آیا قرص نورتریپتیلین اعتیادآور است؟
یکی از داروهایی که برای درمان دردهای عصبی استفاده می‌شود، قرص نورتریپتیلین (nortriptyline) است. با این حال مانند هر قرص دیگری کابردهای جانبی نیز دارد که از جمله آنها می‌توان به درمان افسردگی و شب ادراری در کودکان اشاره کرد. بعلاوه از آن می‌توان به عنوان داروهای جانبی در کنار داروهای ترک اعتیاد مانند قرص متادون (مثلاً برای افراد معتاد به تریاک یا سایر داروهای مخدر) استفاده کرد. بسته به هدفی که از این قرص استفاده می‌کنید، مدت زمانی که باید آن را مصرف کنید ممکن است متفاوت باشد. اگرچه نورتریپتیلین با نسخه قابل تهیه است یکی از سوالاتی که پیش می‌آید این است که آیا ممکن است این قرص اعتیادآور باشد؟ در ادامه قصد داریم به جز پاسخ به این سوال بیشتر در مورد گروه مجاز، مقدار مجاز، عوارض جانبی این دارو و اینکه چطور باید با آنها کنار بیایید بیشتر توضیح دهیم.
با نصب اپلیکیشن گهواره شما می‌توانید به ابزارهای بسیار کاربردی پیش از بارداری، بارداری و فرزند پروری دسترسی پیدا کرده و با دیگر مادران تبادل نظر داشته باشید. همچنین ابزارهای دیگر، مقالات و ویدئوهای آموزشی زیادی وجود دارد که می‌توانید از آنها بهره‌مند شوید.
گروه مجاز مصرف نورتریپتیلین
بزرگسالان به طور کلی می‌توانند از این دارو استفاده کنند. برای نوجوانان هم می‌توان از 12 سالگی به بعد از این دارو برای درمان افسردگی استفاده کرد. در مورد درمان شب ادراری می‌توان از سن 6 سالگی از این دارو استفاده کرد اما نه به عنوان اولین گزینه بهتر است ابتدا از درمان خانگی بی‌اختیاری ادرار در کودکان و گزینه‌های کم‌خطرتری استفاده شود و اگر مشکل حل نشد این دارو تجویز می‌شود. مصرف خودسرانه‌ی این دارو ممنوع است و اگر هم برایتان تجویز شد تعداد و مدت زمان مصرف باید دقیقاً مطابق با دستور پزشک باشد. در گروه بزرگسالان افراد زیر نباید از قرص نورتریپتیلین استفاده کنند:
- افرادی که به بعضی داروها آلرژی دارند
- افرادی که مشکلات قلبی دارند
- افرادی که مشکلات کبدی یا کلیوی دارند
- افرادی که به صرع مبتلا هستند یا تحت درمان با تشنج الکتریکی می‌باشند
- افرادی که داورهای دیگری برای درمان افسردگی مصرف می‌کنند
- زنان باردار یا شیرده ( ممکن است از این دارو برای درمان افسردگی پس از زایمان نیز استفاده شود این در شرایطی است که دکتر مشخص کند دوز تجویزی برای نوزادی که شیر می‌خورد خطرناک نیست در غیر این صورت جز داروهای غیرمجاز در شیردهی قرار می‌گیرد)
- افراد مبتلا به گلوکوم
- افرادی که دچار افکاری در مورد آسیب رساندن به خود یا پایان دادن به زندگی‌شان هستند
- دیابتی‌ها
نحوه و زمان مصرف قرص نورتریپتیلین
این قرص معمولاً یک بار در روز و قبل از خواب تجویز می‌شود. زیرا زیرا براساس گزارش متخصصین و نظرات کسانی که از قرص نورتریپتیلین استفاده کرده‌اند مصرف آن می‌تواند منجر به خواب‌آلودگی شود. از آنجایی که اثری بر معده ندارد می‌توانید آن را با یا بدون غذا بخورید. قرص نورتریپتیلین طعم تلخی دارد و بنابراین نباید جویده شود. معمولاً این قرص در سه غلظت نورتریپتیلین 10 میلی گرم، نورتریپتیلین 25 میلی گرم یا نورتریپتیلین 50 میلی گرم وجود دارد.
بسته به موضوعی که تحت درمان قرار می‌گیرد از دزهای مختلف استفاده می‌شود. مثلاً برای درمان دردهای عصبی عموماً از دوز 10 میلی‌گرمی استفاده می‌شود. برای افسردگی ممکن از 75 تا 100 میلی گرم در روز هم استفاده شود. هرگز نباید دو دوز تجویز شده را به طور همزمان مصرف کرد.
عوارض جانبی نورتریپتیلین چیست
قرص نورتریپتیلین هم عوارض جانبی خود را دارد که شدت و نوع آنها بسته به افراد می‌تواند متفاوت باشد. از مهم‌ترین عوارض قرص نورتریپتیلین می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- یبوست
- سرگیجه
- خشکی دهان
- احساس خواب آلودگی
- مشکل در ادرار کردن
- سردرد
با این حال عوارض جانبی جدی نیز وجود دارد که به شرح زیز هستند و در صورت مشاهده حتماً باید با پزشک تماس بگیرید:
- ضربان قلب سریع و نامنظم
- زرد شدن سفیدی چشم یا پوست
- احساس ضعف ( به ویژه ضعف در یک طرف بدن، مشکل تکلم و از دست دادن تعادل)
- گرفتگی عضلانی
- افکار توهم‌زا
- درد چشم، تغییر در بینایی، یا تورم یا قرمزی در داخل یا اطراف چشم
- یبوست طولانی مدت
- درد شدید در قفسه سینه
آیا قرص نورتریپتیلین اعتیادآور است؟
حالا به سراغ سوال اصلی برمی‌گردیم: آیا ممکن است به این قرص اعتیاد پیدا کنم؟ بعضی از داروها حاوی درصد پایینی از مواد مخدر یا مورفین و امثال اینها هستند که مصرفشان می‌تواند منجر به اعتیاد دارویی شود. با این حال نورتریپتیلین جزو آنها نیست. این دارو فاقد هر گونه مواد مخدر است و از این رو ایمن است. اما نکته‌ای در مورد داروهای درمان افسردگی وجود دارد که به دلیل رفع غم و اندوه و مشکلات روحی، باعث ایجاد اعتیاد روانی به آنها می‌شود. ممکن است بیماری که از قرص نورتریپتیلین برای درمان افسردگی استفاده می‌کند به اثر درمان کنندگی‌اش معتاد شود.
برای جلوگیری از این مشکل حتماً باید به دوز تجویز شده پایبند باشید و نباید گمان کنید مصرف بیشتر یا دوزهای قوی‌تر این دارو می‌تواند مشکلات شما را با سرعت بیشتری حل کند. کنترل مصرف دارو، کلید اصلی برای جلوگیری از خواص اعتیادآور این قرص است.
روش قطع قرص نورتریپتیلین
برای قطع مصرف این قرص نیاز به برنامه‌ای حساب شده و عملی از سوی یک متخصص دارید. چیزی که مسلم است ترک یکباره‌ی قرص‌های اعتیادآور نه تنها بسیار دشوار است بلکه عوارض جانبی زیادی به همراه دارد. بسته به شدت وابستگی روش‌های مختلفی از جمله درمان‌های سرپایی و حتی بستری به بیمار پیشنهاد داده می‌شود. ترک این قرص می‌تواند مشکلاتی از جمله ترس و اضطراب، البته احساس افسردگی به همراه داشته باشد. به همین دلیل انجام این کار زیر نظر یک متخصص نه تنها به ترک اصولی دارو کمک می‌کند بلکه در مواقع نیاز می‌توانید از آنها کمک‌های حمایتی روانی دریافت کنید. در مواردی تحت نظر پزشک می‌توان از جایگزین قرص نورتریپتیلین استفاده کرد. جایگزین این قرص بسته به هدف درمان می‌تواند متفاوت باشد مثلاً در درمان افسردگی می‌توان از فلوکستین، قرص سرترالین یا قرص سيتالوپرام (قرص آس سيتالوپرام) استفاده کرد.
چگونه با عوارض جانبی نورتریپتیلین کنار بیاییم؟
برای آنکه بتوانید اثر عوارض جانبی را به حداقل کاهش دهید باید بدانید با هر کدام از این عوارض چطور برخورد کنید:
- یبوست: برای آنکه دچار این عارضه نشوید باید فیبر بیشتری در رژیم غذایی خود بگنجانید و این کار را می‌توانید با مصرف میوه‌های تازه، سبزیجات و غلات انجام دهید. بعلاوه سعی کنید هر روز کمی کدو حلوایی بخورید زیرا حاوی درصد فیبر بسیار بالایی ست. همچنین انجام ورزش نیز می‌تواند مشکلات دفعی مانند یبوست را به حداقل برساند.
- احساس سرگیجه: قرص نورتریپتیلین فشار خون شما را کاهش می‌دهد و همین موضوع منجر به سرگیجه می‌شود. بنابراین حتماً در رژیم نمک کافی و نه بیش از حد را بگنجانید. پس از نشستن یا دراز کشیدن خیلی سریع از جای خود بلند نشوید. تا زمانی که این احساس از بین نرود، رانندگی نکنید، دوچرخه سواری نکنید و از ابزار یا ماشین آلات استفاده نکنید.
- خشکی دهان: برای جلوگیری از این عارضه می‌توانید از آدامس‌های بدون قند یا سایر شیرینی‌های بدون قند استفاده کنید.
- احساس خواب آلودگی: زمان مصرف قرص نورتریپتیلین را طوری تنظیم کنید که خواب آلودگی مشکلی ایجاد نکند مانند قبل از خواب. بهتر است تا زمانی که تحت مصرف این دارو هستید، از مصرف مواد آرامش بخش دیگری که منجر به افزایش حس خواب‌آلودگی می‌شوند خودداری کنید. اگر این دارو را در طول روز مصرف می‌کنید نباید رانندگی یا سایر کارهایی که تمرکز نیاز دارد را انجام دهید.
- مشکل در ادرار کردن: بند آمدن ادرار از دیگر مشکلات مصرف نورتریپتیلین است. فشار زیادی به خود وارد نکنید. سعی نکنید در زمان ادرار زور زیادی بزنید. اگر نتوانستید ادرار کنید کمی بعد دوباره تلاش کنید. اگر این مشکل ادامه‌دار شد با پزشک تماس بگیرید.
- سردرد: برای جلوگیری یا به حداقل رساندن سردرد حتماً باید استراحت کافی داشته باشید و مایعات زیادی بنوشید. اگر سردرد شدید شد می‌توانید با مشورت پزشک از بعضی مسکن‌ها مانند پاراستامول یا ایبوپروفن استفاده کنید. اگر این سردرد طولانی شد و به دفعات در طول روز اتفاق افتاد با پزشک مشورت کنید.
تداخل دارویی را در نظر داشته باشید. بسیاری از داروهای مصرف شده با قرص نورتریپتیلین می‌توانند بر یکدیگر تأثیر بگذارند و احتمال عوارض جانبی را افزایش دهند. در حین مصرف نورتریپتیلین، همیشه قبل از شروع هر داروی جدیدی با پزشک یا داروساز خود مشورت کنید. مصرف داروهای مبتنی بر مواد افیونی، مانند کدئین، مورفین یا اکسی کدون، همراه با نورتریپتیلین می‌تواند خطر ابتلا به خواب آلودگی و مشکلات تنفسی را افزایش دهد بنابراین باید مصرفشان را متوقف کنید.
اگر تا به حال داروهایی برای افسردگی مصرف کرده‌اید به پزشک خود اطلاع دهید. برخی از داروهای ضد افسردگی می‌توانند بر نحوه‌ی عملکرد قرص نورتریپتیلین تأثیر بگذارند و باعث افزایش فشار خون شوند. این ممکن است حتی پس از اینکه مصرف آنها را متوقف کردید نیز رخ دهد. این موضوع نه تنها در مورد داروهای شیمیایی بلکه در مورد داروهای گیاهی ضد افسردگی مانند خار مریم نیز صدق می‌کند.
روزانه پیام مشاور، متناسب با سن کودکتون دریافت کنین. 
سوالاتتون رو از مامانای با تجربه بپرسین.
با بازیهایی که به رشد هوش و خلاقیت فرزندتون کمک میکنه آشنا بشین.