رفتار با کودک حساس و زود رنج | راهکارهای تربیتی کودک حساس
نظم و انضباط، عنصر مهمی در تربیت کودکان سالم است. با این حال، معمولا والدین کودکان حساس برای تربیت فرزند خود با مشکلاتی مواجه هستند. خصوصا به این دلیل که این کودکان احساسات را شدیدتر از همسالان خود تجربه می‌کنند. اولین قدم در رفتار با کودک حساس این است که بدانید این ویژگی در فرزندتان هیچ مشکلی ندارد. در حقیقت، یک کودک حساس می‌تواند یکی از مهربان‌ترین افرادی باشد که با او آشنا شده‌اید. با این حال، تربیت کودک حساس می‌تواند چالش‌هایی را به همراه داشته باشد که در مورد رفتار با کودکان حساس در ادامه مقاله، نکاتی مطرح شده است.
قدم اول : درک کودکان حساس
قبل از اینکه به نحوه مناسب رفتار با کودک حساس بپردازیم لازم است با این کودکان بیشتر آشنا شوید و درنتیجه بتوانید فرزندتان را بهتر درک کنید. برخی والدین می‌گویند دخترم یا پسرم زود گریه می‌کنه. لازم است بدانید کودکان حساس از نظر هیجانی به راحتی تحت فشار قرار می‌گیرند. این علت زود گریه افتادن کودک است. آن‌ها غالبا گریه می‌کنند، نگران این هستند که مشکلی برایشان پیش بیاید و به اطمینان خاطر زیادی نیاز دارند. همچنین این کودکان، احساسات را بسیار شدیدتر تجربه می‌کنند. این بدان معناست که آن‌ها احتمالا بیش‌ازاندازه هیجان‌زده یا عصبانی خواهند شد و همچنین تجربه احساس ترس نیز در آن‌ها شدیدتر است.
بعضی از کودکان حساس فقط از نظر هیجانی حساس نیستند ، بلکه به هر چیز جسمی که باعث تحریک حواس آن‌ها می‌شود نیز حساس هستند. صداهای بلند ، نورهای روشن یا برخی از بافت‌ها می‌توانند آن‌ها را به هم بریزند. آن‌ها ممکن است از جمعیت زیاد بترسند و برای مقابله با هر نوع تغییر مبارزه کنند . درنتیجه بچه‌های حساس ممکن است برای امتحان کردن چیزهای جدید مقاومت داشته باشند.
نحوه صحیح رفتار با کودک حساس
درحالی‌که نظم و انضباط شدید ممکن است به بعضی بچه‌ها کمک کند رفتار خود را بهبود ببخشند، پیامدهای سخت می‌تواند برای کودکان حساس، مشکلات بیشتری ایجاد کند. درنتیجه یافتن راه‌هایی مناسب برای پرورش و راهنمایی کودکان حساس بسیار مهم است. نکات زیر در مورد رفتار با کودک حساس به شما کمک می‌کند تا بتوانید تربیت مناسبی را برای فرزند خود فراهم کنید.
حساس بودن فرزندتان را بپذیرید
اگر فرزندتان حساس است سعی نکنید خلق‌وخوی او را تغییر دهید و بنابراین به دنبال درمان حساس بودن و زودرنجی او نباشید. به جای اینکه کودک خود را ضعیف ببینید بر نقاط قوت و توانایی‌های او تاکید کنید. بپذیرید که چگونه کاری که می‌تواند برای کودکی دیگر آسان باشد برای فرزندتان می‌تواند بسیار دشوار باشد. به جای دلسرد کردن کودک از تجربه احساسات شدید ، به او آموزش دهید تا با احساسات خود به روشی روبرو شود که از نظر اجتماعی مناسب باشد. هنگامی‌که احساس ناامیدی می‌کنید و آرزو می‌کنید فرزندتان حساسیت کمتری داشته باشد ، به خاطر داشته باشید که همین حساسیت باعث می‌شود او نسبت به دیگران بسیار دلسوز و مهربان باشد.
زمان استراحت را برای فرزندتان فراهم کنید
بچه‌های حساس می‌توانند با قرار گرفتن در شلوغی، نور زیاد و محیط‌های آشفته بیش‌ازاندازه تحریک شوند. بنابراین، مهم است که برای فرزندتان بیش‌ازاندازه برنامه‌ریزی نکنید. فعالیت‌های فوق‌برنامه کودک را محدود کنید و زمان زیادی برای اوقات فراغت برای فرزندتان فراهم کنید. همچنین می‌توانید زمانی برای برنامه‌هایی آرامش‌بخش مثل کتاب خواندن، شنیدن موسیقی، رنگ‌آمیزی کتاب برای او برنامه‌ریزی کنید. این کار به فرزندتان کمک می‌کند که برای فعالیت دوباره، انرژی بگیرد.
محدودیت تعیین کنید
اگرچه ممکن است برای اینکه فرزندتان ناراحت نشود بخواهید از جدی گرفتن قوانین خودداری کنید اما در رفتار با کودک حساس، استثناهای مداوم در طولانی مدت برای او مفید نخواهد بود. از نادیده گرفتن برخی رفتارهای کودک به منظور آرام نگه داشتن او خودداری کنید. اگرچه انعطاف‌پذیری مهم است اما نظم و انضباط کودک به او کمک می‌کند که به بزرگسالی مسئولیت‌پذیر تبدیل شود. اگر شما والدی سهل گیر برای فرزندتان باشید او آماده ورود به دنیای بزرگسالی نخواهد بود.
هنگامی‌که از نظم و انضباط فرزندتان صرف‌نظر می‌کنید کودک حساس خود را از تجربه عواقب عملکرد خود و رشد ناشی از آن محروم می‌کنید. بنابراین، همچنان پیامدهایی که برای عدم رعایت قوانین توسط فرزندتان در نظر گرفته‌اید را اجرا کنید اما سعی کنید در برخوردتان با او ملایم‌تر رفتار کنید.
تلاش‌های فرزندتان را تحسین کنید
بچه‌های حساس به تشویق زیادی احتیاج دارند. تلاش‌های کودک را حتی در صورت عدم موفقیت او، تحسین کنید اما مطمئن باشید که فرزندتان برای تحسین شدن تلاش کرده باشد. کودکانی که بدون توجه به کاری که انجام می‌دهند تحسین می‌شوند غالبا اعتمادبه‌نفس کمتری از کودکانی دارند که به صورت متناوب مورد تحسین واقع می‌شوند. به همین ترتیب، در رفتار با کودک حساس، از تحسین او به دلیل انجام کارهایی که به‌طورمعمول انتظار می‌رود کودکان در سن او انجام دهند خودداری کنید.
برای مثال به فرزندتان بگویید: «من از اینکه می‌بینم چقدر سخت تلاش می‌کنی ریاضی رو یاد بگیری لذت می‌برم». درواقع به کودک این پیام را بدهید که تلاش و سخت‌کوشی در هر شرایطی قابل‌ستایش است حتی اگر نتیجه آن عالی به نظر نرسد. همچنین به یاد داشته باشید کودکان حساس اغلب بسیار دلسوز و مهربان هستند. وقتی فرزندتان، احساسات دیگران را تشخیص می‌دهد او را تحسین کنید. این کار باعث می‌شود کودک متوجه شود مهربانی با دیگران مهم است و باعث می‌شود کودک به همدلی با دیگران تشویق شود.
به فرزندتان پاداش بدهید
کودکان حساس گاهی اوقات وقتی در دردسر می‌افتند احساس بدی پیدا می‌کنند. یک تغییر ساده در برخی کلمات می‌تواند منجر به فراهم کردن پاداش برای فرزندتان شود. برای مثال، به جای اینکه بگویید: تو تا همه شامت رو نخوری نمی تونی دسر بخوری»، بگویید: «اگه همه شامت رو خوردی میتونی دسر بخوری». همچنین ایجاد یک برنامه پاداش دادن به کودک می‌تواند او را تشویق به رفتار مطلوب کند.
فقط به یاد داشته باشید که بچه‌های حساس اگر گاهی پاداش نگیرند ممکن است احساس خیلی بدی داشته باشند. در این‌گونه موقعیت‌ها، یادآوری‌های مفیدی مانند «فردا میتونی دوباره امتحان کنی» را ارائه دهید. اگر فرزند حساسی دارید ، وقت بگذارید و به این مسئله فکر کنید که چگونه در رفتار با کودک حساس می‌توانید به‌گونه‌ای حرف بزنید که حساسیت او کمتر شود.
کلمات مرتبط با احساسات را به فرزندتان بیاموزید
بچه‌های حساس باید یاد بگیرند که چگونه احساسات خود را به زبان بیاورند و آن‌ها باید روش‌های مناسب برای کنار آمدن با این احساسات را بیاموزند. برای این کار، نام احساسات را به فرزندتان بیاموزید و علاوه بر آن نحوه مناسب ابراز هیجانات را به او یاد بدهید. کودکان حساس، اغلب احساساتشان را با رفتار به والدین نشان می‌دهند.
بنابراین در رفتار با کودک حساس از او بخواهید که سعی کند به جای رفتار از طریق نام احساسات با شما ارتباط برقرار کند. این امر به شما کمک می‌کند که احساسات فرزندتان را نیز بهتر درک کنید.
مهارت حل مسئله را به فرزندتان یاد بدهید
بچه‌های حساس معمولا در موقعیت‌های دشوار به‌شدت به هم می‌ریزند و نمی‌دانند چگونه واکنش نشان دهند. بنابراین، مهم است کودک بداند که در این‌گونه موقعیت‌ها چه کاری بهتر است انجام دهد تا اضطراب و استرس خود را کاهش دهد. این امر با آموزش حل مسئله به کودک امکان‌پذیر می‌شود. داشتن مهارت حل مسئله می‌تواند تفاوت زیادی در زندگی روزمره کودک حساس ایجاد کند. به کودکان خود دستورالعمل‌های مرحله‌به‌مرحله برای حل مشکلات را بیاموزید و او در این صورت به توانایی خود در مدیریت شرایط دشوار ایمان می‌آورد.
از پیامدهای منطقی استفاده کنید
بچه‌های حساس دقیقا مانند هر کودک دیگری به پیامدها نیاز دارند. فقط به این دلیل که کودک گریه می‌کند یا احساس بدی دارد ، به این معنی نیست که نباید پیامدها را برای او اجرا کنید. بنابراین، اطمینان حاصل کنید که وقتی کودک شما قوانین را نقض می‌کند پیامدهایی را که قبلا برای این مسئله تعیین کرده بودید اجرا می‌کنید. استفاده از پیامدهای منطقی به کودک کمک می‌کند درس‌های ارزشمند زندگی را یاد بگیرد. پیامدها باید به جای تنبیه بر نظم و انضباط متمرکز باشند. همچنین، لازم است در اجرای پیامدها نرم و ملایم رفتار کنید و نیازی به استفاده از صدای بلند نیست.
دانستن اینکه چگونه کودکی حساس را تربیت کنید می‌تواند بسیار دشوار باشد. در حقیقت ، بعضی از والدین ممکن است در تلاش برای کاهش سختی‌های کودک و رفتارهای مربوط به آن ، از نظم و انضباط اجتناب کنند. با این حال، ما می‌دانیم که این نظم و انضباط در آینده کودک و در هنگام ورود او به دنیای بزرگسالی بسیار مهم است. نکاتی که در این مقاله در مورد رفتار با کودک حساس مطرح شد به شما کمک می‌کند بهتر بتوانید به فرزند حساس خود کمک کنید.
روزانه پیام مشاور، متناسب با سن کودکتون دریافت کنین. 
سوالاتتون رو از مامانای با تجربه بپرسین.
با بازیهایی که به رشد هوش و خلاقیت فرزندتون کمک می‌کنه آشنا بشین.