وضعیت‌های قرارگیری کودک هنگام تولد

در تمامی طول بارداری، جنین در هر لحظه ممکن است در حالت و وضعیت متفاوتی در درون رحم قرار گیرد. با نزدیک شدن به زمان زایمان با توجه به شرایط جسمانی مادر و جنین موقعیت جنین به شکلی در آمده تا سر او به سمت دهانه رحم باشد. زیرا جهت زایمان طبیعی لازم است که سر جنین بر روی دهانه رحم قرار گیرد. اما باید در نظر داشته باشید که همیشه این‌گونه نیست و وضعیت‌های قرارگیری کودک هنگام تولد متفاوت است. 

در بسیاری از جوامع خرافاتی در این  میوه وجود دارد که وضعیت‌های قرارگیری کودک هنگام تولد به جنسیت او وابسته است. اما بهتر است بدانید جنسیت جنین کوچکترین ارتباطی با وضعیت قرارگیری او در رحم مادر ندارد. در واقع طرز قرارگرفتن جنین دختر رحم با جنین پسر هیچ تفاوتی ندارد. عوامل مؤثر در وضعیت‌های قرارگیری جنین در هنگام تولد، اندازه جثه جنین و آناتومی بدن مادر می‌باشد. در ادامه به بررسی هر یک از این وضعیت‌های قرارگیری کودک در هنگام تولد می‌پردازیم.

وضعیت قرارگیری جنین با سر

زمانی که سر جنین به طور کامل بر روی دهانه رحم قرار می‌گیرد شاهد یکی از وضعیت‌های قرارگیری کودک هنگام تولد به عنوان پرزانتاسیون یا نمایش سر هستیم. در واقع در این شرایط پرزانتاسیون سفالیک می‌باشد. این وضعیت قرارگیری کودک هنگام تولد، دو حالت دارد. حالت اول زمانی است که صورت جنین به سمت ستون فقرات مادر است. این وضعیت بهترین وضعیت برای تولد جنین است. که اصطلاحا به آن سفالیک خلفی گفته می‌شود. سفالیک بودن جنین بهترین حالت برای زایمان طبیعی است.

حالت دوم وضعیت سفالیک جنین، شرایطی است که صورت جنین به سمت بالا و روبروی شکم مادر قرار گرفته است. در این شرایط ممکن است کمی در چرخش خارجی سر احتیاج به زمان بیشتری باشد. که اصطلاحاً به آن سفالیک قدامی نیز گفته می‌شود.

گه‌گاه نیز صورت جنین کاملا بر روی دهانه رحم قرار می‌گیرد که اصطلاحاً به آن پرزانتاسیون فیس یا صورت گفته می‌شود. در این شرایط نیز چرخش‌های داخلی و خارجی در هنگام زایمان نیاز به مداخله ماما و زمان بیش‌تر دارند.

با اپلیکیشن گهواره، هفته به هفته بارداریت رو دنبال کن.

نصب اپلیکیشن گهواره

وضعیت قرارگیری جنین بر روی باسن

در کلاس‌های آمادگی زایمان طبیعی به شما یاد می‌دهند زمانی که جنین، طوری در رحم قرار می‌گیرد که باسن بر روی دهانه رحم است، اصطلاحا به آن وضعیت فرانک بریچ گفته می‌شود. در این شرایط نیز زایمان طبیعی معمولا بدون مشکل انجام خواهد شد. اما بسیاری از پزشکان ریسک نکرده و نوزاد را به وسیله سزارین به دنیا می‌آورند.

وضعیت بریچ کامل

زمانی که پاهای جنین کاملا بر روی دهانه رحم قرار گرفتن باشد ما شاهد وضعیت بریچ کامل هستیم. شاید این سؤال در وهله اول پیش بیاید که آیا بریچ بودن جنین خطرناک است؟ جواب این سوال خیر می‌باشد. زیرا بریچ نیز نوعی از وضعیت‌های قرارگیری کودک هنگام تولد می‌باشد. و ارتباطی با سلامت جنین ندارد. اما باید بدانید در این شرایط زایمان طبیعی با خطرات و عوارض جدی همراه است. در نتیجه بهتر است جنین با زایمان سزارین به دنیا بیاید. به این روش زایمان اصطلاحا سزارین بریچ نیز می‌گویند. 

بسیاری از مادران مایل به زایمان سزارین نیستند. در نتیجه همواره این سوال را دارند که برای چرخش جنین بریچ چه باید کرد؟ دسته‌ای از ورزش‌ها که در زمان بارداری قابل اجرا هستند تا حدودی به چرخش وضعیت جنین از بریچ به سفالیک کمک می‌نمایند. اما اثر این ورزش‌ها به وضعیت جسمانی جنین و آناتومی بدن مادر بستگی دارد. ضمنا چرخش جنین از روی شکم یک روش خطرناک و منسوخ‌شده است. لطفا با امتحان این روش سلامت خود و جنین را به خطر نیندازید.

وضعیت جانبی یا جنین عرضی

در این شرایط جنین انگار به پهلو در درون رحم دزار کشیده است. در واقع ما شاهد قرار گرفتن جنین در پهلو هستیم. یعنی سر و باسن جنین در دو سمت چپ و راست بدن مادر قرار می‌گیرد. در این شرایط نیز به هیچ عنوان امکان زایمان طبیعی وجود ندارد. چاره‌ای نیز جهت چرخش جنین وجود ندارد. زیرا علت قرارگیری جنین به صورت عرضی نبود فضای کافی برای نزول پرزانتاسیون سر یا باسن، در لگن وجود ندارد. 

در کلاس‌های آمادگی برای زایمان به شما یاد می‌دهند که از علائم جنین عرضی، بالا باقی ماندن حجم شکم در بارداری است. ضمن اینکه در معاینه و سونوگرافی نیز عضو نمایش بر روی دهانه رحم وجود ندارد.

وضعیت قرارگیری دوقلوها هنگام تولد

در این وضعیت ممکن است هر دو جنین با سر به سمت دهانه رحم قرار بگیرند. یا هر یک ازآن‌ها یکی از وضعیت‌های قرارگیری شرح‌داده شده در بالا را داشته باشند. در هر صورت در زایمان دوقلویی نیز تنها زمانی زایمان طبیعی امکان پذیر است که هر دو جنین با سر به سمت دهانه رحم قرار گرفته باشند. در هر صورت در مواقع بسیار کمی وضعیت‌های قرارگیری کودک هنگام تولد در بارداری دوقلویی یکسان می‌باشد.