علت زور زدن نوزاد و قرمز شدن صورت چیست؟

بیشتر نوزادان در زمان دفع، زور می‌زنند و صورتشان قرمز می‌شود. اوایل زمانی که والدین این قرمزی را می‌بینند ممکن است بترسند و گمان کنند مشکلی در کار است. درست است که در بیشتر موارد همه چیز طبیعی ست، اما همیشه چنین نیست. در ادامه قصد داریم در مورد دلایل و علت زور زدن نوزاد و قرمز شدن صورت بیشتر توضیح دهیم تا ببینید در چه زمانی نیاز است نگران شوید و چطور با این موضوع کنار بیایید. 

آیا زور زدن نوزاد در هنگام دفع طبیعی است؟

طبیعی است که نوزادان هنگام اجابت مزاج به خود فشار بیاورند. مدفوع کردن برای آنها چالش برانگیزتر از بزرگسالان است، زیرا آنها صاف دراز می‌کشند، بنابراین نیروی جاذبه برای کمک به حرکت روده‌ها نمی‌تواند به آنها کمکی کند. در ابتدا، نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند، بیشتر از نوزادانی که با شیر خشک تغذیه می‌شوند زور خواهند زد زیرا شیر مادر راحت‌تر هضم می‌شود.

دلیل و دیگر علت زور زدن نوزاد و قرمز شدن صورت در زمان دفع این است که نوزاد هنوز نمی‌تواند عضلات کف لگنش را شل کند و از فشار شکمی برای اجابت مزاج استفاده می‌کند. درگیر شدن عضلات شکم و دیافراگم به نوزاد فشار اورده و منجر به قرمز شدن صورتش می‌شود. 

*علت تکرر ادرار در کودکان چیست + روشهای درمان

به طور کلی هرگاه علت زور زدن نوزاد و قرمز شدن صورت، دفع مدفوع نوزاد باشد، موضوع مهمی نیست و همه چیز طبیعی ست. به زودی با تغییر در رژیم غذایی و اضافه شدن فیبرها، ایستادن و حرکت نوزاد و تکامل بیشتر دستگاه دفع، این مشکلات برطرف خواهد شد و او با راحتی بیشتری دفع خواهد داشت. 

کولیک و یبوست و زور زدن نوزاد

دو مشکل دفعی اساسی که نوزادان با آن روبه رو هستند، شامل یبوست (یا برعکس آن اسهال) و کولیک نوزاد است. این دو مشکل هر دو به شیوه‌ای متفاوت منجر به دشواری در دفع می‌شوند. در نتیجه می‌تواند از اصلی‌ترین علت زور زدن نوزاد و قرمز شدن صورت باشند. طبیعی ست که در صورت وجود یبوست نوزاد زور بیشتری در زمان دفع وارد خواهد کرد و قرمزی صورت و صدای ناله‌ی او شدیدتر خواهد شد.

همچنین نوزادانی که کولیک دارند ممکن است علائمی مانند: آروغ زدن مکرر یا دفع گاز زیاد را نشان دهند. این احتمالاً به دلیل بلعیدن هوا هنگام گریه است. وجود گاز در روده‌ها منجر به درد و فشار می‌شود و ممکن است کودک برای تخلیه‌ی آنها زور بزند و صورتش قرمز شود. ماساژ دادن شکم در زمان دفع، دادن میوه‌ها و غذاهای روان کننده حرکات روده و ... از کارهایی ست که شما میتوانید برای دفع راحت کودکتان انجام دهید. 

*در مورد درمان سریع یبوست در منزل در این مقاله بیشتر بخوانید.

علت زور زدن نوزاد دختر هنگام دفع ادرار

نوزادان ممکن است در حین ادرار گریه کنند زیرا سطحی از ناراحتی را تجربه می‌کنند. متخصصان اطفال عموماً معتقدند که این موضوع طبیعی است زیرا مثانه در حین پر شدن کشیده شده و به مثانه فشار وارد می‌کند.

سایر علل طبیعی زور زدن نوزاد

اما زور زدن همیشه به معنای کار کردن شکم نوزاد نیست و می‌تواند دلایل طبیعی دیگری داشته باشد. 

• تخلیه خلط گلو کودک: خلط یکی از مسیرهای دفاعی در برابر عوامل خارجی مانند گرد و خاک، مواد آلرژن‌زا و عوامل بیماری‌زاست و به دفعات در گلو و مسیرهای تنفسی نوزاد ایجاد می‌شود. یک علت زور زدن نوزاد و قرمز شدن صورت تخلیه این خلط است که می‌تواند از کودک نیرو بگیرد.
• کنترل الگوهای تنفسی: سیستم‌های مختلف بدن نوزاد در بدو تولد هنوز نیاز به تکمیل شدن دارند و کمی طول می‌کشد نوزاد با آنها ارتباط برقرار کرده و کنترلشان کند. یکی از این سیستم‌ها، سیستم تنفسی ست. نوزاد ممکن است برای کنترل این الگوها زور بزند و پوست نوزاد قرمز شود که طبیعی ست و به زودی با تسلط بر شرایط و نحوه‌ی عملکرد سیستم تنفسی برطرف می‌شود.

• رفلاکس‌ها: یک علت کش و قوس و زور زدن نوزاد بیماری ریفلاکس معده به مری (GERD) ست. رفلاکس نوزادان به معنای برگشت اسید معده به مری ست که منجر به ایجاد سوزش و ناراحتی در کودک می‌شود. در نتیجه ممکن است زور بزند یا صورتش دچار قرمزی شود. اگر برایتان سوال است که علت زور زدن نوزاد هنگام شیر خوردن چیست می‌توانید به این دلیل باشد.
• قرمز شدن صورت نوزاد هنگام گریه: گریه کردن دیگر علت زور زدن نوزاد و قرمز شدن صورت است. در زمان گریه نوزاد، جریان خون به سمت صورت افزایش می‌یابد و طبیعی ست که صورت قرمز شود یا به خود فشار وارد کند. در صورتی که این قرمزی بعد از گریه از بین رفت معمولاً مشکلی نیست اما اگر قرمزی تا مدتی طولانی باقی ماند بهتر است بررسی‌های بیشتری انجام شود. 

علت زور زدن نوزاد در خواب

زور زدن نوزاد در هنگام خواب می‌تواند نشان دهنده خواب دیدن یا حرکت روده باشد. رفلاکس معده به مری (GER) که در بالا توضیح داده شد نیز می‌تواند در خواب رخ داده و دیگر علت زور زدن نوزاد و قرمز شدن صورت  باشد.

دلایل خطرناک برای زور زدن و قرمزی صورت

دلایلی که در بالا در مورد علت زور زدن نوزاد و قرمز شدن صورت گفته شد همگی مواردی طبیعی بوده که به تدریج با بزرگ شدن نوزاد کاهش پیدا می‌کنند. اما گاهی زور زدن و تغییر رنگ پوستی می‌تواند یک نشانه‌ی خطر باشد که باید جدی گرفته شود. از کجا بفهمیم دلیل زور زدن نوزاد این موارد خطرناک است؟ باید در کنار زور زدن به دنبال دیگر علائم این بیماری‌ها نیز باشید که در توضیح هر کدام آمده است.

مننژیت

مننژین شامل التهاب پرده‌های محافظی ست که مغز و نخاع را پوشانده‌اند که می‌تواند به دلایل ویروسی و باکتریایی رخ دهد. به جز زور زدن دیگر علائم این بیماری عبارتند از: تب، استفراغ، شلی بدن، گریه‌های غیرعادی، ایجاد لکه‌ها و جوش‌های پوستی. (در مورد واکسن مننژیت برای کودکان در این مقاله بیشتر بخوانید)

*رنگ مدفوع نوزاد هنگام دندان درآوردن چه رنگی میشود

سپسیس

سپسیس یک بیماری بسیار خطرناک است که در اثر واکنش بدن به عفونت خون در کودکان رخ می‌دهد. در طول این بیماری، مواد شیمیایی تولید شده توسط سیستم ایمنی برای مقابله با عفونت در جریان خون آزاد شده و باعث التهاب در کل بدن می‌شود. این بیماری نیز نشانه‌هایی مانند زور زدن، زردی، گیجی، کاهش ادرار، شل بودن بدن، مشکلات تنفسی مانند توقف بیش از ۱۰ ثانیه بین نفس‌ها دارد.

نارسایی قلبی

یکی دیگر از مشکلات خطرناک و یک علت زور زدن نوزاد و قرمز شدن صورت مشکلات قلبی ست که در برخی نوزادان وجود دارد که علائم دیگری مانند تعریق، تنگی نفس، سرفه و احتقان ریه؛ عدم افزایش وزن، خوابیدن در طول تغذیه یا خستگی بیش از حد برای غذا خوردن نیز دارد. 

درمان خانگی زور زدن نوزاد

حقیقت این است که به جز در مواردی که علت زور زدن نوزاد و قرمز شدن صورت یک بیماری خطرناک مانند سه بیماری بالا باشد، نیازی به درمان وجود ندارد و چیزی به عنوان بهترین دارو برای زور زدن نوزاد نیز نیاز نمی‌شود. به مرور با بزرگ شدن نوزاد، او یاد می‌گیرد چطور دفع راحت‌تری انجام دهد، کولیکش برطرف خواهد شد و بر الگوهای تنفسی و روش‌های راحت‌تر تخلیه‌ی خلط تسلط پیدا می‌کند. زور زدن اگر به دلیل بیماری نباشد نیاز به درمان ندارد با این حال اگر کودک شما دائماً این علامت را از خود نشان می‌دهد یا همراه با آن مشکلات دیگری را نیز تجربه می‌کند برای بررسی‌های بیشتر به پزشک مراجعه کنید.