با غذاهای اعتیاد آور و انواع آن آشنا شوید!

آشنایی با غذاهای اعتیادآور هم جالب است و هم مهم. اشتباه نکنید؛ منظور ما این نیست که غذا می‌تواند منجر به ایجاد اعتیاد به مواد مخدر شود. در اینجا منظور از اعتیاد، وابستگی و تمایل شدید به خوردن مواد غذایی خاصی است که ذاتا خاصیت اعتیادآوری دارند؛ البته نه اعتیاد به مواد مخدر یا الکل و ... . بد نیست بدانید که خوردن برخی از مواد غذایی وابستگی خاصی در بدن ایجاد می‌کند و شرایطی را می‌سازد که فرد مدام دلش می‌خواهد ماده غذایی خاصی را بخورد و مصرف کند. اگرچه این شکل از اعتیاد با اعتیاد به الکل و مواد مخدر مانند اعتیاد به گل تفاوت بسیار زیادی دارد، اما بدیهی است که زیاده‌روی در مصرف هر ماده غذایی می‌تواند مشکل‌ساز باشد. 

خوراکی‌های خوشمزه و اعتیادآور کدامند؟

• شکلات

یکی از مواد غذایی اعتیادآور شکلات است که به اندازه مواد مخدر می‌تواند در بدن ایجاد وابستگی کند. قند، چربی، انکفالین و کافئین در کاکائو اصلی‌ترین عوامل اعتیاد به شکلات هستند. 

مواد موجود در شکلات‌ها باعث گشاد شدن عروق، کاهش ضربان قلب و ایجاد فشار خون می‌شوند؛ در نتیجه فرد بعد از مصرف شکلات احساس آرامش می‌کند. شاید جالب باشد بدانید که مواد موجود در شکلات می‌تواند به اندازه هروئین و مورفین اعتیاد ایجاد کنند. به طور ویژه باید خوردن شکلات در بارداری را کنترل کرد. 

• چیپس

چیپس یک ماده غذایی اعتیادآور دیگر است. چیپس باعث آزاد شدن دوپامین در بدن شده و حسی شبیه به مواد مخدر را ایجاد می‌کنند. تحقیقات جالبی نشان داده است که حتی دیدن تصویری از چیپس به طور ناخواسته بخشی از مغز را به سمت خود جذب کرده و انسان را تحریک می‌کند تا برای خرید و مصرف آن اقدام کند.

• نوشابه

کافئین موجود در نوشابه اعتیاد آور است. کافئین از طریق جریان خون وارد مغز می‌شود و سرعت سلول‌های عصبی مغز را کاهش می‌دهد. بدن انسان به روندی که کولاها در آن ایجاد کرده‌اند، به مرور زمان عادت می‌کند؛ در نتیجه فرد تمایل به مصرف بیشتر نوشابه دارد. 

به جز کافئین نوشابه‌ها دارای رنگ، کارامل، اسید، شکر و... هم هستند که مصرف آنها در مدت طولانی منجر به ایجاد دیابت می‌شود. پوکی استخوان و مشکلات معده از دیگر ضررهای نوشابه هستند. 

• قهوه

قهوه نیز به دلیل داشتن کافئین باعث ایجاد اعتیاد می‌شود. اعتیاد به قهوه مانند اعتیاد نوشابه فقط با نوشیدن بیشتر درمان می‌شود، زیرا بدن فرد معتاد بعد از مدتی باید قهوه‌ بیشتری مصرف کند.

• قند

تحقیقات نشان داده است که قند همان اثر کوکائین را در بدن باقی می‌گذارد؛ حتی قند می‌تواند از کوکائین هم اعتیاد آورتر باشد. قند و کوکائین باعث آزاد شدن دوپامین در بدن می‌شوند و همین موضوع منجر به اعتیاد می‌شود.

کسی که به قند و شکر معتاد شده باشد به راحتی نمی‌تواند آن را ترک کند، زیرا کاهش مصرف این ماده برای معتادان باعث ایجاد افسردگی می‌شود.

• پنیر

پنیرها دارای موادی هستند که اثری شبیه به مورفین‌ را روی بدن دارد. به همین دلیل خوردن پنیر در بدن دوپامین آزاد می‌کند و منجر به اعتیاد فرد می‌شود. البته بدیهی است که اثر پنیر روی بدن انسان کمتر و کم خطرتر از مواد مخدر است.

• بستنی

بستنی هم روی مغز اثری شبیه به مواد مخدر دارد. افراد معتاد به بستنی وقتی به بستنی فکر می‌کنند و آن را نمی‌خورند ،دچار افسردگی و ناراحتی می‌شوند. 

• گوشت

خوردن گوشت باعث ایجاد حس رضایت در افراد می‌شود که دلیل آن وجود هیپوگزانتین در گوشت است. هیپوگزانتین اثراتی شبیه به کافئین دارد. بد نیست بدانید که گوشت‌های مانده و گوشت حیوانات مسن دارای هیپوگزانتین بیشتری هستند. همین ماده باعث ایجاد حس اشتیاق در بدن می‌شود و فرد معتاد به مرور نیاز دارد که میزان گوشت بیشتری مصرف کند تا احساس رضایت داشته باشد.

• گندم

گندمی که امروزه مورد استفاده قرار می‌گیرد، گندم فرآوری‌شده است که دارای موادی چون نشاسته، گلوتن و پروتئین های اعتیاد آور است. افراد معتاد به گندم، اغلب دوست دارند خوراکی‌هایی مانند کوکی یا کیک مصرف کنند. اگر جلوی اعتیاد به گندم گرفته نشود می‌تواند باعث ایجاد بیماری‌هایی چون سرطان، چاقی و بیماری های قلبی شود.

با مواد غذایی اعتیادآور چه کار کنیم؟

اگر یک سبک زندگی سالم را انتخاب کنیم و آگاهانه و درست مصرف کنیم، با خوردن هیچ یک از مواد غذایی یاد شده معتاد نمی‌شویم. همه ما در طور زندگی خود بستنی خورده‌ایم، نان مصرف کرده‌ایم و پنیر را در وعده‌های مختلف غذایی استفاده کرده‌ایم، اما دلیل نمی‌شود که به آنها معتاد باشیم. اگر بی‌برنامه از هر ماده غذایی استفاده کنید، یقینا معتاد آن مواده غذایی می‌شوید و مصرف بیش از حد آن منجر به وارد کردن ضررهای مختلفی به بدن شما می‌شود. 

قرار نیست هرگز چیپس نخوریم تا معتاد نشویم یا شکلات مصرف نکنیم تا احساس اعتیاد به ما دست ندهد. بلکه باید از همین مواد غذایی نیز درست و به اندازه مصرف کنیم. اعتیاد زمانی شکل می‌گیرد که مدام و همیشه تمایل به مصرف داشته باشید، بدون اینکه متوجه ضررهایی که به بدن خود وارد می‌کنید، باشید. در واقع مصرف گاه و بی گاه چیپس، بستنی، شکلات، پیتزا یا هر شکلی دیگری از تنقلات خوشمزه، نمی‌تواند چندان مضر باشد، اگرچه بسیاری از افراد هستند که مصرف اندک این مواد غذایی را هم در برنامه غذایی خود ندارند؛ اما واقعیت این است که خوردن این مواد غذایی به دلایل مختلف احساس خوشایندی در هر کسی ایجاد می‌کند که تمایل دارد مجددا آنها را مصرف کند. اگر در مصرف دوباره هر یک از مواد غذایی یاد شده تعادل داشته باشید و افراط نکنید، معتاد نیستید. 

حتی ممکن است کسی به خوردن یک میوه خاص اعتیاد پیدا کند. مثلا روزی چند انبه بخورد و این کار را در هفته به طور مداوم انجام دهد؛ اگرچه خوردن میوه مفید است، اما به یاد داشته باشید که مفیدترین مواد غذایی هم اگر بی‌اندازه و افراط‌گونه مصرف شوند، حتما ضررهایی را به دنبال خواهند داشت. 

با توجه به اینکه "خوردن" یکی از لذت‌‌هایی است که حس رضایت خاصی را در هم افراد ایجاد می‌کند و منجر به شادمانی و نشاط هم می‌شود، نمی‌توان از این لذت ساده صرف نظر کرد؛ اما توجه داشته باشید که بی‌اندازه مصرف نکنید و طوری بخورید که ضرر کمتری متوجه شما و بدن شما شود. 

مواد اعتیاد آور به چند دسته تقسیم می شوند؟

مواد غذایی اعتیادآور به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند:

مواد غذایی با درجه اعتیادآوری بالا

• پیتزا 
• شکلات
• چیپس
• کوکی ها
• بستنی
• سیب زمینی سرخ شده 
• چیز برگر 
• نوشابه
• کیک
• پنیر 
• بیکن
• مرغ سرخ شده
• Rolls (ساده) 
• پاپ کورن (با کره) 
• غلات صبحانه 
• آب نبات چسبنده
• استیک 
• کلوچه

مواد غذایی با حداقل خاصیت اعتیاد آوری

• خیار
• هویج
• لوبیا (بدون سس)
• سیب 
• برنج قهوه ای ( در مورد نگهداری برنج در این مقاله بیشتر بخوانید)
• کلم بروکلی 
• موز 
• ماهی قزل آلا 
• ذرت (بدون کره یا نمک) 
• توت فرنگی 
• Granola bar نوار گرانولا
• آب
• کراکر ساده
• چوب شور 
• سینه مرغ 
• تخم مرغ 
• آجیل

کلام آخر

آشنایی با غذاهای اعتیادآور حداقل فایده‌ای که دارد این است که به شما این آگاهی را می‌دهد که بدانید کدام مواد غذایی ممکن است در شما حس اعتیاد و وابستگی ایجاد کند. در نتیجه در مورد مصرف آنها محتاط می‌شوید و حواستان را بیشتر جمع می‌کنید. اگر یاد بگیرید و عادت کنید که درست و به اندازه بخورید، به خوردن هیچ ماده غذایی معتاد نمی‌شوید و خطراتی نظیر انواع بیماری‌ها و چاقی شما را تهدید نمی‌کند.