علت چرخش جنین در رحم

شهریور ۱۴۰۱ | زمان مطالعه : ۹ دقیقه
علت چرخش جنین در رحم

علت چرخش جنین در رحم مادر برای بسیاری از خانم‌ها، خصوصا آنهایی که برای بار اول بارداری را تجربه می‌کنند، جای سوال دارد. جنین موجودی زنده و پر تحرک و آگاه است که برای مدتی در شرایطی خاص در شکم مادر زندگی می‌کند. منظورمان از شرایط خاص، زندگی در آبی به نام آمینیوتیک و در فضای تاریک و کوچکی به نام رحم است. زندگی کردن در این شرایط اصول خاص خودش را دارد که هر جنین به طور ذاتی و بر اساس معجزه خداوند آن را یاد می‌گیرد و با این شکل از زندگی کنار می‌آید. 

 

جای بسی تعجب و شگفتی است که در اواخر بارداری (حدودا از ماه هفتم بارداری) به دلیل کوچک شدن فضای رحم و بزرگ شدن جنین، هم مادر و هم جنین از شرایط خود خسته می‌شوند و دوست دارند که بارداری زودتر به انتها و پایان برسد. 

علت چرخیدن جنین در رحم مادر چیست؟

جنین موجودی زنده و پر تحرک است. حتی در ماه‌های اول بارداری نیز حرکت دارد، اما حرکت او طوری نیست که مادر متوجه شود. تا زمانی که فضای رحم آزاد و فراخ باشد، حرکت جنین در رحم ساده‌تر، بیشتر و سریع‌تر است. قوطه ور بودن جنین در آب، حرکت کردن و چرخیدن جنین را راحت‌تر می‌کند. علت چرخیدن جنین در رحم مادر این است که مدام در حال آزمون و خطای توانایی‌های خود است. در ماه‌های آخر بارداری جنین طوری در شکم مادر می‌چرخد که سر او به سمت پایین قرار می‌گیرد؛ زیرا کم کم برای تولد و خروج از فضای تنگ و تاریک رحم آماده می‌شود. 

علت چرخیدن جنین در رحم مادر چیست؟

غذاهایی که مادر می‌خورد، مقدار تحرک و شکل تحرک مادر، گوش دادن مادر به موسیقی، اضطراب و نگرانی و ترس و حتی خنده‌های مادر در چرخیدن جنین و تغییر حالت قرارگیری او تاثیر دارند. 

چرخش جنین در چند هفتگی اتفاق می‌افتد؟

اگر منظورتان این است که سر جنین از هفته چندم به پایین می چرخد و  برای زایمان آماده می‌شود، باید بگوییم که اغلب جنین‌ها بین هفته ۳۲ تا ۳۶ بارداری سر و ته می‌شوند. حتی بعضی از جنین‌ها بعد از هفته ۳۷ سرشان برمی‌گردد. درحالی‌که برخی هنگام زایمان می‌چرخند. به طور کلی بهترین زمان برای این اتفاق بین هفته ۳۲ تا ۳۶ بارداری است و احتمال چرخیدن جنین به صورت خود به خود بعد از هفته 36 بارداری بسیار کم است. 

اگر یک جنین عرضی دارید یا موقیعت قرارگیری جنین در شکم شما در پرزانتاسیون بریچ است، نگران نباشید و دعا برای چرخش جنین را کنار بگذارید؛ زیرا چرخیدن جنین با دعا کردن یا نکردن شما اتفاق نمی‌افتد. جنین، توانایی چرخش و قرار گرفتن در کانال زایمان را دارد. حتی اگر این اتفاق نیفتد، زایمان سزارین تضمین‌کننده تولد سالم جنین و نوزاد شما خواهد بود. 

از کجا بفهمیم جنین چرخیده است؟

سونوگرافی بهترین و تنهاترین راه برای تشخیص موقعیت قرارگیری جنین در شکم مادر است. البته معمولا مادرها از تکان‌های ني ني متوجه می‌شوند که مثلا پاهای جنین در نزدیکی معده است یا اینکه سر او به سمت پایین و روی مثانه و کشاله‌های ران فشار وارد می‌کند. اما در هر صورت سونوگرافی اصلی‌ترین راه برای اطلاع از موقعیت قرارگیری جنین در شکم است. 

از کجا بفهمیم که  جنین چرخیده است؟

یادآوری می‌کنیم که سونوگرافی وضعیت قدامی یا خلفی جفت را نیز نشان می‌دهد. 

آیا پیاده روی باعث چرخش جنین می‌شود؟

گفته می‌شود که قبل از هفته 32 بارداری می‌توان به کمک فعالیت جسمانی مانند ورزش منظم و پیاده روی روزانه وضعیت جنین را تغییر دارد، اما پس از این هفته جنین به سختی می‌تواند جابجا شود و باید برای این کار روش‌های پزشکی اتخاذ شود. در هر صورت پیاده‌روی ملایم در هر دوره‌ای از بارداری بی ضرر است، البته به شرطی که استراحت مطلق نباشید و منع پزشکی برای تحرک نداشته باشید. 

به غیر از پیاده روی، موسیقی گوش دادن هم در حرکت کردن جنین و چرخش او تاثیر دارد. برای اینکه از روش‌های خاص پزشکی برای چرخش جنین در رحم استفاده کنید، حتما باید زیر نظر پزشک خود این کار را انجام دهید. 

علت بریچ بودن جنین چیست؟

گفته می‌شود که وضعیت breech جنین در یک مورد از 25 مورد زایمان دیده می‌شود. منظورمان این است که در هر 25 مورد زایمان، یک جنین تا زمان زایمان و تولد بریچ باقی می‌ماند. بریچ کامل، بریچ فرانک و بریچ ناکامل از انواع بریچ هستند. 

دلیل وضعیت بریچ جنین هنوز مشخص نیست؛ اما وضعیت بریچ در موارد زیر رایج تر است:

  • در بارداری‌های پشت سر هم
  • در حاملگی‌های چندقلو 
  • هنگامی که سابقه زایمان زودرس وجود داشته باشد.
  • هنگامی که در رحم مایع آمنیوتیک  خیلی زیاد یا خیلی کم باشد.
  • هنگامی که شکل رحم غیرطبیعی است یا رشد غیرطبیعی در رحم رخ داده است مانند فیبروئیدها 
  • هنگامی که مادر مشکل افتادگی جفت داشته باشد.

حرکات جنین بریچ چگونه است؟

حرکات جنین بریچ به گونه‌ای است که مادر احساس می‌کند از یک طرف سر جنین به معده و قسمت نای فشار زیادی وارد می‌کند و از طرف دیگر گویی پای نوزاد از پایین (از قسمت واژن) در حال خروج است. همه اینها به این دلیل است که سر جنین بالا و پاهای او پایین است؛ جنین بزرگ شده است و با وزن و اعضای بدن خود به معده، مثانه، شکم و حتی گلوی مادر فشار وارد می‌کند. تجربه چنین احساس‌هایی در مادران باردار با جنین بریچ تقریبا مشترک است.  

آیا زایمان طبیعی با جنین بریچ امکان دارد؟ 

آیا زایمان طبیعی با جنین بریچ امکان دارد؟

بیشتر پزشکان برای وضعیت بریچ جنین، زایمان سزارین را پیشنهاد می کنند؛ به خصوص اگر جنین نارس است و چون جنین نارس کوچک و حساس است و سر جنین نارس بزرگتر از قسمت‌های دیگر بدن است، جنین نارس مانند جنین کامل نمی‌تواند از دهانه رحم خارج شود و به روش زایمان طبیعی متولد شود؛ زیرا فضای کمتری برای خروج سر او وجود خواهد داشت.

در گذشته متخصصین زنان و زایمان برای زایمان جنین‌های بریچ از زایمان سزارین استفاده می کردند و گزینه زایمان طبیعی بریچ را کاملا رد می‌کردند، زیرا فرض آنها این بود که سزارین جنین‌های بریچ بی خطر از زایمان طبیعی آنهاست. اما اکنون می‌توان به کمک روش‌های چرخش جنین از زایمان طبیعی بهره برد. 

در حقیقت استفاده از زایمان طبیعی برای برخی از جنین‌هایی که در وضعیت بریچ قرار دارند، و نه در همه موارد، می تواند ایمن و بی خطر باشد. مهارت پزشک در این شرایط شرط عمل است. 

باید به این نکته نیز اشاره کنیم که اگرچه بسیاری از جنین‌ها در وضعیت بریچ به صورت سالم به دنیا می‌آیند، اما احتمال وجود مشکل وجود دارد. نقص تولد در وضعیت بریچ بسیار رایج‌تر است و نقص ممکن است به دلیل حرکت نامناسب جنین به سمت کانال زایمان باشد.

کلام آخر

علت چرخش جنین در رحم مادر در واقع آگاهی جنین نسبت به توانمندی‌ها و قدرت خود است. با بالا رفتن هفته‌های بارداری، تحرک جنین بیشتر می‌شود، دلیل آن هم این است که هر بار جنین در مورد توانایی‌های خود چیز جدیدی کشف می‌کند. علت چرخش زیاد جنین در شکم مادر می‌تواند معلول‌های متنوعی داشته باشد که در این مقاله مفصلا در مورد آن توضیح دادیم.