علت خواب رفتگی دست و پا و راه‌های درمان آن

گز گز شدن، سوزن سوزن شدن  و بی‌حسی دست و پا یکی از اتفاق‌هایی است که هر فرد در زندگی خود بارها آن را تجربه کرده است. این تجربه که به اصطلاح به آن خواب رفتگی دست و پا می‌گویند، می‌تواند دلایل متعددی داشته باشد. بسیاری از ما این حالت بی‌حسی و گز گز شدن را هنگام خواب احساس کردیم، بطوریکه بعد از بیدار شدن قادر به تکان دادن دست یا پای خود نبودیم. بیشتر این علائم خیلی زود رفع می‌شود، اما در برخی شرایط ممکن است شدید و مزمن بوده و نشان دهنده یک بیماری جدی باشد. در این مطلب از گهواره به علت خواب رفتگی دست و پا می‌پردازیم

علت خواب رفتن دست و پا چیست؟

همه ما خواب رفتن دست و پا و یا احساس سوزن سوزن شدن و گز گز را در طول زندگی خود تجربه کرده‌ایم. خوابیدن روی بازو و یا قرار دادن پاها روی یکدیگر برای مدت طولانی می‌تواند باعث خواب رفتگی دست و پا شود که خیلی زود این علائم رفع می‌شود. اما در برخی مواقع این علائم ممکن است شدید و مزمن باشد که در این صورت شما باید به دنبال علت آن باشید. عوامل متعددی از جمله مصرف برخی از داروها، شیمی درمانی، کمبود برخی از ویتامین‌ها در بدن، فشرده سازی اعصاب شعاعی، نوروپاتی محیطی و عصب اولنار می‌تواند باعث خواب رفتگی در اندام‌های دست و پا شود. در صورتی که مدام دچار خواب رفتگی می‌شوید، برای تشخیص علت آن حتما به پزشک مراجعه کنید.

• فشرده سازی اعصاب

بیشتر افراد به این باور اشتباه معتقدند که دلیل اصلی خواب رفتگی، توقف موقتی جریان خون در اندام است، اما علت اصلی آن فشرده سازی اعصاب است. اعصاب در برخی شرایط بیشتر در معرض آسیب دیدگی است. آسیب عصبی که نوروپاتی نام دارد، محیطی است و معمولا بر طولانی‌ترین اعصاب بدن مانند دست‌ها و پاها تاثیر می‌گذارد. نوروپاتی محیطی در اثر دیابت، کم کاری تیروئید، کمبود ویتامین B12، بیماری مزمن کلیوی و یا قرار گرفتن در معرض فلزات سنگین ایجاد می‌شود. 

• سندرم تونل کارپال

در زمانی که عصب مدیان فشرده می‌شود، می‌تواند باعث بی حسی و گزگز شدن دست و انگشتان دست شود. این بیماری می‌تواند دلایل متفاوتی داشته باشد، اما یکی از مهم‌ترین دلایل آن آرتروز است. آرتروز با گذشت زمان می‌تواند باعث خار شدن استخوان و فشرده شدن عصب مدیان شود.

• بیماری‌های خود ایمنی

در این دسته از بیماری‌ها، سیستم ایمنی بدن به قسمت‌های مختلف بدن حمله می‌کند. در برخی مواقع ممکن است به اعصاب حمله کرده و باعث عفونت شود. بیماری‌هایی مانند آرتریت روماتوئید، ام اس، لوپوس و سلیاک از جمله بیماری‌های خود ایمنی هستند باعث التهاب و آسیب به عصب می‌شوند و در نهایت باعث گزگز شدن برخی از اندام‌ها و درد می‌شود.

• بارداری

خواب رفتگی دست و پا یکی از شایع‌ترین عوارض در دوران بارداری است. با بزرگ شدن جنین و حجم رحم، ممکن است به اعصاب و رگ‌های خونی فشار وارد شود که همین باعث احساس گزگز شدن و بی حسی دست و پا می‌شود.

• مصرف برخی از داروها

برخی از داروها ممکن است عوارضی مانند مشکلات عصبی داشته باشد. این داروها می‌توانند باعث بی‌حسی و ضعف دست و پا شوند که شامل: داروهای شیمی درمانی، داروهای قلب و فشار خون، داروهای ضد تشنج، داروهای ضد عفونت و داروهای HIV است.

• بیماری‌های عفونی

برخی از عفونت‌های ویروسی و باکتریایی می‌توانند به اعصاب آسیب وارد کنند که نتیجه آن بی‌حسی و گزگز دست و پا می‌شود. این بیماری‌ها شامل: بیماری لایم، زونا، هپاتیت B و C، ایدز و جذام است.

• اختلالات ژنتیکی

برخی از ناهنجاری‌های ژنتیکی می‌تواند روی سیستم عصبی تاثیر بگذارد. نوروپاتی ارثی و بیماری فلج فشاری (HNPP) می‌تواند منجربه بی‌شدن و خواب رفتن دست و پا شود.

• اعتیاد به الکل

اعتیاد به الکل یکی از عادات نادرست غذایی و یکی از علل شایع نوروپاتی محیطی است. افرادی که به الکل اعتیاد دارند دچار کمبود تیامین و یا سایر ویتامین‌ها می‌شوند و همچنین الکل بطور مستقیم باعث آسیب عصبی می‌شود.

* بیشتر بخوانید: مهمترین علت سردی پاها در شب و درمان آن 

علت خواب رفتن دست و پا در خواب

خواب رفتن دست و پا را همه ما تجربه کردیم، به گونه‌ای که در برخی موارد بعد از بیدار شدن قادر به حرکت دادن آنها نبودیم، اما بنظر شما علت آن چه می‌تواند باشد؟ این احساس گزگز شدن و یا سوزن سوزن شدن معمولا ناخوشایند است، اما خیلی سریع رفع می‌شود. حالت خوابیدن می‌تواند در این عارضه بسیار موثر باشد. یکی از اصلی‌ترین دلایل خواب رفتگی دست و پا، حالت‌های نادرست خوابیدن است. خوابیدن روی شکم و گذاشتن دست زیر بدن، خوابیدن به پشت و گذاشتن دست زیر سر و یا خوابیدن به پهلو و پیچ و تاب دادن به پاها و دست‌ها می‌تواند باعث خواب رفتگی آنها و وارد شدن فشار اضافی به عصب‌ها شود.

علت خواب رفتن کل بدن در خواب چیست؟

خواب رفتن کل بدن در هنگام خواب می‌تواند بسیار آزاردهنده باشد. شما با یک احساس گزگز شدن، سوزن سوزن شدن و بی‌حسی از خواب بیدار می‌شوید و تا چند دقیقه این حس با شما همراه است و هرچه طولانی‌تر شود، ممکن است باعث ایجاد درد شود. همانطور که گفته شد، دلایل زیادی برای خواب رفتگی وجود دارد، اما یکی از مهم‌ترین آنها اضطراب، نگرانی و استرس است. با شروع اضطراب و استرس، هورمون‌هایی در بدن ترشح می‌شود. هورمون نوراپی نفرین یکی از آنهاست که می‌تواند باعث خواب رفتن اعضای بدن و یا حتی کل بدن شود. 

* حتما بخوانید: علت سردی پاها از زانو به پایین چیست+درمان آن 

کمبود کدام ویتامین باعث خواب رفتن دست می‌شود؟

داشتن رژیم نادرست می‌تواند در برخی مواقع باعث کمبود برخی از ویتامین‌ها و یا باعث مشکل در جذب آنها شود. کمبود ویتامین در بدن روی اعصاب تاثیر گذاشته و باعث خواب رفتن دست و پا می‌شود. ویتامین‌هایی مانند B12، B6، B1، E و B9 یا فولات از جمله ویتامین‌هایی هستند که برای سلامت اعصاب بسیار مهم است.

انواع روش‌های درمانی خواب رفتگی دست و پا

در صورتیکه خواب رفتگی دست و پا شما علتی جدی ندارد و نشان دهنده یک بیماری نیست، شما می‌توانید با روش‌های زیر آن را برطرف کنید:

• ماساژ دادن و کمپرس آب گرم

اگر علت خواب رفتگی مشکلات گردش خون است، یک ماساژ آرام و کمپرس آب گرم می‌تواند باعث تحریک بیرونی سیستم گردش خون و بهبود عملکرد اعصاب شود و در نهایت خواب رفتگی برطرف می‌شود.

• نمک حمام

این نوع نمک به عنوان درمان موثر خواب رفتگی شناخته شده است. منیزیم موجود در آن باعث کاهش التهاب شده و می‌تواند تاثیر مفیدی بر اعصاب آسیب دیده داشته باشد.

• طب سوزنی

پس از تشخیص علت گزگز شدن، پزشک ممکن است طب سوزنی را به شما پیشنهاد دهد. در بیشتر موارد بی حسی و سوزن سوزن شدن دست و پا خیلی خوب به درمان‌های طب سوزنی پاسخ می‌دهند.

برای خواب رفتن دست چه قرصی بخوریم؟

درمان‌های دارویی پس از معاینه و تشخیص علت خواب رفتگی شروع می‌شود. تغییر رژیم غذایی و استفاده از مکمل‌های ویتامینی می‌تواند یکی از پیشنهادات پزشک باشد. همچنین در صورت داشتن علائم دیگر مانند درد، مسکن و یا داروهای موضعی تجویز می‌شود. حتی در برخی مواقع پزشک با کاشت بلوک‌های عصبی یا پمپ‌های درد اقدام به رفع مشکلات اساسی می‌کند.

آیا خواب رفتن دست خطرناک است؟

خواب رفتگی دست یکی از مواردی است که بسیار اتفاق می‌افتد. این خواب رفتگی معمولا موقت است و پس از چند دقیقه خودبه‌خود برطرف می‌شود. اما در صورتی که این خواب رفتگی با علائم دیگر همراه باشد، می‌تواند خطرناک و نگران کننده باشد. این علائم عبارتند از:

• خواب رفتگی طولانی مدت
• ضعف، سرگیجه، سردرد، گیجی و مشکل در تکلم
• سرایت خواب رفتگی به سایر قسمت‌های بدن
• تکرار علائم
• احساس درد تیرکشنده

با مشاهده هر یک از این علائم همراه با خواب رفتگی در اصرع وقت به پزشک مراجعه کنید.

خواب رفتن دست و پا را جدی بگیرید

خواب رفتگی دست و پا را جدی بگیرید. معمولا با شروع این خواب رفتگی‌ها افراد خیلی آنها را جدی نمی‌گیرند. بیشتر این علائم را به حساب خستگی، قرار گرفتن بدن در شرایط بد و کار زیاد می‌گذارند. اما به مرور زمان این احساس ممکن است تکرار شونده، شدید و همراه با درد باشد که می‌تواند نشانه جدی از یک بیماری باشد. بنابراین توصیه می‌شود تا در صورت تکرار این روند حتما به پزشک مراجعه کنید.