مسمومیت کودکان با مواد شیمیایی خانگی

مادران ایرانی که عاشق تمیزی و زیبایی باشند، مواد شیمیایی هم به‌فراوانی در منازل یافت می‌شوند. مخصوصا اگر آمار و اخبار کرونا از درودیوار بالا برود. این‌روزها به‌علت اپیدمی کرونا در جامعه، استفاده از وایتکس برای ضدعفونی ویروس کرونا و همچنین الکل افزایش پیدا کرده است. عدم اطلاع از تفاوت الکل صنعتی و طبی، خوردن الکل برای جلوگیری از کرونا یا مصرف بیش‌ازحد وایتکس و مواد ضدعفونی‌کننده برای پیشگیری از ابتلا به علائم کرونا مشکل‌ساز شده است. در کنار این‌ها کودکان نیز در معرض این مواد شیمیایی هستند که احتمال مسمومیت را بالا می‌برد.

با نصب اپلیکیشن گهواره شما می‌توانید به ابزارهای کاربردی فرزند پروری مانند مشاوره با پزشک دسترسی پیدا کرده و با دیگر مادران تبادل نظر داشته باشید. همچنین ابزارهای دیگر، مقالات و ویدئوهای آموزشی زیادی وجود دارد که می‌توانید از آنها بهره‌مند شوید.

انواع مواد شیمیایی خانگی در مسمومیت کودکان

مسمومیت با ترکیبات شیمیایی می‌تواند بیش‌از‌همه تهدید‌کننده کودکان باشد. بلع، استنشاق و تماس پوستی با مواد شیمیایی می‌تواند به بدن آسیب جدی برساند. ترکیبات شیمیایی خانگی مسمومیت‌زا را می‌توان به سه گروه عمده ترکیبات خورنده، شوینده و آرایشی تقسیم کرد که در این مقاله به هر‌سه مورد می‌پردازیم.

نصب اپلیکیشن گهواره

مسمومیت کودکان با ترکیبات خورنده 

وایتکس، جرم‌گیر کتری، پاک‌کنندۀ سرویس بهداشتی، کف‌شوی‌ها و پاک‌کنندۀ شیشه از ترکیبات خورنده‌ای هستند که مصارف خانگی دارند. اما آیا مسمومیت با ترکیبات خورنده باعث مرگ می‌شود؟ 

مسمومیت کودکان با وایتکس

اگر وایتکس بخوریم چه می‌شود؟ برای پاسخ دادن به آن بهتر است ابتدا وایتکس را بشناسیم. نام دیگر وایتکس، آب‌ژاول یا هیپوکلریت سدیم است. وایتکس موجود در خانه‌های ما معمولا چهار تا شش درصد سدیم هیپوکلریت دارد. این غلظت فقط حالت محرک دارد و نه مسموم‌کننده. اگر سدیم هیپوکلریت غلظتی بالای 10 درصد داشته باشد، خورنده محسوب می‌شود. .بنابراین وایتکس‌های خانگی تنها در مواردی می‌توانند خورنده باشند که کودک حجم‌ زیادی را خورده باشد. یعنی واقعا انقدر جذابیت رنگ قوطی‌های وایتکس بر مزه و بوی آن می‌چربد؟

علائم مسمومیت کودکان با وایتکس

علائم رایج تهوع، استفراغ، درد شکمی، اسهال و سرفه هستند. تماس خوراکی یا استنشاقی با حجم کم وایتکس خطرناک نبوده و نیاز به مراجعه به مراکز درمانی ندارند. اما اگر علائمی مثل اختلال در بلع، سوختگی پوستی، ترشح بیش‌ازحد بزاق، اختلال در تنفس و سوختگی در دهان کودک دیده شود، نیاز به مراجعه اورژانسی دارد. اما آیا خوردن وایتکس باعث مرگ می‌شود؟ موارد مسمومیت با وایتکس معمولا با اقدامات به‌موقع درمان می‌شود و عوارض جدی بر‌جای نمی‌گذارد.

درمان مسمومیت کودکان با وایتکس

درمان خانگی مسمومیت کودک با وایتکس رقیق‌ کردن محتویات معده است. رقیق‌سازی برای کودکان با خوراندن شیر یا آب به‌میزان حدودا 120 سی‌سی (نصف لیوان) صورت می‌گیرد. اگر کودک به‌دنبال استفراغ، مایعات را خارج کرد، می‌توان دوباره تکرار کرد و جای نگرانی وجود ندارد

در صورت تماس وایتکس با چشم کودک، باید 15 دقیقه، چشم را با آب ولرم یا نرمال‌سالین شست-وشو دهید. حتما باید معاینات چشمی توسط پزشک صورت بگیرد.

در صورت استنشاق وایتکس، مشکل در تنفس متداول است و می‌توان با تنفس هوای تازه و استفاده از اسپری سالبوتامول علائم را ازبین‌برد. اگر مشکل تنفس بیش از شش ساعت ادامه پیدا کرد، مراجعه به مراکز درمانی الزامی است. همچنین اگر تعداد تنفس کودک زیاد شده بود و تنفس او صدادار بود، با اورژانس تماس بگیرید. به‌طورکلی در صورتی که کودک مسموم درمعرض گازهای حاصل از مخلوط کردن چند ماده قرار گیرد، مراجعه به مرکز درمانی الزامی است.  

مسمومیت کودکان با تزکیبات لوله‌باز‌کن، چاه بازکن و جوهر نمک

• مسمومیت کودک با لوله‌بازکن (چنته)، چاه بازکن و جوهر نمک بسیار خطرناک محسوب می‌شود. ترکیب آن‌ها با هم نیز موجب تولید گازهای خطرناکی می‌شود.
• کودک باید به سرعت به مرکز درمانی فرستاده شود.
• در این نوع مسمومیت، به‌هیچ‌وجه کودک نباید چیزی بخورد یا بنوشد. 
• مسمومیت کودک با گازپاک‌کن
• درمان خانگی مسمومیت کودک با گازپاک‌کن شامل موارد زیر است:
• در اولین قدم باید رقیق‌سازی محتویات معده با مایعاتی مثل آب انجام شود. 
• درصورت مصرف هر مقدار از مایع، مراجعه به مرکز درمانی الزامی است.

مسمومیت کودک با کف‌شوی‌

• کف‌شوی یک ترکیب قلیایی بسیار قوی محسوب می شود و مسمومیت کودک باید سریعا بررسی شود.
• ابتدا برای کاهش تاثیر کف‌شوی، باید با رقیق‌سازی به کمک آب انجام دهید. 
• سپس با اورژانس تماس بگیرید. 
•  درمان خانگی مسمومیت شوینده‌های کاشی و سرامیک فقط با رقیق‌سازی است. 
• این مواد عملا علامت خاصی ایجاد نمی‌کنند پس درصورت شک به مصرف آن‌ها توسط کودک با اورژانس تماس بگیرید.

پاک کننده کاسه توالت

درمان این مسمومیت فقط با رقیق‌سازی صورت میگیرد و عموما مشکل خاصی ایجاد‌ نمی‌کند.  

مسمومیت کودک با شیشه پاک کن

• هر موردی از مواجهه با شیشه پاک‌کن باید به‌سرعت به مراکز درمانی مسمومیت ارجاع داده شود.
• مسمومیت کودک با جرم‌گیر کتری
• در این مسمومیت مراجعه فوری به مرکز درمانی الزامی است.
• به‌علت افزایش جذب، مصرف آب ومایعات نباید صورت بگیرد.   

مسمومیت کودکان با شوینده‌ها

این ترکیبات به سه نوع غیریونی، آنیونی و کاتیونی تقسیم می‌شوند. 

• مواجهه با ترکیبات آنیونی مثل انواع شامپوها، صابون‌های جامد و مایع، مایع ظرف‌شویی، قرص‌های ماشین لباس‌شویی، شوینده‌های آنزیم‌دار، شامپو فرش، مواجهه جدی محسوب نمی‌شود. در صورت خوردن شامپو توسط کودک، تا علائم بالینی جدی ایجاد نشده، نیازی به مراجعه به مرکز درمانی نیست. تنها ممکن است علائم خفیف گوارشی مانند اسهال و استفراغ رخ دهد که جای نگرانی نیست. ترکیبات آنیونی مانند شوینده‌های ماشین ظرف‌شویی به‌علت قلیایی بودن می‌توانند محرک یا خورنده باشند. درصورت وجود علائم بالینی مراجعه به مرکز درمانی و پیگیری الزامی است. 
• ترکیبات کاتیونی شامل انواع ضدعفونی‌کننده‌ها، نرم‌کننده مو و نرم‌کننده لباس می‌شوند. نرم‌کننده-های مو علی‌رغم این‌که کاتیونی هستند، درصد پایینی دارند و خورنده محسوب نمی‌شوند. پس مواجهه کودک با نرم‌کننده مو خطرناک نیست. درصد ترکیبات کاتیونی در دترجنت‌ها و نرم‌کننده‌های لباس معمولا کم‌تر از10 درصد است اما چون ترکیباتی خورنده هستند، توانایی ایجاد علائم را دارند. مسمومیت کودک با نرم‌کننده لباس می‌توانند باعث استفراغ خونی، تهوع، افزایش بزاق و ایجاد زخم در دهان، حلق و مری بشوند. حتی گاهی می‌توانند جذب شده و اختلالات همودینامیک ایجاد‌کنند و باعث افت فشار خون در کودک مسموم شوند. 
• در‌ درمان خانگی مسمومیت کودک با شوینده‌ها در‌صورتی‌که درد قفسه سینه و شکم، افزایش ترشح بزاق و تهوع وجود‌ داشت نیاز به دریافت مایعات است.
•  اگر سوختگی دهان، استفراغ خونی یا هر علامت شدیدی وجود داشت، مراجعه به مراکز مسمومیت الزامی است.

مسمومیت کودک با دهان‌شویه 

شامل خمیردندان، پودرهای سفید‌کننده، ژل و مایع دهان‌شویه می‌شود. در‌صورت بلع بیش‌از‌حد سوربیتول موجود در این ترکیب‌ها، ممکن است موجب اسهال کودک شود و جای نگرانی بیشتر ندارد. در پودر و خمیردندان‌های سفید‌کننده کاربامید پراکسید وجود‌ دارد که در صورت بلع می‌تواند مشکل‌ساز شود و نیاز به مراجعه اورژانسی دارد. در صورت بلع ژل و مایع دهان‌شوی جای نگرانی وجود‌ندارد.

بلعیدن ترکیبات آرایشی توسط کودک

این دسته شامل رنگ ‌مو، روشن‌کننده‌های مو، صاف‌کننده‌های مو و اسپری مو است. 

مسمومیت کودک با لوازم آرایشی صورت

آیا مسمومیت با مواد آرایشی باعث مرگ می‌شود؟ باتوجه به تنوع مواد استفاده‌شده در لوازم آرایشی مسمومیت با آن‌ها عوارض نسبتا متفاوتی برجای‌می‌گذارد. خوردن محصولات آرایشی صورت توسط کودک مانند رژ، ریمل، رژگونه و سایر محصولات غیرسمی محسوب‌می‌شود. این ترکیبات عموما از واکس و آب و روغن‌های گیاهی تشکیل‌شده‌اند. در برخی رژلب‌ها سرب وجود دارد که با یک نوبت مصرف مسمومیتی نمی‌دهد.

مسمومیت کودک با مام و دئودورانت

خوردن دئودرانت‌ها یا ضدعرق‌ها برای کودکان غیر‌سمی محسوب ‌می‌شوند و جای نگرانی ندارد. 

مسمومیت کودک با پودرو کرم موبر

• آسیب ایجاد‌شده به غلظت و حجم بلعیده‌شده بستگی‌دارد. بلع موبر می‌تواند باعث سوختگی دهان ومری، استفراغ، مشکل در بلع و درد در دهان، گلو، شکم و قفسه سینه ‌شود.
• در مسمومیت کودکان با موبر رقیق‌سازی با آب صورت می‌گیرد.
• سپس کودک به اورژانس برده می‌شود.

مسمومیت کودک با رنگ ‌مو یا روشن‌کننده‌های مو

• رنگ مو حاوی درصد پایینی از ترکیبات مضر برای بدن است و تا زمانی‌که با اکسیدان‌ها (روشن‌کننده‌های مو) مخلوط نشده برای کودکان غیرسمی محسوب‌ می‌شود. روشن‌کننده‌های مو چه به‌تنهایی چه به‌صورت ترکیب با رنگ‌موها می‌توانند مشکل‌ساز باشند. 
• درمان خانگی مسمومیت کودکان با روشن‌کننده‌های مو یا مواد دکلره با رقیق‌سازی با مایعات آغاز‌ می-شود.
• درصورت وجود علائم بالینی کودک مسموم به مراکز درمانی ارجاع داده می‌شود.

مسمومیت کودک با صاف‌کننده‌های مو

• این ترکیبات بسیار خطرناک هستند. 
• بلع یا تماس چشمی مورد اورژانس به‌حساب می‌آیند و کودکان نیاز به مراجعه به مراکز مسمومیت دارند. زیرا به علت سرعت بالای آسیب بافتی امکان ایجاد انسداد و تنگی در مسیر گوارش وجود دارد. 
• ترجیحا رقیق‌سازی با آب و سایر مایعات نباید صورت بگیرد.

مسمومیت کودک با اسپری‌های مو

 در‌صورت خورده‌شدن ایمن و غیر‌سمی محسوب می‌شوند. اما جای سوال است که کوکان چگونه اسپری مو را می‌خورند؟ درصورت تماس چشمی کودکان با اسپری مو، شست‌و‌شوی طولانی با آب توصیه می‌شود. درصورتی که بعد از شست و شو علائم بالینی وجود داشت، مراجعه به مرکز درمانی الزامی است.

مسمومیت کودکان با عطر و ادکلن 

شدت مسمومیت کودکان با عطر و ادکلن به مقدار خورده‌شده و غلظت ترکیبات وابسته است. معمولا از اتانول به‌عنوان حلال استفاده می‌شود. درمان مانند مواجهه با اتانول است و عموما چون حجم کمی دارند جای نگرانی وجود ندارد. اما گاهی عطرها دارای متانول هستند که سمیت ایجاد می‌کند. تنها در صورت دسترسی به محصول می‌توان درباره درمان تصمیم‌گیری کرد. پس حتما کودک را همراه با ادکلن موردنظر به اورژانس ببرید.

مسمومیت کودک با لاک ناخن و لاک ‌پاک‌کن‌ها

• این مواد نسبت به گذشته ترکیب‌های بی‌خطری دارند. اما بهتر است به اورژانس مراجعه کنید. لاک‌ پاک-کن‌ها حاوی حلال استون یا اتانول هستند. با‌توجه‌به حجم نسبتا کم این ترکیبات لاک ‌پاک‌کن‌ها موادی با سمیت پایین برای کودکان محسوب می‌شوند.
• در این موارد نیازی به رقیق‌سازی وجود‌ ندارد.
• استفراغ به‌هیچ‌وجه نباید تحریک شود. زیرا احتمال آسپیره‌ شدن یعنی ورود مواد شیمیایی به ریه در این موارد بیشتر است.

سایر ترکیباتی که ممکن است کودک از زیر سنگ پیدا کند!

جیوه 

1. جیوه المنتال موجود در دماسنج جذب گوارشی ندارد و باعث مسمومیت نمی‌شود. پس در صورت شکستگی دماسنج در دهان کودک، جیوه سمی نیست و اقدام خاصی برای دفع لازم نیست. 
2. لامپ‌های کم‌مصرف جیوه‌ای سمی هستند. در صورت شکستن لامپ‌های جیوه‌ای باید برای یک ساعت محل را ترک کرد. سپس برای جمع‌آوری تکه‌های شکسته از دستکش و کیسه سربسته استفاده کنیم. 
3. در‌صورت تماس پوستی، محل باید با آب و صابون شسته‌شود.
4. درصورت بروز علائم حاد مسمومیت مثل تنگی نفس و درد قفسه سینه، مراجعه به مراکز درمانی الزامی است.
5. در‌صورت تماس کوتاه‌مدت با بخارات جیوه، نیاز به اقدام خاصی نیست.

باتری دیسکی

1. مسمومیت با باتری‌های دیسکی که از عوامل سوزاننده هستند، بیشتر در کودکان زیر شش سال رخ می‌دهد. اگر در مسیر دستگاه گوارش گیر بیافتند، خطر خورندگی بافت وجود دارد. پس تصویربرداری از قفسه سینه و شکم کودک لازم است. اگرچه اغلب باتری‌ها بدون مشکل دفع می‌شوند.
2. مکانیسم‌های ایجاد مسمومیت کودکان با باطری بلعیده شده شامل تخلیه الکتریکی، ازبین‌بردن بافت مجرای گوارشی و نشت محتویات باطری به بیرون است. ممکن است باطری در معده حل شده و محتویات باطری مانند لیتیوم و جیوه آزاد شود و ایجاد مسمومیت کند..

عوامل موثر در شدت مسمومیت کودک با باطری دیسکی

• موارد زیر تعیین کننده شدت خطر ناشی از باطری بلعیده شده اند. آن‌ها را بررسی کنید و به کادر درمان اطلاع دهید.
• محل باطری در تصویربرداری: اگر راه هوایی را گرفته باشد یا در مری گیر افتاده باشد.
• وضعیت شارژ باطری: باطری‌های نو و کارنکرده در‌مقایسه‌با باطری کارکرده خطر بیشتری به‌همراه‌دارند.  
• زمان خوردن باطری: زمانی که ازخوردن باطری گذشته، می‌تواند بیانگر شدت آسیب وارده باشد. بیشترین خطر مسمومیت کودکان با باطری، در‌فاصله بیش‌از دو تا چهار ساعت بعد‌ از خوردن است.  
• تعداد باطری‌های خورده‌شده: تعداد با شدت مسمومیت کودک رابطه مستقیم دارد.

علائم مسمویت کودک با باطری دیسکی

•  علائم بعد از بلع باطری توسط کودک می‌تواند شامل درد قفسه سینه، اسهال خونی، درد شکمی، تهوع و استفراغ، سرفه، بی‌اشتهایی و اسهال باشد. 
• درمان مسمومیت کودک با باطری دیسکی
• در کودکان زیر 12 سال، حتما باید جهت انجام رادیوگرافی، به مراکز درمانی مراجعه کرد تا محل باطری تعیین شود.
• در موارد زیر مراجعه به مرکز درمانی و انجام رادیوگرافی برای تعیین محل باطری و خارج‌کردن باطری با روش اندوسکوپی ضرورت دارد:
• قطر باتری‌های خورده‌شده بیشتر‌از 12 میلی‌متر باشد.
• تعداد باطری‌های خورده‌شده مشخص نباشد.
• علائمی مثل مدفوع خونی، درد و سفتی شکم و استفراغ خونی مشاهده‌شود.

چسب قطره‌ای

•  این چسب به‌عنوان چسب ناخن و برای چسباندن یا تعمیر مواد مختلف مثل چوب، سرامیک، پلاستیک و فلز به‌کار‌می‌رود. چسب قطره‌ای به فرم مایع یا ژل تهیه می‌شود.
• درصورت تماس چسب قطره‌ای با چشم، پوست و دهان کودک می‌تواند موجب تحریک شود، اگرچه جذب پوستی ندارد.
• در‌مواجهه چشمی باعث سوزش چشم و چسبیدن مژه‌ها به‌هم می‌شود. ذرات کوچک چسب سفت شده هم می‌تواند منجر‌به تحریکات مکانیکی شود. 
• در‌صورت خوردن چسب، به سطوح داخلی دهان و گلو چسبیده و به رنگ سفید خاکستری دیده می-شود. در‌صورت بلع، مسمومیت ایجاد نمی‌کند.

درمان خانگی مسمومیت کودکان با چسب قطره‌ای

مواجهه چشمی: شست‌و‌شوی چشم با آب ولرم به‌مدت پنج دقیقه. در‌صورت تداوم تحریکات چشمی علی‌رغم شستشو یا چسبیدن مژه ها به یکدیگر، بدون دستکاری به چشم‌پزشک مراجعه کنید.  

مواجهه پوستی: شست‌و‌شو با آب و صابون و در‌صورت باقی‌ماندن بر سطح پوست، انجام یکی از موارد زیر: 

• پاک‌کردن با استون سپس شست‌و‌شو با آب و صابون
• خیساندن پوست در آب گرم صابونی به‌مدت 15 دقیقه
• کندن چسب به‌آرامی توسط لبه قاشق مربا‌خوری

مواجهه خوراکی: شستن دهان و نوشیدن یک لیوان آب یا شیر. در‌صورت درگیری لب‌ها شست‌و‌شو با آب گرم و پاک‌کردن با دستمال مرطوب

خوردن الکل و ضدعفونی‌کننده‌های دست

• این روزها الکل و کرونا ارتباط تنگاتنگی دارند. از اشتباهات رایجی که برخی افراد مرتکب می‌شوند می‌توان به خوردن الکل برای کرونا و استفاده از الکل صنعتی قرمز اشاره کرد. به‌علت فراوانی محصولات حاوی این ماده در منازل، احتمال مصرف آن توسط کودکان بالاست. 
• آیا مسمومیت کودک با الکل باعث مرگ می‌شود؟ اتانول یا متانول بودن و درصد خلوص آن بر علائم مسمومیت تاثیر دارد. مثلا مصرف یک قلپ الکل متانول خالص باعث مرگ می‌شود. مسمومیت با الکل در کودکان ممکن است باعث تشنج، کاهش هوشیاری، کما، از دست دادن بینایی، لکنت، گیجی، مشکل در راه رفتن و عوارض جدی دیگر شود. برخی از این عوارض موقتی و برخی طولانی‌مدت هستند. به‌همین دلیل درمان خانگی مسمومیت با الکل وجود ندارد و باید سریعا به مراکز درمانی مراجعه کنید.
• مصرف ضدعفونی‌کننده‌های دست هم باعث سوزش چشم، استفراغ، درد معده و سرفه یا خطرات جدی‌تر مثل قطع تنفس، تشنج و کما در کودک می‌شود.
• در موارد مصرف خوراکی الکل و مواد ضدعفونی‌کننده سریعا با اورژانس تماس بگیرید. 
• کودک را به استفراغ کردن تشویق نکنید و چیزی به کودک نخورانید. 

تینر، بنزین و ترکیبات نفتی

• این ترکیبات ظاهری شبیه آب دارند و توسط کودکان به اشتباه خورده می‌شوند. این موضوع باعث مسمومیت و علائمی مثل علائم گوارشی، اختلالات عصبی، بی‌حالی و خواب‌آلودگی، تشنج، آسیب به ارگان‌های حیاتی و کما می‌شود. 
• درمان خانگی برای مسمومیت با تینر و ترکیبات نفتی کارساز نیست و بهتر است به مراکز درمانی مراجعه کنید. 
• سعی کنید تا آن زمان از استفراغ کودک جلوگیری کنید. پس هیچ مایعاتی به او نخورانید. زیرا برگرداندن مواد می‌تواند به تارهای صوتی و سیستم تنفسی آسیب برساند.

بلعیدن ترکیبات غیرسمی 

خوردن ماده محترقه موجود‌ در کبریت سمیت ایجاد نمی‌کند. بلع کرم‌ها و پماد‌ها به‌طور‌کل مشکلی ندارد اما درمورد ترکیباتی که اجزاء دارویی دارند، دوز جزء دارویی باید محاسبه شود و براساس آن مدیریت کودک مسموم صورت بگیرد. بلع خمیر و ژل و فوم شیو توسط کودک مشکلی ندارد. جزء الکل ترکیبات افترشیو ممکن‌است اندکی مشکل‌ساز باشد که به حجم و درصد بلعیده‌شده بستگی‌دارد. بلع انواع جوهرها مشکل‌ساز نیست. بلع بو‌گیر‌های حمام و دستشویی هم جای نگرانی ندارد.

چند نکته مهم در مواجهه با مسمومیت خانگی کودکان

• کودکان کنجکاوی بالایی دارند. وقتی راه رفتن را یاد می‌گیرند این کنجکاوی ممکن است دردسرساز شود. آن‌ها به سمت مواد مختلف مثل شوینده‌ها و مواد شیمیایی می‌روند و آن‌ها را می‌خورند. برای جلوگیری از این مورد مواد شوینده، داروها و مواد شیمیایی را از دسترس آن‌ها دور کنید و مدام مراقب کودکان باشید. درب کابینت‌هایی که مواد شوینده را در آن‌ها می‌گذارید، قفل کودک بگذارید. هم‌چنین موادی مثل نفت و بنزین که ظاهری شبیه آب دارند را در منزل و در دسترس کودکان نگهداری نکنید.
•  ابزاری که باتری دارند و انواع باتری را دور از دسترس کودک قرار دهید.
• گاهی اتاق کودک خود را بررسی کنید تا مطمئن شوید دارو یا ماده خطرناکی را در جایی مخفی نکرده‌باشند.
• درصورتی که کودک شما دارویی استفاده می‌کند، دوز دارویی آن‌ها را دقیق اندازه‌گیری کنید.
• هنگام کار با مواد شوینده و شیمیایی از کودکان غافل نشوید و آن‌ها را زیرنظر داشته‌باشید.
• آموزش به کودکان در زمینه خطرناک بودن مواد شیمیایی را شروع کنید و آن‌ها را آگاه کنید.
• بسیاری از گیاهان مثل خرزهزه و دیفن‌باخیا سمی هستند. آن‌ها را دور از دسترس کودکان قرار‌دهید.
• هنگام بروز حادثه حفظ خونسردی و مدیریت اوضاع بسیار مهم است. ابتدا مواد شیمیایی را از کودک دور کنید. حالت تهوع، استفراغ، خواب آلودگی، سرگیجه و از دست دادن هوشیاری از علائم مسمومیت دارویی هستند. در صورت مشاهده علائم سریعا با شماره تماس 1490 یا اورژانس 115 تماس بگیرید.
• شواهد مبنی بر نوع ماده مصرف شده مثل جعبه دارو یا ماده شیمیایی، مقدار مصرف شده و زمان مصرف ماده مورد نظر را بررسی کنید و این اطلاعات را دراختیار پزشک و پرسنل اورژانس قرار دهید.
• درصورتی که کودک ماده‌ خطرناکی خورده بود، او را وادار به استفراغ نکنید. همچنین او را به پهلو بخوابانید تا در صورت استفراغ راه تنفسی بسته نشود.
• درصورت تماس پوستی با مواد شیمیایی لباس‌های کودک را از تنش خارج کنید و پوست را با آب ولرم شست‌و‌شو دهید.
• هنگام استفاده از مواد شیمیایی و فرآورده‌های شوینده و پاک‌کننده پنجره‌ها را باز‌کنید تا هوا به‌خوبی در محیط جریان‌داشته‌باشد.
• از مخلوط کردن مواد شیمیایی مانند جوهرنمک با فرآورده‌های سفید‌کننده مثل وایتکس جداً خودداری‌کنید. زیرا بخارات و گازهای ناشی از این ترکیب بسیار سمی و خفه‌کننده است.
• پس از مصرف مواد شوینده، سفید‌کننده، جرم‌بر و لوله‌بازکن در محیط‌های دربسته و کوچک مانند دستشویی و حمام به‌هیچ‌عنوان کودک را در این مکان‌ها قرارندهید چراکه گازهای تولید‌شده در این محیط بدون‌ تهویه مناسب سمی است.
• در‌صورت تماس سموم دفع آفات با پوست، ناحیه آلوده را با مقادیر فراوان آب و صابون شست‌و‌شو دهید.
• هر گونه مصرف خوراکی با سموم دفع آفات را جدی بگیرید و کودک را برای درمان در اولین فرصت به نزدیکترین مرکز درمانی منتقل‌کنید.
• این نکته را به‌خاطر داشته‌باشید که علایم و نشانه های مسمومیت با برخی از سموم مرگ موش می-توانند تا 24 تا 48 ساعت بعد از مصرف ظاهر شوند.
• علایم و نشانه‌های مسمومیت با گروه مهمی از حشره‌کش‌ها (موسوم به ترکیبات ارگانوفسفره) با تهوع، استفراغ، دردهای شکمی، اسهال، اشک‌ریزش، آب‌ریزش از بینی، تعریق، تنگی نفس، افت فشارخون، تنگی مردمک چشم، اختلالات قلبی و عصبی همراه است. در کودکان کم سن‌وسال نیز بی‌قراری و گریه یکی از علائم مسمومیت با مواد شیمیایی است که نیاز به مراجعه به اورژانس دارد.