بیماری مخملک در کودکان: علائم، پیشگیری، تشخیص و درمان
بیماری مخملک، یک نوع حساسیت پوستی نادر و عصبی است که معمولا در کودکان رخ می‌دهد. این بیماری در نتیجه یک اختلال جنینی به وجود می‌آید که منجر به تولید نمودن یک پروتئین نادر به نام فیلگرین می‌شود. این پروتئین باعث حفظ میزان آب و رطوبت در لایه‌های برجسته پوست می‌شود. به همین دلیل، در افراد مبتلا به بیماری مخملک، پوست خشک و بدون رطوبت و لطافت به نظر می‌رسد. بیماری مخملک هیچ تاثیری بر روی سلامتی کلی فرد ندارد و تنها محدود به پوست می‌شود. با این حال، مراقبت‌های مناسب و مراجعات به پزشک می‌تواند به کنترل و مدیریت این حالت کمک کند و عوارض آن را به حداقل برساند. در ادامه قصد داریم به توضیح بیشتر درباره بیماری مخملک در کودکان بپردازیم. با گهواره همراه باشید!
مخملک در کودکان زیر یک سال و راه‌های انتقال آن
مخملک یک بیماری عفونی است که باعث ایجاد جوش می‌شود و به نام اسکارلاتینا نیز معروف است. مخملک توسط باکتری به نام استرپتوکوک A ایجاد می‌شود. این باکتری‌ها نوعی سم آزاد می‌کنند که در جریان خون کودک شما حرکت می‌کند و باعث ایجاد بثورات می‌شود. محل زندگی باکتری استرپتوکوک A، در بینی و گلو کودک است و بیشتر این قسمت را درگیر می‌کند.
وقتی فردی که مبتلا به این بیماری است و سرفه یا عطسه می‌کند، باکتری‌ها روی سطوح پخش می‌شوند. کودک می‌تواند با لمس یکی از این سطوح و سپس لمس قسمتی از سیستم تنفسی خود به این بیماری مبتلا شود. همانند سرخک، استفاده از فنجان یا ظروف غذای فردی که بیمار است نیز می‌تواند کودک شما را به این باکتری آلوده کند. تماس با زخم‌های باز ناشی از عفونت‌های پوستی این باکتری نیز می‌تواند باعث ابتلا کودک به بیماری مخملک شود.
علائم مخملک خفیف در کودکان
علائم بیماری مخملک در کودکان ممکن است کمی متفاوت باشد و خارش مخملك، یکی از متداول‌ترین آنهاست. معمول‌ترین علائم این بیماری، شامل موارد زیر است:
- تب
- گلودرد
- لرز
- سردرد
- استفراغ
- دل‌درد
- سفیدشدن رنگ زبان (در اوایل بیماری)
- رنگ توت‌فرنگی مانند زبان (در مراحل بعدی بیماری)
بثورات (حساسیت‌های پوستی) حدود 1 تا 2 روز پس از اولین علائم شروع می‌شود. بثورات قرمز و سمباده مانند روی گردن، پیشانی، گونه ها و سینه ظاهر خواهند شد. در مراحل بعدی، می‌تواند به بازوها و پشت بدن سرایت کند. این بثورات معمولا پس از 2 تا 7 روز شروع به محو شدن می‌کنند. ممکن است پوست این نواحی پس از پایان عفونت، پوسته پوسته شود؛ به خصوص روی دست ها، پاها و اندام تناسلی. علائم مخملک می‌تواند مانند سایر بیماری ها باشد. مطمئن شوید که فرزندتان برای تشخیص به یک ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی مراجعه می‌کند.
درمان خانگی مخملک در کودکان
درمان این بیماری به علائم، سن، سلامت عمومی کودک شما و شدت بیماری او بستگی دارد. در اکثر مواقع، پزشک معالج برای فرزند شما یک داروی آنتي بيوتيك تجویز می‌کند. مطمئن شوید که کودک شما تمام دارو را مصرف می‌کند (حتی بعد از اینکه احساس بهبود می‌کند). درمان‌های خانگی این بیماری می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- از کودکتان بخواهید آب‌نمک غرغره کند تا گلودرد او کاهش یابد.
- مطمئن شوید که کودک شما مایعات زیادی مصرف می‌کند.
- برای تب یا گلودرد، به او استامینوفن یا ایبوپروفن بدهید.
هرگز به کودک آسپرین ندهید؛ زیرا می‌تواند باعث ایجاد یک بیماری خطرناک به نام سندرم ری شود. بهتر است تا زمانی که کودک شما حداقل 24 ساعت آنتی‌بیوتیک مصرف نکرده است، فرزندتان را به مدرسه، مهد کودک یا هر محیط شلوغ دیگر نفرستید. همچنین، به والدین کودکانی که ممکن است در معرض این بیماری قرار گرفته باشند، اطلاع دهید.
داروی مخملک در کودکان
مصرف یک آنتی‌بیوتیک خوراکی مانند پنی‌سیلین یا آموکسی‌سیلین به مدت 10 روز انتخابی مناسب برای درمان این بیماری است. در صورتی که بیماری به پنی‌سیلین حساسیت داشته باشد، می‌تواند اریترومایسین مصرف کند. همچنین، می برای تسکین درد و کاهش تب، از مسکن های متداول مانند استامینوفن استفاده می‌شود. توجه داشته باشید که همیشه قبل از شروع هر درمانی، باید با پزشک خود مشورت کنید! به کودکان مبتلا به مخملک باید مایعات زیادی داده شود تا گلوی آنها مرطوب بماند و از کم آبی بدن آنها جلوگیری شود. رژیم تغذیه مختص این بیماری، به شرح زیر است:
- غذاهایی مانند بلغور جو دوسر گرم، غلات پخته شده یا بلغور که به‌راحتی قورت داده می‌شوند.
- سبزیجات پخته شده
- اسموتی میوه یا سبزیجات
- پوره سیب‌زمینی
- سوپ‌های بر پایه آبگوشت و خامه
- غذاهای سرد مانند دسر ژلاتینی، بستنی و ماست
- آب‌میوه‌های غیر اسیدی
سعی کنید تا حد ممکن، از مصرف غذاهای زیر اجتناب کنید:
- غذای تند
- مرکبات و آب‌میوه‌های اسیدی
- آب گوجه‌فرنگی و سس
- غذاهای ترش، ترشی یا آب‌نمک
- الکل
- تنباکو
مخملک چند روز طول میکشه؟
بیماری مخملک در کودکان، یک عفونت باکتریایی است که توسط باکتری استرپتوکوک گروه A ایجاد می‌شود. این بیماری معمولاً با استفاده از آنتی‌بیوتیک‌هایی مانند پنی‌سیلین، آموکسی‌سیلین یا اریترومایسین درمان می‌شود. روند درمان این بیماری به شرح زیر است:
- درمان: مصرف آنتی‌بیوتیک خوراکی به مدت 10 روز، درمان استاندارد برای مخملک است.
- تسکین علائم: پس از دو تا سه روز درمان با آنتی‌بیوتیک، احتمالا بیشتر علائم مخملک برطرف می‌شود.
- راش پوستی: بثورات پوستي مخملك می‌توانند برای مدتی حتی پس از برطرف‌شدن سایر علائم نیز باقی بمانند.
- زمان بهبودی: با درمان، اکثر افراد در حدود 4 تا 5 روز بهبود می یابند.
- دوره عفونت: بیماران می‌توانند 24 ساعت پس از شروع درمان آنتی بیوتیکی به مهد کودک، مدرسه یا محل کار بازگردند. بدون درمان، 1 تا 2 هفته پس از ظاهر شدن علائم، عفونت خواهید داشت.
مهم است که دوره مصرف آنتی‌بیوتیک را کامل بگذرانید، حتی اگر علائم قبل از اتمام دارو، بهبود یابید. با انجام این کار، عفونت به طور کامل پاک می‌شود و به جلوگیری از عوارض کمک می‌کند.
عوارض طولانی‌مدت مخملک که شایع نیستند!
پس از ابتلا به مخملک، ممکن است عوارض مختلفی رخ دهد. اگر باکتری به قسمت‌های دیگر بدن سرایت کند و بیماری گسترش یابد، امکان دارد عوارض زیر رخ دهد:
- آبسه در اطراف لوزه‌ها
- غدد لنفاوی متورم در گردن
- عفونت گوش، سینوس و پوست
- پنومونی (عفونت ریه)
- تب روماتیسمی (بیماری که می‌تواند قلب، مفاصل، مغز و پوست را درگیر کند)
- گلومرولونفریت (نوعی بیماری کلیوی)
- آرتریت (التهاب مفاصل)
درمان با آنتی‌بیوتیک می‌تواند جلوی بسیاری از این مشکلات را بگیرد.
روش‌های پیشگیری از ابتلای کودک به مخملک
هیچ واکسنی برای پیشگیری از بیماری مخملک در کودکان وجود ندارد. کودکانی که گلودرد دارند، نباید حداقل تا 24 ساعت پس از شروع آنتی‌بیوتیک به مدرسه یا مهدکودک بروند. بهترین راه برای جلوگیری از مخملک شستن مکرر دست هاست. ظروف غذاخوری، ملحفه، حوله یا سایر وسایل شخصی را به صورت مشترک استفاده نکنید. اگر هر یک از اعضای خانواده گلودرد دارد، باید مرتب دست های خود را بشوید. برای شست‌وشوی خوب دست ها مراحل زیر را طی کنید:
- دست هار را زیر آب جاری دارید و آنها را خیس کنید. آب را ببندید و صابون را به تمام دستان خود بمالید.
- دست‌های صابون زده خود را حداقل به مدت 20 ثانیه بشویید. حتما زیر ناخن‌ها، بین انگشتان و بالای بازو را تمیز کنید.
- سپس با استفاده از یک حوله تمیز یا هوا خشک کنید.
اگر آب و صابون در دسترس نیست، از پاک‌کننده‌های الکلی با حداقل 60 درصد الکل استفاده کنید.
جمع‌بندی
بیماری مخملک در کودکان، یک بیماری التهابی نادر اما جدی است که به طور معمول در اطفال دو تا پنج‌ساله ظاهر می‌شود. این بیماری مانند آبله مرغان باعث التهاب عروق خونی می‌شود و می‌تواند به عروق قلبی آسیب برساند. علت ابتلای کودکان به بیماری مخملک هنوز مشخص نیست، اما فرضیه‌هایی وجود دارد که به عوامل عفونی و ژنتیکی اشاره می‌کنند. درمان بیماری مخملک معمولاً شامل مصرف داروهای ضدالتهابی و آنتی‌بیوتیک‌هاست. در برخی موارد، درمان آنتی‌بیوتیکی زودهنگام می‌تواند عوارض جدی بیماری را کاهش دهد. به علت جدایی زودهنگام عروق قلبی، تشخیص و درمان سریع بیماری مخملک بسیار مهم است برای دریافت اطلاعات بیشتر، می‌توانید از راهنمایی‌های تیم گهواره در اپلیکیشن کمک بگیرید!
سوالات متداول:
بیماری مخملک در کودکان چگونه منتقل می‌شود؟
مخملک مسری است و به‌راحتی از طریق استفاده مشترک از اسباب‌بازی، حوله، لباس، تنفس و هر ارتباط نزدیک و مشترک منتقل می‌شود.
چگونه می‌توان بیماری مخملک در کودکان را درمان کرد؟
بیماری مخملک با آنتی‌بیوتیک و مراقبت‌های خانگی درمان می‌شود.
منابع:
● https://www.stanfordchildrens.org/en/topic/default?id=scarlet-fever-in-children-90-P02544
● https://www.cdc.gov/groupastrep/diseases-public/scarlet-fever.html
● https://www.verywellhealth.com/scarlet-fever-treatment-770658
● https://www.nhsinform.scot/illnesses-and-conditions/infections-and-poisoning/scarlet-fever
● https://www.cdc.gov/groupastrep/diseases-hcp/scarlet-fever.html
روزانه پیام مشاور، متناسب با سن کودکتون دریافت کنین. 
سوالاتتون رو از مامانای با تجربه بپرسین.
با بازیهایی که به رشد هوش و خلاقیت فرزندتون کمک میکنه آشنا بشین.