مصرف گوشت در بارداری | عوارض و فواید مصرف گوشت در حاملگی

مرداد ۱۴۰۲ | زمان مطالعه : ۹ دقیقه
مصرف گوشت در بارداری

تغذیه و مصرف گوشت در بارداری با سایر دوران‌های زندگی یک فرق اساسی دارد. گوشت و مواد گوشتی بخش عظیمی از رژیم غذایی افراد را تشکیل می‌دهند. شاید برایتان سوال پیش آمده باشد که آیا مصرف گوشت جز پرهیز غذایی در بارداری است و عوارضی دارد یا خیر ؟ خیر. زن باردار می‌تواند گوشت بخورد. به علاوه گوشت به دلیل داشتن پروتئین و آهن زیاد برای زنان باردار توصیه می‌شود. با این حال نکته‌ای که در مصرف گوشت در هر دوران دیگری باید در نظر داشته باشید این است که مصرف آن شرایطی دارد که در ادامه به توضیح آن می‌پردازیم و توضیح می‌دهیم که در صورت عدم رعایت این شرایط چه مشکلاتی در کمین شما خواهد بود. 

خطرات و عوارض مصرف گوشت در بارداری

همانطور که در بالا گفته شد مصرف گوشت در بارداری شرایطی دارد. اول از همه اینکه گوشت باید به طور کامل پخته شده باشد و دوم اینکه باید از تازگی و سلامت آن مطمئن باشید. اما اگر گوشت را تحت این شرایط مصرف نکنید مشکلاتی به همراه خواهد داشت:

  1. لیستریوز: گوشت‌ها به شدت مستعد آلودگی به باکتری‌هایی هستند که ممکن است باعث ایجاد عفونتی به نام لیستریا شوند. این عفونت می‌تواند منجر به مننژیت؛ مشکلات دستگاه گوارش یا حتی عفونت در خون شما شود. یک مطالعه نشان می‌دهد که زن باردار 17 درصد شانس ابتلا به لیستریوزیس را دارد. هنگام بارداری می‌توانید لیستریوسیس را به جنین خود نیز انتقال دهید. این می‌تواند باعث بروز مشکلاتی نظیر سقط جنین، مرده زایی، زایمان زودرس، وزن پایین نوزاد و عفونت های مرگ آفرینی نظیر باکترمیا (باکتری در خون) و مننژیت شود.
  2. توکسوپلاسموز: گوشت گوسفند یا گوشت آهو؛ وقتی به طور کامل پخته نشده باشند احتمال ابتلا به توکسوپلاسموز را افزایش می‌دهند. باید مطلقاً از خوردن گوشت نیمه خام خودداری کنید زیرا توکسوپلاسمو حتی می‌تواند به جنین نیز متقل شود که بسیار خطرناک است.ابتلا به آن در دوره بارداری می‌تواند شدید باشد و باعث سقط جنین، مرده زایی، آسیب درازمدت عصب شناختی یا دیگر تاثیرات عمده شود.
  3. سالمونلوزیس: احتمال بیشتری دارد که باکتری سالمونلا باعث بیماری جدی در دوران بارداری شود. در موارد نادر، تب شدید، استفراغ، تهوع، اسهال و کم آبی را به همراه دارد که می‌تواند باعث زایمان زودرس یا حتی سقط جنین شود.
  4. مسمومیت غذایی: انواع خاصی از ماهی وجود دارد که احتمال ابتلا به مسمومیت غذایی را افزایش می‌دهند. ماهی دودی و ماهی خام (در سوشی) می‌توانند شما را مسموم کنند. در ضمن خوردن ماهی در بارداری تحت شرایط کنترل شده‌ای باید باشد که در مقاله جداگانه به آن پرداخته‌ایم.

عوارض مصرف گوشت در بارداری

نکات بهداشتی درمورد مصرف گوشت در بارداری

با‌وجود عوارض در‌مصرف گوشت دلیل نمی شود که مصرف گوشت در‌دوران بارداری را به طور کامل از رژیم غذایی خود حذف کنید. با رعایت نکات زیر می‌توانید از مصرف گوشت که از مواد غذایی مناسب در بارداری است، لذت ببرید و در عین حال از مشکلات آن جلوگیری کنید:

  1. تمیز بودن گوشت: اولین روش برای اطمینان از سلامت گوشت تهیه‌ی آن از مراکز معتبر و بهداشتی است. بعد از خرید و قبل و بعد از خرد کردن گوشت، غذاهای دریایی و ماهی باید آنها را بشویید و همچنین آنها را در ظروفی تمیز و بدون آلودگی نگهداری کنید.
  2. ایزوله سازی: گوشت و سایر مواد غذایی باید جدا از هم نگهداری شوند. این مرحله از انتقال هرگونه باکتری به سایر مواد غذایی از جمله میوه و سبزی جلوگیری می‌کند.
  3. منجمد کردن: بای گوشت را به صورت منجمد در فریزر نگه دارید. گوشت تا لحظه‌ی پخت باید منجمد بماند. از دوباره منجمد کردن گوشت خودداری کنید. برای انجماد زدایی از گوشت نکته‌ی مهم این است که تا حد امکان باید از ایجاد خونابه خودداری کنید. به هر نسبت که تغییر درجه‌ی دما بیشتر باشد، خونابه بیشتر خواهد بود. پس وقتی گوشت را از فریزر به محیط اتاق می‌آورید، نسبت به وقتی که گوشت را از فریزر در یخچال می‌گذارید تا کم‌کم یخش آب شود، خونابه‌ی کمتری تولید می‌شود. 
  4. پخت کامل: مهم نیست از چه روشی برای پخت گوشت استفاده می‌کنید، آب پز، کبابی و... حتماً گوشت را به طور کامل بپزید. چطور مطمئن شویم که گوشت به طور کامل پخته شده است؟ برای این کار می‌توانید از یک دماسنج استفاده کنید اگر دمای گوشت تا 145 درجه‌ی فارنهایت باشد، گوشت به اندازه‌ی کافی پخته است. براساس رنگ هم می‌توانید قضاوت کنید. گوشت را به حدی بپزید که هیچ رنگ صورتی در وسط آن وجود نداشته باشد. 
  5. نرم کننده‌های گوشت: از استفاده از مواد نرم‌کننده‌ی گوشت خودداری کنید. زیرا ممکن است آنها مستعد باکتری باشند. 

مقدار مجاز مصرف گوشت در بارداری

برای مقدار مصرف گوشت در بارداری توصیه می شود که زنان باردار براساس هرم غذایی باید 3-2 واحد گوشت مصرف کنند که تفاوتی نمی‌کند گوشت مرغ، گوساله، گوسفند، بوقلمون یا پرندگان و ماکیان باشد. هر سهم گوشت تقریبا معادل 100 گرم می‌باشد.

شرایط مصرف انواع گوشت دام‌های مختلف در بارداری

مصرف گوشت برزیلی در بارداری

گوشت‌های برزیلی گوشت‌هایی هستند که به صورت منجمد از برزیل وارد می‌شوند. این گوشت‌ها به دلیل ارزان بودن طرفداران زیادی دارند اما برخی از افراد فکر می‌کنند علت ارزانی این گوشت‌ها، آلوده بودن آنهاست از این رو برای مصرف آن در دوران بارداری شک و تردید دارند. اما علت ارزانی این گوشت این است که قیمت مواد گوشتی در برزیل کمتر است نه به خاطر اینکه آلودگی دارند. در اثر نگهداری طولانی مدت، آهن افت زیادی نمی کند اما از ویتامین ها تا حدی کاسته می شود. هنگام رفع انجماد اگر این کار به درستی صورت نگیرد، آهن گوشت نیز به میزان قابل ملاحظه ای کاهش می یابد ولی اگر رفع انجماد صحیح باشد، آهن گوشت منجمد در مقایسه با آهن گوشت تازه چندان فرقی نخواهد داشت. همچنین اگر این گوشت‌ها در شرایط مناسب منجمد شده باشند مشکلی از نظر آلودگی ندارند. اما به‌دلیل کاهش ویتامین‌ها و‌احتمال یخ‌زدایی نامناسب ترجیح این است که سعی کنید از گوشت‌های تازه استفاده کنید. 

امروزه تنوع گوشت‌های موجود در بازار بسیار زیاد است و شما صرف نظر از منطقه‌ی زندگیتان می‌توانید به گوشت جانوران مختلف دسترسی داشته باشید. اما آیا تمام این گوشت‌ها مفید هستند یا ممکن است برای این دوران خطرناک باشند؟

مصرف گوشت شترمرغ در بارداری

 میزان چربی، کالری و کلسترول گوشت شترمرغ کم و‌غنی از ویتامین های ب1، ب2 ،A ،C و‌منیزیم و‌روی است. ران و سینه بخش های اصلی گوشت شترمرغ را تشکیل می دهد. فاکتور مهم دیگری که در این گوشت پیدا می شود، ویتامینE است که یکی از موثرترین آنتی اکسیدان های طبیعی است. گوشت شتر مرغ خطر حمله‌ی قلبی را کاهش می‌دهد زیرا این گوشت حاوی میزان زیادی اسید چرب امگا 3 است. که برای قلب و رشد و نموی جنین مناسب است. این ماده منبع غنی از آهن است که می‌تواند در دوران بارداری بسیار مفید باشد. گوشت شتر مرغ یک گوشت کم چرب و سالم است که می‌توانید از آن در این دوران بیشتر استفاده کنید. 

مصرف گوشت بوقلمون در بارداری

مصرف گوشت شتر در بارداری

این گوشت پروتئین و چربی کمتری نسبت به گوشت گاو و گوساله دارد، اما سدیم آن زیاد و پتاسیم کمی دارد که این قضیه به تحمل ‌پذیری شتر به کمبود آب مرتبط می‌شود.
آهن و روی گوشت شتر کمتر از گوشت سایر دام‌هاست، اما فسفر، کلسیم و ویتامین‌های B در عضلات ران این حیوان بیشتر است. میزان چربی و کلسترول گوشت شتر پایین است و از این رو برای مبتلایان به چربی خون و بیماری های قلبی عروقی مفید میباشد.

مصرف گوشت بوقلمون در بارداری

گوشت بوقلمون ﻣﻨﺒﻊ ﻏﻨﯽ از اﻧﻮاع وﯾﺘﺎﻣﯿﻦ B و وﯾﺘﺎﻣﯿﻦ A اﺳت، در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﻣصرف ﮔﻮﺷﺖ ﺑﻮﻗﻠﻤﻮن ﺑﺮای ﻣﺎدران ﺑﺎردار، مبتلایان ﺑﻪ ﮐﻢﺧﻮﻧﯽ و افسردگی ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻔﯿﺪ اﺳﺖ. املاحی ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﻨﯿﺰﯾﻢ، ﻣﺲ، آﻫﻦ، روی، ﭘﺘﺎﺳﯿﻢ در اﯾﻦ ﻣﺎده ﻏﺬاﯾﯽ ﺑﻪ وﻓﻮر ﯾﺎﻓﺖ ﻣﯽﺷﻮد، همچنین اﯾﻦ ﻧﻮع ﮔﻮﺷﺖ ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻤﯽ در ﺗﻘﻮﯾﺖ ﺳﯿﺴﺘﻢ اﯾﻤﻨﯽ ﺑﺪن دارد، این گوشت حاوی درصد بالایی پروتئین است و منبع خوبی از اسید آمینه‌های ضروری می‌باشد. سعی کنید از بوقلمون هایی استفاده کنید که به روش طبیعی پرورش پیدا کرده‌اند اینطوری از خطر وجود آنتی بیوتیک در گوشت مطمئن می‌شوید. 

مصرف گوشت قرمز در بارداری

برخی بر این باورند که مصرف گوشت در بارداری بخصوص گوشت قرمز می‌تواند در سه ماهه‌ی اول با حفظ سطح قند خون مانع از حالت تهوع شود. اما این موضوع به صورت علمی هنوز ثابت نشده است و متخصصین مطمئن نیستند استفاده از گوشتی با این درصد بالای چربی تنها برای جلوگیری از حالت تهوع ارزشش را داشته باشد و شاید بتوان از جایگزین‌های سالم‌تری استفاده کرد. اما این بدین معنا نیست که گوشت قرمز در این دوران مضر است و باید از مصرفش خودداری کنید. مصرف گوشت قرمز مزایای زیادی نیز به همراه دارد. یکی از ویتامین‌های مهمی که از خوردن گوشت قرمز بدست می‌آورید ویتامین B12 است. عدم مصرف گوشت قرمز در دوران بارداری می‌تواند منجر به کاهش سطح کوبالامین؛ آهن، اسید چرب امگا 3 و سلنیوم و روی شود. 

با این حال نباید در مصرف گوشت قرمز در دوران بارداری افراط کنید زیرا باعث بروز نواقصی در جنین می‌شود. مصرف بیش از حد گوشت قرمز در بارداری خطر ابتلا به فشار خون بالا را افزایش می‌دهد که می‌تواند بسیار خطرناک باشد. و همچنین تا 13 درصد خطر سقط جنین را افزایش می‌دهد. 

مصرف گوشت بلدرچین در بارداری

مصرف گوشت بلدرچین در بارداری برای زنان باردار می‌تواند مفید باشد.  گوشت بلدرچین نیز مانند سایر گوشت ها مقدار پروتئین بالایی دارد که برای رشد مناسب مغز جنین بسیار حیاتی است. ضمن آنکه گوشت این پرنده حاوی چربی غیراشباع و HDL یا کلسترول خوب است. خوردن دو بار در هفته‌ی آن می‌تواند بسیار مفید باشد. در برخی مقالات مصرف گوشت بلدرچین در بارداری را یک غذای پرریسک قلمداد کرده‌اند زیرا می‌تواند خطر ابتلا به لیستریوزیس و توکسوپلاسموزیس را افزایش ‌دهد. 

مصرف گوشت خروس در بارداری

گوشت خروس گوشتی با طبع سرد است که حتماً باید به همراه مواد غذایی با طبع گرم سرو شود که باعث سردی بدن نشود. این گوشت از نظر مواد مغذی گوشت غنی است و اگر می‌خواهید آن را در دوران بارداری مصرف کنید بهتر است از خروس‌های جوان استفاده کنید. با این حال نکته‌ای که در مورد گوشت خروس وجود دارد این است که این گوشت به شدت ناپز است و باید در طبخ آن صبور باشید. این گوشت را بیشتر به صورت سوپ مصرف می‌کنند که می‌تواند بسیار مغزی باشد. 

مصرف گوشت ماهی و مواد دریایی در بارداری

غذاهای دریایی نظیر ماهی و میگو می‌توانند منبع غنی از پروتئین، آهن و روی باشند که برای رشد و نموی جنین بسیار مهم است. همچنین اسید چرب‌های امگا 3 مانند اسید دوکوزاهگزانوئیک نیز در گوشت ماهی زیاد است که می تواند رشد مغزی در جنین را بهبود ببخشد. متخصصین پیشنهاد می‌دهند که حداقل روزی 8 تا 12 اونس ماهی در روز مصرف کنید و از خوردن ماهی به صورت خام (سوشی) خودداری کنید. 

مصرف گوشت مرغ در بارداری 

گوشت مرغ حاوی پروتئین و 9 اسید‌آمینه‌ی ضروری است که هر دو در ساختار عضلات نقش مهمی دارند. چربی گوشت مرغ بسیار کم است که مصرف آن در بارداری را به شدت مفید می کند. و برای جلوگیری از افزایش وزن یک گزینه‌ی بسیار مهم است. مرغ منبع غنی از نیاسین یا ویتامین B3 است که باعث تحریک رشد مغز و حفظ سلامت مغز می شود. مرغ حاوی ویتامین A و E ، سلنیم و تیامین است. این ویتامین ها و مواد معدنی دارای خاصیت آنتی اکسیدانی هستند که سوخت و ساز بدن را تقویت می کنند و باعث افزایش سطح انرژی می شوند. مرغ بدن را با آهن و روی تأمین می کند ، که به رشد سلول های جدید کمک می کند. آهن موجود در مرغ به راحتی توسط بدن جذب می شود.این مواد مغذی به رشد اندام ها ، سلول ها و استخوان های کودک کمک می کند. مرغ از بیماریهای مزمن مانند دیابت ، کلسترول و بیماریهای قلبی محافظت می کند. مرغ ممکن است به لیستریا آلوده باشد پس قبل از مصرف حتماً باید به طور کامل پخته شود. 

تاثیر گوشت قرمز بر جنسیت جنین

در مورد بارداری همیشه این موضوع وجود دارد که افراد سعی دارند بین ویار و جنسیت فرزند ارتباطی وجود دارد. اما این موضوع تا چه حد صحیح است؟ هوس گوشت قرمز در دوران بارداری نشان می‌دهد شما دچار کمبود آهن هستید و این موضوع در این دوران بسیار طبیعی است. تحقیقات نشان می‌دهد ارتباطی بین هوس‌های دوران بارداری و کمبود ویتامین‌های بدن وجود دارد و در واقع نشان‌دهنده‌ی جنسیت خاصی نیست و گاهاً که این شایعات درست از آب در می‌آیند بر حسب تصادف است هر چه نباشد هر حدس شانس 50 درصدی دارد. 

آیا خوردن گوشت اردک در بارداری ضرر دارد؟

مصرف گوشت اردک در دوران بارداری می‌تواند مقادیر زیادی پروتئین در اختیار شما قرار دهد. گوشت اردک متابولیسم سلولی را افزایش می‌دهد و همچنین منبع غنی از روی است. روی نقش مهمی در تحریک و عملکرد آنزیم‌های متابولیسمی دارد و سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کند. گوشت اردک در دوران بارداری می‌تواند عملکرد تیروئید را بهبود ببخشد زیرا حاوی مقدار زیادی سلنیوم است.  این گوشت به دلیل داشتن کلسترول خوب و از بین بردن کلسترول و چربی های بد که تضمین کننده سلامتی بدن است. اما بیماران قلبی در بارداری باید در مصرف آن احتیاط کنند.این گوشت دارای آنتی اکسیدان است و رادیکال های آزاد را از بین می برد و از رادیکال های آزاد جلوگیری می کند.
گوشت اردک دارای ویتامین های B6 و B12 است و باعث تقویت سیستم عصبی جنین، افزایش سوخت و ساز بدن و افزایش اشتها در بارداری می شود.
این گوشت دارای انواع ویتامین و پروتئین است و انرژی مورد نیاز بدن را در بارداری تامین می کند و باعث می شود که شما مدت بیشتری را احساس سیری داشته باشید و از اشتهای کاذب هم جلوگیری می کند.ویتامین B3 یا نیاسین موجود در گوش اردک نقش مهمی در تنظیم متابولیسم چربی در بدن دارد و باعث روان شدن و نرم شدن دستگاه گوارش و جلوگیری از یبوست بارداری می شود.این ویتامین‌ها در سیگنال‌دهی سیستم ایمنی نقشی اساسی ایفا می‌کنند. از آن جایی که این گوشت حاوی آهن زیادی است تولید هموگلوبین را نیز افزایش می‌دهد. 

به دلیل بالا بودن چربی گوشت اردک خاصیت چاق کنندگی دارد، بنابراین مصرف زیاد آن باعث چاقی در بارداری می شود.

آیا خوردن گوشت کباب شده (یا کباب کوبیده) در بارداری مضر است؟

خوردن گهگاه گوشت کبابی مشکلی ندارد اما اگر آن را به صورت مرتب مصرف کنید می‌تواند مشکلاتی به همراه داشته باشد. وقتی قسمت خارجی گوشت با آتش تماس پیدا می‌کند، باعث می‌شود تا چربی های گوشت و دود ذغال مقدار زیادی هیدروکربن های آروماتیک چندحلقه ای تولید کنند. این هیدروکربن های آروماتیک چندحلقه ای از‌جفت عبور می‌کند و‌به جنین منتقل می‌شود. جنین‌های در حال رشد در مقایسه با بزرگسالان به میزان قابل توجهی نسبت به سموم محیطی آسیب‌پذیرتر هستند. همچنین کباب کردن گوشت می‌تواند منجر به تولید اسیدهای سرطانی به نام آمین‌های هتروسیکلیک ‌شوند که در دراز مدت خطر ابتلا به سرطان را افزایش می‌دهند.  

اهمیت مصرف گوشت در بارداری

مصرف گوشت در بارداری بعنوان یک منبع غنی از پروتئین‌ و آهن در بارداری بوده و ماده‌ی غذایی اولیه‌ی بسیاری از غذاها هستند. زیرا آنها بلوک‌های ساختمانی لازم برای ساخت بافت های جنین را تامین می‌کنند. از همه مهم‌تر پروتئین‌ها برای رشد جنین بسیار مهم‌اند و برای تولید مایع آمنیوتیک و ایجاد جفت استفاده می‌شوند. گوشت‌ها همانطور که به شدت از نظر داشتن پروتئین غنی هستند می‌توانند برخی چربی‌های مفید نظیر امگا 6 و اسید آراشیدونیک را نیز در اختیار ما قرار دهند. بعلاوه مصرف مکرر ماهی باعث دریافت اسید چرب امگا 3 می‌شود که یکی از اجزای اصلی تشکیل دهنده‌ی غشای سلولی است و برای تشکیل بافت‌های جنین، مغز، سیستم عصبی و شبکیه‌ی او به شدت ضروری است. آهن موجود در گوشت نیز بسیار مفید است و حجم خون را افزایش دهد و اکسیژن ‌رسانی به بافت‌ها را بهبود می‌بخشد. کمبود آهن می‌تواند عملکرد مغز، یادگیری و حافظه را مختل کند. مواد غذایی با منبع حیوانی منبع مفیدی از اسید فولیک هستند که برای رشد نخاع جنین در سه ماهه‌ی اول بسیار ضروری می‌باشند، همچنین در تشکیل گلبول های قرمز نیز نقش اساسی دارند اما مقدار مصرف گوشت در بارداری باید کنترل شده باشد تا مادر و جنین دچار عوارض سو آن نشوند.

منبع:

https://www.mayoclinic.org/healthy-lifestyle/pregnancy-week-by-week/in-depth/pregnancy-and-fish/art-20044185

https://www.babymed.com/food-and-nutrition/should-you-eat-red-meat-during-pregnancy