علائم سرخک در کودکان و 4 مرحله بروز+عکس سرخک در کودکان

دانه‌های قرمز روی پوست کودک، از شایع‌ترین نگرانی‌های مادرها به شمار می‌رود. سرخک یا سرخکان یکی از مسری‌ترین بیماری‌‌های ویروسی است که می‌تواند علائمی مشابه با دیگر بیماری‌ها داشته باشد. در این مقاله از علائم سرخک در کودکان زیر یکسال و بزرگتر، درمان سرخک و تفاوت این بیماری با مخملک و سرخجه می‌خوانید.

بیماری سرخک چیست؟

سرخک یک بیماری ویروسی بسیار مسری است که بیشتر در کودکان رخ می‌دهد. علائم سرخک در کودکان در بینی و گلوی فرد بیمار وجود دارد. پس با عطسه، سرفه و حتی صحبت کردن می‌تواند منتقل شود. انتقال سرخک نیازی به تماس نزدیک فردی ندارد و وجود ویروس در هوا برای ابتلا کافی است.

عکس سرخک در کودکان

در زیر چند عکس کودک مبتلا به سرخک را مشاهده میکنید:

بیماری سرخک خفیف در چه کسانی دیده می‌شود؟

ممکن است افرادی که قبلا واکسن سرخک دریافت کرده‌اند یا به بیماری سرخک مبتلا شده‌اند، دوباره در معرض بیماری قرار بگیرند. اما این‌ بار علائم سرخک خفیف در کودکان ایجاد می‌شود . علائم سرخک در کودکان بعد از واکسن شبیه زمانی ست که به این بیماری مبتلا می‌شوند اما با شدت کمتر. علائم سرخک در کودکان به صورت خفیف‌تر و دوره کمون طولانی‌تر خواهد بود. 

علائم بیماری سرخک کودک در مراحل مختلف

در ادامه توضیح می‌دهیم مراحل بروز علائم سرخک در کودکان چگونه است:

دوره کمون

زمانی است که فرد به ویروس سرخک آلوده شده اما علامتی ندارد. بعد از ورود ویروس، حدود 13 روز طول می‌کشد تا علائم اولیه ظاهر ‌گردد.

ابتلا بدون علائم مشخص

تب خفیف تا متوسط که معمولا همراه با سرفه، آبریزش بینی نوزادان، گلودرد، التهاب و قرمزی ملتحمه (کنژکتیویت) است. شدت التهاب چشم می‌تواند تا حدی باشد که ترس از نور یا اشک‌ریزش ایجاد شود. این دوره حدود 2 تا 3 روز طول می‌کشد. در این مرحله و 48 ساعت قبل از شروع مرحله بعد، داخل دهان و روی مخاط گونه، دانه‌های برآمده سفیدرنگ به نام کوپلیک با زمینه قرمز دیده می‌شوند. گویی دانه‌های سفید نمک روی سطحی قرمز پاشیده شده باشد. در زیر عکس سرخک در کودکان آمده است.

مرحله حاد بیماری سرخک کودک و بروز علائم

شروع علائم سرخک در کودکان کمی طول می‌کشد. دو تا چهار روز بعد از تب، راش پوستی ظاهر می‌شود. دانه‌های قرمز برجسته که در مراحل اول با وارد کردن فشار روی آن‌ها، رنگ‌پریده می‌شوند. راش‌ها معمولا از صورت شروع شده و به تدریج گردن، دست‌ها و پاها را درگیر می‌کند. ممکن است راش‌ا به یکدیگر متصل شوند و ظاهر یکدست قرمز به بدن بدهند. کف دست و پا در بیماری سرخک درگیر نمی‌شود. در این مرحله تب به‌صورت ناگهانی افزایش یافته و به 40 تا 41 درجه هم می‌رسد. از آنجا که سرخک یک بیماری ویروسی ست، ممکن است در هر دوره‌ای علائم آن تفاوت‌هایی داشته باشد بنابراین باید به دنبال علائم سرخک جدید باشید.

مرحله بهبودی

در عرض یک هفته بثورات پوستی نوزاد از همان محلی که شروع شدند، یعنی صورت به تدریج ناپدید می‌شوند. تب کاهش یافته و اشتهای کودک بهتر می‌شود. ممکن است سرفه برای یک تا دو هفته باقی بماند.

دوره انتقال سرخک کودک چگونه است؟

پنج روز قبل از شروع بثورات پوستی و چهار روز پس از آن، بیماری به دیگران منتقل می‌شود. به کلام دیگر بعد از این مدت فرزندتان می‌تواند به مهد و یا مدرسه بازگردد.

بثورات بیماری سرخک شبیه چه بیماری‌هایی است؟

• بیماری سرخک در مرحله بروز بثورات ممکن است با سرخجه، بیماری پنجم، روزئولا، مونونوکلئوز عفونی و مخملک اشتباه گرفته شود. با توجه به شباهت این بیماری‌ها و تفاوت درمان برخی از آن‌ها باید به پزشک مراجعه کنید.
• بیماری سرخجه یا سرخک آلمانی هم بیماری ویروسی مسری است. تفاوت سرخک و سرخجه چیست؟ در سرخجه بثورات پوستی از هم جدا هستند و تنها سه روز حضور دارند. تورم گره‌های لنفاوی گشت گردنی و پشت گوش رخ می‌دهد.
• در بیماری روزئولا یا بیماری ششم تب بالای سه روز ایجاد می‌شود. بلافاصله پس از قطع تب، راش‌ها بیرون می‌ریزند. روزئولا عامل یک سوم موارد تشنج ناشی از تب است.
• در تفاوت با علائم سرخک در کودکان در بیماری مخملک یا تب اسکارلت، گلودرد چرکی همراه با زبان توت‌فرنگی وجود دارد. راش‌ها از چین‌های بدن شروع می‌شوند و به صورت یکنواخت در سطح پوست گسترش می‌یابند. تاجایی که در لمس پوست مانند سنباده به نظر می‌رسد. 

چه عواملی احتمال ابتلا به سرخک را افزایش می‌دهند؟

• عدم تزریق واکسن 
• سفر به مناطق دارای شیوع بالای سرخک
• کمبود ویتامینA  

عوارض بیماری سرخک کودک

خطرات سرخک در کودکان چیست ؟ اسهال و عفونت گوش میانی شایع‌ترین عارضه سرخک است. عفونت ریوی نوزادان و کودکان زیر پنج سال بسیار خطرناک است. عوارض نورولوژیک بیماری سرخک نادر اما بسیار خطرناک هستند. این موارد شامل انسفالیت و انسفالومیلیت منتشر حاد یا بیماری(ADEM)  است. در گذشته سرخک موجب کوری و زخم قرنیه هم می‌شده است.

درمان دارویی سرخک چیست؟

سرخک کودکان ویروسی است و درمان دارویی به‌خصوصی ندارد. راه‌هایی جهت تخفیف علائم سرخک در کودک و کوتاه‌تر شدن دوره بیماری وجود دارد:

• داروهای کاهنده تب مانند استامینوفن: از انواع استامینوفن کودکان استفاده کنید ولی از آسپرین استفاده نکنید. زیرا احتمال بروز سندروم خطرناک ری وجود دارد.
• آنتی‌بیوتیک‌ها: این بیماری ویروسی است پس درمان آنتی بیوتیکی ندارد. ممکن است پزشک در صورت ابتلا کودک به عفونت ریه یا گوش، از آنتی‌بیوتیک استفاده کند.
• تامین کافی مایعات برای بهبودی حال عمومی کودک لازم است.
• ویتامین آ: این ویتامین باعث تقویت سیستم ایمنی و بهبود علائم می‌گردد. این دارو باید تحت نظر پزشک با نسخه و دوز مناسب تجویز گردد. در صورت مصرف خودسرانه احتمال مسمومیت وجود دارد.

درمان‌های خانگی بیماری سرخک چیست؟

چه چیزی برای سرخک خوب است:

• محدودیت فعالیت فیزیکی و بازی یا همان استراحت کردن
• نوشیدن آب فراوان، آب‌میوه‌های طبیعی باعث جایگزینی آب از دست‌رفته بدن در زمان تب و تعریق است.
• در صورت وجود سرفه خشک و گلودرد از بخور استفاده کنید.
• اگر نور چشم کودک شما را اذیت می‌کند، پرده‌ها را بکشید. کمی فضای خانه تاریک باشد، از تماشای بیش‌ازحد تلویزیون پرهیز کنید.
• چه غذاهایی برای سرخک خوب است؟ اگر سرفه خشک داشته باشد، دمنوش عسل و آویشن کمک‌کننده است. نوشیدن چای سبز هم می‌تواند به کاهش التهاب گلو کمک کند.
• به هیچ عنوان در فضای مشترک با کودک سیگار نکشید.

چه غذاهایی برای کودک مبتلا به سرخک مضر است؟

برای مصرف بیشتر غذاها منعی وجود ندارد. بهتر است از مصرف خوراکی‌های زیر خودداری شود:

• غذاهای سرخ‌کردنی
• غذاهای چرب (بهتر است در این مدت برای پخت‌و‌پز از روغن زیتون استفاده شود).
• غذاهای فراوری شده، شکلات‌هاو...
• فست‌فودها

چه غذاهایی برای سرخک خوب است؟ مصرف غذاهای مفید برای بیماری سرخک مانند غذاهای حاوی ویتامین C و A توصیه می‌شود این ویتامین‌ها تقویت کننده‌های طبیعی ایمنی هستند و به بدن در دفع ویروس سرخک کمک می‌کنند. در حالی که ویتامین A در سبزیجات برگدار، هویج، فلفل دلمه‌ای قرمز و شیر و تخم مرغ وجود دارد، ویتامین C در بیشتر مرکبات مانند پرتقال و لیموترش وجود دارد.

چگونه می‌توان از ابتلا به بیماری سرخک کودک پیشگیری کرد؟

در بالا در مورد علائم و درمان سرخک در کودکان توضیح دادیم اما سوال مهم این است که چطور می‌توان از آن جلوگیری کرد. بهترین و مهم‌ترین راه پیشگیری از ابتلا به سرخک، تزریق واکسن است. انتقال بیماری از طریق ذرات هوای آلوده به ترشحات بیمار است. تا جایی که ممکن است در تماس با فرد بیمار نباشید. حتما دست‌های خود را با صابون بشویید. قبل از شست‌وشوی دست‌هایتان به صورت خود (چشم، بینی و دهان) دست نزنید. اگر در اطرافتان فرد مبتلا به سرخک هست، از ماسک استفاده کنید. 

برنامه واکسیناسیون برای بیماری سرخک چگونه است؟

بیماری سرخک در گذشته بسیار شایع بوده و کودکان زیر پنج سال را به کام مرگ می‌کشانده است. با ظهور واکسن، این بیماری تا حد زیادی قابل پیشگیری شده است. این واکسن (MMR) نام دارد و مجموعه‌ای از سه ویروس است: سرخک، سرخجه و اوریون. طبق برنامه واکسیناسیون کشوری، دوز اول در واکسن 12 ماهگی و تکرار آن در واکسن 18 ماهگی است. عوارض این واکسن مانند سایر واکسن‌ها شامل تب، درد و احتمال کبودی در محل تزریق است.

آیا بعد از تزریق واکسن سرخک یا (MMR) فرزندم به اوتیسم مبتلا می‌شود؟

از گذشته تاکنون مخالفان سعی داشته‌اند تا مردم را نسبت به واکسن بدبین کنند. فواید واکسن بر هیچ‌کس پوشیده نیست. بسیاری از بیماری‌های کشنده به ‌لطف واکسن ریشه‌ کن شده‌اند اما اخیرا برخی از مردم از ترس ابتلای فرزندشان به اوتیسم واکسن (MMR) را تزریق نمی‌کنند. درحالی‌که هیچ مقاله معتبر علمی ارتباطی بین واکسن سرخک و اوتیسم را تایید نمی‌کند. این تصور اشتباه موجب شیوع روزافزون جهانی سرخک شده است.