پاراویروس در بارداری چیست و چه علائمی دارد؟

پاراویروس عامل بیماری پنجم است. بیماری پنجم یا اریتما اینفکتیزوم در کودکان شایع است و با علائمی شبیه به سرماخوردگی آغاز می‌شود. در ادامه بیماری، شاهد بروز راش پوستی نیز خواهیم بود. اگر شما به بیماری پاراویروس در بارداری مبتلا شوید، مشکلی سلامت شما را تهدید نمی‌کند. اما بیماری از طریق جفت به جنین انتقال می‌یابد. در نتیجه سبب سقط و مرده‌زایی خواهد شد. البته بروز این عارضه بسیار نادر است. در ادامه درباره پاراویروس در بارداری و علائم آن بیشتر توضیح می‌دهیم.

پادکست خلاصه مقاله پاراویروس در بارداری:

با نصب اپلیکیشن گهواره، در جریان تغییرات هفته به هفته بارداری خود قرار می‌گیرید. این برنامه، اطلاعات تخصصی درباره رشد جنین، سلامت مادر و تغذیه ارائه می‌دهد و تمامی آزمایشات و معاینات بارداری را یادآوری می‌کند و هر روز یک پیام مشاوره‌ای متناسب با سن بارداری خود دریافت خواهید کرد.

عفونت پاراویروس در بارداری چیست؟

عفونت پاراویروس در بارداری، در گذشته پنجمین بیماری شایع در زمینه بروز راش پوستی بوده است و به همین دلیل بیماری پنجم نیز نامیده می‌شود. نکته مهم درباره پاراویروس، این است که اگر در گذشته به این بیماری مبتلا شده باشید، دیگر دچار آن نخواهید شد زیرا بدن با یک بار ابتلا، نسبت به آن مقاوم می‌گردد. بنابراین مادرانی که در گذشته؛ دچار بیماری پنجم شده‌اند، نسبت به آن مصونیت کافی دارند.

با اپلیکیشن گهواره، هفته به هفته بارداریت رو دنبال کن.

نصب اپلیکیشن گهواره

علت بیماری پنجم یا همان عفونت پاراویروس در بارداری

علت بروز بیماری پنجم، نوعی ویروس با نام پاراویروس B19 است و به راحتی از فردی به فرد دیگر منتقل می‌شود. این بیماری عمدتاً از طریق تماس مستقیم با فرد آلوده، مانند دست دادن یا تماس با ترشحات دستگاه تنفسی، سرایت می‌کند. همچنین، امکان انتقال از طریق خون نیز وجود دارد؛ به همین دلیل، در صورت آلوده بودن مادر در دوران بارداری، ویروس می‌تواند به جنین منتقل شود. این بیماری در فصل‌های زمستان و بهار بیشتر در میان کودکان شیوع پیدا می‌کند اما در بزرگسالان ممکن است در هر زمان از سال ظاهر شود.

* مقاله لوپوس در بارداری را مطالعه کنید.

عوامل مستعد کننده ابتلا به پاراویروس در بارداری

بیماری پنجم در کودکان ۵ تا ۱۵ ساله بسیار شایع است. والدین کودکان و افرادی که شغل مرتبط با کودکان دارند، در معرض خطر ابتلا به پاراویروس هستند. اگر فرزند شما به بیماری پنجم مبتلا باشد، ممکن است باقی افراد خانواده نیز به عفونت مبتلا شوند. اگر شما یک مرتبه به بیماری پاراویروس مبتلا شده باشید، دیگر درگیر آن نخواهید شد.

علائم و نشانه‌های بیماری پنجم در بارداری

حوالی ۴ تا ۱۴ روز پس از بروز عفونت، علائم بیماری بروز می‌کند. به‌طور معمول، این علائم خفیف هستند. نشانه‌های بیماری پنجم عبارتند از:

• دانه‌های پوستی بر روی صورت به راش گونه‌ی سیلی خورده شناخته می‌شود. این دانه‌های پوستی در کودکان کمتر از ۱۰ سال شایع است. به طور معمول راش پوستی در بازوها، پاها و قفسه سینه مشاهده می‌شود. بین یک تا سه هفته نیز ادامه می‌یابد. پیش از بروز دانه‌های پوستی، شدت واگیر بیماری پنجم بسیار بیشتر است.
• تب،
• آبریزش بینی، سوزش گلو و تورم غدد؛
• سردرد؛
• اسهال؛
• درد یا تورم مفاصل، به ویژه در نوجوانان و بزرگسالان. بیماری پنجم اغلب بر روی دست‌ها، زانوها و آرنج‌ها تأثیر می‌گذارد.
• قرمزی چشم‌ها.

حدود ۲۰٪ افرادی که به عفونت پاراویروس در بارداری مبتلا می‌شوند، علائمی ندارند. اگر با فرد مبتلا در تماس بودید یا علائم بیماری را در خود مشاهده می‌کنید، در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید. اگر دچار راش پوستی شدید، ممکن است بدون آزمایش، بیماری مشخص شود اما اگر راش پوستی نداشته باشید، با انجام آزمایش خون، وجود بیماری مشخص می‌شود.

عوارض بیماری پاراویروس در بارداری

عوارض عفوتت پاراویروس در بارداری برای مادر

به‌طور معمول، بیماری پنجم که یکی از بیماری‌ها در بارداری است، برای مادران باردار و جنینشان مشکلی ایجاد نمی‌کند. اما در افرادی که به نقص درگلبول‌های قرمز مبتلا هستند، مشکل ایجاد خواهد کرد. در ادامه به بررسی این موارد می‌پردازیم:

• کم‌خونی سلول‌های داسی شکل: در این بیماری، گلبول‌های قرمز خون به شکل داس در می‌آیند. در انسان‌های سالم، گلبول‌های قرمز کروی شکل و منعطف هستند. در نتیجه به راحتی در خون حرکت می‌کنند. در افراد مبتلا به کم‌خونی داسی شکل، تیز بودن بخش‌هایی از گلبول‌های قرمز می‌تواند جریان خون در عروق را مسدود یا کند نماید. این اتفاق سبب ایجاد درد، عفونت و آسیب به اندام‌ها خواهد شد. افراد مبتلا به این نقص، با ابتلا به عفونت پاراویروس در بارداری، نسبت به افراد عادی بیشتر دچار مشکل خواهند شد.
• ضعف سیستم ایمنی به دلیل سرطان یا ایدز (مانند لوسمی): ویروس HIV سبب بروز نقص در سیستم ایمنی می‌گردد. در نتیجه سبب بروز اختلالات جدی در اندام‌های بدن می‌شود. به همین سبب اگر فرد مبتلا به ایدز، درگیر بیماری پنجم گردد، دچار مشکلات جدی خواهد شد.

عوارض بیماری پنجم در بارداری برای جنین

با این تفاصیل، اگر شما طی بارداری به بیماری پنجم مبتلا شوید، روند ساخت گلبول قرمز برای جنین با مشکل مواجه می‌شود. در نتیجه، سبب کم‌خونی شدید در نوزاد خواهد شد و عوارض زیر را به همراه دارد: 

• هیدروپس فتالیس، حالتی که در آن آب میان‌بافتی سلول‌ها خارج می‌گردد و در بدن نوزاد تجمع می‌یابد. هیدروپس سبب نارسایی قلب و حتی مرگ خواهد شد.
• سقط؛
• مرده‌زایی.

این عوارض جدی معمولاً فقط در حدود ۵ درصد مادرانی که به عفونت پاراویروس در بارداری مبتلا می‌شوند، بروز می‌نماید. زمانی که شما در نیمه اول بارداری، به بیماری پنجم مبتلا شوید، ریسک بروز عوارض بیشتر خواهد شد.

درمان پاراویروس در بارداری

بیماری پنجم، یک بیماری خفیف است و خودبه‌خود بهبود می‌یابد. اگر به پاراویروس در بارداری مبتلا شوید، بررسی دقیق سلامت جنین و بارداری حائز اهمیت است. اگر جنین به عفونت مبتلا شود، احتمال این‌که خودبه‌خود درمان شود، بسیار است اما در هر صورت، معاینه مرتب و دقیق جنین داخل رحم، اهمیت بسیاری دارد. بررسی جنین از طریق سونوگرافی انجام می‌شود و اگر در نتایج سونوگرافی، گزارشی مبنی بر بروز نقص در جنین باشد، آمنیوسنتز توصیه می‌شود. 

اگر هیدروپس فتالیس در سونوگرافی مشخص شود، تستی با عنوان کوردوسنتز تجویز می‌شود تا شدت کم‌خونی جنین سنجیده شود. در این تست، یک سوزن نازک از روی شکم وارد بند ناف می‌شود. سپس نمونه کوچکی از خون بند ناف را خارج می‌نماید. اگر شدت کم‌خونی جنین زیاد باشد، ممکن است تزریق خون برای او از طریق بند ناف تجویز گردد. البته در اکثر موارد، کم‌خونی جنین شدید نیست. اگر وجود هیدروپس فتالیس در سه‌ ماهه سوم تشخیص داده شود، لازم است تا هر چه سریعتر زایمان القا شود.

پیشگیری از ابتلا به پاراویروس در بارداری

تاکنون برای بیماری پاراویروس، واکسنی ساخته نشده است. در نتیجه تنها راه پیشگیری، رعایت بهداشت است. جهت محافظت از خود در برابر بیماری پاراویروس در بارداری، بهتر است نکات زیر را رعایت کنید:

• دستان خود را به‌طور مرتب با آب و صابون بشویید. به ویژه در مواقعی که با کودکان سر و کار دارید.
• دستمال کاغذی و هرگونه وسایل مصرف شده توسط کودکان را به درستی ضدعفونی کرده یا معدوم نمایید.
• لطفاً غذا و نوشیدنی خود را با افراد دیگر شریک نشوید. همچنین از ظروف آلوده استفاده نکنید.
• از ارتباط نزدیک با افراد دیگر بپرهیزید. همواره فاصله خود را با دیگران رعایت کنید.

کلام آخر

در هر صورت، امروزه بیماری پنجم یک بیماری شایع نیست اما بهتر است برای جلوگیری از عوارض احتمالی بیماری پاراویروس در بارداری، بهداشت فردی را به خوبی رعایت نمایید.