آپاندیسیت در بارداری خطرناک است؟درمان و علائم

یکی از دلایل درد در سمت راست و پایین شکم، آپاندیسیت است. آپاندیسیت همان عفونت آپاندیس است که علائمی از جمله درد شکم، تهوع، افزایش دمای بدن، تب و... دارد. درمان اصلی این عارضه جراحی و برداشتن آپاندیس است. در ادامه این مطلب، هر آنچه که باید درباره آپاندیسیت در بارداری بدانید را ذکر کرده‌ایم.

پادکست خلاصه مقاله آپاندیسیت در بارداری:

با نصب اپلیکیشن گهواره، در جریان تغییرات هفته به هفته بارداری خود قرار می‌گیرید. این برنامه، اطلاعات تخصصی درباره رشد جنین، سلامت مادر و تغذیه ارائه می‌دهد و تمامی آزمایشات و معاینات بارداری را یادآوری می‌کند و هر روز یک پیام مشاوره‌ای متناسب با سن بارداری خود دریافت خواهید کرد.

درد سمت راست شکم در بارداری

آپاندیسیت حاد در بارداری، ابتدا با یک ناراحتی جزئی در مرکز شکم شروع می‌شود. سپس دردناک‌تر شده و به سمت راست و پایین شکم منتقل می‌شود. مادر باردار، ممکن است تصور کند که جنین به سمت راست خوابیده اما با حرکت جنین، درد کمتر نشده و بیشتر هم خواهد شد. در صورتی که این عارضه در اواخر بارداری رخ بدهد، درد ممکن است در سمت راست و بالای شکم اتفاق بیفتد. در صورت عفونت آپاندیس شاهد تب و لرز نیز خواهید بود. عدم درمان به موقع، منجر به ترکیدن آپاندیس در بارداری یا سوراخ شدن آن و ورود مواد عفونی به حفره شکمی می‌شود که درد شدیدی به همراه دارد. شدت علائم آپاندیس در زنان، می‌تواند متفاوت باشد. 

در صورت بروز درد شکمی و مشکوک بودن به آپاندیسیت، باید فوراً کمک پزشکی ارائه شود. از خوددرمانی مانند مصرف داروها و مصرف بیشتر غذاها و نوشیدنی‌ها، برای تسکین موقت درد باید به شدت اجتناب کنید. در صورت اورژانسی بودن و اندیکاسیون جراحی، محدودیت غذا، آب و خالی نگه داشتن معده الزامی است.

با اپلیکیشن گهواره، هفته به هفته بارداریت رو دنبال کن.

نصب اپلیکیشن گهواره

علائم آپاندیس در بارداری

بیشتر این علائم چه در زنان باردار و چه در افراد عادی یکسان است.

• درد شکمی: درد در قسمت سمت راست و پایین آن بسیار شایع است.
• تهوع بارداری و استفراغ: حالت تهوع و استفراغ در دوران بارداری در میان مادران بسیار شایع و طبیعی است. اما حالت تهوع و استفراغ همراه با درد شکمی یکی از علائم آپاندیسیت است.
• بی اشتهایی
• تب و افزایش دمای بدن
• اسهال یا یبوست در بارداری
• تورم شکم بخصوص در ماه‌های آخر بارداری
• خونریزی واژینال: در صورت داشتن خونریزی و درد شکمی باید در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید.

آیا آپاندیس در بارداری خطرناک است؟

آپاندیسیت در بارداری،  خطرناک است و به سرعت شدت گرفته و گسترش پیدا می‌کند. بسیار مهم است که آپاندیس به موقع تشخیص داده شود، زیرا ممکن است پاره شود و عوارض دیگری به همراه داشته باشد. در صورتی که آپاندیس پاره شود، میزان از دست دادن جنین، به 36 درصد افزایش پیدا می‌کند. هرچند که بیهوشی و عمل جراحی برای زنان باردار توصیه نمی‌شود اما برای زنان بارداری که چار آپاندیسیت هستند، چاره‌ای جز انجام عمل جراحی نیست.

تشخیص آپاندیسیت در بارداری

آپاندیس یک زائده کوچک است که در روده قرار دارد و اگر در اثر مدفوع، انگل و غیره مسدود شود، به تدریج متورم شده و ممکن است پاره شود. در صورتی که در سمت راست شکم خود، احساس درد کردید، ممکن است دچار آپاندیس شده باشید. همچنین اگر علائم‌ بالا را داشتید، حتماً در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید. در این شرایط، معاینه‌های فیزیکی از مهم‌ترین اقدامات تشخیصی برای بیماران به حساب می‌آید ولی برای تشخیص دقیق‌تر باید از اقدامات پاراکلینیکی استفاده کرد.

اولتراسونوگرافی از اولین انتخاب‌ها و بی‌خطرترین‌ها برای تشخیص آپاندیسیت در دوران بارداری است اما متأسفانه از حساسیت چندانی برخورد نیست. البته می‌توان از سی‌تی‌اسکن شکم هم برای تشخیص این عارضه استفاده کرد اما به دلیل این‌که از اشعه یونیزان استفاده می‌شود، زنان باردار ترجیح می‌دهند که در معرض آن قرار نگیرند. همچنین می‌توان از MRI نیز استفاده شود.

از آزمایش‌ها و روش‌های خاصی برای تشخیص این بیماری استفاده می‌شود که به شرح زیراند:

• پرسیدن تاریخچه پزشکی برای افتراق علائم و نشانه‌های سایر شرایط احتمالی؛
• معاینه فیزیکی کامل و معاینه شکم شامل بررسی میزان سفتی و محل درد (نحوه تشخیص درد آپاندیس)؛
• انجام آزمایش خون (CBC: شمارش کامل خون) برای بررسی تعداد گلبول‌های سفید خون. افزایش بیش از حد شمار این گلبول‌ها می‌تواند نشان دهنده‌ی بروز عفونت باشد؛
• آزمایش ادرار برای شناسایی وجود گلبول‌های قرمز و گلبول‌های سفید خون در ادرار که معمولاً در طول عفونت‌های دستگاه ادراری افزایش می‌یابند؛
• تست‌های تصویربرداری مانند سونوگرافی بالای شکم در صورت بروز درد آپاندیس در زن باردار.

درمان آپاندیسیت در بارداری

پس از تایید آپاندیسیت در بارداری، برداشتن آن با جراحی پیشنهاد می‌شود. در زمان برداشتن آپاندیس در بارداری، توجه به سلامتی جنین و حفظ بارداری اهمیت زیادی دارد. در بارداری، به دلیل بزرگ شدن رحم، احتمال فشار آمدن به آپاندیس و ترکیدن آن بیشتر می‌شود لذا اقدامات باید با سرعت بیشتری انجام شوند. به جراحی برداشت آپاندیس؛ آپاندکتومی می‌گویند. به‌طور کلی، این جراحی به دو روش انجام می‌شود: آپاندکتومی باز یا لاپراسکوپیک. در روش دوم به دلیل بسته بودن فضا، مزیت‌های بیشتری وجود خواهد داشت و نیاز به برش باز یا بزرگ شکم وجود ندارد و آپاندیس از طریق برش‌های بسیار کوچک برداشته می‌شود. به کمک لاپارسکوپی، دوربین جراحی کوچکی وارد بدن می‌شود و عمل جراحی به راحت‌ترین شکل ممکن انجام می‌شود. چون در این روش خون کمتری از دست می‌رود و جای زخم کوچکتر و درد بعد از عمل کمتر است، برای درمان آپاندیسیت در بارداری، گزینه‌ی مناسب‌تری است. همچنین در این روش، احتمال بروز مشکلات پس از جراحی مانند عفونت کاهش پیدا می‌کند.

عمل آپاندیس در بارداری

اگر در سه ماهه اول و یا دوم بارداری باشید، می‌توان با روش لاپاراسکوپی آپاندیس را از بدن خارج کرد. این روش جراحی با ایجاد چند سوراخ کوچک درون شکم، یک روش غیر تهاجمی است. در صورتی که در سه ماهه سوم بارداری باشید، به دلیل بزرگ شدن رحم، انجام عمل جراحی به روش لاپارسکوپی دشوار است؛ بنابراین از روش جراحی باز استفاده می‌شود و در طی عمل، وضعیت جنین تحت نظر قرار می‌گیرد. حدود 80 درصد از زنان باردار، بعد از انجام عمل آپاندیس دچار انقباض و دردهای زودرس می‌شوند ولی تنها 5 الی 14 درصد از آن‌ها دچار زایمان زودرس می‌شوند.

عمل آپاندیس و زایمان طبیعی

اغلب زنان فکر می‌کنند در صورتی که عمل آپاندیس کرده باشند، دیگر نمی‌توانند زایمان طبیعی انجام دهند اما باید بدانید که این دو عمل، به یکدیگر ربط نداشته و اگر عمل آپاندیس انجام داده‌اید، می‌توانید زایمان طبیعی نیز داشته باشید.

بهبودی پس از جراحی آپاندیسیت

در حالی که فردی که باردار نیست، معمولاً پس از عمل جراحی، نسبتاً زودتر مرخص می‌شود، در دوران بارداری، زمان مرخصی به وضعیت شما و کودکتان بستگی دارد. به طور کلی، شما باید حداقل یک شب بستری بمانید. بهبودی پس از جراحی به دلیل بارداری، بسیار مهم خواهد بود. اگر عوارضی را تجربه کردید یا علائم زایمان زودرس را دارید، معمولاً باید حدود یک هفته یا بیشتر در خانه بمانید. استراحت برای بهبودی مهم است اما حرکت کردن نیز اهمیت دارد. هر چه زودتر از خواب بیدار شوید و از رختخواب بیرون بیایید، سریعتر بهبود خواهید یافت و احتمال بروز عوارض کمتر است.

از بلند کردن اجسام سنگین خودداری کنید. غذای مغذی بخورید و به‌موقع، به پزشک مراجعه کنید تا اطمینان حاصل کنید که در حال بهبودی هستید. به طور معمول، در عرض یک یا دو هفته با جراح خود در تماس باشید. مراقبت بین جراح، پزشک یا مامای شما هماهنگ خواهد بود اما ممکن است لازم باشد برای تسهیل این امر کمک کنید. زمان‌بندی جراحی نسبت به تاریخ زایمان شما تأثیری بر برنامه‌ریزی زایمان نخواهد داشت و نیازی به ایجاد تغییر در آن نیست.