در هفته اول بارداری چه می گذرد؟ | علائم و توصیه‌ها

هفته اول بارداری یعنی شروع اولین هفته از ماه اول بارداری و آغاز زندگی با فرزند دلبندتان. اما نکته عجیب اینجاست که شما در این هفته اصلا باردار نیستید! بله اشتباه نشنیدید؛ دو هفته اول بارداری به دوران قاعدگی و تخمک گذاری شما مربوط می‌شود تا بدنتان برای حاملگی آماده شود. پس اگر می پرسید هفته اول بارداری بتا باید چند باشد باید بگوییم که این سوال اصلا معنایی ندارد، چون بارداری صورت نگرفته است. در ادامه به طور کامل درباره علائم بارداری در هفته اول و اینکه در هفته اول بارداری چه باید کرد و چه اتفاقاتی در بدن شما رخ می‌دهد، با شما صحبت خواهیم کرد.

هفته اول بارداری جنین چه شکلی است؟

در هفته اول بارداری هیچ اثری از جنین نیست؛ حتی لقاح بین تخمک و اسپرم هم صورت نگرفته است! بنابراین آزمایشات و سونوگرافی هفته اول بارداری هیچ چیزی را نشان نخواهد داد. پس چرا این هفته جزو بارداری محسوب می‌شود؟ از زاویه دید پزشکان و متخصصان، دوران بارداری شما دو هفته زودتر از بارداری حقیقی، یعنی روز اول از آخرین دوره قاعدگی شما آغاز می شود؛ زیرا: 

• پزشک نمی‌تواند دقیقا تشخیص دهد که چه زمانی تخمک و اسپرم با هم لقاح می‌کنند و بارداری آغاز می‌شود.
• روز دقیق تخمک گذاری را هم نمی‌توان مشخص کرد تا مثلا بر اساس آن بگوییم که بارداری در آن روز اتفاق می‌افتد. از طرف دیگر، تخمک های آزادشده می‌توانند تا 24 ساعت برای ملاقات با اسپرم، منتظر بمانند!
• اسپرم می تواند چند روز در بدن شما بماند تا در زمان مناسب با تخمک لقاح کند؛ بنابراین همیشه همان روزی که رابطه جنسی برقرار کرده‌اید، لقاح اتفاق نمی‌افتد. 

بنابراین تشخیص دقیق زمان شروع بارداری تقریباً غیرممکن است؛ به همین علت، هفته اول بارداری از روز اول دوره قاعدگی شما در نظر گرفته می‌شود، زمانی که هنوز بارداری اتفاق نیفتاده است. تقریباً دو هفته بعد، تخمدان‌های شما شروع به تخمک‌گذاری می‌کنند. اگر، یکی از این تخمک‌ها با سلول اسپرم ملاقات کند (در روزی که دقیقاً مشخص نیست و می‌تواند با زمان سکس شما تفاوت داشته باشد)، ممکن است لقاح صورت گیرد و سلول تخم اولیه به وجود آید. بر اساس این برآورد، مدت‌زمان بارداری شما ۲۸۰ روز و به مدت چهل هفته طول خواهد کشید؛ اما بر اساس سن تخمک‌گذاری، مدت‌زمان بارداری شما ۳۸ هفته خواهد بود. 

علائم بارداری در هفته اول چیست؟

همانطور که گفتیم، در هفته اول بارداری شما در دوره قاعدگی خود به سر می‌برید. بنابراین علائم بارداری در هفته اول درواقع همان علائم قاعدگی است و برای اطمبنان صد در صدی از بارداری تا هفته پنجم بارداری صبر کنید. شایع‌ترین علائمی که در هفته اول بارداری تجربه می‌کنید، به شرح زیر است:

در این هفته، رحم تخمک‌های مربوط به ماه قبل را به همراه جدار داخل رحم، دور می‌ریزد. البته ریزش دیواره رحم تنها اتفاقی نیست که در دوران قاعدگی شما می‌افتد. با شروع قاعدگی شما تغییرات هورمونی زیادی در بدنتان اتفاق می‌افتد تا شما را برای وقوع یک حاملگی احتمالی آماده کند. یکی از این تغییرات، افزایش سطح هورمون FSH است که باعث تکامل فولیکول‌های موجود در تخمدان‌های شما می‌شود. هر فولیکول حاوی یک تخمک است و در هر سیکل قاعدگی شما یکی از این تخمک‌ها هستند که حرف اول را می‌زنند و در فرایند تخمک‌گذاری آزاد می‌شوند تا در صورت لقاح با اسپرم، بارداری را آغاز کنند. 

هورمون دیگری که سطح آن در دوران قاعدگی افزایش پیدا می‌کند هورمون لوتئینی یا LH است. این هورمون تقریباً از روز ۵ قاعدگی افزایش پیدا می‌کند و همراه با هورمون FSH، به تکامل فولیکول‌های حاوی تخمک کمک می‌کند. 

زمانی که فولیکول‌ها بالغ می‌شوند هورمون دیگری به نام استروژن تولید می‌کنند. استروژن دو کار اصلی انجام می‌دهد؛ یکی اینکه باعث ضخیم شدن دوباره دیواره رحم می‌شود. زمانی که سطح استروژن به اندازه کافی بالا برود باعث می‌شود که سطح هورمون LH نیز افزایش پیدا کند حدود ۲۴ تا ۳۶ ساعت بعد از اوج گرفتن سطح هورمون LH، فرایند تخمک گذاری اتفاق می‌افتد. در این فرایند فولیکولی که از همه آماده‌تر است، می‌ترکد و تخمک آماده لقاح را آزاد می‌کند. اسپرم خوش‌شانسی که با این تخمک ملاقات و لقاح کند، فرایند بارداری را آغاز خواهد کرد. 

از دیگر علائم بارداری در هفته اول می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• به دلیل نوسانات هورمونی شدید، ممکن است احساس نفخ و ناراحتی داشته باشید. صدای شکم در هفته اول بارداری نیز به دلیل همین نفخ و گاز شکم است. 
• خستگی و ضعف در هفته اول بارداری نیز طبیعی است، حتی اگر کاری انجام ندهید. این می‌تواند به این دلیل باشد که بدن شما در حال آماده شدن برای یک بارداری احتمالی است. برخی از زنان نیز از احساس گشنگی در هفته اول بارداری خبر می‌دهند.
• ممکن است به دلیل تغییرات هورمونی در بدن، سینه‌های شما متورم و حساس شوند. 
• ممکن است در طول هفته اول میل به غذاهای شور یا شیرین داشته باشید. هوس یا تنفر غذایی به احتمال زیاد از این هفته ایجاد می‌شود و در هفته‌های آینده افزایش می‌یابد.
• از دیگر علائم احتمالی هفته اول بارداری کمردرد، سردرد و گرفتگی‌های شکمی هستند. همچنین علامت گرگرفتگی در هفته اول بارداری ممکن است وجود داشته باشد. (در مورد درمان گر گرفتگی صورت در این مقاله بیشتر بخوانید)
• در هفته اول بارداری تکرر ادرار نیز ممکن است دیده شود؛ اما معمولا از علائم هفته اول بارداری سوزش ادرار را نمی‌توان در نظر گرفت؛ مگر اینکه شما به عفونت ادراری مبتلا باشید.

هفته اول بارداری چه باید کرد؟

شکی در این نیست که بدن شما برای داشتن یک بارداری موفق، تمام تلاشش را می‌کند؛ اما تأمین برخی از مواد مغذی بر عهده شما خواهد بود. تعداد زیادی از مطالعات نشان داده‌اند که یکی از مهم‌ترین مراقبت‌های هفته اول بارداری مصرف روزانه ۴۰۰ میکروگرم فولیک اسید است که برای حفظ سلامت شما و جنینتان لازم است. حتی توصیه می‌شود که از یک تا سه ماه قبل از بارداری مصرف مکمل‌های فولیک اسید را آغاز کنید. بر اساس یافته‌های موجود، دریافت این مکمل به پیشگیری از نقایص قلب مادرزادی، دیابت حاملگی و تولد نوزادان نارس کمک می‌کند و از بسیاری از نقایص لوله عصبی پیشگیری می‌کند.

اگرچه شما در اولین هفته بارداری هنوز باردار نیستید و در دوران قاعدگی خود به سر می‌برید، اما شما و شریک زندگی‌تان باید پیشاپیش خود را برای این رویداد مهم آماده کنید. تغذیه سالم در تمام طول بارداری اهمیت دارد اما رژیم غذایی هفته اول بارداری از اهمیت ویژه‌ای در سلامت کودک شما خواهد داشت. برای یک بارداری موفق، شما و همسرتان باید یک رژیم غذایی سالم و سرشار از مواد مغذی داشته باشید. همچنین بهتر است از پزشکتان بپرسید که هفته اول و هفته دوم بارداری چی بخوریم تا شما را به‌طور کامل راهنمایی کند.

تاریخچه سلامتی یک خانواده چگونه روی جنین تأثیر می گذارد؟ 

بعضی از بیماری‌ها به ژن‌های خاصی مربوط می‌شوند و در بین اعضای یک خانواده و یا مردم یک نژاد خاص، بیشتر دیده می‌شوند. بیماری تای ساکس، نقص ایمنی، بیماری آنمی (سلول‌های داسی شکل)، فیبروز کیستیک (CF)، از این بیماری‌ها هستند. به‌علاوه اگر در خانواده کسی مبتلا به بیماری‌هایی مثل دیابت، اختلالات تشنج (مثل صرع) یا سندرم نشانگان دان باشد، خطر ابتلای جنین به آنها نیز بیشتر می‌شود. 

برای اینکه خطر ابتلای فرزندتان به این بیماری‌های خاص بررسی شود، پزشکتان تاریخچه‌ی سلامتی خانواده‌تان را می‌پرسد. هرچه جزئیات کامل‌تری را در اختیار پزشکتان قرار دهید، بهتر است. تا آنجا که می‌توانید از خانواده‌تان اطلاعات کسب کنید؛ هم از خانواده‌ی خودتان و هم همسرتان. اگر لازم باشد، پزشکتان از شما خواهد خواست که برای مشورت بیشتر، نزد متخصص ژنتیک بروید و آزمایش‌هایی انجام دهید. 

پزشکتان همچنین درباره‌ی تاریخچه‌ی رابطه‌ جنسی شما و همسرتان سؤال‌هایی خواهد پرسید. باید به پزشکتان همه‌چیز را بگویید، حتی اگر از گفتنش خجالت می‌کشید. اگر سابقه‌ی سقط جنین، بیماری‌های جنسی مسری یا اعتیاد داشته‌اید، پزشکتان باید بداند. سابقه‌ی سلامتی و رابطه‌ی جنسی شما می‌تواند بر حاملگی شما تأثیر بگذارد، بنابراین کاملاً صادق باشید. راحت باشید، هیچ‌چیزی نیست که پزشکتان قبلاً بارها نشنیده باشد.

چه وقت باید به فرزند یا فرزندانم بگویم که حامله هستم؟ 

این به سن فرزندانتان بستگی دارد. یک کودک نوپا نمی‌تواند مسئله‌ی خواهر یا برادر جدید را درک کند، مگر وقتی‌که یکی از بیمارستان بیاورید. شما می‌توانید این خبر را کمی دیرتر به بچه‌هایی که هنوز به مدرسه نمی‌روند بدهید، چون بچه‌ها در این سن از چند ماه صبر کردن برای یک خواهر یا برادر جدید کلافه می‌شوند. ولی می‌توانید به بچه‌هایی که مدرسه می‌روند از همان اول بگویید. آماده باشید، چون شاید فرزندتان زیاد هیجان‌زده یا خوشحال نشود. این خبر ممکن است باعث شود او بترسد، عصبانی شود و یا احساس کند او را دوست ندارید. این احساس‌ها طبیعی هستند. 

به فرزندتان اجازه دهید تا نگرانی‌ها و ترس‌هایش را با شما در میان بگذارد. به او اطمینان خاطر دهید که شما می‌توانید همه‌ی فرزندانتان را به یک اندازه دوست داشته باشید. صادق باشید و به او توضیح دهید که نوزاد جدید وقت زیادی می‌گیرد، ولی سپس تأکید کنید که با وجود این، هنوز وقت کافی برای فرزندان بزرگ‌تر خود خواهید داشت. شاید لازم باشد قبل از به دنیا آمدن بچه، با هم بیرون بروید و زمانی را با او سپری کنید.