آبریزش بینی نوزاد | علل و درمان آبریزش بینی کودک

اسفند ۱۴۰۲ | زمان مطالعه : ۹ دقیقه
آبریزش بینی نوزاد

باورش راحت نیست اما آبریزش بینی نوزاد می‌تواند نشانه خوبی باشد! زیرا به کودک شما کمک می‌کند تا از میکروب‌های دستگاه تنفس راحت شود. اما آبریزش بیش‌ازحد و گرفتگی بینی نوزاد، موجب شیرنخوردن او شده و تنفس را سخت می‌کند. پس باید به فکر راه چاره بود. در این مقاله از راهکارهای خانگی درمان سریع آبریزش بینی نوزاد و داروهایی مانند شربت سیتریزین برای کودکان صحبت خواهیم کرد.

علل آبریزش بینی نوزاد را بشناسیم

علت ابریزش بینی کودک چیست؟ برای پیدا کردن راهی برای درمان فوری آبریزش بینی نوزاد، باید علتش را مشخص کنیم. مواجهه با سرما و گریه کردن از موارد طبیعی آبریزش بینی بچه ها هستند که درمانی نیاز ندارند. شایع‌ترین علت آبریزش بینی نوزاد شامل:

آلرژی نوزادان و آبریزش بینی

حساسیت یا آلرژی تنفسی می‌تواند از آغاز کودکی نوزاد را درگیر کند. سلول‌های ایمنی در برابر محرک‌های مختلف مواد التهابی ترشح می‌کنند که علائمی مانند آبریزش شدید بینی، آبریزش چشم نوزاد و عطسه ایجاد می‌کنند. حساسیت و تحریک‌پذیری به عوامل خارجی مثل دود سیگار، آلاینده‌های هوا و گرده گیاهان در سنین بالاتر از دو سال معمول است. اما حساسیت به عوامل داخل خانه مثل حیوان خانگی، گرد و خاک و مایت در کودکان زیر دو سال هم رخ می‌دهد. آلرژی عامل بیشترین میزان آبریزش بینی کودکان در تابستان و بهار است.

*بهترین درمان گرفتگی بینی کودکان در شب چیست

علائم و نشانه‌های آلرژی تنفسی نوزادان

تاریخچه حساسیت می‌تواند خیلی ساده مثل برخورد با حیوان خانگی جدید یا پیچیده و با منبع نامعلوم باشد. علائم سرماخوردگی نوزاد و در کودکان کوچک‌تر متفاوت‌ است. حتی ممکن است خانواده متوجه گرفتگی بینی نوزاد نشوند. مگر برای آبریزش بینی طولانی مدت در کودکان یا زمانی که آبریزش بینی و عطسه همزمان رخ دهند. در کودکان بزرگتر علائم زیر دیده می‌شوند:

  • آبریزش بینی، گرفتگی بینی یا آبریزش پشت حلق
  • عطسه‌های مکرر
  • خارش سقف دهان، بینی، گوش‌ها و چشم‌ها
  • خر و پف کردن
  • گلو دردهای متناوب
  • زیاد صاف کردن صدا و سرفه و آبریزش بینی نوزاد
  • سر درد

پزشک با بررسی سوابق خانوادگی آلرژی، معاینه گوش، حلق و بینی و انجام تست‌های پوستی پریک، وجود حساسیت و نوع ماده محرک را مشخص می‌کند و نسبت به رفع آبریزش بینی نوزاد اقدام می‌کند.

*حتما بخوانید: بهترین شربت تب بر قوی برای کودکان و دوز مناسب آن 

درمان آلرژی تنفسی در نوزادان

در این شرایط برای ابریزش بینی نوزاد چه کنیم ؟ درمان آبریزش بینی نوزاد 6 ماهه یا بالاتر اگر به خاطر آلرژی تنفسی باشد به دو طریق کلی ممکن است:

  1. دوری از ماده آلرژی‌زا: اولین و موثرترین راه، دور کردن عامل حساسیت‌زا یا به نوعی کنترل محیط است. مثل دوری از حیوان یا گردگیری خانه و شستن منظم ملحفه‌ها.
  2. دارو‌های ضدحساسیت یا آنتی هیستامین‌ برای کودکان:

شربت ستیریزین در کودکان (Cetirizine): سیتریزین نوعی داروی آنتی‌هیستامین و یک اسم شربت برای آبریزش بینی کودکان است که تاثیرگذاری و ایمنی آن در درمان آبریزش بینی در کودکان زیر دو سال تضمین نشده است. سیتریزین برای کودک 5-2 ساله، حداکثر 5 میلی‌گرم یک بار در روز مصرف می‌شود. در کودکان 6 تا 12 سال می‌توان تا روزی 10 میلی‌گرم هم استفاده کرد. ستیریزین به صورت قرص ستیریزین 10 و ستیریزین 5 و شربت در بازار موجود است.  شربت ستیریزین برای برطرف کردن آبریزش بینی کودکان آلرژیک موثر است و نه در هر سرماخوردگی معمولی. به‌یاد داشته‌باشید که داروی ستیریزین موجب خواب‌آلودگی می‌شود.

اسپری آبریزش بینی نوزاد که یک آنتی هیستامین است. از داروهای آنتی هیستامین نباید برای درمان آبریزش بینی نوزاد زیر یک سال مثلاً درمان آبریزش بینی نوزاد 4 ماهه استفاده کرد.

شربت نئوتادین برای کودکان یا دس‌لوراتادین (Desloratadine): این شربت دیگر دارو برای آبریزش بینی نوزاد است. این شربت یک داروی ضد آبریزش بینی نوزاد است. دارویی از دسته‌آنتی‌هیستامین‌ها که در سنین بالای 6 ماه قابل استفاده است. این‌دارو هم به صورت قرص ضد آبریزش بینی نوزاد نئوتادین 5 میلی‌گرمی و شربت ضدسرفه کودکان در بازار موجود است و با کمترین اثر روی خواب‌آلودگی منجر به قطع شدن آبریزش بینی نوزاد می‌شود.

  • 6 تا 12 ماه: 1 میلی‌گرم در روز مثلاً برای درمان آبریزش بینی نوزاد 3 ماهه و 8 ماهه
  • 1تا 5 سال: 25/1 میلی‌گرم در روز
  • 6 تا 12 سال: 5/2 میلی‌گرم در روز

آبریزش بینی کودکان

سرماخوردگی نوزادان و آبریزش بینی

ویروس‌های بسیار زیادی وجود دارد که می‌توانند باعث سرماخوردگی و آبریزش بینی شدید کودک به صورت ناگهانی بشوند. خوشبختانه بسیاری از سرماخوردگی‌ها باعث تقویت سیستم ایمنی کودک شما می‌شود. با این‌حال اولین سرماخوردگی نوزاد می‌تواند برای والدین ترسناک باشد. کودک در هر زمان از سال ممکن است سرما بخورد. در 2 سال اول ممکن است هشت تا ده بار در سال سرماخوردگی به سراغ کودک بیاید. اگر اطراف نوزاد شما کودکان بزرگتر زیاد هستند، احتمال سرماخوردگی او بیشتر می‌شود و درمان سرماخوردگی کودکان الزامی است.

علائم سرماخوردگی در نوزادان

آبریزش بینی نوزاد می‌تواند اولین سرنخ سرماخوردگی نوزاد شما باشد. ترشح بینی می‌تواند آبکی و شفاف باشد. اما به مرور زمان به رنگ زرد متمایل به سبز دربیاید. آبریزش بینی سبز کودک یک فرایند طبیعی است و به معنی بدتر شدن سرماخوردگی نیست. سایر نشانه‌های کنار آبریزش بینی نوزاد در سرماخوردگی به شرح زیر است:

  • بی‌حالی
  • تب و آبریزش بینی نوزاد
  • سرفه به خصوص هنگام شب
  • عطسه و آبریزش بینی نوزاد
  • کاهش اشتها، خوب شیر نخوردن
  • دشواری در به خواب رفتن

اگر در ادامه‌ی علائم بالا شاهد لزر، تهوع، استفراغ یا اسهال و آبریزش بینی نوزاد هستید، احتمالا ابتلا آنفولانزا مبتلا شده است.

علائم عفونت ریه یا ذات الریه علاوه بر علائم سرما خوردگی ساده لرز، پوست برافروخته، عرق کردن، تب بالا، درد و حساسیت شکم، بدتر شدن سرفه‌ها و تنفس تند یا تنگی نفس است. همچنین لب‌ها و سر انگشتان کودک به رنگ آبی یا کبود در بیاید که نشانه ناکافی بودن اکسیژن خون اوست.

درمان سرماخوردگی در نوزادان

همیشه بهترین واکنش جلوگیری از آبریزش بینی نوزاد با جلوگیری از ابتلای کودک به سرماخوردگی ست. اگرچه سرماخوردگی و علائم آن به‌تدریج بهبود می‌یابند. اما در صورت گرفتگی و آبریزش بینی نوزاد و شیرنخوردن در سن کمتر از 3-2 ماهگی به پزشک مراجعه کنید. همچنین اگر کودک زیر 6-3 ماه شما تب بالای 39 درجه دارد حتما با پزشک در تماس باشید. در هر سنی اگر تب بیشتر از 5 روز طول کشید، به پزشک مراجعه کنید.

  1. مصرف مایعات کافی: اگر کودک شما غذا می‌خورد، مصرف غذاهای مایع مثل سوپ و حریره را بیشتر کنید. اما اگر فقط شیر می‌خورد، باید تعداد دفعات شیردهی را افزایش دهید.
  2. قطره سدیم کلراید 9/0 درصد (دکوسالین): این یک اسم قطره آبریزش بینی کودکان است. شما می‌توانید این قطره بینی نوزاد را از داروخانه بدون نسخه پزشک تهیه کنید. از این قطره برای آبریزش بینی نوزاد به داخل هر حفره بینی بریزید و بعد از یک سرنگ بدون سرسوزن یا پوآر برای خالی کردن ترشحات بینی استفاده کنید. هر وقت که احساس نیاز کردید، ریختن قطره آبریزش بینی کودکان را تکرار کنید. می‌توانید قبل از هر وعده غذایی، این‌کار را تکرار کنید تا غذا خوردن کودک راحت شود.
  3. مرطوب کردن هوا: هوا را با استفاده از دستگاه بخور سرد مرطوب کنید.

علت آبریزش بینی نوزاد

عفونت سینوس‌ها یا عفونت لوزه سوم کودک (آدنوئید)

گاهی تجمع موکوس و خلط تولید‌شده در سینوس‌ها و عدم تخلیه آن‌ها در بینی موجب سینوزیت و آبریزش خلطی بینی کودکان می‌شود. لوزه‌های سوم یا آدنوئید کودک هم ممکن است دچار عفونت و تورم شود که با همین علائم همراه خواهد بود. این دو مورد در نوزادان بسیاری با پولیپ‌های بینی همراه هستد. برای درمان گرفتگی و آبریزش بینی نوزاد در این شرایط به تجویز آنتی‌بیوتیک توسط پزشک و در صورت مزمن شدن به جراحی لوزه (آدنکتومی) یا تخلیه عفونت سینوس‌ها نیاز خواهد داشت. در مورد بهترین آنتی بیوتیک برای سرماخوردگی کودکان در این مقاله بیشتر بخوانید.

آترزی کوان در نوزادان و آبریزش بینی

آترزی کوان یکی از نقائص بدو تولد در نوزادان است. در این بیماری حفره بینی از درون بسته است. درجات سوراخ نشدن حفره داخلی بینی متفاوت است. در بعضی نوزادان هر دو حفره بینی از داخل بسته هستند. از آنجاکه نوزاد کاملا از بینی نفس می‌کشد، در همان لحظات اول در اتاق زایمان مشکلات تنفسی خود را نشان می‌دهد. اما انواعی از آترزی کوان به شکل بسته بودن یک طرفه بینی هستند و ممکن است در سنین کودکی خودش را نشان ندهد. علائم آترزی یک طرفه کوان به این‌صورت است که از یک حفره بینی به طور مداوم ترشحات و چرک خارج می‌شود. باید با معاینه پزشک و تصویر برداری مناسب تشخیص داده شود. درمان آبریزش بینی نوزاد یک ساله در این شرایط در اکثر موارد جراحی است.

جسم خارجی در بینی نوزادان و آبریزش بینی

انسداد راه هوایی به دنبال وارد کردن جسم خارجی به بینی، خود را با سرفه و تنگی‌نفس ناگهانی نشان می‌دهد. اما گاهی جسم خارجی راه هوایی را کامل مسدود نمی‌کند و از بینی جلوتر نمی‌رود. جسم خارجی گیرکرده در بینی بعد از مدتی می‌تواند به صورت خروج ترشحات چرکی یا آبکی از یکی از حفره‌های بینی ظاهر شود. پزشک با معاینه بینی و درصورت لزوم تصویربرداری وجود جسم خارجی را تشخیص داده و آن را با دستگاه مخصوص خارج می‌کند. این اتفاق معمولا در سنین

سایر بیماری‌های مرتبط با آبریزش بینی نوزاد

  • گرفتگی بینی نوزاد و رفلاکس از جمله رفلاکس پنهان نوزاد می‌توانند هم‌زمانی داشته باشند. زیرا رفلاکس به دلیل خاصیت اسیدی مواد برگشته از معده،حلق و بینی را تحریک به ترشح می‌کند. التهاب این نواحی می‌تواند موجب گرفتگی و آبریزش بینی نوزاد شود.
  • اگر کودک شما مرتب سرما می‌خورد (بیشتر از 5-4 بار در سال) یا یک حفره بینی‌اش دائم گرفته و به آبریزش بینی نوزاد دچار است به وجود پولیپ بینی شک می‌کنیم.

آبریزش بینی نوزاد هنگام دندان درآوردن 

بعضی آبریزش بینی نوزاد و دندان درآوردن را به هم مرتبط می‌دانند. حال آنکه آبریزش بینی یک مشکل شایع در دندان درآوردن نیست. اغلب علائمی مانند درد، تحریک پذیری، تب، مشکلات خواب با دندان درآوردن همراه است. اما اگر آبریزش بینی نوزادان یا سایر علائمی مانند اسهال و استفراغ، تب بالا، از دست دادن اشتها، سرفه و گریه بیش از حد در حین بیرون آمدن دندان ظاهر می‌شود باید برخی از بیماری‌های رایج دوران کودکی را بررسی کنید، زیرا این علائم به احتمال زیاد توسط دندان‌های جدید ایجاد نمی‌شوند.

درمان آبریزش بینی نوزاد در طب سنتی

برای درمان آبریزش بینی نوزاد در طب اسلامی نیز روشها و ترفندهایی وجود دارد. راهکارهای این طب برای اینکه چگونه آبریزش بینی نوزاد را قطع کنیم به شرح زیر است:

  • تنقیه یا شستشوی سوراخ بینی با آب و نمک 
  • بخور آب گرم
  • بخار روغن اکالیپتوس (موثرترین داروی گیاهی برای آبریزش بینی نوزاد)
  • نوشیدن آب و عسل بهترین داروی آبریزش بینی نوزاد و درمان گلودرد
  • افزایش مصرف مایعات
  • ترکیب ریحان و شکر
  • بخور گیاه بابونه

در مورد روشهای درمان سنتی سرماخوردگی کودکان زیر یک سال نیز به این مقاله مراجعه کنید. بهتر است در مورد انجام انواع درمان خانگی آبریزش بینی نوزاد با متخصص مشورت کنیم و ببینید برای آبریزش بینی نوزاد چی خوبه.