دندان‌قروچه کودکان | علت دندان قروچه کودکان در خواب
دندان‌قروچه کودکان در خواب و بیداری علل مختلفی داشته و بسته به علت، درمان و مراقبت‌های متفاوتی را می‌طلبد. قبل از هر چیز باید بدانیم که علت دندان‌قروچه کودکان در روز یا هنگام خواب چیست؟ آیا مواردی مانند استرس و دندان‌قروچه مرتبطند؟ در ادامۀ مطلب به بررسی کامل بروکسیسم یا دندان‌قروچه و درمان دندان‌قروچه کودکان می‌پردازیم.
دندان‌قروچه چیست؟
هنگامی که کودک خود را در خواب تماشا می‌کنید، دلتان می‌خواهد صدای تنفس آرام او را بشنوید که نشانۀ خواب راحت و دیدن رویاهای شیرین است. گاهی اوقات ممکن است به جای آن، صدای آزاردهندۀ روی هم کشیده شدن دندان‌های او شما را نگران کند. دندان‌قروچه کودکان که با اصطلاح پزشکی بروکسیسم نیز شناخته می‌شود، به معنای روی هم ساییدن دندان‌هاست که ممکن است در خواب یا بیداری دیده شود. دندان‌قروچه کودک در بیداری کمتر از دندان‌قروچه هنگام خواب بوده و معمولا کودک به آن آگاه نیست. دندان‌قروچه در بین کودکان شایع بوده و بین 15 تا 40 درصد از کودکان، با این موضوع درگیر هستند. معمولا دندان‌قروچه کودکان هنگامی ایجاد می‌شود که کودک دندان در می‌آورد یا در هفت تا ده سالگی دندان‌های شیری را از دست داده و دندان‌های دائمی او شروع به رشد می‌کنند. البته درصد زیادی از موارد دندان‌قروچه کودکان، پس از چند سال برطرف می-شوند اما مواردی نیز تا بزرگسالی ماندگارند. دندان‌قروچه کودکان علل، عوارض و درمان‌های متفاوتی دارد که در ادامۀ مطلب به بررسی آن‌ها می‌پردازیم.
علت دندان‌قروچه کودکان در خواب چیست؟
گفتیم که دندان‌قروچه کودکان معمولا در شب و هنگام خواب وجود دارد اما ممکن است در موارد شدید و طولانی، در طول روز نیز دیده شود. اما بهتر است ببینیم علت دندان‌قروچه کودکان چیست؟
- نامرتبی دندان‌ها و قرار نگرفتن دندان‌های بالا و پایین روی هم، می‌تواند موجب دندان‌قروچه کودکان شود.
- کودکان ممکن است در پاسخ به دردهایی مانند درد گوش، علائم عفونت گوش کودک، درآوردن دندان یا دردهای عضلانی، دندان-های خود را به‌طور ناخودآگاه روی هم بسایند.
- از نظر روان‌شناسی دندان‌قروچه می‌تواند به دلایل غیرجسمی مانند استرس، اضطراب و عصبانیت نیز ایجاد شود. فشارهای عصبی مانند اضافه شدن یک خواهر یا برادر به خانواده یا بحث با والدین نیز می-توانند موجب دندان‌قروچه کودکان شوند. همچنین فشار ناشی از تغییر محیط و مواردی مانند ورود به مدرسه و امتحانات می‌توانند موجب اضطراب کودک شده و این اضطراب نمودهای جسمی مانند دندان‌قروچه پیدا می‌کند.
- دندان‌قروچه می‌تواند از علائم انگل‌های روده‌ای در کودکان باشد. دندان‌قروچه انگلی معمولا با علائمی مانند علائم گوارشی همراه است.
- کودکان بیش‌فعال و کودکانی که از داروهای دارای آمفتامین استفاده می‌کنند، ممکن است دندان‌قروچه داشته باشند.
- دندان‌قروچه کودکان ممکن است بر اثر مصرف برخی از داروها مانند داروهای موثر بر سیستم عصبی نیز ایجاد شود.
- کودکان درگیر با فلج مغزی در کودکان یا سندروم داون، ممکن است رفتارهایی مانند دندان‌قروچه را نشان دهند.
- کافئین موجود در موادی مانند شکلات، قهوه و نوشابه می‌تواند با دندان‌قروچه کودکان همراه باشد.
- دندان‌قروچه کودکان ممکن است به دلیل برخی بیماری‌های سیستم درون‌ریز، حساسیت‌ها یا کمبود برخی مواد معدنی در بدن باشد.
- اگر ترمیم دندان به‌درستی صورت نگیرد و دندان‌ها بلندتر از حد معمول پر شوند، موجب دندان‌قروچه کودکان می‌گردند.
- مواردی مانند آپنه یا قطع تنفس هنگام خواب و بزرگی لوزه‌ها می‌توانند باعث افزایش احتمال دندان-قروچه کودکان شوند.
دندان‌قروچه کودکان چه عوارضی را به دنبال دارد؟
دندان‌قروچه کودکان ممکن است در ابتدا نادیده گرفته شده یا حتی اطرافیان کودک متوجه آن نشوند. گاهی اوقات نیز بسیار شدید بوده و صدای دندان‌قروچه ممکن است کاملا واضح شنیده شود. دندان-قروچه کودکان در مواردی بی‌علامت بوده و زود برطرف می‌شود اما ممکن است پس از مدتی، با عوارضی برای آن‌ها همراه باشد که در ادامه به شایع‌ترین آن‌ها می‌پردازیم.
- ساییده شدن مینای دندان و آسیب به بافت آن
- احساس درد در سر، گوش، صورت و عضلات آن
- آسیب به لثه، ساییدگی و زخم شدن آن که نیاز به درمان آفت دهان و لثه کودکان وجود دارد
- حساسیت دندان‌ها به گرما و سرما
- لق شدن دندان‌ها
- پسرفت لثه
- در موارد خیلی شدید، آسیب به مفصل تمپورومندیبولار فک
- آزار و اذیت سایرین
دندان‌قروچه کودکان را چگونه درمان کنیم؟
- اگر در ابتدا به وجود دندان‌قروچه در کودک خود شک کردید، بهتر است جزئیات را با دقت بیشتری بررسی کنید. مثلا می‌توانید برای مدتی او را هنگام خواب زیر نظر بگیرید یا داخل دهان او به دنبال اثرات دندان‌قروچه بگردید. وجود زخم یا ساییدگی لثه یا آسیب به دندان‌ها می‌تواند نشانۀ قابل‌توجهی باشد.
- ممکن است کودک شما پس از بیدار شدن، شکایاتی مانند درد در صورت، سر، گوش یا فک داشته باشد. این درد و خستگی عضلانی ممکن است هنگام جویدن غذا نیز پدیدار شود.
- در صورتی که هر یک از این موارد را مشاهده کردید و یا نگرانی در این زمینه داشتید، کودک خود را پیش دندان‌پزشک ببرید تا وضعیت دندان‌ها و لثۀ او را بررسی کرده و آسیب‌هایی مانند ساییدگی دندان یا حساسیت به گرما و سرما را بررسی کند.
- در صورتی که کودک شما با دندان‌قروچه درگیر است، برای درمان می‌توانید اقدامات مختلفی را مدنظر قرار دهید. ابتدا بهتر است عواطف و احساسات کودک را بررسی و در این زمینه با او صحبت کنید. از او بخواهید تا هر مورد استرس‌زایی را با شما در میان بگذارد. همچنین سعی کنید بار مشکلات روی دوش او نیفتد و به او اطمینان دهید که می‌تواند از شما کمک بگیرد.
- در موارد پیشرفته‌تر می‌توانید از یک روان‌شناس یا روان‌پزشک کمک بگیرید تا رفتار کودک شما را بررسی کرده و با او صحبت کند. در موارد شدیدتر ممکن است پزشک از داروهای ضداضطراب یا آرامبخش کمک بگیرد کمک بیشتری به رفع اضطراب کند.
- یکی از درمان‌های مهم در زمینۀ دندان‌قروچه کودکان، درمان دندان‌پزشکی است. دندان‌قروچه کودکان باید هر چند ماه یکبار توسط دندان‌پزشک بررسی شود. وی می‌تواند دندان‌ها و لثه‌ها را معاینه کرده و در صورت نیاز دندان‌های آسیب‌دیده را ترمیم کند. یکی از درمان‌های مفید در این زمینه استفاده از محافظ‌هایی مانند محافظ دندان‌قروچه یا night guard است. محافظ دندان‌قروچه هنگام خواب روی دندان‌ها را پوشانده و مانع از تماس دندان‌های دو فک با هم می‌شود.
- مهم‌ترین نکته در درمان دندان‌قروچه، تعیین علت آن است. گاهی اوقات دندان‌قروچه کودکان بدون نیاز به درمان برطرف می‌شود. اما اگر علل زمینه‌ای برای آن وجود داشته باشد، ابتدا باید علت زمینه‌ای را برطرف کرد. به‌طور مثال اگر علت دندان‌قروچه کودکان استرس و اضطراب باشد، تا زمانی که این عامل وجود داشته باشد ممکن است دندان‌قروچه کودکان نیز ادامه یابد. بررسی دقیق علت ایجاد دندان‌قروچه کودکان کمک شایانی به درمان آن می‌کند.
- جهت درمان دندان‌قروچه کودکان در طب سنتی نیز پیشنهادهایی شده است. به‌طور مثال، برای درمان خانگی دندان‌قروچه در خواب می‌توانید از دمنوش‌های آرامبخش و خواب‌آور استفاده کنید تا تنش و فشار وارده بر کودک شما کمتر شود.
روزانه پیام مشاور، متناسب با سن کودکتون دریافت کنین. 
سوالاتتون رو از مامانای با تجربه بپرسین.
با بازیهایی که به رشد هوش و خلاقیت فرزندتون کمک میکنه آشنا بشین.