کیست بارتولین چیست؟ در بارداری و زایمان چه عوارضی دارد؟

شهریور ۱۴۰۱ | زمان مطالعه : ۹ دقیقه
کیست بارتولن در بارداری

کیست بارتولن یکی از مهم‌ترین انواع کیست‌های واژن است. معمولا اولین سوالاتی که در مورد این نوع کیست پرسیده می‌شود این است که، کیست بارتولن چیست و چگونه بوجود می‌آید. در این مطلب بطور مفصل هر آنچه که باید درمورد این نوع کیست بدانید را برای شما توضیح دادیم.

کیست بارتولن چیست و چگونه تشکیل می‌شود؟

غدد بارتولن (Bartholin) در دو طرف دهانه واژن زنان قرار دارد و وظیفه‌ی آن مرطوب نگه داشتن واژن در زمان رابطه جنسی است. اگر واژن را مانند یک ساعت در نظر بگیرید، غدد بارتولن در ساعت 5 و 7 قرار داشته و به اندازه یک نخود هستند. مایعی که در درون این غدد وجود دارد، از طریق مجرا وارد واژن شده و باعث مرطوب شدن آن می‌شود. حال اگر راه لوله مجرا بسته شود، مایع تشکیل شده در غده بارتولن باقی مانده و باعث ایجاد کیست بارتولن می‌شود که در صورت تخلیه نشدن آن واژن متورم می‌شود. معمولا بروز این بیماری بدون درد و علائم است و فرد مبتلا متوجه آن نمی‌شود. باید بدانید خوشبختانه کیست بارتولن خوش‌خیم و قابل درمان است.

علت کیست بارتولن در زنان باردار 

طبق نظریه پزشکان عواملی مانند عفونت زیاد واژن، ترشحات غلیظ، تورم و همچنین بیماری‌های آمیزیشی در بارداری یا STD می‌تواند باعث مسدود شدن مجاری و در نتیجه ایجاد کیست بارتولن شود. آمار نشان می‌دهد که از هر 10 زن 2 نفر از آنها مستعد به ابتلا به کیست بارتولن هستند و معمولا در سنین 20 تا 30 سالگی بروز می‌دهد. هرچه سن فرد بیشتر شود امکان ابتلای او به این بیماری کمتر است.

علائم کیست بارتولن در حاملگی

بطور کلی این نوع کیست ممکن است هیچ علائمی نداشته باشد. گاهی ممکن است فرد مبتلا به مدت 6 ماه این کیست را داشته باشد و اصلا متوجه آن نشود. اما در موارد پیچیده‌تر فرد ممکن است علائم زیر را داشته باشد:

  • احساس وجود توده‌ای بدون درد در ناحیه تناسلی
  • تورم و خارش
  • مشکل در نشستن، راه رفتن یا رابطه جنسی
  • قرمز شدن ناحیه تناسلی
  • تب و لرز
  • در صورت عفونت شدید، بروز درد

در صورت احساس هر کدام از علائم گفته شده، هرچه سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید.

عوارض کیست بارتولن در بارداری

در بیشتر موارد کیست بارتولن به راحتی درمان می‌شود اما اگر فرد مبتلا متوجه آن نشود، با گذشت زمان امکان ابتلا به آبسه وجود دارد.

کیست بارتولن در بارداری

باید بدانید علائم و شرایط کیست بارتولن در دوران بارداری با دوران غیر بارداری شبیه به هم هستند. افرادی که مستعد به کیست بارتولن هستند احتمال ابتلای آنها به این کیست در زمان بارداری بیشتر است.

آیا کیست بارتولن در زنان باردار مانع از زایمان طبیعی می‌شود؟

باید بدانید که در برخی موارد وجود این کیست‌ها به دلیل تورم و بزرگ شدن در دو طرف واژن، مانع از زایمان طبیعی می‌شود و راه زایمان را مسدود می‌کند. بنابراین اگر خانم بارداری در زمان بارداری دچار این کیست شود و تمایل به زایمان طبیعی داشته باشد، اگر اندازه غدد بزرگ باشد باید آنها را تخلیه کند.

آیا کیست بارتولن در دوران بارداری خطرناک است؟

باید بدانید باوجود اینکه کیست بارتولن مسئله جدی است، اما متخصصان معتقدند که این نوع کیست در بارداری اختلالی ایجاد نمی‌کند اما می‌تواند باعث ناراحتی فرد در انجام کارهای روزانه یا نزدیکی شود. در صورتی که خانم بارداری به این کیست مبتلا باشد، با توجه به شدت آن، ممکن است نیاز به درمان فوری داشته باشد. در مواقعی که کیست بزرگ شده باشد، برای اینکه فرد یک حاملگی ایمن و بدون خطر داشته باشد یا منجر به زایمان زودرس نشود، پزشک هرچه سریع‌تر کیست‌ها را خارج می‌کند. اما از آنجایی که ناحیه تناسلی جریان خون زیادی دارد و احتمال خونریزی و پاره شدن رگ‌ها وجود دارد، پزشک ترجیح می‌دهد تا درمان این کیست را تا زمان زایمان به تاخیر بیندازد.

علائم ترکیدن غده بارتولن

باید بدانید ترکیدن کیست بارتولن اگر به آبسه و عفونت تبدیل نشده باشد، خطری برای بیمار نخواهد داشت، حتی پزشکان معتقدند که ترکیدن کیست بارتولن از عفونی شدن آن جلوگیری می‌کند. معمولا بعد از ترکیدن کیست مایعی از درون آن خارج شده و تورم آن در ناحیه تناسلی از بین می‌رود. البته ممکن است تا چند ساعت یا چند روز التهاب آن باقی بماند. بعد از ترکیدن کیست، بیمار نیاز به معاینه فیزیکی دارد و باید بهداشت فردی را به خوبی رعایت کند. 

راه‌های تشخیص کیست بارتولن در زنان

در صورت نبود علائم پزشک متخصص زنان و زایمان با انجام آزمایشات مخصوص و نمونه برداری از ترشحات واژن و در افراد زیر 40 سال با بافت برداری، می‌تواند تشخیص دهد که شما دچار عفونت و این کیست شده‌اید یا خیر. 

درمان کیست بارتولن

کیست بارتولن خطر زیادی ندارد و به راحتی قابل درمان است. درمان قطعی این نوع کیست در زنان زیر 40 سال توسط متخصص زنان و زایمان قابل درمان است. اگر فرد با وجود داشتن این کیست علائمی نداشته باشد، نیاز به درمان هم ندارد. اما اگر علائم گفته شده در بالا را داشته باشد، باید حتما تحت درمان قرار بگیرد. درمان کیست بارتولن به شدت آن بستگی دارد. در ادامه انواع درمان کیست بارتولن را توضیح می‌دهیم.

  • جراحی کیست بارتولن

در صورتی که کیست بارتولن بسیار متورم شده و تخلیه نشده باشد نیاز به جراحی دارد. جراحی غده بارتولن ممکن است با بیهوشی همراه باشد. بعد از آن پزشک با دادن برشی کوچک بر روی کیست، مواد داخل آن را تخلیه می‌کند و در محل برش لوله‌‌ی لاستیکی به نام کاتتر (catheter) قرار می‌دهد تا به مدت 6 هفته تخلیه بصورت کامل انجام شود.

  • تجویز آنتی ‌بیوتیک

اگر آزمایشات انجام شده روی فرد نشان دهد که فرد به عفونت مبتلا شده است، پزشک برای او آنتی‌ بیوتیک و گاهی پماد تجویز می‌کند. اما باید بدانید که استفاده از آنتی بیوتیک و پماد باید زیر نظر پزشک انجام شود.

  • لیزر دی‌اکسید کربن

این روش یکی از قدیمی‌ترین روش‌های درمان این نوع کیست است که بعد از بیهوشی یا بی حسی فرد بیمار انجام می‌شود. در این روش با ایجاد برشی کوچک در حدود یک سانتی‌متر بر روی کیست مایع درون آن را خارج می‌کنند.

درمان خانگی و گیاهی کیست بارتولن 

راه‌های زیادی برای درمان و بهبود کیست بارتولن وجود دارد که برخی از آنها درمان‌های خانگی هستند که البته باید بدانید که این روش‌ها درمان قطعی برای این بیماری نخواهند بود و تنها شاید در کاهش علائم آن موثر باشد.

  • حمام سیتز

یکی از راه‌های درمان این نوع کیست در زنان، استحمام در وان گرم یا حمام سیتز (bath sits) است. این عمل را باید به مدت یک هفته بصورت مداوم انجام دهید. نشستن در آب گرم باعث ترکیدن کیست و تخلیه کامل آن می‌شود.

  • درمان کیست بارتولن با عسل

مصرف عسل یکی از روش‌های خانگی برای درمان این بیماری است. مخلوط عسل و سرکه سیب، عسل و زنجبیل و عسل و آلوئه‌ورا می‌تواند در درمان این بیماری موثر باشند.

  • درمان کیست بارتولن با مرهم سیاه

مرهم سیاه یکی از موثرترین راه‌های درمان این بیماری است. ماده اصلی این مرهم زغال است که برای اتهاب پوست بسیار موثر است. گذاشتن این مرهم روی کیست باعث تخلیه عفونت و مایع درون آن می‌شود.

  • روغن درخت چای

روغن درخت چای خواص بسیار زیادی در زمینه برای درمان التهاب دارد.

درمان کیست بارتولن در بارداری

درمان کیست بارتولن در دوران بارداری به شدت و بزرگی آن بستگی دارد. اگر تورم و بزرگی کیست در حدی نباشد که فرد نیاز به جراحی داشته باشد، پزشک درمان آن را تا زمان زایمان به تعویق می‌اندازد. اما اگر کیست در فرد باردار بزرگ بوده و درد شدیدی ایجاد کرده باشد، باید هرچه سریع‌تر درمان شود. اگر کیست غده بارتولن در دوران بارداری رشد کند، ممکن است برای فرد باردار دوران خطرناکی را همراه داشته باشد و منجربه زایمان زودرس در فرد شود.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

در صورتی که هر کدام از علائم گفته شده را در بدن خود احساس کردید، فورا به پزشک مراجعه کنید