فاصله بین دو ای وی اف چه قدر باید باشد؟

رعایت فاصله مناسب بین دو ای وی اف می‌تواند شانس رسیدن به نتیجه مطلوب و درمان ناباروری را بالا ببرد. البته توصیه‌های متناقضی در مورد مدت زمانی که باید بین چرخه‌های IVF صرف شود، وجود دارد. بنابراین بهترین کار این است که پزشک تشخیص دهد فاصله بین دو ای وی اف برای شما چه قدر باشد. 

فاصله بین چرخه‌های IVF

در حالی که فاصله بین چرخه‌های درمان ناباروری با IVF هر فرد می‌تواند متفاوت باشد، اما اینطور گفته می‌شود که فاصله استاندارد بین چرخه‌های IVF ، یک سیکل کامل قاعدگی است. یک چرخه IVF جدید نباید دو ماه متوالی بدون چرخه قاعدگی در بین آنها انجام شود. این بدان معناست که برای اکثر زنان حدود 4 تا 6 هفته پس از انتقال جنین و آزمایش منفی بارداری انتظار لازم است تا یک سیکل کامل دیگر شروع شود. انجام این کار چندین بار متوالی به عنوان انجام چرخه‌های پشت سر هم IVF نامیده می‌شود. انجام ای وی اف برای بار دوم یا بیشتر به استراحت نیاز دارد؛ یک بار ای وی اف ناموفق هرگز به این معنا نیست که برای بار دوم یا چندم هم ناموفق می‌شود. مهم این است که این کار در زمان مناسب و در مساعدترین شرایط انجام شود. 

 

چرا باید بین چرخه‌های آی وی اف فاصله باشد؟

• دلایل فیزیکی

به طور کلی دلایل فیزیکی وجود دارند که یک خانم باید بین چرخه‌های آی وی اف استراحت کند. داروهایی که برای تحریک تخمک گذاری و تخمدان استفاده می‌شوند، ممکن است باعث التهاب شوند. در حالی که این به خودی خود معمولا مشکلی نیست، بسیاری از پزشکان معتقدند که بهتر است منتظر بمانید تا التهاب قبل از شروع یک چرخه جدید دیگر کاهش یابد. با این حال، برخی از کلینیک‌ها پس از یک چرخه IVF جدید، انتقال جنین منجمد را انجام می دهند، حتی اگر چرخه تحریک جدیدی را شروع نکنند.

• سلامت روانی و عاطفی

یکی دیگر از دلایلی که فاصله بین چرخه‌های آی وی اف را ضروری می‌کند، رسیدن به سلامت روانی و عاطفی و نداشتن استرس است. انجام مراحل کمک باروری می‌تواند استرس زا و خسته کننده باشد، لذا استراحت کردن در بین مراحل بسیار مفید و کمک‌کننده است. با این حال، تصمیم گیری برای بسیاری از زوجین سخت است. ممکن است به نظر برسد که بعد از اینکه یک سیکل منجر به بارداری نشده است، باید خیلی سریع سیکل بعدی شروع شود و استراحت کردن ممکن است همه چیز را به هم بزند. در حالی که اینطور نیست. حتی ممکن است در جریان استراحت بین دو سیکل آی وی اف بارداری به طور طبیعی رخ دهد، زیرا تاثیر داروهای آی وی اف فقط برای یک سیکل نیست وتاثیر آنها حداقل تا سه سیکل باقی می‌ماند.  استراحت نکردن بین دو سیکل آی وی اف تنها در شرایطی می‌تواند منطقی باشد که پای "سن" در میان باشد. مهمترین کاری که شما باید در جریان سیکل آی وی اف انجام دهید، این است که استرس نداشته باشید، خونسرد باشید و از هر راهی که روی شما تاثیر دارد، برای مقابله با استرس کمک بگیرید. 

• ملاحظات مالی و هزینه‌های احتمالی

در نهایت، برخی از افراد به دلایل مالی نیاز به استراحت دارند. متاسفانه حتی طرح‌های بیمه‌ای که درمان‌های باروری را پوشش می‌دهند، همه چیز را پوشش نمی‌دهند. بنابراین ممکن است لازم باشد که درمان‌ها را برای ارزیابی شرایط و هماهنگی‌های لازم برای چرخه بعدی متوقف کنید. 

بعد از ای وی اف منفی چه باید کرد؟

حفظ خونسردی و نداشتن استرس مهمترین کاری است که بعد از ای وی اف منفی باید انجام دهید. توجه داشته باشید که شانس بارداری در هر سیکل ای وی اف چیزی بین 35 تا 40 درصد است؛ بنابراین هیچ چیز 100 درصدی برای بارداری شما در چرخه آی وی اف وجود ندارد. بنابراین ضمن اینکه مثبت‌اندیش هستید و با انرژی مثبت به مثبت شدن نتیجه آی وی اف کمک می‌کنید، در عین حال برای دریافت نتیجه منفی هم آماده باشید. بعد از آی ویی اف منفی معمولا بررسی می‌شود که چه عامل یا عواملی منجر به عدم موفقیت آی وی اف شده است تا در سیکل بعدی جلوی آن گرفته شود. 

علت تشکیل نشدن جنین در ای وی اف چیست؟

تشکیل نشدن جنین در ای وی اف به این معنی است که قبل از فرایند انتقال، جنین تشکیل نشده است. یعنی جنین در آزمایشگاه به کمک تخمک و اسپرم یک زوجین قابل تشکیل نبوده است و در نتیجه فرایند انتقال به طور کلی منتفی شده است. این موضوع می‌تواند معلول علل مختلفی باشد که در ادامه به آنها اشاره می‌کنیم؛

• کیفیت پایین تخمک

اگر ذخیره تخمدان پایین باشد و تخمدان به داروهای تحریک تخمک‌گذاری به خوبی پاسخ نداده باشد، تخمک باکیفیتی تولید نمی‌شود. وقتی تخمک باکیفیت وجود نداشته باشد، عملا امکان تشکیل جنین و لقاح با اسپرم وجود ندارد. ذخیره پایین تخمدان به این معنی است که فولیکول‌ها رشد و تکامل کافی ندارند. حتی ممکن است تخمک‌های رسیده به دلایل مختلف مثلا چسبندگی شدید تخمدان به رحم یا اطراف قابل برداشت نباشد. البته کیست اندومتریومای بزرگ هم مانع برداشتن تخمک می‌شود.

• کیفیت پایین جنین‌ها

ممکن است جنین در آزمایشگاه تشکیل شود و تخمک با اسپرم لقاح داده شود، اما جنین کیفیت کافی برای ادامه سیکل آی وی اف و عملیات انتقال به رحم را نداشته باشد. سن بالای مادر ، کیفیت پایین تخمک، رژیم نامناسب تحریک تخمدان، مشکل ژنتیک جنین‌ها‌، شرایط نامناسب کشت و آماده سازی جنین در آزمایشگاه می‌تواند در کیفیت جنین‌ها تاثیر داشته باشد.

• گیرندگی ضعیف اندومتر رحم

ممکن است جنین تشکیل شود و با کیفیت هم باشد، اما به علت گیرندگی ضعیف اندومتر رحم، رحم نتواند پذیرای جنین باشد. در این شرایط معمولا اندومتر نازک، چسبندگی‌های داخل رحم، فیبروم و سپتوم رحمی، شرایط نامساعد رحم به علت عفونت و هیدروسالپنکس، اندومتریوز یا آماده‌سازی نامناسب اندومتر رحم نیز از علل شکست IVF هستند.

• اشکال در تکنیک انتقال جنین

اگر جنین خوب و باکیفیت باشد و رحم هم برای پذیرش جنین مشکلی نداشته باشد، نهایتا آنچه می‌تواند منجر به عدم موفقیت آی وی اف شود، اشکال در تکنیک انتقال جنین و فرایند لانه گزينی است. به طور کلی تکنیک صحیح انتقال جنین به حفره رحم و کاشت جنین در محل مناسب بسیار اهمیت دارد و در موفقیت آی وی ای بسیار تاثیرگذار است. آسیب به اندومتر رحم هنگام انتقال جنین به علت استفاده از کاتترهای نامناسب یا قراردادن جنین در محل نامناسب در رحم ، یکی از علل آی وی اف ناموفق است. استفاده از کاتترهای منعطف و مرغوب، اصلاح زاویه رحم و سرویکس و انتقال تحت گاید سونوگرافی توسط پزشک متخصص نازایی ماهر و حاذق می‌تواند این مشکل را برطرف کند. 

• سایر عوامل

استرس، تغذیه نامناسب، تماس با مواد شیمیایی و آلودگی‌ها، دود سیگار و... نیز در عدم موفقیت آی وی اف موثرند. لذا حتما در حین انجام فرایند آی وی اف، ضمن اینکه دستورات پزشکی را انجام می‌دهید، برای کاهش استرس خود و سبک زندگی سالم مسیر درستی را انتخاب کنید. در این بین ممکن است مجبور باشید به مسائلی نظیر تخمک اهدایی، رحم اجاره‌ای یا اسپرم اهدایی فکر کنید و در مورد آنها تصمیم بگیرید. 

اهمیت 3 سیکل کامل IVF

چرخه کامل درمان IVF شامل تحریک تخمدان و بازیابی تخمک، تلقیح و انتقال جنین است. اکثر زنان معمولا نرخ موفقیت 20 تا 35 درصدی را در هر سیکل را مشاهده می‌کنند، اما احتمال باردار شدن با هر دور متوالی کاهش می‌یابد؛ در حالی که هزینه آن افزایش می‌یابد. اثر تجمعی سه دوره کامل IVF شانس بارداری موفق را به 45 تا 53 درصد افزایش می‌دهد. 

علت تاخیر پریود بعد از ای وی اف ناموفق

اگر پریود پس از آی وی اف ناموفق به تاخیر بیفتد، معمولا به دلایل زیر است:

• تنبلی تخمدان‌ها
• تغییرات هورمونی در اندام‌های جنسی
• برهم خوردن نظم طبیعی تخمدان‌ها
• عدم تشکیل تخمک
• حساس شدن رحم

اصلاح سبک زندگی، پیروی از رژیم‌های سالم تغذیه‌ای، ترک الکل و مواد مخدر، دریافت مواد معدنی و ویتامین‌ها به مقدار لازم، کاهش میزان مصرف کافئین، عدم انجام فعالیت‌های سنگین و ورزش‌های سخت، بررسی شرایط تخمدان‌ها و رحم به صورت تخصصی توسط پزشک، کاهش استرس و کاهش شرایط نا‌مطلوب روحی و روانی می‌تواند در شروع قاعدگی موثر باشد. 

راه‌های افزایش موفقیت ای وی اف

• انتخاب سبک زندگی سالم 
• داشتن وزن مناسب و حفظ وزن مناسب
• تغذیه درست، سالم و مغذی
• خواب کافی، به موقع و منظم
• ورزش به اندازه و سبک 
• نداشتن استرس، اضطراب و حفظ کامل خونسردی و مثبت‌اندیشی
• افزایش سلامت اسپرم به کمک ویتامین‌ها و حفظ وزن مطلوب و خنک نگه داشتن بیضه‌ها
• کنترل سلامت تخمک 
• کنترل سلامت رحم و لوله‌های رحمی 
• صبوری و صبوری و صبوری

نشانه‌های موفقیت آی وی اف

توصیه می‌کنیم فاصله بین دو ای وی اف را به تشخیص پزشک خود حتما رعایت کنید. بعد از انجام عمل آی وی اف ذهن خود را با مسائلی نظیر "نشانه‌های موفقیت آی وی اف" درگیر نکنید. توجه داشته باشید که موفقیت آی وی اف به معنی بارداری است. بارداری زمانی اثبات می‌شود که آزمایش خون وجود هورمون HCG را تایید کنید و سونوگرافی تشکیل ساک حاملگی را به اثبات برساند. لذا به دنبال نشانه‌هایی که مثلا مثبت بودن بارداری را قبل از آزمایش خون تایید کند، نباشید، زیرا اساسا تکیه کردن به اینگونه نشانه‌ها هرگز جنبه علمی ندارد و نمی‌تواند قابل استناد باشد. بنابراین با حفظ خونسردی تا زمان انجام آزمایش بارداری صبور باشید و مثبت بیاندیشید. 

خودتان تصمیم بگیرید

صرف نظر از پیشنهاد و تصمیم پزشک، استراحت یا عدم استراحت بین چرخه های IVF یک تصمیم شخصی است که باید بر اساس احساس خود و توصیه های متخصص باروری گرفته شود. اگر از نظر جسمی و روحی برای یک چرخه دیگر آماده هستید، می توانید با تأیید پزشک، چرخه دیگری را شروع کنید. مهمترین کاری که باید انجام دهید این است که به بدن و احساسات خود گوش دهید. متخصص باروری شما باید با شما همکاری کند تا بهترین برنامه درمانی را با توجه به شرایط شما تعیین کند.

کلام آخر

به یاد داشته باشید که سن تنها عامل قوی در پیش بینی موفقیت درمان IVF است. احتمال باردار شدن با بالا رفتن سن زوج‌ها کاهش می‌یابد. شانس موفقیت IVF بعد از 42 سالگی به شدت کاهش می یابد. داده‌های جمع آوری شده توسط سازمان لقاح و جنین شناسی انسانی (HFEA) نشان داده است که درصد چرخه‌های IVF که منجر به بارداری و زایمان می‌شود در سن 38 تا 39 سالگی ، 20 درصد، در سنین 40 تا 42 سالگی، 14 درصد و در سن بالای 42 سال فقط 5 درصد است. اما به طور کلی رعایت فاصله بین دو ای‌ وی ‌اف باید با نظر پزشک معالج و با در نظر داشتن زمان کافی زوجین برای انتظار باشد.