ایستادن کودک روی پا | زمان و مراحل ایستادن کودک روی پا

بهمن ۱۴۰۲ | زمان مطالعه : ۹ دقیقه
ایستادن کودک روی پا

ایستادن کودک روی پا برای والدین تجربۀ بسیار شیرینی است. این اتفاق از نقاط عطف زندگی کودک محسوب می‌شود. زیرا این مرحله مقدمه‌ای برای راه رفتن و کسب تجربه‌های جدید است و نیاز به تکامل بیشتر مغز دارد. تشویق و آموزش ایستادن به کودک و تمرین ایستادن کودک نقش به‌سزایی در تکامل او دارد. در این مقاله آموزش‌هایی را در رابطه با مراحل ایستادن نوزاد در اختیار شما قرار می‌دهیم.

نوزاد از چند ماهگی پا روی زمین می‌گذارد؟

طبق نمودار ارزیابی رشد جسمانی-حرکتی کودک مراحل ایستادن کودک روی پا به این شرح است:

  • کودک از دو تا چهار و نیم ماهگی سعی می‌کند از پاهایش به عنوان تکیه‌گاه استفاده کند. هنگامی که در آغوش شماست، پاهایش را روی تن شما یا روی زمین فشار می‌دهد یا سعی می‌کند قدم بردارد. ایستادن نوزاد سه ماهه یا چهار ماهه یک رفلکس است و برای قوی شدن عضلات کف پا لازم است. کودک یاد می-گیرد چطور از کف پاهایش استفاده کند تا بتواند وزن بدنش را روی پاهایش تحمل کند.
  • در شش و نیم تا هشت و نیم ماهگی کودک با آویزان شدن از اشیاء مانند میلۀ تخت می‌ایستد.
  • در هشت تا 10 ماهگی کودک به طور کامل می‌ایستد.
  • در 9 تا 11 و نیم ماهگی کودک حدود دو ثانیه در حالت ایستاده می‌ماند.
  • در 10 و نیم تا 14 ماهگی بدون کمک می‌ایستد و تعادلش را حفظ می‌کند.

آیا ایستادن کودک روی پا زمان دقیقی دارد؟

این که ایستادن کودک در چند ماهگی اتفاق بیفتد، استاندارد دقیقی ندارد. ایستادن کودک روی پا ممکن است در کودکان مختلف متفاوت باشد. مثلا اگر کودکی مراحل قبلی تکامل مثل نشستن یا گردن گرفتن را دیر‌تر از هم‌سالان خود شروع کرده باشد، ممکن است ایستادن کودک روی پا هم دیرتر اتفاق بیفتد. اما به طور کلی کودک باید تا یک سالگی ایستادن را یاد بگیرد. در 18 ماهگی نیز بتواند نشستن، ایستادن و راه رفتن را انجام دهد.

توجه کنید که اگر کودک شما نارس به دنیا آمده باشد، ایستادن کودک روی پا ممکن است دیرتر اتفاق بیفتد.

زمان ایستادن نوزاد روی پاهایش

علت پا نگرفتن نوزاد چیست؟

ایستادن کودک روی پا ممکن است در مواردی به درستی انجام نشود:

فلج مغزی

اگر کودک دچار فلج مغزی خفیف باشد، کار‌درمانی برای ایستادن کودک کمک کننده است. معمولا پزشک برای او  فیزیوتراپی و کار‌درمانی را تجویز می‌کند.

مشکلات مادرزادی ارتوپدی

گاهی کودک به طور مادرزادی دچار اختلالاتی در مفاصل، استخوان‌ها یا عضلات است و اندام‌ها کارکرد درستی ندارند. این مشکل ممکن است با جراحی درمان شود. مثلا پای پرانتزی یا پای چنبری قابل درمان هستند.

سندروم داون

کودکانی که با سندروم داون متولد می‌شوند، سیر تکاملی و حرکتی متفاوتی با کودکان سالم دارند. مراحل رشد و حرکت آن‌ها باید تحت نظر پزشک بررسی شود.

دیستروفی عضلانی

دیستروفی، ضعف پیش‌روندۀ عضلات است که به صورت ژنتیکی به کودک منتقل می‌شود. آن‌ها با وجود ساختار سالم مفصل و استخوان، حجم و قدرت کافی عضلات برای انجام حرکت را ندارند.

دیس‌پلازی مفصل ران یا دررفتگی مادرزادی لگن

در رفتگی لگن نوزاد میتواند مادرزادی باشد. این کودکان ممکن است به علت اختلال تکامل مفصل ران، ایستادن و راه رفتن را با لنگیدن و به صورت کج انجام دهند.

حرکت بیش‌ از‌ حد مفصل ران

معمولا این کودکان تمایل دارند با پاهای باز شده به حالت پرانتزی بخوابند یا بنشینند و ضعف عضلانی هم گاهی با این مشکل همراهی می‌کند. 

مراحل ایستادن کودک روی پا

توجه کنید ایستادن کودک روی پا خود شامل مراحل و پیش‌نیازهایی است:

  1. کودک باید بتواند عضلات ران، ساق و کف پا را تقویت کند که این کار را با بازی و حرکت کردن و رفلکس قدم برداشتن در چهار ماهگی انجام می‌دهد. همچنین نرمش و تمرین توسط والدین به تقویت عضلات و مفاصل کمک می‌کند.
  2. نشستن همیشه قبل از ایستادن کودک روی پا اتفاق می‌افتد. پس کودک اول باید نشستن را یاد بگیرد.
  3. ممکن است کودک بتواند بایستد اما بعد از آن نتواند بنشیند. زیرا هنوز یاد نگرفته چطور از مفصل زانویش استفاده کند و بعد از مدتی ایستادن خسته شده و گریه کند. اما وقتی او را بنشانید، دوباره خستگی را فراموش کرده و تلاش می‌کند تا بایستد.
  4. بعد از مدتی کودک یاد میگیرد چطور برای نشستن زانویش را خم کند. پایش را چطور قرار دهد که کف آن روی زمین باشد اما هنوز نمی‌تواند تعادلش را حفظ کند و ممکن است بیفتد.
  5. مخچه قسمتی از مغز است که مرتبط با تعادل است و اطلاعاتی را از مفاصل و اندام‌ها دریافت می‌کند تا تعادل را حفظ کند. اما این مرحله هم نیازمند تمرین است تا مخچه و اندام‌ها بتوانند با هم هماهنگ شوند.
  6. کودک از همان ابتدا نمی‌تواند تمام کف پایش را زمین بگذارد. ابتدا ایستادن نوزاد روی پنجۀ پا شکل می-گیرد و بعد از آن کودک یاد می‌گیرد کف پا را کامل روی زمین بگذارد.
  7. بعد از این مراحل کودک ایستادن طولانی‌تر را تمرین می‌کند. ابتدا ایستادن نوزاد با کمک انجام می‌شود و بعد از آن بدون کمک می‌ایستد. مرحلۀ بعدی تمرین راه رفتن است.

مراحل ایستادن کودک روی پا

نکاتی که والدین باید برای ایستادن کودک روی پا رعایت کنند

توجه کنید که ایستادن کودک روی پا مرحلۀ مهمی برای کودک است. این عمل فقط یک تغییر فیزیکی نیست و مغز کودک را نیز تحریک می‌کند تا مراحل حرکت را زودتر یاد بگیرد. پس تمرین کردن با کودک نقش مهمی در فرایند ایستادن کودک روی پا دارد. با رعایت نکات زیر می‌توانید کمک به‌سزایی به کودک دلبندتان کنید.

تمرین را زود شروع کنید

با توجه به این‌که ایستادن کودک روی پا نیازمند تقویت عضلات پا و باسن است بهتر است از حدود پنج الی شش ماهگی تمرین با کودک را شروع کنید.

وسایل کمکی را در اختیار کودک قرار دهید

کودک برای اینکه بتواند بایستد ابتدا نیاز دارد چیزی را به عنوان تکیه‌گاه بگیرد. مثلا از میله‌های تخت یا مبل یا پله استفاده می‌کند. پس بهتر است کودک را در جایی قرار دهید که بتواند از این تکیه‌گاه‌ها استفاده کند.

محیط اطراف کودک را ایمن کنید

سعی کنید وسایلی که لبه‌های تیز و سفت دارند در اطراف کودک قرار ندهید و همچنین لباس‌هایی را به کودک بپوشانید که اگر زمین خورد آسیبی نبیند. می‌توانید از محافظ‌هایی که در بازار موجود است برای لبه‌های تیز استفاده کنید.

اسباب بازی را فراموش نکنید

کودکان نمی‌توانند چشمشان را روی اسباب بازی‌های محبوبشان ببندند و تلاش می‌کنند آن‌ها را به دست آورند. برای ایستادن کودک روی پا می‌توانید اسباب بازی دلخواهش را بالای سرش نگه دارید تا برای گرفتن آن تلاش کند بایستد. وقتی به اسباب بازی رسید آن را در اختیارش بگذارید تا بیشتر تشویق شود.

از وسایل متحرک استفاده نکنید

این‌ وسایل خطر افتادن دارند و ممکن است کودک با افتادن آن‌ها بترسد و تلاشی برای ایستادن نکند. همچنین وسایلی مانند روروئک با وجود این‌که به حرکت کودک کمک می‌کنند اما کودک با استفاده از آن-ها از عضلاتش به اندازۀ کافی استفاده نمی‌کند و ممکن است عادت کند کف پایش را صاف به زمین نگذارد.

کودک از چند ماهگی روی پا می ایستند

پاهای کودک را نگه ندارید

ایستادن کودک روی پا نیازمند پیدا کردن مرکز ثقل است و کودک باید بتواند تعادلش را درست حفظ کند. نگه داشتن پاهای او مرکز ثقل را عوض می‌کند و تعادل کودک به درستی حفظ نمی‌شود پس بهتر است برای کمک به او بدنش را نگه دارید تا بتواند بهتر بایستد.

بهتر است کودک پا برهنه باشد

کودک باید بتواند از عضلات کف پایش به درستی استفاده کند و بهتر است بدون کفش و جوراب این کار را انجام دهد.

کودک را به نشستن و چمباتمه زدن تشویق کنید

گفتیم که ایستادن کودک روی پا به تنهایی کافی نیست و کودک باید بتواند از حالت ایستاده به حالت نشسته دربیاید و از زانوها و باسنش هم استفاده کند. برای تمرین این حرکت اسباب بازی‌هایش را جلوی پایش روی زمین قرار دهید تا برای رسیدن به آن‌ها نشستن را تمرین کند.

ورزش را فراموش نکنید

نرمش دادن روزانۀ بدن و پاهای کودک و تمرین بالا و پایین پریدن کودک در حالی که او را نگه داشته‌اید به تقویت عضلات او و یادگیری ایستادن کودک روی پا کمک می‌کند. می‌توانید هنگام بالا پایین پریدن کودک از موسیقی استفاده کنید زیرا کودکان دوست دارند ریتم حرکتشان را با ریتم آهنگ هماهنگ کنند. همچنین بازی‌هایی مثل قایم‌باشک کنجکاوی کودک را تحریک می‌کنند تا به دنبال شما حرکت کنند و این بازی ایستادن کودک روی پا و راه رفتن را به دنبال دارد.

کودکتان را تشویق کنید

تشویق کردن کودک با صدای بلند و دست زدن و لبخند زدن به او هنگام تلاش برای ایستادن تاثیر زیادی در یادگیری این حرکت دارد. ایستادن کودک روی پا بهتر است با تشویق والدین همراه باشد.

بازی با کودکان دیگر را در نظر بگیرید

سعی کنید در بازۀ زمانی خاصی در روز یا چند بار در هفته کودکتان را به جایی که کودکان دیگر هستند ببرید تا با آن‌ها بازی کند و حرکات آن‌ها را تماشا کند تا بتواند از آن‌ها تقلید کند.

با پزشک اطفال مشورت کنید

 اگر کودک از سن یک سالگی گذشت و هنوز نمی‌توانست بایستد یا اگر کودک شما هرگونه مشکل مادرزادی مرتبط با حرکت داشت یا هنگام خوابیدن یا نشستن به حالت غیر عادی قرار می‌گرفت باید با پزشک متخصص در این باره صحبت کنید.

توجه کنید که برای ایستادن کودک روی پا مراجعه به ارتوپد کمک چندانی نمی‌کند. ابتدا به متخصص کودکان و اطفال مراجعه کنید. اگر اختلال مغزی وجود داشته باشد، او شما را به متخصص مغز و اعصاب ارجاع می‌دهد. در غیر این صورت، پزشک کودک را به متخصص ارتوپدی می‌فرستد.