صفر تا صد اقدامات ضروری پیش از بارداری که باید حتما انجام دهید

آذر ۱۴۰۲ | زمان مطالعه : ۹ دقیقه
پیش از بارداری

انجام اقدامات ضروری پیش از بارداری به شما کمک می‌کند که باروری بهتری داشته باشید و از سلامتی فرزندتان نیز مراقبت کنید. به یاد داشته باشید که به محض تصمیم‌گیری در مورد بارداری لازم است برخی اقدامات را انجام دهید تا بتوانید از سلامت خود و فرزندتان در بارداری مراقبت کنید. سلامتی شما قبل از بارداری بر سلامت مادام‌العمر کودک شما تاثیر می‌گذارد. بنابراین، با انجام اقدامات ضروری پیش از بارداری می‌توانید باروری خود را بهبود ببخشید، از سلامت آینده کودک خود محافظت کنید و خطر بروز مشکلات بارداری را کاهش دهید. در ادامه با کارهایی که قبل از بارداری باید انجام دهید آشنا می‌شوید و می‌بینید آزمایش های قبل از بارداری چیست.

مراقبت های پیش از بارداری چیست

داشتن برنامه قبل بارداری، سلامت شما و کودک آینده‌تان را تا حد امکان تضمین می‌کند. اگر به باردار شدن فکر می‌کنید، باید برای مراقبت‌های قبل از بارداری با پزشک خود مشورت کنید. کارهای زیادی وجود دارد که می‌توانید انجام دهید تا برای بارداری آماده شوید و مطمئن شوید که دوران بی‌خطر و ایمنی دارید. مراجعه به پزشک یا مرکز بهداشتی مراقبت‌های قبل از بارداری اولین قدم در این راستاست. مراقبت‌های قبل از بارداری به یافتن مسائلی کمک می‌کند که می‌توانند بر بارداری شما تأثیر بگذارند، این مراقبت‌ها شامل خود مراقبتی پیش از بارداری یا نکات پزشکی است. پزشک در مورد سلامت جسمی و روانی با شما صحبت خواهد کرد و هر گونه معاینه یا غربالگری که ممکن است برای اطمینان از داشتن بارداری سالم نیاز داشته باشید، را برایتان درخواست می‌کند. آنها همچنین می‌توانند نکاتی را در مورد چگونگی باردار شدن به شما ارائه دهند. پزشک در مورد موارد زیر با شما صحبت خواهد کرد:

  • سابقه‌ی پزشکی خانواده
  • آزمایش‌های پیش از بارداری (از جمله آزمایش ژنتیک پیش از بارداری، آزمایشات قبل از دوران بارداری) در این مورد لیست آزمایشات پیش از بارداری به شما داده می‌شود.
  • مسائل بهداشتی
  • رژیم غذایی و سبک زندگی
  • داروهایی که مصرف می‌کنید
  • سابقه بارداری (آزمایشات قبل از بارداری دوم، سوم و .. و در صورت وجود شامل آزمایش‌های قبل از بارداری بعد از سقط با بررسی علائم پاک شدن رحم بعد از سقط نیز می‌شود.)
  • ایمنی در خانه و محل کار
  • نگرانی‌‌های مربوط به سلامت روان

برای ترک سیگار کمک بگیرید

سیگار کشیدن بر قدرت باروری (توانایی باردار شدن) در مردان و زنان تاثیر می‌گذارد. اگر اکنون سیگار را ترک کنید، احتمال باردار شدن شما بهبود می‌یابد. همچنین مطالعات نشان داده‌اند که سیگار کشیدن به DNA کودک شما آسیب می‌رساند. در دوران بارداری سیگار کشیدن، بزرگ‌ترین عامل خطر برای ایجاد عوارض جدی در بارداری است. بنابراین، حتما مصرف آن را ترک کنید.

همین حالا مصرف اسیدفولیک را شروع کنید

وقتی از پزشک خود می‌پرسید قبل از بارداری چه داروهایی بخوریم، یکی از اولین داروهایی که پیشنهاد می‌شود، اسید فولیک است. وجود اسیدفولیک در بدن باعث می‌شود حداکثر محافظت از کودک شما در برابر نقص لوله عصبی اتفاق بیفتد. چقدر قبل از بارداری فولیک اسید بخوریم؟ بسیاری از زنان در طی یک ماه تلاش برای بارداری حامله می‌شوند بنابراین ایده‌آل این است که مصرف اسیدفولیک را دو ماه قبل از قطع اقدامات جلوگیری از بارداری، شروع کنید. اگر قبلا پیشگیری از بارداری را متوقف کرده‌اید، مصرف مکمل اسیدفولیک 400 میلی‌گرم در روز را تا هفته 12 بارداری ادامه دهید. برای برخی از زنان با توجه به شرایطشان ممکن است 5 میلی‌گرم اسیدفولیک تجویز شود.

اگر قبل از بارداری فولیک اسید نخوریم؟ اگر مدام مصرف اسید فولیک خود را فراموش کنید یا نخواهید آن را مصرف کنید، دچار مشکلاتی خواهید شد. اگر مصرف اسید فولیک خود را متوقف کنید در بارداری - خطر ابتلای کودک شما به نقص لوله عصبی افزایش می‌یابد. در مورد کم خونی ناشی از کمبود فولات نیز علائمتان بدتر شده یا علائم جدیدی ظاهر می‌شود. مصرف قرص یودو فولیک قبل از بارداری می‌تواند از بروز همه‌ی این مشکلات جلوگیری کند.

پیشنهاد می‌کنیم مقاله "راهنمای استفاده از کیت تخمک گذاری" را نیز در وب سایت گهواره بخوانید.

غذای سالم بخورید

یکی از اصلی‌ترین مسائل در مورد مراقبت های پیش از بارداری این است که قبل بارداری چی بخوریم؟ یا به عبارتی دیگر، قبل از بارداری چی نخوریم؟ تغذیه سالم پیش از بارداری اهمیت بسیار زیادی بر سلامت مادر و جنین در دوران بارداری دارد. بی‌اهمیتی به تغذیه قبل از بارداری می‌تواند خطر ابتلا به مشکلاتی مانند دیابت بارداری یا فشار خون در این دوران را افزایش دهد که با داشتن رژیم غذایی مناسب پیش از بارداری می‌توانید از آنها جلوگیری کنید.

به جز این با داشتن یک رژیم غذایی سالم و متعادل می‌توانید قدرت باروری خود را بهبود ببخشید. قبل از بارداری چه چیزهایی باید بخوریم؟ بهترین غذاها شامل غلات سبوس‌دار، چربی‌های اشباع‌نشده و پروتئین‌های گیاهی مانند عدس و لوبیا است. رژیم شما قبل و حین بارداری نیز بر رشد کودک در رحم و سلامتی او در آینده تاثیر می‌گذارد. رژیم غذایی سالم برای بارداری، همان رژیم سالم برای زندگی است. اگر بیماری‌هایی مثل دیابت دارید که به رژیم غذایی خاصی نیاز دارد می‌توانید در مورد آن با متخصص تغذیه مشورت کنید. همچنین میتوانید از انواع معجون برای تقویت تخمدان نیز استفاده کنید. 

قبل از بارداری چه بخوریم فرزندمان زیبا شود؟

این سوالی است که بیشتر زنان در دوران تقویت قبل از بارداری می‌پرسند. حقیقت این است که زیبایی جنین به شدت تحت‌تاثیر مواردی مانند ژنتیک است با این حال با مصرف بعضی مواد غذایی خاص در این دوران می‌توانید پوست و موی بهتری به کودک خود بدهید. تغذیه قبل از بارداری برای زیبا شدن فرزند شامل مصرف غذاهایی مانند گلابی، انجیر، شنبلیلیه، آناناس، روغن زیتون، عسل، شلغم، شیر، گردو و ... است.

برای تعیین جنیسیت قبل از بارداری چه غذاهایی بخوریم

قبل از بارداری چه بخوریم که پسردار شویم؟ یا تغذیه قبل از بارداری برای دختر دار شدن به چه صورت است؟ حتماً شما هم زیاد شنیدید زنان این سوالات را بپرسند. علم پزشکی به هیچ عنوان از روش‌های تعیین جنسیت جنین (مانند تاثیر تغذیه یا پوزیشن رابطه‌ی جنسی) حمایت نمی‌کند. و هیچ چیزی تحت‌عنوان تغذیه قبل از بارداری برای پسر دار شدن یا دختر دار شدن وجود ندارد و همه‌ی دستورالعمل‌هایی که وجود دارند، نسبی بوده و صد در صد نیستند. تعیین جنسیت قبل از بارداری به صورت صد درصدی تنها با روش‌های آزمایشگاهی و تشخیص جنسیت بعد از بارداری تنها با سونوگرافی انجام می‌شود.
این در حالی است که تغذیه قبل از بارداری در طب سنتی نظر دیگری دارد و در اقدامات پیش از بارداری طب سنتی در مورد مسائلی مانند پاکسازی بدن، تامین انرژی مورد نیاز برای این دوران، زیبا شدن و تعیین جنسیت فرزند و سلامت مادر و جنین توضیحاتی داده می‌شود. ما توصیه‌های این طب (مانند اقدامات قبل از بارداری برای فرزند زیبا) را رد نمی‌کنیم تنها بیان می‌کنیم که علم پزشکی از بعضی از این نظرات حمایت نمی‌کند.

در پریودی قبل از بارداری چه بخوریم

بعد از دوران پریودی، دوران تخمک گذاری قرار دارد. بنابراین نباید از اهمیت مراقبت پیش از بارداری در دوران پریود غافل شوید. با نوشیدن آب کافی، میوه‌جات، سبزیجات با برگ سبز، زنجیبل، ماهی، زردچوبه و ... می‌توانید بدن خود را تقویت کرده و شانس باروری‌تان را افزایش دهید. اگر قصد انجام آزمایشات لازم پیش از بارداری را دارید باید در مورد زمان انجام آنها نیز حساس باشید. همیشه این سوال مطرح است که آزمایش‌های لازم پیش از بارداری باید در چه زمانی انجام شوند. مشخص شده است که انجام آزمایش قبل بارداری در زمان پریودی می‌تواند تفسیر آزمایش پیش از بارداری را تحت‌تاثیر خود قرار دهد. بنابراین نباید در این دوران انجام شوند به عنوان مثال تغییرات هورمونی در این دوران می‌تواند جواب آزمایش پیش از بارداری را تغییر دهد. اما برای انجام آزمایش های روتین پیش از بارداری باید چه زمانی اقدام کنیم؟ قبل یا بعد از پریود؟ بسته به نوع آزمایش آنها می‌توانند در دوران مختلفی از یک چرخه‌ی قاعدگی انجام شوند (برای مثال انجام سونوگرافی واژینال در روز 8 تا 12 سیکل ماهانه توصیه می‌شود)

مصرف کافئین خود را کاهش دهید

تحقیقات نشان می‌دهد مصرف بیش از حد کافئین در حالی که سعی در بارداری دارید می‌تواند خطر سقط جنین را افزایش دهد. تحقیقات نشان می‌دهد که این امر هم در مورد زنان و هم در مورد مردان، صادق است. همچنین پژوهش‌ها نشان می‌دهند که مصرف بیش از حد کافئین در بارداری برای جنین در حال رشد مضر است. اگر قصد بارداری دارید، شما و همسرتان باید مصرف کافئین خود را به 200 میلی‌گرم در روز محدود کنید.

سعی کنید وزن نرمالی داشته باشید

BMI (شاخص توده بدنی) شما مقیاسی است که برای محاسبه آن نیاز به اندازه‌گیری قد و وزن خود دارید. BMI ایده‌آل قبل از بارداری بین 18/5 تا 24/9 است.

  • اضافه‌وزن: داشتن BMI بالا (بیشتر از 25) می‌تواند قدرت باروری شما را کاهش دهد و خطر عوارض بارداری را افزایش دهد. اضافه‌وزن همچنین می‌تواند موجب مشکلات باروری در مردان شود. اگر BMI شما بسیار بالا (بیش از 30) باشد، ممکن است احساس کنید رسیدن به وزن سالم یک کار غیرممکن است و ممکن است در تمام عمر خود با وزن خود دست و پنجه نرم کنید. امید خود را از دست ندهید. همچنین بدانید حتی کمی کاهش در میزان BMI می‌تواند تفاوت زیادی ایجاد کند.
  • کمبود وزن: داشتن BMI پایین (5/18 یا کمتر) می‌تواند بر قدرت باروری شما تاثیر بگذارد و موجب مشکلات مرتبط با سلامتی در طول بارداری شود. مهم است که به تدریج و از طریق یک رژیم غذایی سالم، وزن خود را افزایش دهید. همچنین، دلایل زیادی برای کمبود وزن وجود دارد که برای تشخیص علل کمبود وزن خود لازم است به پزشک مراجعه کنید.

ورزش کنید

تحرک داشتن با انجام یک ورزش منظم و متوسط قبل و بعد از باردار شدن به باروری و همچنین در درازمدت به سلامت در بارداری و سالم بودن کودک کمک می‌کند. زنانی که از نظر جسمی فعال هستند، به احتمال زیاد فرزندانی دارند که از نظر جسمی نیز فعال هستند. متخصصان توصیه می‌کنند که یکی از اقدامات ضروری پس از بارداری این است که حداقل 150 دقیقه فعالیت هوازی متوسط در هفته داشته باشید. همچنین تمرینات قدرتی در دو یا چند روز در هفته که تمام عضلات اصلی بدن را درگیر می‌کند نیز ضروری است.

اقدامات ضروری پیش از بارداری

مصرف الکل را متوقف کنید

نوشیدن بیش از اندازه الکل منجر به کاهش قدرت باروری زنان و مردان می‌شود. نوشیدن الکل در بارداری خطر عوارض حاملگی را افزایش می‌دهد. این امر به ویژه در سه ماه اول بارداری صادق است زیرا مغز کودک در حال رشد است. شما دقیقا نمی‌دانید چه زمانی باردار شده‌اید، به همین دلیل توصیه می‌شود که اگر در حال اقدام برای بارداری هستید حتما مصرف الکل را کنار بگذارید.

داروهای بدون نسخه و مواد مصرف نکنید

داروهای تفریحی بدون نسخه، مانند حشیش یا کوکائین می‌توانند در مشکلات باروری مردان و زنان نقش داشته باشند. داروهای غیرقانونی نیز می‌توانند عوارض جدی در بارداری ایجاد کنند. قطع مصرف این داروها برای برخی از افراد بسیار دشوار است. به همین دلیل این افراد نیاز دارند تا برای ترک این داروها به متخصص مراجعه کنند.

چه آزمایشی قبل از بارداری لازم است

چکاپ قبل از بارداری شامل چیست و باید چه آزمایشاتی در این دوران انجام داد؟ پاسخ به این سوال تحت‌تاثیر مسائل مختلفی است. سن زن و مرد، تعداد بارداری‌ها، سابقه‌ی سقط یا بیماری‌های مختلف و نازایی. همگی تعیین می‌کنند که آزمایش های قبل از بارداری کدامند. به طور کلی می‌توان این آزمایش‌ها را در دو گروه آزمایشات قبل از بارداری برای زنان و آزمایشات قبل از بارداری مردان مورد بررسی قرار داد:

آزمایش های قبل از بارداری برای زن

لیست آزمایش‌ها برای زنان بسیار متنوع است که بسته به شرایطتتان برای شما درخواست می‌شود. با این حال آزمایش پاپ اسمیر، سونوگرافی رحم و تخمدان، آزمایش خون (قند و فشار خون، ایدز، هپاتیت، هورمون‌ها، ویتامین‌ها، عفونت‌های ممکن و...) بعضی از آزمایشاتی هستند که به صورت عمومی از زنان گرفته می‌شود. آزمایش قبل بارداری خون است یا ادرار؟ این آزمایشات می‌توانند به هر حالتی باشند (خون، آزمایش ادرار پیش از بارداری، سونوگرافی) در بعضی مواقع آزمایش پیش از بارداری ناشتا گرفته می‌شود. در صورت سقط یا نازایی آزمایشهای قبل از بارداری شامل چیست؟ در این حالت بسته به شرایط خاص زن، آزمایشات دیگری مانند سونوگرافی واژینال، سونوگرافی یا عکس رنگی، آزمایشات هورمونی بیشتر و ... از زن گرفته می‌شود. براساس جواب آزمایشات، پزشک در مورد اقدامات لازم برای بارداری سریع پیشنهاداتی به شما ارائه خواهد داد. قیمت آزمایش بسته به نوع و تعداد آنها متفاوت خواهد بود.

آزمایش قبل بارداری مردان

ممکن است لازم باشد مردان نیز مانند زنان آزمایشات مختلفی پیش از بارداری انجام دهند. زیرا مسائلی از جمله اضافه وزن، دیابت و مسائل هورمونی از طرف مرد نیز می‌تواند شانس باروری را کاهش دهد. یکی از این آزمایشات، آزمایش اسپرم قبل از بارداری یا آزمایش خون است. در مواقعی که نازایی وجود داشته باشد آزمایشات قبل از بارداری برای زن و مرد متفاوت خواهد بود. به عنوان مثال در مورد مرد آزمایشاتی مانند تعداد اسپرم‌ها، مورفولوژی و تحرک آن‌ها مورد بررسی قرار می‌گیرد. بسیاری از افراد اقدامات قبل از بارداری برای مرد را جدی نمی‌گیرند حال آنکه چنین نیست و آنها به همان اندازه‌ی زن می‌توانند در مسائلی مانند نازایی نقش داشته باشند.

آیا آزمایش قبل از بارداری لازم است

درست است که در بارداری ناخواسته شما آزمایشی برای بارداری انجام نداده‌اید اما همین موضوع است که ریسک این بارداری را افزایش می‌دهد. هر کدام از مواردی مانند دیابت و فشار خون بالا یا مشکلات هورمونی می‌توانند خطراتی مانند سقط جنین یا آسیب به مادر را به همراه داشته باشند. بنابراین اگر قصد بارداری دارید باید بدانید آزمایش های پیش از بارداری چیست و به چه ترتیبی باید انجام شوند. پزشک می‌تواند با خواندن جواب آزمایش پیش از بارداری اقدامات لازم را انجام داده و بارداری سالمتری برایتان رقم بزند.

آزمایش ژنتیک قبل از بارداری چگونه انجام می‌شود

یکی از مهمترین آزمایشات قبل از بارداری در ازدواج فامیلی یا برای والدینی که مشکلات ژنتیکی دارند، آزمایش ژنتیک است. این آزمایشات بسته به نوع عارضه متفاوت خواهد بود با این حال آزمایش کروموزومی قبل از بارداری به شما کمک می‌کند از ریسک بارداری خود مطلع شده و با احتیاط بیشتری عمل کنید و حتی زیر نظر مشاوره پزشک قرار بگیرید. این موضوع به ویژه در زمانی که یکی از کودکان با این مشکلات به دنیا آمده است اهمیت پیدا می‌کند. اقدامات قبل از بارداری دوم در این شرایط بسیار حیاتی است. هزینه آزمایش پیش از بارداری در این شرایط بسته به نوع عارضه‌ای که مورد بررسی قرار می‌گیرد متفاوت است.

آزمایش غربالگری دهانه رحم انجام دهید

اگر سن شما بین 25 تا 49 سال است باید هر سه سال یک آزمایش غربالگری دهانه رحم انجام دهید. بهتر است آزمایش غربالگری پیش از بارداری را انجام دهید زیرا بارداری می‌تواند تفسیر نتایج آزمایشتان را دشوار کند.

بررسی کنید که آیا واکسن MMR خود را انجام داده‌اید

 MMR مخفف سرخک، اوریون، سرخجه است. سرخجه نادر است، اما می‌تواند برای رشد کودک به خصوص در مراحل اولیه بارداری بسیار خطرناک باشد. واکسیناسیون MMR از شما و کودکتان محافظت می‌کند. همچنین، به طور معمول این واکسن قبل از رسیدن به سن 6 سالگی کودک در دو نوبت به او داده می‌شود. اگر واکسینه نشده‌اید یا مطمئن نیست که این واکسن را دریافت کرده‌اید حتما آن را انجام دهید.

معاینه سلامت جنسی انجام دهید

عفونت‌های مقاربتی می‌توانند بر باروری شما و همچنین در آینده بر بارداری و نوزاد تاثیر بگذارند. گر دلیلی وجود دارد که فکر کنید ممکن است شما یا همسرتان STI داشته باشید، مهم است که هر دو مورد آزمایش قرار بگیرید.

پیشنهاد می‌کنیم مقاله "معاینات عمومی پیش از بارداری را جدی بگیرید" را نیز در وب سایت گهواره بخوانید. 

در مورد داروهای مصرفی یا تجربیات بارداری قبلی با پزشک خود صحبت کنید

اگر قصد بارداری دارید و به بیماری‌هایی مثل صرع، دیابت، آسم و غیره که به خاطر آن‌ها دارو مصرف می‌کنید مبتلا هستید حتما در مورد تصمیم خود با پزشک مشورت کنید. برخی بیماری‌ها و داروهای مورد استفاده برای درمان آن‌ها ممکن است بارداری را دشوارتر کنند. همچنین، این شرایط ممکن است موجب عوارض بارداری شوند. مهم است که بدون مشورت با پزشک، داروهای خود را قطع نکنید و اجازه دهید که او داروی مناسب را با توجه به تصمیمی که دارید برای شما تجویز کند. همچنین مراقبت قبل از بارداری اول می‌تواند با بارداری‌های بعدی تفاوت داشته باشد که به تجریبات بارداری یا شرایط کودک قبلی بستگی دارد.

به دندانپزشک مراجعه کنید

تغییرات هورمونی در دوران بارداری می‌تواند شما را در معرض انواع مشکلات دهان و دندان مانند بیماری لثه قرار دهد. تغییر سطح هورمون همچنین می‌تواند منجر به حساسیت لثه‌ها، خونریزی، درد و تورم هنگام استفاده از نخ دندان یا مسواک شود. همچنین، وجود عفونت لثه و دندان می‌تواند باعث بروز عوارضی در بارداری شود. بنابراین، یکی از اقدامات ضروری پیش از بارداری، مراجعه به دندانپزشک است.

همان‌طور که مطالعه کردید در این مقاله به موضوع اقدامات ضروری پیش از بارداری پرداخته شد. انجام این اقدامات به شما کمک می‌کند علاوه بر اینکه قدرت باروری خود را بهبود ببخشید، از سلامت خود و فرزندتان نیز چه در طول بارداری و چه بعد از زایمان مراقبت کنید.