نخودفرنگی در بارداری | فواید و عوارض آن برای زن باردار
نخودفرنگی یک خوراکی سبک و ارزشمند برای دوران بارداری است که با داشتن فولات، آهن، پروتئین گیاهی و ویتامین C، به رشد سالم جنین و حفظ انرژی مادر کمک می‌کند. فولات موجود در نخودفرنگی نقش مهمی در پیشگیری از نقص‌های لوله عصبی دارد و فیبر فراوان آن از یبوست و نوسانات قند خون جلوگیری می‌کند. این دانه سبز را می‌توان به شکل بخارپز، سوپ یا در کنار غذاهای دیگر مصرف کرد تا مادر باردار بدون نگرانی از فواید تغذیه‌ای آن بهره‌مند شود. در این مطلب از مجله سلامت گهواره، به بررسی علمی خواص و روش‌های مصرف نخودفرنگی در بارداری می‌پردازیم.
با نصب اپلیکیشن گهواره، در جریان تغییرات هفته به هفته بارداری خود قرار می‌گیرید. این برنامه، اطلاعات تخصصی درباره رشد جنین، سلامت مادر و تغذیه ارائه می‌دهد و تمامی آزمایشات و معاینات بارداری را یادآوری می‌کند و هر روز یک پیام مشاوره‌ای متناسب با سن بارداری خود دریافت خواهید کرد.
خواص خوردن نخودفرنگی برای مادر باردار
نخودفرنگی یکی از خوراکی‌های مغذی و سبک است که می‌تواند بخشی از رژیم غذایی سالم در دوران بارداری باشد. خوردن نخود فرنگی در بارداری به دلیل فیبر فراوان، به عملکرد بهتر دستگاه گوارش مادر کمک می‌کند. در زیر، خواص و فواید نخود فرنگی در بارداری را آورده‌ایم:
- حاوی اسیدفولیک: پیشگیری از نقص‌های مادرزادی جنین
- حاوی آهن: کمک به تولید گلبول‌های قرمز و پیشگیری از کم‌خونی
- منبع خوب پروتئین گیاهی: رشد بافت‌های بدن مادر و جنین
- غنی از فیبر: کاهش یبوست و کنترل قند خون
- دارای ویتامین C: کمک به جذب آهن و تقویت سیستم ایمنی
- دارای پتاسیم و منیزیم: کمک به حفظ سلامت قلب و فشار خون
نخودفرنگی در بارداری با ترکیب ارزشمند از مواد مغذی، می‌تواند بخشی از یک رژیم غذایی سالم باشد. گنجاندن مقدار متعادل آن در تغذیه زنان باردار در سه ماهه اول تا سوم بارداری، انرژی مادر را حفظ کرده و به رشد سالم جنین کمک می‌کند.
تأثیر خوردن نخودفرنگی در بارداری برای رشد جنین
تاثیر نخود فرنگی در بارداری از طریق تامین فولات، پروتئین گیاهی و ریزمغذی‌هاست که به رشد سالم جنین کمک می‌کند. نخودفرنگی از منابع غذایی فولات است.
بر اساس اطلاعات منتشر شده در وب‌سایت MayoClinic
اسیدفولیک نقش اساسی در شکل‌گیری مغز و نخاع جنین دارد و از بروز نقص‌های لوله عصبی پیشگیری می‌کند.
Folic acid plays an essential role in the development of your baby’s brain and spinal cord, and helps prevent neural tube defects.
در جدول زیر ترکیبات موثر نخودفرنگی را بررسی کرده‌ایم:
| ماده غذایی | نقش در رشد جنین |
| فولات | پیشگیری از نقص لوله عصبی و حمایت از رشد مغز و نخاع |
| پروتئین گیاهی | کمک به ساخت بافت‌ها و اندام‌های جنین |
| آهن گیاهی | بهبود انتقال اکسیژن به جنین و پیشگیری از کم‌خونی مادر |
| ویتامین C | افزایش جذب آهن و تقویت سیستم ایمنی |
گنجاندن نخود فرنگی، به‌عنوان مواد غذایی مناسب در بارداری به‌ویژه در کنار سایر منابع پروتئین گیاهی، راهی طبیعی برای حمایت از رشد جنین و تامین انرژی مورد نیاز مادر است.
نخود فرنگی در بارداری را با چه روش‌هایی می‌توان مصرف کرد؟
نخودفرنگی یک خوراکی خوش‌طعم و چندمنظوره است که می‌توان آن را در وعده‌های مختلف گنجاند. انتخاب روش درست پخت و ترکیب آن با مواد مغذی دیگر، ارزش تغذیه‌ای آن را افزایش می‌دهد. نخود فرنگی پخته در بارداری گزینه‌ای سالم‌تر از نوع خام یا کنسروی است، چون هم هضم آسان‌تری دارد و هم خطر آلودگی میکروبی در آن کمتر است. در ادامه، به روش‌های مناسب پخت و مصرف نخودفرنگی در بارداری اشاره کرده‌ایم:
- پخت بخارپز یا آب‌پز: بهترین روش برای حفظ ویتامین C و مواد معدنی
- افزودن به سوپ یا خوراک سبزیجات: ترکیبی سبک و مقوی برای وعده‌های اصلی
- ترکیب با برنج یا ماکارونی سبوس‌دار: منبع متعادل انرژی و پروتئین گیاهی
- به‌صورت پوره با سیب‌زمینی یا هویج پخته: مناسب برای مادرانی با تهوع یا سوءهاضمه
- افزودن به سالادهای گرم: گزینه‌ای خوش‌طعم و پرانرژی برای وعده شام
نکته مهم این است که از مصرف کنسرو نخود فرنگی در بارداری به‌صورت مداوم خودداری شود، زیرا ممکن است حاوی نمک زیاد یا مواد نگهدارنده باشد.
پختن سوپ با نخود فرنگی و طرز تهیه آن
سوپ نخودفرنگی غذایی سبک و مغذی برای دوران بارداری است که با ترکیب ویتامین‌ها و مواد معدنی ضروری، به تأمین انرژی و بهبود عملکرد گوارش کمک می‌کند. خوردن نخود فرنگی در سه ماه اول بارداری به دلیل وجود اسیدفولیک، می‌تواند برای رشد سیستم عصبی جنین مفید باشد. مواد لازم برای پخت سوپ نخودفرنگی شامل موارد زیر هستند:
- نخودفرنگی پخته: یک پیمانه
- هویج خردشده: نصف پیمانه
- سیب‌زمینی متوسط: یک عدد
- پیاز خردشده: نصف عدد
- آب مرغ یا سبزیجات: دو پیمانه
- روغن زیتون: یک قاشق غذاخوری
- کمی نمک و آب‌لیمو
طرز تهیه سوپ با نخودفرنگی به شرح زیر است:
- پیاز را با روغن زیتون کمی تفت دهید.
- هویج و سیب‌زمینی را اضافه کرده و چند دقیقه تفت دهید.
- نخودفرنگی و آب را افزوده، بگذارید حدود ۲۰ دقیقه بجوشد.
- در صورت تمایل، سوپ را پوره کنید تا بافتی نرم‌تر و هضم‌پذیرتر داشته باشد.
این سوپ به‌ویژه برای مادرانی که دچار تهوع یا بی‌اشتهایی در سه‌ماهه اول بارداری هستند، غذایی سبک و مغذی محسوب می‌شود.
تفاوت نخودفرنگی تازه، کنسروی و یخ‌زده در دوران بارداری
انتخاب نحوه مصرف نخودفرنگی در بارداری اهمیت زیادی دارد، چون روش فرآوری می‌تواند روی ارزش غذایی و ایمنی آن تاثیر بگذارد. نخودفرنگی برای زن باردار زمانی بهترین گزینه است که تازه یا منجمد و بدون افزودنی مصرف شود. اشکال مختلف مصرف نخودفرنگی برای مصرف مادران باردار شامل موارد زیر هستند:
- نخودفرنگی تازه: نوع تازه این دانه سبز بیشترین میزان ویتامین C و فولات را دارد و برای حفظ مواد مغذی بهتر است به‌صورت بخارپز یا آب‌پز مصرف شود.
- نخودفرنگی یخ‌زده: از نظر ارزش غذایی نخودفرنگی یخ‌زده مشابه نوع تازه است؛ در صورتی که درست پخته شود، گزینه‌ای سالم محسوب می‌شود.
- نخودفرنگی کنسروی: این نوع نخودفرنگی حاوی نمک زیاد و مواد نگهدارنده است، بنابراین مصرف مداوم آن برای زنان باردار توصیه نمی‌شود.
در برخی موارد، مصرف بیش‌از‌حد نخودفرنگی خام یا کنسروی ممکن است به‌دلیل فیبر زیاد یا سدیم بالا، موجب نفخ یا ناراحتی گوارشی شود. بنابراین آگاهی از عوارض نخود فرنگی در بارداری و انتخاب نوع سالم‌تر، به مادران کمک می‌کند از فواید آن بدون نگرانی بهره‌مند شوند.
چه کسانی نباید در دوران بارداری نخودفرنگی زیاد مصرف کنند؟
اگرچه خوردن نخودفرنگی در بارداری برای بیشتر مادران مفید است، اما در برخی شرایط خاص گوارشی یا کلیوی باید با احتیاط مصرف شود. زنانی که در دوران بارداری دچار نفخ، کولیت، سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS) یا سایر مشکلات گوارشی شدید هستند، باید در مصرف نخودفرنگی احتیاط کنند. فیبر بالا و ترکیبات طبیعی موجود در آن ممکن است در این افراد باعث افزایش گاز و احساس سنگینی شود.
همچنین، در صورت ابتلا به مشکلات کلیوی یا احتباس مایعات، مصرف زیاد نخودفرنگی کنسروی به دلیل سدیم بالا باید کاهش یابد. بهتر است در چنین شرایطی، مادران با پزشک یا متخصص تغذیه مشورت کنند تا مقدار و روش مصرف متناسب با وضعیت بدنی‌شان تنظیم شود.
اهمیت شیوه مصرف نخودفرنگی در بارداری
نخودفرنگی با ترکیب طبیعی از فولات، پروتئین و ویتامین‌های ضروری، می‌تواند یکی از مفیدترین خوراکی‌ها در دوران بارداری باشد. مصرف آن به شکل پخته یا بخارپز، جذب مواد مغذی را افزایش داده و از ناراحتی‌های گوارشی پیشگیری می‌کند. در مقابل، خوردن نخود فرنگی خام در بارداری ممکن است باعث نفخ یا انتقال باکتری‌های مضر شود. زمانی که این ماده غذایی در چارچوب یک رژیم متعادل و متنوع قرار گیرد، نقش موثری در سلامت مادر و رشد طبیعی جنین خواهد داشت.
منابع
سوالات متداول
بله، نخودفرنگی منبعی سالم از ویتامین‌ها و فولات است و در صورت پخت مناسب، برای بیشتر زنان باردار ایمن است.
خیر، خوردن نخودفرنگی در بارداری مضر نیست؛ تنها نکته مهم، مصرف متعادل و پخت کامل آن است تا از مشکلات گوارشی یا آلودگی احتمالی جلوگیری شود.
وجود فولات و آهن در نخودفرنگی به رشد مغز و پیشگیری از نقص‌های مادرزادی جنین کمک می‌کند.
بهتر است نخودفرنگی خام مصرف نشود چون ممکن است باعث نفخ یا آلودگی میکروبی شود.
روزانه پیام مشاور، متناسب با سن کودکتون دریافت کنین. 
سوالاتتون رو از مامانای با تجربه بپرسین.
با بازیهایی که به رشد هوش و خلاقیت فرزندتون کمک میکنه آشنا بشین.