بکن و نکن" به کودک نگویید و اجازه بدهید در محدوده‌ای که مشخص کرده‌اید هر طور که دوست دارد، غذا بخورد. در این بین خودتان نیز در کنار او غذایتان را بخورید و البته او را نیز زیر نظر داشته باشید. 
• اجازه بدهید کودکتان از غذا خوردن لذت ببرد. او بهتر می‌داند که شکمش سیر است یا نه. بنابراین به تشخیص او اعتماد کنید و همراهش باشید. سخت گیر نباشید و لذت خوردن را با سخت‌گیری‌های بی مورد از کودک دریغ نکنید. 
• اگر کودک از خوردن غذایی امتناع کرد، چند روز بعد به شکل دیگری همان غذا را به او عرضه کنید. صبر داشته باشید و حداقل تا 8 بار این پروسه را تکرار کنید. 
• الگوی مناسبی برای کودک خود باشید و حتما از غذایی که به کودک خود می‌دهید، خودتان هم بخورید. 
• از فرزندتان بپرسید که مثلا امروز میل دارد چه غذایی بخورد و همان غذا را برایش تهیه کنید. 

کلام آخر

به عنوان یک مادر حتما باید تمام راه‌های غذا دادن به کودکان بی اشتها را بدانید و در مواقع لزوم آنها را اجرا کنید. اما هرگز به کودک خود به زور غذا ندهید. عوارض غذا دادن اجباری به کودک زیاد است و نباید کاری کنید که این عوارض دامنگیر کودکتان شود. صبور باشید؛ کودکتان را درک کنید و رفتارهای غذایی او را به درستی شکل دهید.