نقش بازی‌ها در پرورش حواس پنج‌گانه کودک
حواس پنج‌گانه، به ما در کاوش جهان و شناخت آن کمک می‌کنند. به همین دلیل پرورش حواس پنج‌گانه کودکان بسیار مهم است. آموزش پنج حس بینایی، شنوایی، لامسه، چشایی و بویایی به کودکان به آن‌ها کمک می‌کند بدن خود را بهتر درک کنند، عزت‌نفسشان افزایش پیدا کند و چیزهای هیجان‌انگیزی در مورد خود بفهمند.
بازی‌ها به تحریک حواس پنج‌گانه و در نتیجه رشد و تقویت عملکرد مغز کمک می‌کنند. در واقع، بازی‌ها به بچه‌ها کمک می‌کنند که متوجه شوند هر یک از حواس پنج‌گانه چه مزیتی برای آن‌ها دارد و از این حواس در زندگی روزمره خود چگونه استفاده کنند. در ادامه به نقش بازی‌ها در پرورش حواس پنج‌گانه کودک و نحوه آموزش حواس پنج‌گانه به کودکان پیش‌دبستانی با جزئیات بیشتری پرداخته‌ایم.
نقش بازی‌ها در پرورش حواس پنج‌گانه کودک
بازی‌های مختلفی وجود دارند که می‌توانند به پرورش حواس پنج‌گانه کودکان کمک کنند. انجام این بازی‌ها در نهایت موجب بهبود رشد مغزی کودک، بهبود مهارت‌های حرکتی او، تقویت مهارت‌های زبانی و حل مسئله کودک می‌شود. در ادامه به نقش بازی‌ها در پرورش حواس پنج‌گانه کودک و چند بازی برای تقویت حواس پنج‌گانه کودکان به صورت مجزا پرداخته شده است.
حس بینایی
حس بینایی یکی از حواسی است که می‌توان آن را به راحتی در کودکان پرورش داد. ما به این حس بیشتر از حواس دیگر وابسته هستیم. برخی بازی‌ها در پرورش حس بینایی کودک، بسیار موثرند که در ادامه به آن‌ها پرداخته شده است.
- بازی‌هایی که شامل پیدا کردن موارد مشابه است: بچه‌ها باید از این بازی از حس بینایی خود استفاده کنند. با استفاده از تصاویر می‌توان این بازی‌ها را ساخت. برای مثال، یک تصویر را به چند قطعه تقسیم کند تا کودک آن‌ها را به یکدیگر وصل کند و تصویر را کامل کند.
- بازی‌های تقلیدی: یک نفر کاری مثل پریدن روی یک پا را انجام می‌دهد و بقیه باید او را تماشا کنند و از او تقلید کنند.
- بازی چراغ راهنمایی: برای این بازی دو کارت قرمز و سبز لازم است. وقتی شما کارت سبز را به دست گرفته‌اید بچه‌ها باید به صورت دایره‌ای حرکت کنند اما وقتی کارت قرمز را بالا می‌برید باید متوقف شوند.
- بازی تشخیص حجم با استفاده از ظاهر: چندین ظرف با اشکال مختلف فراهم کنید که تقریبا همه آن‌ها به اندازه یکسانی حاوی آب باشند. از کودک بپرسید کدام‌یک حاوی مقدار بیشتری آب است؟ در نهایت، با استفاده از یک فنجان اندازه‌گیری به کودک نشان دهید که همه ظرف‌ها به مقدار یکسانی آب دارند و کودکان یاد می‌گیرند ظروف با شکل‌های مختلف باز هم می‌توانند میزان یکسانی حجم داشته باشند.
- رنگ‌آمیزی: وقتی کودکان رنگ‌آمیزی می‌کنند و رنگ‌ها را باهم ترکیب می‌کنند حس بینایی آن‌ها تقویت می‌شود.
- استفاده از آینه و چراغ‌قوه: استفاده از این دو ابزار نیز می‌تواند برای کاوش کودک در محیط و تقویت حس بینایی او موثر باشد.
حس بویایی
همان‌طور که مطرح شد نقش بازی‌ها در پرورش حواس پنج‌گانه کودک بسیار مهم است. حس بویایی بیشتر از حواس دیگر نادیده گرفته می‌شود اما این حس مهم‌تر از آن است که ما تصور می‌کنیم. اگر غذا بو نداشته باشد مزه‌ای نیز برای ما ندارد. به زمانی که بینیتان گرفته است فکر کنید، آیا در این زمان، طعم غذا برای شما متفاوت نمی‌شود. در ادامه به نقش بازی‌های مختلف در تقویت حس بویایی کودک پرداخته شده است.
- تقسیم تصاویر بر اساس بو: این بازی به این صورت است که در آن کودک تصاویر را بر اساس بوی خوب و بوی بد به دو گروه تقسیم می‌کند. با انجام این بازی، کودک به بوی چیزهای مختلف، بیشتر توجه می‌کند و در نتیجه حس بویایی او تقویت می‌شود.
- عکس گرفتن از بینی بچه‌ها یا حیوانات. در این بازی کودک باید حدس بزند کدام بینی متعلق به کدام شخص یا حیوان است. در واقع، کودکان با این بازی به نقش مهم حس بویایی پی می‌برند.
- پیدا کردن فردی که عطر زده است. در این بازی، چشمان یکی از کودکان بسته می‌شود و به یکی دیگر از کودکان عطر زده می‌شود. کودکی که چشمانش بسته است باید فردی که به او عطر زده شده است را پیدا کند. این بازی به شدت به تقویت حس بویایی کودک کمک می‌کند.
- بوییدن بطری‌های مختلف: این کار می‌تواند تجربه فوق‌العاده‌ای برای کودکان باشد. همچنین، می‌تواند به رشد حواس کودکان کمک کند و به آن‌ها یاد بدهد که برای حل مشکلات فقط از بینایی خود استفاده نکنند. این کار باعث می‌شود بچه‌ها بوها را بشناسند و آن‌ها را طبقه‌بندی کنند.
حس شنوایی
شنوایی حسی است که کودکان آن را به خوبی درک می‌کنند. این حس در کنار بینایی حسی است که در طول روز بیشتر از حواس دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرد. با توجه به نقش بازی‌ها در پرورش حواس پنج‌گانه کودک، در ادامه به برخی از بازی‌ها اشاره شده است که باعث تقویت حس شنوایی کودک می‌شوند.
- چه کسی زنگ را دارد: چشمان یکی از کودکان را ببندید و زنگ را به یکی دیگر از کودکان بدهید تا تکان دهد. کودکی که چشمانش بسته است باید کسی که زنگ را تکان می‌دهد پیدا کند.
- ضبط کردن صدای کودکان: از کودکان بخواهید حرف بزنند و صدای آن‌ها را ضبط کنید. بعدا این صدای ضبط‌شده را پخش کنید تا بچه‌ها حدس بزنند چه کسی در حال صحبت کردن است.
- بازی کردن نقش ربات: کودکان باید برای ایفای این نقش، دستورالعمل‌ها را دنبال کنند. به آن‌ها کد بدهید. یک صدای بیپ به معنای تکان دادن بازو است. دو صدای بیپ به معنای پریدن است و ... .
- نواختن موسیقی با بطری: برای کودک چند بطری حاوی آب به میزان متفاوت فراهم کنید و از او بخواهید با استفاده از یک قاشق فلزی و ضربه زدن بر روی بطری‌ها، آهنگ بزند.
حس چشایی
اگرچه همه افراد جوانه‌های چشایی را بر روی زبان خود دارند و می‌توانند طعم‌های شور، شیرین، ترش و تلخ را تشخیص دهند اما غذاها طعم‌های یکسانی برای همه افراد ندارند. حس چشایی احتمالا ذهنی‌ترین حس در میان حواس پنج‌گانه است. در ادامه به بازی‌هایی اشاره شده است که در پرورش حس چشایی کودک موثرند.
- مهمانی آزمایش حس چشایی: غذاهای مختلفی را به صورت لقمه‌های کوچک تهیه کنید تا کودکان امتحان کنند. در نتیجه کودکان باید طعم‌های متفاوت مثل شور، شیرین، تلخ و ترش را پیدا کنند. همچنین می‌توانید غذاها با بافت‌های مختلف را تهیه کنید مثل آبدار، نرم، خشک، سفت و ... .
- خوردن ژله: ژله‌ها می‌توانند حس چشایی کودکان را تقویت کنند زیرا طعم‌های متفاوتی دارند.
- حدس زدن غذا: می‌توانید برای تقویت حس چشایی فرزندتان این بازی را انجام بدهید که چشمان فرزندتان را ببندید و از او بخواهید غذاهایی که می‌چشد را توصیف کند و حدس بزند آن‌ها چه غذاهایی هستند.
حس لامسه
وقتی ما به حس لامسه فکر می‌کنیم به دستان خود فکر می‌کنیم اما در واقع تمام پوست ما حس لامسه دارد. بنابراین، عضوی که برای لامسه استفاده می‌کنیم بزرگ‌ترین عضو در میان اعضای بدن مربوط با حواس پنج‌گانه است. در ادامه به بازی‌هایی اشاره شده است که می‌توانند به پرورش حس لامسه کودکان کمک کنند.
- بازی با شن و ماسه: با توجه به نقش بازی‌ها در پرورش حواس پنج‌گانه، این بازی فعالیتی بسیار عالی برای تقویت حس لامسه در کودکان است. می‌توانید چند وسیله را زیر شن‌ها پنهان کنید و از کودک بخواهید آن‌ها را پیدا کند.
- بازی با حبوبات خام: این فعالیت نیز یکی از تمرینات تقویت حس لامسه است و می‌تواند برای کمک به کودک در شناخت بافت‌ها موثر باشد. کودکان می‌توانند مثل شن و ماسه از حبوبات برای بازی استفاده کنند.
- اسلایم: بازی اسلایم می‌تواند در تقویت حس لامسه کودکان بسیار موثر باشد. آن‌ها می‌توانند علاوه بر سرگرم شدن با این وسیله، چیزهای کوچکی درست کنند.
در این مقاله به نقش بازی‌ها در پرورش حواس پنج‌گانه کودک و بازی حواس پنج‌گانه کودکان پرداخته شد. در نهایت لازم به ذکر است که میل به بازی‌های حسی در کودکان به طور طبیعی وجود دارد و این بازی‌ها لازم است هم در خانه و هم در محیط‌های آموزشی تشویق شوند. بنابراین، لازم است والدین بتوانند فرصت‌های مختلفی را برای بازی کردن فرزندانشان فراهم کنند تا از این طریق کودکان، رشد بهتری داشته باشند.
روزانه پیام مشاور، متناسب با سن کودکتون دریافت کنین. 
سوالاتتون رو از مامانای با تجربه بپرسین.
با بازی‌هایی که به رشد هوش و خلاقیت فرزندتون کمک میکنه آشنا بشین.