استفراغ نوزاد از بینی و علت آن

پزشکان و متخصصین اطفال هر روز با سوالات مختلفی از دغدغه‌های مادران درمورد فرزندانشان مواجه می‌شوند. یکی از این دغدغه‌ها دلیل بالا آوردن نوزاد از بینی است. "علت استفراغ نوزاد یک‌ماهه از بینی چیست؟ علل استفراغ نوزاد از دهان و بینی چه می‌تواند باشد؟ علت استفراغ نوزاد شش ماهه چیست؟" این دو سوال دو مورد از مثال‌های این سوالات درمورد استفراغ نوزاد از بینی است. خبر خوب این‌که استفراغ نوزاد از بینی اغلب بی‌خطر است اما گاهی می‌تواند نشانه بیماری دیگری باشد. در ادامه این مقاله درمورد خارج شدن شیر از بینی نوزاد، علت و درمان آن صحبت خواهیم کرد.

علت استفراغ نوزاد از بینی چیست؟

چرا نوزاد از بینی استفراغ میکند؟ استفراغ نوزاد از بینی به حالتی اطلاق می‌شود که آن شیر خورده‌شده از بینی نوزاد با فشار یا بدون فشار خارج می‌شود. استفراغ شیر از بینی نوزاد به دلایل مختلفی می‌تواند رخ دهد. در قسمت بعدی به علت بالا آوردن نوزاد از بینی می‌پردازیم. احتمالا به‌عنوان یک پدر یا مادر از خود پرسیده‌اید که چرا نوزاد از بینی استفراغ می‌کند؟ علت استفراغ از بینی کودک چیست؟ پزشکان برای علت استفراغ نوزادان از بینی دلایل زیادی برمی‌شمارند. ابتدایی‌ترین دلیل می‌تواند مصرف زیاد و بیش از ظرفیت شیر در نوزادان باشد. سایر دلایل استفراغ نوزاد از طریق بینی در ادامه آمده است.

*دلایل استفراغ رنگی در کودکان چیست + روشهای درمانی

وجود عوامل به‌هم‌زننده تمرکز نوزاد

گاهی در محیطی که نوزاد شیر می‌خورد عامل یا عوامل به‌هم‌زننده تمرکز وجود دارد. در این حالت نوزاد با مشکل بلع مواجه می‌شود و ممکن است و بالا آوردن شیر از بینی و دهان نوزاد رخ دهد. بهتر است شیردادن به نوزاد در محیط آرام و بدون حضور عوامل به‌هم‌زننده تمرکز انجام شود.

بلع هوا همراه با شیر

خروج استفراغ نوزاد از بینی می‌تواند به دلیل بلع هوا همراه با شیر باشد. گاهی نوزاد یا کودک اگر بسیار گرسنه باشد بسیار تند شیر می‌خورد و هوا را همراه با شیر بلع می‌کند. در نتیجه والدین شاهد بالا آوردن شیر از بینی در نوزاد یا استفراغ آبکی نوزاد هستند.

*بهترین شربت برای استفراغ کودکان چیست

استفراغ همراه با عطسه

یکی دیگر از دلایل استفراغ از بینی کودک این است که نوزادان توانایی کمی روی کنترل رفلکس‌های بدنشان دارند. خیلی از اوقات نوزاد هنگام شیرخوردن دچار سکسکه یا عطسه (به خصوص در سرماخوردگی که می‌تواند با آبریزش بینی نیز همراه باشد) می‌شود. این رفلکس‌ها سبب بازشدن مجرای بینی شده و استفراغ نوزاد از بینی و گرفتگی بینی رخ می-دهد. گاهی این اتفاق علت استفراغ از بینی بزرگسالان نیز هست.

دریچه نابالغ معده

در بدن انسان مری و معده در نقطه‌ای به نام دریچه کاردیا به هم می‌رسند. دریچه‌ کاردیا در نوزادان محکم نبوده و در حال تکامل است. بنابراین برگشت غذا و رفلاکس پنهان نوزاد یا بالا آوردن شیر از بینی و دهان نوزاد بسیار شایع است. گاهی این غذا از طریق بینی خارج می‌شود. این اتفاق شایع‌ترین علت بالا آوردن نوزاد تازه متولد شده در چند ماه اول زندگی طبیعی بوده و در نوزادان نارس بیش‌تر دیده می‌شود.

بسته‌بودن دریچه پیلور

استفراغ جهنده در نوزادان، به‌خصوص استفراغ مکرر و در نوزادان پسر در هفته‌های اولیه تولد می‌تواند نشانه‌ای از انسداد دریچه انتهایی معده یا پیلور باشد. در این بیماران با لمس قسمت بالایی و راست شکم نوزاد توده‌ای مانند زیتون زیر دست احساس می‌شود و بیرون آمدن استفراغ از بینی نوزاد بسیار شایع است.

مراقبت‌های لازم هنگام تغذیه‌شدن نوزاد

برای جلوگیری از خارج شدن استفراغ از بینی نوزاد چه باید کرد؟ مراقبت‌های هنگام شیرخوردن نوزاد عبارتند از؛

• سعی کنید نوزاد خود را تا جایی که می‌توانید سر وقت مشخص تغذیه کنید؛ شیردادن به کودک را به تاخیر نیندازید. زیرا همانطور که گفته شد صرف نظر از علت استفراغ از بینی در نوزادان گرسنه‌ماندن کودک احتمال بلع هوا و استفراغ از طریق بینی را افزایش می‌دهد.
• اگر نوزادتان با شیشه تغذیه می‌کند مطمئن شوید که سرشیشه او برایش بزرگ نباشد؛ بزرگ‌بودن سر شیشه می‌تواند باعث بلع مقدار اضافی شیر شود و این مقدار اضافی می‌تواند منجر به استفراغ نوزاد از بینی و دهان شود. تعیین اندازه مناسب سر شیشه برای نوزادان نارس اهمیت بسیاری دارد.
• به کودکتان در اتاقی شیر دهید که چیزی حواس نوزاد را پرت نمی‌کند؛ همانطور که گفته شد وجود عواملی که سبب حواس‌پرتی نوزاد می‌شوند می‌توانند باعث استفراغ نوزاد از بینی یا دهان هنگام شیرخوردن شوند. اگر کودک کم‌سن دیگری در منزل دارید احتمالا این سخت‌ترین کار ممکن است.
• به نوزادتان بیش از حد غذا ندهید؛ حتی اگر کم‌تر از همیشه شیر خورده است ولی تمایلی به ادامه شیرخوردن ندارد شیردادن به نوزاد را به اجبار طولانی نکنید. زیاده‌روی در تغذیه نوزاد می‌تواند سبب استفراغ از دهان و بینی نوزاد شود.

*علت پاشیدن استفراغ نوزاد چیست و چه باید کرد

مراقبت‌های لازم بعد از تغذیه نوزاد

بعد از استفراغ نوزاد چه کنیم؟ 

• مطمئن شوید نوزادتان بعد از شیرخوردن حتما بادگلو بزند؛ بادگلوزدن در نوزادان سبب تخلیه هوای موجود در معده می‌شود و احتمال استفراغ نوزاد از بینی را کاهش می‌دهد.
• نوزاد خود را برای دقایقی سرپا نگه‌ دارید؛ سرپا نگه‌داشتن نوزادان سبب تاثیر نیروی گرانش روی شیر خورده‌شده می‌شود. یک علت بالا اوردن نوزاد از دماغ و دهن این است که نوزاد بلافاصله بعد از شیر خورد دراز بکشد. پس احتمال برگشت محتویات معده به دهان و بینی را کاهش می‌دهد
• اگر کودک شما حین شیرخوردن به خواب رفت او را به کمر بخوابانید؛ وقتی نوزاد شما به کمر خوابیده باشد شیر باقی‌مانده در دهان به‌جای خروج از بینی به معده وارد می‌شود.
• اگر سوال شما این است که بعد از استفراغ نوزاد چه کنیم لازم است بدانید اگر در استفراغ نوزاد از بینی علائم خطر وجود داشت هر چه سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید. در صورت وجود استفراغ جهنده از بینی یا دهان نوزاد حتما به پزشک مراجعه کنید. در این موارد نوزاد شما احتمالا به عمل جراحی مختصری یا استفاده از لوله تغذیه نیاز دارد. شاید هم نیاز به درمان گرفتگی بینی یا استفاده از قطره بینی باشد.

*در این مقاله بخوانید آیا بعد از استفراغ نوزاد شیر بدهیم یا خیر

آیا در هنگام استفراغ نوزاد از بینی به پزشک مراجعه کنیم؟

چه موقع استفراغ نوزاد خطرناک است؟ همانطور که گفته شد استفراغ نوزاد از بینی اغلب طبیعی است و چندین علت بالا آوردن شیر از بینی نوزاد وجود دارد. علائم خطری وجود دارد که در صورت مشاهده آن‌ها باید هر چه سریع‌تر به پزشک مراجعه کرد. این علائم عبارتند از 

• استفراغ نوزاد از راه بینی شباهتی به شیر نداشته و رنگ آن کاملا زرد یا سبز است.
• استفراغ نوزاد از بینی همراه با خونریزی است.
• نوزادتان وزن نمی‌گیرد یا وزن از دست می‌دهد.
• کیفیت مدفوع نوزاد تغییر کند و از میان انواع شکل مدفوع نوزادان، مدفوع او آبکی یا خونی شود.
• نوزاد هنگام غذا خوردن بی‌حال یا بی‌قرار است.
• نوزادتان رنگ‌پریده شده باشد.

در این شرایط برای اطلاع از علت بیرون زدن استفراغ از بینی نوزاد به پزشک مراجعه کنید.

*درمان رفلاکس با شربت فاموتیدین برای نوزاد

درمان استفراغ از بینی نوزاد

در بالاتر اشاره شد که استفراغ نوزاد از بینی طبیعی و قسمتی از فرایند تکامل است هر چند که اغلب برای والدین ناخوشایند است. تا زمانی که علائم خطر آشکار نشده باشند یا مقدارش از حد طبیعی نگذشته باشد نیاز به مداخله خاصی برای درمان دلیل استفراغ نوزاد از بینی ندارد. درمان استفراغ نوزاد از بینی اغلب اصلاح شیوه تغذیه نوزاد است. خبر خوب این است که راهکارهایی وجود دارد که می‌تواند میزان استفراغ نوزاد از بینی را کاهش دهد.