استامینوفن قبل و بعد از واکسن و دوز مناسب آن

اسفند ۱۴۰۲ | زمان مطالعه : ۹ دقیقه
استامینوفن قبل و بعد از واکسن

شاید برای شما هم این سوال پیش آمده که برای پایین آوردن تب کودک چه باید کرد؟ شاید حتی از گزینه های سنتی مانند پایین آوردن تب کودک با گلاب استفاده کرده باشید. اما در تب شدید احساس کردید که باید از روشهای تهاجمی تری استفاده کنید. در برنامه واکسیناسیون آگاهی از نحوه صحیح تجویز دوز قطره استامینوفن قبل و بعد از واکسن برای کنترل تب ناشی از آن در کنار اسهال شدن بعد از واکسن بسیار حائز اهمیت است. از مصرف استامینوفن قبل از واکسن گرفته تا تجویز استامینوفن تا چند روز بعد از دریافت آن. مراقبت‌های لازم بعد از واکسن نیز مانند درمان سفت شدن جای واکسن ، یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های والدین کودکان زیر دو سال است. 

تاثیر استامینوفن قبل و بعد از واکسن در پایین آوردن تب

اگر در نهایت والدین بر اساس حال کودک و نظر پزشک تصمیم به مصرف تب‌بر گرفتند، توصیه می‌کنیم ابتدا از استامینوفن به جای ایبوپروفن استفاده کنند. در صورت عدم کاهش تب می‌توانند از شربت ایبوپروفن برای کاهش تب واکسن استفاده کنند. البته از ایبوپروفن برای کودکان زیر شش ماه یا وزن کمتر از 5 کیلوگرم استفاده نکنید. فراورده‌های استامینوفن به صورت قطره، شربت، شیاف و قرص برای مصرف در بازار موجود هستند. بهتر است اولین دوز این‌دارو چهار ساعت پس از تزریق واکسن و مشخص شدن تب مصرف شود. شیردادن بعد از قطره استامینوفن بلامانع است. تجویز استامينوفن بعد از واكسن آنفلونزا در نوزادان و کودکان برای کاهش تب مجاز است.

*شربت ایبوپروفن کودکان برای چیست + دوز مجاز و عوارض مصرف 

دوز مصرف استامینوفن قبل از واکسن 

شاید سوال شما این باشد: چند ساعت قبل از واکسن - مانند واکسن یک سالگی - باید استامینوفن داد؟ اما آیا واقعا برای پیگیری از تب باید قبل از واکسن، استامینوفن تجویز کرد؟ در آمریکا برای نوزادان و کودکانی که واکسیناسیون روتین را دریافت می‌کنند، تجویز استامینوفن قبل و بعد از واکسن برای پایین آوردن تب توصیه نمی‌شود. بلکه استامینوفن فقط بعد از واکسن و تنها برای درمان نوزادان و کودکانی که دچار علائم ناشی از تب و درد محل تزریق شده‌اند، تجویز می‌شود.

در مطالعات پزشکی نشان‌ داده‌شده که تجویز استامینوفن قبل از واکسن، احتمال بروز تب بالای 38 درجه در 24 تا 48 ساعت بعد از واکسیناسیون کودکان زیر شش سال را کاهش می‌دهد. با این حال نیمی از کودکانی که در این‌تحقیق هیچ دارویی دریافت نکرده بودند نیز تب نکردند! پس تجویز استامینوفن قبل از واکسن صددرصد هم به پیشگیری تب کودک کمک نمی‌کند. 

به علاوه مصرف استامینوفن قبل از واکسن مخصوصا در واکسن هموفیلوس آنفولانزا (از انواع واکسن‌ پنج گانه) می‌تواند موجب کاهش تولید پادتن شود که سلامت عمومی جامعه را در معرض خطر قرار می‌دهد. پس برای تجویز استامینوفن قبل از واکسن با پزشک مشورت کنید. در صورت صلاحدید او، نزدیک دو ساعت قبل از دریافت واکسن، استامینوفن تجویز می‌شود.

استامینوفن قبل از واکسن

دوز مصرف استامینوفن بعد از واکسن 

تجویز شربت یا قطره استامینوفن بعد از واکسن می‌تواند به کاهش تب، بیقراری و درد محل تزریق کمک کند. با مصرف خوراکی استامینوفن حداکثر دو ساعت بعد تاثیر دارو مشخص خواهد شد. کودک شما نهایتا تا 3-1روز بعد از واکسن تب دارد. مصرف قطره استامینوفن بعد از واکسن تا سه روز مجاز است. در این‌مدت تا هر زمان که کودک تب دارد، به مصرف استامینوفن بعد از واکسن ادامه دهید. در صورت کاهش تب و بی‌قراری کودک، می‌توانید فواصل قره استامینوفن را از هر چهار ساعت به هر شش ساعت تغییر دهید. اما اگر بعد از سه روز همچنان تب کودک ادامه دارد، به پزشک مراجعه کنید. تنظیم دوز استامینوفن مناسب برای وزن کودک بسیار مهم است. مصرف دوز ناکافی تب را برطرف نکرده و در صورت مصرف دوزهای بالا یا فواصل کمتر از چهار ساعت، ممکن است کودک شما دچار مسمومیت با استامینوفن شود.

*حتما بخوانید: بهترین شربت تب بر کودکان کدام است؟ 

آیا تب بعد از واکسن کودکان طبیعی است؟

دمای طبیعی بدن کودکان حدود 4/36 درجه سانتی‌گراد است. اما ممکن است این دما بین کودکان و در زمان‌های متفاوت کمی تغییر کند. زمانی می‌توان بگویید ((کودک من تب دارد)) که دمای بدن او از 5/37 درجه سانتی‌گراد بالاتر رفته باشد. تب هم مثل سرفه و عطسه یکی از پاسخ‌های طبیعی سیستم ایمنی نسبت به ورود عامل بیماری‌زا به بدن است. واکسن هم حاوی میکروب کشته‌شده یا ضعیف‌شده و یا ذرات بیماری‌زای میکروب است. برای مثال تب بعد از واکسن ۱۸ ماهگی، به علت مبارزه سیستم ایمنی بدن با باکتری‌های عامل بیماری دیفتری، کزاز و سیاه سرفه رخ می‌دهد. بیشتر واکسن‌ها مخصوصا واکسن پنتاوالان (پنجگانه)، MMR، آنفلوانزا و آبله مرغان موجب تب بعد از واکسن می‌شوند. ( در این مقاله بخوانید واکسن آبله مرغان در چند ماهگی تزریق می شود )

چطور بفهمیم که کودک واقعا تب دارد؟

فرض کنید بعد از تزریق واکسن دو ماهگی به خانه بازگشته‌اید. احساس می‌کنید که کودک شما در لمس داغ است. در مراقبت بعد از واکسن دو ماهگی، قبل ازهر کاری اطمینان پیدا کنید که تب کودک ناشی از احساس شما یا واقعی است؟ پیشانی، شکم و کمر کودک تب‌دار گرم‌تر از حالت عادی هستند. حالا برای اثبات وجود تب از یک تب‌سنج دیجیتال یا جیوه‌ای استفاده کنید. می‌توانید این تب‌سنج‌ها را از داروخانه تهیه کنید و طرز استفاده از آن‌ها را دقیق بپرسید.

درمان تب کودک پس از دریافت واکسن

عوارض موضعی واکسن مثل درد محل تزریق و عوارض عمومی مثل تب، پس از تزریق نیمی از واکسن‌ها رخ می‌دهند. بسیاری از این‌واکنش‌ها طی یک الی دو روز پس از واکسیناسیون، خودبه‌خود و بدون مداخله فروکش می‌کنند. اما والدین یک نگرانی بزرگ دارند، تشنج پس از تب. به‌ همین‌ دلیل قطره و شربت استامینوفن کودکان قبل و بعد از واکسن و یا شیاف استامینوفن 125 را برای کودک تجویز می‌کنند تا تب او پایین بیاید. اما بهتر است بدانید که پایین آوردن تب نقشی در پیشگیری از تشنج کودک شما نخواهد داشت. البته با پایین آوردن تب بعد از واکسن، از علائم بی‌حالی و کم‌آبی بدن کودک کاسته می‌شود.

اما شاید در نطفه خفه کردن تب بعد از واکسن در بیشتر کودکان پیشنهاد خوبی نباشد! پزشکان معتقدند تا زمانی که کودک سرحال است، نباید نگران تب بعد از واکسن او باشند. اما اگر کودک بی‌حال یا ناآرام شد، باید با پزشک در مورد مصرف استامینوفن مشورت کنید. اگر می‌پرسید چرا؟ باید بگوییم که تحقیقات جدید نشان داده‌اند که تجویز استامینوفن قبل از واکسن باعث کاهش ایمنی‌زایی واکسن‌ها به خصوص واکسن هموفیلوس آنفولانزا (موجود در واکسن پنتاوالان) می‌شود.

راهکارهای غیردارویی پایین آوردن تب ناشی از واکسن کودک

  • پیش از هر چیز بدانید؛ از همان ابتدا نیازی به مصرف شربت، شیاف یا قطره استامینوفن قبل و بعد از واکسن برای تب کودکان نیست.
  • به اندازه تمایل نوزاد از شیر و بعد از شروع غذای کمکی، از شیر و مایعات مجاز به او بدهید تا علائم کم‌آبی بروز نکند.
  • هنگام شب حال عمومی و تب کودک را مرتب بررسی کنید.
  • بیش از حد به او لباس نپوشانید. می‌توانید از پاشویه پای کودکان نیز کمک بگیرید. 
  • اگر تب کودک بیشتر از 38 درجه سانتی‌گراد است یا علامتی از کم‌آبی بدن دارد، به پزشک مراجعه کنید.