سن مناسب باروری و بهترین سن برای بچه دار شدن چه موقع است؟

غیر قابل انکار است که یکی از زیباترین هدایا به زنان، توانایی آنان در ساختن یک زندگی است. با این حال، آمادگی بسیاری از زنان برای بارداری با سن بیولوژیکی آن‌ها برای حامله شدن تناسب ندارد. اگرچه ممکن است یک زن در 20 سالگی در اوج قدرت باروری خود باشد و این سن را بتوان سن مناسب اولین بارداری دانست اما این سن برای بسیاری از زنان زمان مناسبی برای مادر شدن نیست. بعضی از خانم‌ها حتی در اوایل 30 سالگی آماده نیستند. و به همین ترتیب ممکن است سن مناسب برای باروری زنان مدام به تاخیر بیفتد. و متاسفانه این افزایش سن خطراتی نیز به همراه دارد به طوری که بارداری در سن 38 سالگی به مراتب خطرات بیشتری نسبت به بارداری در سن 34 سالگی دارد. به همین دلیل اکثر متخصصان و مادران اتفاق نظر دارند که هیچ سن مناسبی برای بارداری و چیزی تحت عنوان آخرین سن بارداری زنان وجود ندارد. با این حال، لازم است بدانید از نظر بیولوژیکی، چه سنی، سن مناسب باروری چه زمانی است.

بهترین سن باروری چه موقع است؟

سوال اصلی این است سن مناسب باروری چقدر است؟ قبل از پرداختن به موضوع سن مناسب بارداری لازم است بدانید اگرچه زوجین به یک اندازه در بارداری نقش دارند اما سن مناسب باروری در زنان از اهمیت بیشتری برخوردار است زیرا تخمک‌های آن در سنین کمتری دچار تغییر می‌شود. زنان از زمانی که به بلوغ می‌رسند و عادت ماهانه را تجربه می‌کنند تا زمانی که یائسه می‌شوند می‌توانند باردار شوند. به طور میانگین، سال‌های باروری زنان بین 12 تا 51 سالگی است. باروری شما با افزایش سن به طور طبیعی کاهش می‌یابد، این امر می‌تواند بارداری را برای شما دشوار کند. همچنین بچه‌دار شدن در اواخر زندگی می‌تواند خطرات بیشتری را برای عوارض بارداری به همراه داشته باشد.

متخصصان می‌گویند بهترین زمان برای فرزندآوری، بین اواخر دهه 20 و اوایل 30 سالگی است. این محدوده سنی هم برای مادر و هم برای کودک بهترین نتایج را به همراه دارد. در یک مطالعه، سن ایده‌آل برای به دنیا آمدن فرزند اول 30/5 سالگی گزارش شد. سن شما فقط یکی از عواملی است که باید در تصمیم شما برای باردار شدن نقش داشته باشد. شما همچنین باید آمادگی عاطفی و مالی خود را برای تشکیل خانواده در نظر بگیرید. این زمان‌بندی برای هر زن منحصر به فرد است.

پیشنهاد می‌کنیم مقاله "نحوه محاسبه سن باردای و تاریخ زایمان" را نیز در وب سایت گهواره بخوانید.

سن چگونه بر باروری تاثیر می‌گذارد؟

زنان با تخمک‌هایی به دنیا می‌آیند که هرگز متولد نمی‌شوند (حدود 2 میلیون). تعداد تخمک‌های شما به تدریج و در طول سال‌ها کاهش می‌یابد. برای بارداری در سن 37 سالگی، حدود 25000 تخمک باقی مانده است و تا 51 سالگی فقط 1000 تخمک باقی می‌ماند. اگرچه هنوز هم احتمال بارداری وجود دارد اما با افزایش سن، کیفیت تخمک‌ها نیز کاهش پیدا می‌کند.

از سوی دیگر، خطر ابتلا به شرایطی که می‌تواند بر باروری تاثیر منفی بگذارد، مانند آندومتریوز و بیماری‌های لوله فالوپ، با بالا رفتن سن، افزایش می‌یابد. به دلیل این عوامل، باروری شما از حدود 32 سالگی به تدریج کاهش می‌یابد. از 35 تا 37 سالگی، باروری با سرعت بیشتری شروع به کاهش می‌کند و حتی ممکن است ناباروری ایجاد کند. احتمال باردار شدن شما با افزایش سن کاهش می‌یابد. بعد از سه ماه تلاش، احتمال بارداری در چرخه بعدی شما عبارت‌اند از:

• 18 درصد در 25 سالگی
• 16 درصد در 30 سالگی
• 12 درصد در 35 سالگی
• 7 درصد در 40 سالگی

عوامل دیگری نیز ممکن است شانس بارداری شما را کاهش دهد، از جمله:

• سیگار کشیدن
• درمان‌های مربوط به بیماری سرطان مانند پرتودرمانی و شیمی‌درمانی
• عفونت لگن

به دلیل کاهش شانس باروری در سنین بالا، روش‌های بارداری در این دوران متفاوت خواهد بود و به مداخله‌های پزشکی و اقدامات قبل از بارداری نیاز دارد. یکی از بهترین روش بارداری در سن بالا استفاده از روش لقاح آزمایشگاهی، رحم اجاره‌ای یا بارور کردن تخمک فریز شده است. 

مزایای تاخیر در بچه‌دار شدن

انتظار بیشتر برای تشکیل خانواده و بچه‌دار شدن می‌تواند مزایایی به همراه داشته باشد. در این صورت، وقت بیشتری خواهید داشت تا پس‌انداز کنید، رابطه مناسبی داشته باشید و از نظر اقتصادی برای فرزندتان امنیت بیشتری فراهم کنید. سن همچنین می‌تواند خرد و بردباری والدین را به همراه داشته باشید. برخی شواهد نشان می‌دهد كه كودكانی كه از والدین بزرگ‌تر متولد می‌شوند، به سطح بالاتری از تحصیل می‌رسند.

جلوگیری از بارداری ممکن است مزایایی نیز برای شما داشته باشد. یک مطالعه نشان داد که زنانی که آخرین فرزند خود را در 40 سالگی یا پس از آن به دنیا آوردند، نسبت به کسانی که آخرین فرزندشان را قبل از 25 سالگی به دنیا آوردند در معرض خطر کمتری برای ابتلا به سرطان رحم بودند.

فواید بچه‌دار شدن در سنین پایین

جوان‌تر بودن مادر می‌تواند برای سلامتی کودک مفید باشد. احتمال بارداری در اواخر دهه 20 یا اوایل 30 سالگی افزایش می‌یابد. باردار شدن در این مدت احتمال ابتلا به عوارض بارداری را نیز کاهش می‌دهد.

خطرات بارداری در سن 35 سالگی و بالاتر

از چه سنی بارداری خطرناک است؟ 35 سالگی به بعد دیگر سن مناسبی جهت بارداری نیست و احتمال عوارض خطرناکی از جمله زایمان زودرس، نقایص مادرزادی و چندقلو باردار شدن را بیشتر می‌کند. اگر بیش از 35 سال سن دارید، ممکن است بخواهید آزمایش‌های غربالگری قبل از تولد را انجام دهید تا ببینید آیا کودک شما در معرض خطر نقص‌های مادرزادی خاص است یا خیر. در سن 35 سالگی و پس از آن، بارداری می‌تواند خطراتی را به همراه داشته باشد که شایع‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:

• دیابت بارداری
• فشار خون بالا
• پره‌اکلامپسی
• جفت سرراهی
• سقط جنین
• زایمان زودرس
• مرده زایی
• نیاز به زایمان سزارین
• خونریزی شدید بعد از زایمان
• وزن کم نوزاد در هنگام تولد
• ناهنجاری‌های کروموزومی مانند سندرم داون

سن مناسب بارداری دوم

شما نباید تنها به دنبال بهترین سن بارداری اول باشید زیرا سن بارداری برای فرزند دوم نیز می‌تواند به همان اندازه مهم باشد. اگر قصد چندین بارداری را دارید باید برای آن برنامه‌ریزی داشته باشد و در مورد سن مناسب برای بارداری زنان تحقیقات بیشتری کنید تا سن مناسب برای بارداری‌های بعدی را از دست ندهید. سن دقیقی را نمی‌توان به عنوان سن مناسب در بارداری دوم یا سن مناسب در بارداری سوم در نظر گرفت و به طور کلی فاصله 18 تا 23 ماهه بین دو بارداری بهترین و ایده آل است زیرا به شما زمان می‌دهد تا ریکاوری شوید و منابع بدن خود را دوباره پر کنید. در بارداری‌های 7 تا 17 ماه بعد از بارداری اول، خطرات زیادی در نوزادانی که به دنیا آمده‌ بودند قابل مشاهده بود و در بارداری‌های با فاصله کمتر از 6 ماه از زایمان اول این خطرات حتی چند برابر شد.

سن مناسب باروری در مردان 

مردان کمتر از 40 سال شانس بیشتری برای فرزندآوری نسبت به مردان بالای 40 سال دارند. به نظر می‌رسد کیفیت اسپرم تولید شده توسط مردان نیز با افزایش سن کاهش می‌یابد. اکثر مردان روزانه میلیون‌ها اسپرم جدید تولید می‌کنند، اما مردان بالای 40 سال اسپرم سالم کمتری نسبت به مردان جوان دارند. اگرچه اکثر مردان می‌توانند تا 50 سالگی و بعد از آن نیز بچه‌دار شوند، اما این فرایند بعد از 40 سالگی به تدریج دشوارتر می‌شود. با این حال سن مناسب باروری مردان به اندازه‌ی زنان تاثیرگذار نیست و به کمک روش‌های دارویی می‌تواند اسپرم‌ها را تقویت کرد.

چه زمانی باید برای پرسیدن سوالات مربوط به باروری به پزشک مراجعه کنید؟

مشکلات مربوط به باروری بسیار رایج است. بیش از 12 درصد زنان در بارداری مشکل دارند. اگر نتوانسته‌اید باردار شوید، یک متخصص می‌تواند آزمایشاتی را برای بررسی دلیل باردار نشدن شما انجام دهد و روش‌های درمانی‌ای را برای افزایش شانس بارداری به شما ارائه دهد.

در این موارد به یک متخصص مراجعه کنید:

• سن شما 35 یا کمتر است و یک سال است که سعی در باردار شدن دارید.
• شما بیش از 35 سال سن دارید و بیش از 6 ماه است که تلاش می‌کنید باردار شوید.
• سن شما بالای 40 سال است و می‌خواهید تشکیل خانواده بدهید.

درمان باروری‌ای که پزشک به شما توصیه می‌کند به عواملی مانند علت مشکلات باروری، سن و شرایط شما بستگی دارد. برخی از گزینه‌های درمانی در این شرایط عبارت‌اند از:

• داروهای باروری برای تحریک تخمک‌گذاری
• جراحی برای رفع بیماری رحم، مانند آندومتریوز، فیبروم، یا مسدود شدن لوله‌های رحمی
• تلقیح داخل رحمی، جایی که اسپرم در طی تخمک‌گذاری مستقیما در رحم شما قرار می‌گیرد
• لقاح آزمایشگاهی، به این صورت که اسپرم و تخمک در آزمایشگاه قرار می‌گیرند تا زمانی که جنین تشکیل شود، سپس جنین در رحم شما کاشته می‌شود.

پیشنهاد می‌کنیم مقاله "تاثیر سن در قدرت باروری زنان" را نیز در وب سایت گهواره بخوانید.

نکاتی برای باردار شدن

اگر تصمیم به بارداری گرفته‌اید چند نکته به شما کمک می‌کند که بارداری برای شما تحقق پیدا کند. در ادامه به این نکات پرداخته شده است.

• به وزن سالم برسید. شاخص توده بدنی ایده‌آل بین 19 تا 24 است. اضافه‌وزن یا کمبود وزن می‌تواند بر توانایی شما در تخمک‌گذاری تاثیر بگذارد.
• سیگار کشیدن را ترک کنید. سیگار کشیدن می‌تواند به تخمک شما آسیب برساند و در صورت باردار شدن احتمال سقط جنین در شما بیشتر می‌شود.
• رژیم غذایی سالم داشته باشید. خوردن غذاهای پرچرب می‌تواند منجر به افزایش وزن شما شود و چرخه تولید مثل شما را مختل کند.
• مصرف کافئین و الکل را محدود کنید. تحقیقات، مصرف بیش از حد کافئین (بیش از دو یا سه فنجان قهوه در روز) را با سقط جنین مرتبط دانسته‌اند. همچنین، مصرف مکرر الکل می‌تواند مدت‌زمان باردار شدن شما را طولانی کرده و برای رشد جنین مضر باشد.

در این مقاله به موضوع سن مناسب باروری خانم‌ها و آقایان پرداخته شد. اگر در دهه 20 یا 30 سالگی برای بچه‌دار شدن تلاش کنید احتمال باردار شدن شما بیشتر است و فرزندتان نیز سالم‌تر خواهد بود. با این حال، حتما برای تصمیم به باردار شدن، کیفیت رابطه خود با همسر، کنار گذاشتن موقتی شغل خود و شرایط اقتصادی‌تان را در نظر بگیرید.