علائم سینوزیت در کودکان
گرفتگی سینوس یا سینوزیت بیماری نسبتا شایعی است که کودکان را مانند بزرگسالان گرفتار می‌کند. سینوس‌ها، حفره‌هایی پر از هوا هستند که اطراف کانال بینی قرار دارند و مثل کانال بینی، با غشای موکوسی پوشیده شده‌اند. در بیشتر مردم سینوس‌ها در سن حدود 12 سالگی بالغ می‌شوند و تا سن 20 سالگی فرایند بلوغ سینوس و پر هوا‌شدن‌اش ادامه دارد. چهار سینوس متفاوت در سر وجود دارند که عبارت‌اند از سینوس اتموئید، ماگزیلاری، فرونتال و اسفنوئید. این حفره‌ها باعث گرم و مرطوب‌شدن هوای تنفسی می‌شوند و به پاک‌کردن هوای تنفسی از آلاینده‌ها کمک می‌کنند. آن‌ها با هوای درون‌شان باعث سبک‌شدن جمجمه می‌شوند و هنگام ضربه، از آسیب به مغز جلوگیری می‌کنند.
در غشای مخاطی داخل سینوس‌ها، عروق خونی وجود دارند که هنگام التهاب با پرخون و گشاد‌شدن آن‌ها، علائم سینوزیت ظهور می‌کند. این اتفاق معمولاً پس از سرماخوردگی و در نتیجه حساسیت‌های دستگاه تنفسی رخ می‌دهد. دو واژه سینوزیت و رینوسینوزیت اکثرا به‌جای یکدیگر به کار می‌روند؛ زیرا ملتهب‌شدن سینوس بدون التهاب بینی دور از ذهن است. شایع‌ترین عامل سینوزیت در کودکان ویروس‌ها هستند. رینوسینوزیت ویروسی بدون عارضه و حتی بدون درمان طی 7 تا 10 روز بهبود می‌یابد. رینوسینوزیت باکتریایی نیز بدون درمان بهبود پیدا می‌کند اما مصرف آنتی‌بیوتیک می‌تواند دوره درمان را کوتاه کند. افتراق قائل‌شدن بین نوع باکتریایی و ویروسی از این جهت اهمیت دارد که می‌توان از مصرف بی‌رویه آنتی‌بیوتیک و ایجاد مقاومت آنتی‌بیوتیکی جلوگیری کند. در ادامه با علائم سینوزیت در کودکان آشنا می‌شوید.
علائم و نشانه‌های سینوزیت در کودکان
- سرفه
- گرفتگی و احتقان بینی
- آب‌ریزش بینی
- تب
- سردرد
- احساس درد و تورم صورت
- گلودرد
- تنگی نفس
تفاوت علائم سینوزیت در کودکان و کرونا
سرفه، سردرد، آب‌ریزش بینی، تب و حتی تنگی نفس از علائم مشابه کرونا و سینوزیت هستند. تشخیص این دو بیماری از یکدیگر گاهی واقعا دشوار است اما این نکات می‌توانند به ما در این زمینه کمک کنند:
- خستگی و بدن درد در بیماری کرونا شایع‌تر هستند.
- علائمی مانند سرفه و تنگی نفس معمولاً در بیماری کرونا شدیدتر هستند به‌طوری‌که انتظار نمی‌رود فرد مبتلا به سینوزیت دچار افت درصد اشباع اکسیژن خون بشود.
- علائم چشمی در مبتلایان به بیماری کرونا به صورت قرمزی ملتحمه یا سفیدی چشم هستند این در حالی‌ست که علائم چشمی مبتلایان به سینوزیت شدید به صورت قرمزی بافت نرم اطراف کره چشم است.
- انتظار نمی‌رود خلط پشت حلق و سرفه‌های خلط‌دار در مبتلایان به کرونا وجود داشته‌باشند در حالی‌که این‌ها علائمی شایع در مبتلایان به سینوزیت هستند.
- علائم گوارشی مانند اسهال، تهوع و استفراغ نیز در برخی مبتلایان به کرونا وجود دارند اما در میتلایان به سینوزیت دور از انتظار هستند.
با این وجود و با توجه به شباهت زیاد علائم این دو بیماری بهتر است در صورت شک، برای حفظ سلامتی کودک و اطرافیان از تست‌های آزمایشگاهی مانند PCR جهت تمایز این دو استفاده کنید و به یاد داشته-باشید که تا زمان اعلام نتیجه تست از برخورد نزدیک و بدون ماسک تنفسی با فرد مشکوک، دوری کنید.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
- اگر گرفتگی و آب‌ریزش از بینی کودک بیشتر از 10 روز طول کشید یا علامتی از بهبودی ندیدید.
- اگر تب کودک‌تان به بیش از 39 درجه سانتی‌گراد رسید.
- اگر ترشح سبز یا زرد از بینی کودک‌تان بیشتر از سه تا چهار روز پشت سر هم طول کشید.
- گاهی سینوزیت در کودکان ممکن است به مشکلاتی جدی‌تر ختم شود و با علائم زیر بروز پیدا کند. در این موارد لازم است هر چه سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید:
- تب بالا
- درد ناگهانی و شدید در سروصورت
- مشکل بینایی یا دوبینی
- قرمزی و تورم اطراف یک یا هر دو چشم
- تنگی نفس
- سفتی گردن و کاهش هشیاری کودک
درمان سینوزیت در کودکان
داروهای مسکن
سینوزیت و سردرد در بسیاری از افراد همراهی دارند. برای درمان این مشکل می‌توانید از داروهای مسکنی که بدون نسخه در داروخانه به فروش می‌رسند مثل استامینوفن یا ابیوبروفن را برای کاهش درد و تب استفاده کنید. توجه داشته باشید که هرگز نباید برای کودکان زیر 18 سال از آسپرین استفاده کرد؛ زیرا منجر به یک بیماری خطرناک برای زندگی کودک به نام سندرم ری شود. هیچ زمان بیش از دوز توصیه-شده به کودک‌تان دارو ندهید.
شست و شوی بینی و سینوس‌ها
بینی و سینوس‌های کودک را با سرم نمکی بشویید. با انجام مداوم این کار، عارضه سردرد صبحگاهی سینوزیت تا حد زیادی بهبود می‌یابد. بهتر است چگونگی انجام این کار را از پزشک‌تان سوال کنید.
انتی بیوتیک برای سینوزیت کودکان
بیشتر مواقع سینوزیت کودکان نیاز به درمان آنتی‌بیوتیکی ندارد زیرا بیش‌ترین عامل این بیماری، ویروس‌ها هستند و آنتی بیوتیک‌ها ویروس را نمی‌کشند.
بعضی از کودکان برای بهبود رینوسیوزیت نیاز به درمان آنتی‌بیوتیکی دارند آن‌ها کودکانی هستند که پس از 10 روز علائم‌شان بهبود پیدا نکرده یا مدتی خوب بوده و علائم دوباره بازگشته‌اند. در این موارد با پزشک‌تان برای مصرف آنتی‌بیوتیک مشورت کنید. اگر با تشخیص پزشک، کودک‌تان برای درمان نیاز به آنتی‌بیوتیک داشت، اطمینان حاصل کنید که آن را به‌موقع و سر وقت مصرف می‌کند و حتی اگر علائم عفونت سینوس‌ها بهبود پیدا کرد، تا اتمام دارو، درمان را رها نکنید. بهترین آنتی‌بیوتیک برای سینوزیت آموکسی‌سیلین است که در خط اول درمان استفاده می‌شود. پزشک کودک با توجه به شرایط کودک و منطقه می‌تواند از آنتی‌بیوتیک‌های دیگری استفاده کند.
نباید برای کودک‌تان از داروهای ضدآلرژی یا داروهای مخصوص سرماخوردگی استفاده کنید، زیرا داروهای ضدآلرژی علائم کودک‌تان را بدتر می‌کنند. مصرف بدون نسخه اکثر داروهای مخصوص سرماخوردگی در کودکان زیر شش سال ممنوع است.
درمان سینوزیت در طب سنتی
- سیر: سیر به دلیل داشتن خواص ضد میکروبی از مواد غذایی توصیه‌شده در عفونت سینوس‌هاست.
- سینوپرت: قرص و شربت سینوپرت دارویی گیاهی است که برای رفع التهابات سینوس‌های اطراف بینی (پارانازال) و درمان سینوزیت استفاده می‌شود.
- آناناس: ماده‌ای به نام بروملین که در عصاره آناناس وجود دارد در کاهش علائم سینوزیت در کودکان موثر است. این دارو به کم‌کردن سردرد و درد صورت در این بیماری کمک شایانی می‌کند.
عدم بهبود سینوزیت کودکان بعد از درمان اولیه
اگر بعد از 3 روز از شروع درمان، علائم سینوزیت در کودکان رو به بهبود نرفت با پزشک‌تان مشورت کنید زیرا ممکن است کودک‌تان نیاز به آنتی‌بیوتیک دیگری داشته باشد. ممکن است کودک شما نیاز به انجام اعمال تشخیصی بیشتر داشته باشد؛ مثل تصویربرداری‌هایی از جمله رادیوگرافی ساده، سی‌تی‌اسکن یا اندوسکوپی سینوس‌ها. در اندوسکوپی سینوس‌ها پزشک لوله حاوی دوربین را از طریق بینی به داخل سینوس‌ها می‌برد تا بتواند داخل سینوس‌ها را مشاهده کند و از عیوب درون آن‌ها آگاه شود.
سینوزیت مزمن در کودکان چیست؟
سینوزیت مزمن حالت طول‌کشیده سینوزیت است که شامل حداقل دو علامت از علائم زیر برای حداقل سه ماه است:
- گرفتگی بینی
- ترشحات سبز، زرد یا قهوه‌ای که از بینی سرازیر می‌شوند یا در حلق وجود دارد.
- احساس درد، فشار یا پری صورت
- اختلال حس بویایی
- عوامل مستعد کننده افراد به درگیری مزمن با سینوزیت
- آلرژی به گرد و غبار، سوسک، مایت، پشم و موی حیوانات و...
- ضعیف‌بودن سیستم ایمنی
- سرماخوردگی مکرر
- آسیب یا بدشکلی ساختار بینی و سینوس‌ها طوری که باعث اختلال در فرآیند تخلیه ترشحات آن‌ها شود.
- سیگار‌کشیدن یا اطراف افراد سیگاری بودن.
برای بهبود سینوزیت مزمن در خانه چه کارهایی می‌توان انجام داد؟
- اگر سیگاری هستید آن را ترک کنید.
- اگر آلرژی دارید از عوامل تحریک‌کننده آلرژی دوری کنید یا به پزشک فوق‌تخصص آلرژی جهت درمان آلرژی مراجعه کنید.
- مواردی که برای بهبود خانگی سینوزیت حاد مثل شست‌وشوی سینوس‌ها گفته شد، در سینوزیت مزمن هم می‌توانند کمک‌کننده باشند.
درمان سینوزیت مزمن
استروئیدها
داروهایی هستند که به کاهش التهاب غشای مخاطی داخل بینی و سینوس‌ها کمک می‌کنند و پولیپ بینی را در صورت وجود، کوچک می‌کنند. توجه داشته باشید که این استروئیدها با استروئیدهایی که ورزشکاران به صورت نابجا مصرف می‌کنند متفاوت هستند. این داروها به صورت قطره و اسپری بینی موجود هستند. شما می‌توانید قطره‌های استروئیدی بینی را به سرم نمکی که برای شست‌وشوی بینی به کار می‌برید، اضافه کنید. پزشک شما ممکن است قرص استروئید خوراکی را برای شما تجویز کند.
مصرف آنتی‌بیوتیک
این داروها برای بهبود سینوزیت باکتریایی که گاهی عامل سینوزیت مزمن است، استفاده می‌شود.
جراحی
بعضی از کسانی که سینوزیت مزمن دارند برای دوباره باز‌کردن مجرای سینوس بسته‌شده یا برداشتن پولیپ‌ها یا ترشحات گیرافتاده داخل بینی به عمل سینوزیت نیاز دارند. جراحی معمولا در کودکانی استفاده می‌شود که بعد از دوره درمانی با دارو، بهبودی نداشته‌اند.
عوارض سینوزیت در کودکان
- عفونت چشم و بافت‌های اطراف آن
- لخته‌شدن خون در رگ‌های حفره سینوس
- مننژیت
- آبسه مغزی
- عفونت استخوان‌ها صورت و جمجمه
نشانه‌های عوارض سینوزیت
- قرمزی و تورم چشم و حدقه آن
- درد هنگام حرکت‌دادن چشم
- تغییر در دید
- افتادگی پلک
- حساسیت چشم به نور
- تورم در ناحیه پیشانی
- سردرد شدید
- گیجی و تغییر سطح هوشیاری
- تشنج
- ناتوانی در حرکت گردن به سمت جلو (سفتی گردن) در اثر علائم سینوزیت در کودکان
روزانه پیام مشاور، متناسب با سن کودکتون دریافت کنین. 
سوالاتتون رو از مامانای با تجربه بپرسین.
با بازیهایی که به رشد هوش و خلاقیت فرزندتون کمک میکنه آشنا بشین.