غذاهای مضر در بارداری | لیست غذاهایی که در بارداری نباید خورد

غذاهای مضر در بارداری، غذاهایی هستند که یا می‌توانند برای رشد جنین مضر باشند یا ممکن است سلامت مادر را به خطر بیندازند. از آن‌جایی که تغذیه بارداری بسیار حساس است؛ در این مقاله، در مورد لیست غذاهای مضر در بارداری و غذای محدود شونده بیشتر توضیح خواهیم داد.

با نصب اپلیکیشن گهواره، در جریان تغییرات هفته به هفته بارداری خود قرار می‌گیرید. این برنامه، اطلاعات تخصصی درباره رشد جنین، سلامت مادر و تغذیه ارائه می‌دهد و تمامی آزمایشات و معاینات بارداری را یادآوری می‌کند و هر روز یک پیام مشاوره‌ای متناسب با سن بارداری خود دریافت خواهید کرد.

لیست غذاها و خوراکی مضر در بارداری

زن باردار چه چیزهایی نباید بخورد؟ بسیاری ازغذاهای مضر در بارداری شناخته شده هستند، مثلاً بیشتر افراد خطرات ناشی از خوردن ماهی با جیوه‌‌ی بالا یا گوشت خام را درک می‌کنند اما غذاهای دیگری هم هستند که ناشناخته باقی مانده و افراد از آن بی‌اطلاع هستند. بارداری روی سیستم ایمنی بدن تاثیر می‌گذارد و ممکن است بعضی از خانم‌ها را مستعد ابتلا به عفونت کند. بسیاری از غذاها دارای باکتری یا میکروب‌های عفونی هستند که ممکن است دوران بارداری را با مشکل مواجه کند. حتی در مواردی که زن باردار احساس بیماری نکند، ممکن است برخی از میکروب‌ها روی جنین تاثیر بگذارد.

 پرهیز غذایی در‌ دوران بارداری، اهمیت ویژه‌ای دارد. مصرف غذاهایی با ارزش غذایی کم مانند فست‌ فود در بارداری، غذاهای سرخ شده، میان‌وعده‌های کم ارزش مثل شیرینی در دوران بارداری، اگرچه به طور حتم منجر به بروز مشکل نمی‌شود اما مصرف آن‌ها بدون دریافت مواد مورد نیاز بدن، باعث اضافه وزن شما و عدم رشد جنین خواهد شد. با این حال، مصرف برخی از مواد غذایی در دوران بارداری می‌تواند خطرهایی را برای شما یا جنین به دنبال داشته باشد، برخی از این مواد غذایی که باید از مصرف آن‌ها در دوران بارداری پرهیز کنید، در زیر آمده است:

* مقاله تغذیه ماه اول بارداری برای زیبایی جنین را مطالعه کنید.

در ادامه لیستی از خوراکی‌های مضر در دوران بارداری آمده است:

• ماهی پخته نشده یا خام : ماهی‌‌‌های خام که در غذاهایی همچون سوشی وجود دارد، یکی از غذاهای ممنوعه در بارداری است که باعث ایجاد عفونت می‌شود. آن‌ها می‌توانند ویروسی، باکتریایی یا انگلی باشند، مانند نورو ویروس، سالمونلا و لیستریا. برخی از این عفونت‌ها فقط مادر را تحت‌تاثیر قرار می‌دهند و باعث کم خونی و ضعف در او می‌شوند. عفونت‌‌‌های دیگر ممکن است روی نوزاد عواقب جدی و گاه کشنده داشته باشند. به‌خصوص زنان باردار، در معرض ابتلا به عفونت لیستریا هستند. در واقع زنان باردار، 20 درصد بیشتر از دیگران به لیستریا مبتلا می‌شوند. این باکتری در خاک، آب و گیاهان آلوده یافت می‌شود. ماهی خام می‌تواند در طی فرایندی مانند دودی شدن یا خشک شدن، آلوده شود. لیستریا می‌تواند از طریق جفت به نوزاد منتقل شود حتی اگر مادر هیچ علامتی از بیماری را نشان ندهد. این عفونت می‌تواند باعث زایمان زودرس، سقط جنین، مرده‌زایی و سایر مشکلات سلامتی شود. بنابراین زنان باردار باید از خوردن ماهی خام به شدت خودداری کنند.
• گوشت خوب پخته نشده یا فرآوری شده : مصرف گوشت در بارداری از مقوی‌ترین غذاها محسوب می‌شود ولی گوشت‌های خام و خوب پخته نشده، خطر ابتلا به عفونت چندین باکتری و انگل از جمله ای.کلای، سالمونلا و لیستریا را افزایش می‌دهند. باکتری‌ها ممکن است سلامتی کودک شما را تهدید کرده و احتمالاً منجر به زایمان نوزاد مرده یا بیماری‌های عصبی شدید از جمله ناتوانی ذهنی، کوری و صرع شوند. گوشت خرد شده، همبرگر، گوشت چرخ کرده و مرغ هرگز نباید به صورت خام یا نیمه پخته مصرف شوند. سوسیس و کالباس در بارداری نیز بسیار نگران کننده هستند زیرا ممکن است در حین فرآوری، آلوده شوند و حتماً باید قبل از مصرف، خوب پخته شوند.

* مقاله تغذیه زنان باردار در سه ماهه اول مطالعه کنید‌.

• تخم مرغ نیم پز :تخم مرغ آب پز در بارداری بسیار مفید است ولی تخم مرغ‌های خام و عسلی می‌توانند به سالمونلا آلوده باشند. بنابراین در لیست غذاهای مضر در بارداری قرار دارند. علائم ابتلا به عفونت سالمونلا در مادر می‌تواند مشهود باشد و شامل تب، تهوع، استفراغ، گرفتگی معده و اسهال است. با این حال، برخی از انواع نادرعفونت باعث ایجاد گرفتگی در رحم و تولد زودرس یا مرده زایی می‌شوند. زنان بارداری همیشه باید تخم‌مرغ را به‌طور کامل بپزند یا از تخم مرغ پاستوریزه استفاده کنند.
• گوشت اندام‌ها (دل و جگر) : جگر منبع خوبی برای دریافت ویتامین آ فعال است. از این رو، خوردن جگر در 3ماهه اول ممنوع است و در 3ماهه‌های بعد، به اندازه یک بار در ماه ایرادی ندارد.

* مقاله خوردن چه مقدار زعفران در بارداری خطرناک است را مطالعه کنید. 

• غذاهای نیمه آماده: از دیگر غذاهای ممنوع در بارداری، غذاهای آماده هستند. غذاهای آمادۀ طبخ مثل سوسیس، کالباس، ناگت مرغ در بارداری و دیگر انواع ناگت به این دلیل که فرایند پخت آن‌ها کامل نیست، در صورت خوب پخته نشدن، می‌تواند آلودگی و باکتری را به مادر انتقال دهد. هات‌داگ و گوشت‌های سرد مستعد داشتن لیستریا مونوسیتوژنس؛ باکتری ایجادکننده لیستریوزیس هستند که می‌تواند به مشکلات جدی منجر شود. همچنین بهتر است مادارن باردار از تماس پیدا کردن مایع بسته‌های هات‌داگ با دیگر غذاها، قاشق، چنگال و سطوحی که غذا روی آن‌ها آماده می‌شود، جلوگیری کنند و پس از کار کردن با گوشت‌های سرد، دست‌هایشان را بشویند تا احتمال آلودگی را کاهش دهند.
• ماهی کنسرو شده:  اگر ماهی دوست دارید، باید به‌طور خاص در طول بارداری، مصرف ماهی‌های کنسروی و ماهی‌های بزرگ دریایی را محدود کنید زیرا ممکن است آلوده به جیوه و سایر فلزات سنگین باشند و شما و رشد مغزی جنین شما را تحت تاثیر قرار دهند. برای خوردن سبزی پلو با ماهی در بارداری، بهتر است از انواع ماهی کوچک و پرورشی استفاده کنید. در این مقاله با ماهی های ممنوعه در بارداری بیشتر آشنا شوید.
• کافئین : کافئین، رایج‌ترین ماده‌‌ی روانگردان در جهان است که به‌طور عمده در قهوه، نوشیدنی‌های انرژی‌زا، چای، نوشابه در بارداری و کاکائو یافت می‌شود. به خانم‌‌‌های باردار توصیه می‌شود که از مصرف بیش از 200 میلی گرم کافئین در روز خودداری کنند که این میزان در قهوه‌های مختلف، متفاوت است. کافئین در بارداری بسیار سریع جذب می‌شود و از طریق جفت به جنین منتقل می‌گردد. از آن‌جایی که نوزاد دارای آنزیم اصلی برای سوخت و ساز کافئین نیست، سطح بالایی از آن می‌تواند در نوزاد انباشته شود. مصرف زیاد کافئین در دوران بارداری، رشد جنین را محدود می‌کند و خطر کم وزنی در هنگام تولد را افزایش می‌دهد. وزن کم هنگام تولد که کمتر از 2.5 کیلوگرم تعریف شده است، با افزایش خطر مرگ در نوزاد و خطر بیماری‌های مزمن در دوران بزرگسالی نظیر دیابت نوع 2 یا بیماری‌های قلبی همراه است. از این رو این ماده جزو معروف‌ترین غذاهای مضر در دوران حاملگی است. 

* برای ثبت نام در جامع‌ترین دوره تغذیه بارداری و کسب اطلاعات بیشتر کلیک نمایید:👈 دوره آموزشی تغذیه مناسب در زمان بارداری 

• جوانه‌های خام: جوانه‌های خام شامل جوانه‌های یونجه، شبدر، تربچه و لوبیا، ممکن است به سالمونلا آلوده باشند. محیط مرطوب رشد بذرها می‌تواند به رشد این باکتری‌ها کمک کند و پاک کردن آن‌ها تقریباً غیر ممکن است. به همین دلیل، به زنان باردار توصیه می‌شود که به‌طور کلی، از خوردن جوانه خام خودداری کنند.
• لبنیات و آبمیوه‌‌‌های پاستوریزه نشده: لبنیات پاستوریزه نشده، می‌تواند حاوی مجموعه‌ای از باکتری‌های مضر مانند لیستریا، سالمونلا، ای.کلای و کمپیلوباکتر باشد. همین موضوع در مورد آبمیوه‌‌‌های غیرپاستوریزه نیز صحت دارد. این عفونت‌ها می‌تواند همگی عواقب خطرناکی برای نوزاد داشته باشند. باکتری می‌تواند به صورت طبیعی بر اثر آلودگی در جمع‌آوری و ذخیره ایجاد شوند. پاستوریزاسیون، موثرترین روش برای از بین بردن باکتری‌‌‌های مضر است، بدون آن‌که ارزش مواد‌‌ی غذایی تغییر کند.
• الکل: شاید بتوان گفت اصلی‌ترین غذا در لیست غذاهای مضر در بارداری، الکل است. هیچ مقداری از الکل در دوران بارداری ایمن نیست و باید به‌طور کامل از آن اجتناب کرد. قرار گرفتن در معرض الکل، می‌تواند در رشد کودک اختلال ایجاد کند. بسته به میزان، زمان و الگوی مصرف، مصرف الکل در دوران بارداری می‌تواند منجر به سندروم جنین الکلی یا سایر اختلالات رشدی شود. اگر قبل از این که بدانید باردار هستید، الکل مصرف می‌کنید، بعد از با خبر شدن، بلافاصله آن را کنار بگذارید. همچنین باید از مصرف الکل در دوران شیردهی هم به‌طور کامل خودداری کنید زیرا از طریق شیر به نوزاد منتقل می‌شود.
• برخی از دمنوش‌های گیاهی: مصرف برخی از دم‌نوش‌های گیاهی مانند گل‌ گاو زبان در بارداری و چای نعناع در دوران بارداری، ممکن است باعث ایجاد حالت تهوع در شما شود اما برخی دیگر از نوشیدنی‌ها مثل شربت یا چای زعفران، می‌تواند خطرهای جدی برای جنین شما داشته باشد. بهتر است در مورد نوشیدنی‌های مجاز دوران بارداری تحقیق کنید و هر دمنوشی را بدون مشورت با پزشک خود یا متخصص تغذیه ننوشید.
• غذاهای غنی از شکر: غذاهای غنی از شکر مانند بعضی دسرها، آب‌نبات، کیک، بستنی، بیسکویت، شکلات و نوشیدنی‌های شیرین را کاهش دهید. آن‌ها عوارض بارداری را تشدید می‌کنند مانند تهوع، استفراغ، یبوست، سوزش معده، افزایش وزن، افزایش ریسک ابتلا به دیابت بارداری، افزایش خطر زایمان زودرس، مسمومیت بارداری و افزایش احتمال ابتلا به سندروم متابولیک در بزرگسالی کودکان. سعی کنید این مواد غذایی را در حد اعتدال مصرف کنید و از غذاهای حاوی شیرین کننده‌های مصنوعی بپرهیزید.
• غذاهایی که باعث آلرژی می‌شوند: سویا، گندم، شیر گاو، تخم‌مرغ، بادام‌زمینی، آجیل درختی (بادام، گردو و ...)، ماهی و صدف باید تنها در صورتی مصرف شوند که به آن‌ها آلرژی نداشته باشید. با این حال، مطالعات نشان می‌دهند که مصرف این مواد غذایی در دوران بارداری، ممکن است شانس ابتلای کودک به آلرژی و آسم را بعدا در زندگی کاهش دهد اما شما نمی‌توانید در این مورد اطمینان حاصل کنید.

* مقاله فلفل در بارداری را مطالعه کنید.

• نوشیدنی‌‌‌های انرژی‌زا: نوشیدنی‌‌‌های انرژی‌زا حاوی مقادیر بالایی کافئین هستند که به شدت برای زنان باردار مضر است.
• شکلات: شکلات حاوی مقادیری کافئین و تئوبرومید است که اثرهایی مشابه کافئین دارد. به همین دلیل، مصرف زیاد شکلات در دوران بارداری می‌تواند مضر باشد و توصیه نمی‌شود. بهتر است در دوران بارداری، مصرف شکلات را بسیار کم کنید.

با اپلیکیشن گهواره، هفته به هفته بارداریت رو دنبال کن.

نصب اپلیکیشن گهواره

هرم غذایی مادران باردار 

یک هرم را تصور کنید و حالا ما می‌خواهیم غذاهای مقوی در بارداری را به ترتیب میزان مصرف در آن قرار دهیم. در قاعده‌‌ی هرم، غذاهایی وجود دارند که باید بیشتر مصرف شوند و در نوک هرم غذایی وجود دارد که باید کمتر مصرف شوند. در قاعده‌‌ی هرم بارداری، غلات قرار دارند. بعد از آن میوه و سبزی، گوشت و لبنیات و در آخر چربی‌ها قرار می‌گیرند.

• غلات : این گروه غذایی، منبع اصلی تامین انرژی بدن است. شما باید روزانه 7 اونس غلات مصرف کنید که شامل انواعی از برنج، نان، ماکارونی و حبوبات است. غلات سبوس‌دار حاوی بیشترین میزان فیبر، ویتامین و مواد غذایی هستند که برای این دوران به شدت مفید است. ویتامین‌های گروه B  را نیز تامین می‌کند. مصرف درست و صحیح نان‌های سالم کم‌نمک و غلات در رژیم غذایی زنان باردار، علاوه بر آن‌که به وزن گیری مناسب در‌دوران بارداری کمک می‌کند، می‌تواند به رشد دستگاه عصبی جنین نیز کمک کند.
• سبزی و میوه: یکی از گروه‌های غذایی مهم و مورد نیاز زنان باردار، انواع سبزیجات است. سبزیجات در تامین انواع ویتامین‌های مورد نیاز مادر مانند A، B، C، فولیک اسید و همچنین مواد معدنی مانند پتاسیم، منیزیم نقش مهمی دارد. همچنین فیبر موجود در سبزیجات، در زمان مصرف به همراه غلات و نان باعث می‌شود نشاسته‌ی موجود در این مواد غذایی، دیرتر هضم و جذب شود که این موضوع به حفظ سطح قند خون بدن برای مدت طولانی در روز کمک می‌کند.
• روزانه باید 3 فنجان سبزی مصرف کنید. تا حد امکان نسبت به پاک‌سازی آن‌ها دقیق باشید، به‌طور کامل بشویید و حتماً روزانه سبزی تازه تهیه کنید. میوه‌ها حاوی فیبر، ویتامین‌ها، مواد معدنی، قند و آب هستند. مصرف میوه در طول دوران بارداری به جذب مواد معدنی و‌ ویتامین‌های مورد نیاز مادر کمک خواهد کرد. مصرف میوه به شکل خام، آبمیوه یا میوه‌های خشکی مثل کشمش و توت خشک در دوران بارداری می‌تواند مفید باشد. مصرف ۳ تا ۴ واحد از گروه میوه‌ها در طول روز، برای زن باردار مناسب است. ارزش غذایی یک عدد میوه‌ی متوسط مثل سیب، موز، پرتقال یا یک چهارم لیوان میوه‌ی خشک مثل کشمش و توت‌ خشک یا نصف لیوان آبمیوه، برابر و معادل یک واحد میوه خام در روز است. به میزان دو فنجان در روز هم می‌توانید میوه مصرف کنید. مصرف میوه به جلوگیری از یبوست و بواسیر کمک می‌کند. از میوه‌‌‌های کنسرو شده استفاده نکنید زیرا حاوی مقدار زیادی قند هستند. همچنین به لیست میوه‌هایی که زنان باردار نباید بخورند نیز توجه کنید.

* مقاله به در بارداری را مطالعه کنید.

• لبنیات: شیر و سایر محصولات لبنی، منابع سرشاری از کلسیم، فسفر، ویتامین‌های A، B2 و همچنین پروتئین هستند. این مواد برای استحکام دندان و استخوان‌های کودک هم ضروری است. میزان کافی کلسیم در ‌دوران بارداری، می‌تواند احتمال بروز پره اکلامپسی در ‌بارداری را کاهش دهد. در صورت فقر کلسیم در مادر، جنین برای رشد استخوان‌ها از منابع کلسیم استخوان‌های مادر استفاده خواهد کرد و این باعث بروز مشکل‌هایی در مادر خواهد شد. متخصصان مصرف روزانه ۳ تا ۴ واحد از گروه لبنیات را توصیه می‌کنند. ارزش غذایی یک لیوان شیر یا ماست کم‌چرب، ۴۵ تا ۶۰ گرم پنیر صبحانه یا یک لیوان و نیم بستنی، با هم برابر و معادل یک واحد غذایی از این گروه است. روزانه سه فنجان هم لبنیات مصرف کنید که سرشار از پروتئین و کلسیم در بارداری هستند. به هیچ عنوان در این دوران پنیر نرم نخورید مانند پنیر فتا. خوردن کشک در بارداری نیز می‌تواند مفید باشد، اما باید مطمئن شوید که از کشک پاستوریزه استفاده می‌کنید.

*  مقاله خوردن زیتون در بارداری را مطالعه کنید.

• گوشت و حبوبات: مواد غذایی این گروه شامل انواع گوشت قرمز، گوشت مرغ، ماهی، تخم مرغ، حبوبات و مغز دانه‌هایی مانند گردو، بادام و فندق می شود. مصرف ۳ واحد از این گروه غذایی در روز، برای زنان باردار توصیه شده است. گوشت و حبوبات، تخم مرغ و مغز دانه‌ها، منبع اصلی تامین پروتئین، روی و آهن بدن هستند. پروتئین در رشد جنین موثر است و مصرف میزان کافی آن در سه ماهه دوم و سوم بارداری، نقش اساسی دارد. کمبود پروتئین ممکن است باعث اختلالات رشد و شکل‌گیری سلول و بافت‌های جنین شود. همچنین آهن موجود در این گروه غذایی، برای تولید گلبول قرمز، افزایش هموگلوبین، رشد و همچنین تامین ذخایر آهن کبد جنین، ضروری است.
• چربی‌ها و‌ شیرینی‌ها: کمترین سهم در رژیم غذایی، متعلق به ‌این گروه است. 6 قاشق چای خوری روغن در روز، در این دوران کافی است. سعی کنید از روغن‌‌‌های سالم نظیر روغن زیتون، آجیل و مغزها استفاده کنید. در این مقاله، در مورد بهترین زمان مصرف آجیل در بارداری بیشتر بخوانید.