شربت آنتی هیستامین برای کودکان-انواع و دوز مصرف

انتشار: مرداد ۱۳۹۹ | بروزرسانی: بهمن ۱۴۰۳
شربت آنتی هیستامین

انواع شربت آنتی هیستامین برای درمان آبریزش بینی، عطسه، خارش و حتی سرفه کودکان کاربرد دارند. چه میزان از تفاوت لوراتادین و شربت سیتریزین برای کودکان، مقدار مصرف دیفن‌هیدرامین کامپاند برای کودکان و عوارض آن‌ها می‌دانید. تا انتهای مقاله با ما همراه باشید. 

با نصب اپلیکیشن گهواره می‌توانید به ابزارهای بسیار کاربردی فرزند پروری از جمله معرفی داروها و دوز مجاز دسترسی پیدا کرده و با دیگر مادران تبادل نظر داشته باشید. همچنین ابزارهای دیگر و ویدئوهای آموزشی زیادی وجود دارد که می‌توانید از آنها بهره‌مند شوید.

نکات مهم قبل از انتخاب بهترین شربت آنتی هیستامین برای کودکان

قبل از مطالعه ادامه مقاله شربت آنتی هیستامین، توجه کنید!

  1. به‌هیچ عنوان به کودک زیر شش ماه (نوزاد) هیچ‌گونه شربتی ندهید. 
  2. سواد پزشک‌تان را با میزان دارو‌یی که تجویز می‌کند، نسنجید و به دارو‌های تجویزی وی اعتماد کنید.
  3. مطالبی که در آینده مطالعه می‌کنید، صرفاً جهت افزایش آگهی بوده و توصیه‌های پزشک بهترین گزینه درمانی است. 

* مقاله شربت تب بر کودکان را مطالعه کنید.

دوز مصرف آنتی هیستامین در کودکان 

دوز مصرف آنتی هیستامین‌ها بسته به سن و وزن کودک و نوع دارو می‌تواند متفاوت باشد. نکته مهم این است که دوز دارو‌هایی که در ادامه آورده می‌شوند باید با نظر پزشک باشد و هرگز خودسرانه به کودک دارویی ندهید؛ هرچند که فروش آنها در دارو‌خانه‌ها آزاد است. درست مثل زمان سرماخوردگی در بارداری حتماً با نظر پزشک داروهای لازم را مصرف کنید.

شربت آنتی هیستامین برای چیست

آنتی هیستامین جدید چی داریم؟! در جایگزین کردن داروها دقت زیادی داشته باشید. چه جایگزین قطره آهن و چه هر جایگزین دیگری. بسیاری از مادران بدون آنکه آنتی هیستامین را بشناسند، به داروخانه مراجعه کرده و این سوال را می‌پرسند. هیستامین یک واسطه ‌التهابی در بدن است؛ یعنی دستگاه ایمنی در برابر یک عامل غریبه مثل گرده گل یا موی حیوانات، ماده‌ای به نام هیستامین آزاد می‌کند که موجب خارش و آبریزش بینی می‌شود.

همچنین در بعضی بافت‌‌ها، هیستامین به عنوان انتقال‌دهنده پیام عصبی بین سلو‌ل‌های عصبی عمل می‌کند. داروهای آنتی‌هیستامین با خنثی‌کردن عمل هیستامین باعث تسکین خارش، آبریزش بینی و عطسه‌ می‌شوند. همچنین این داروها علائم مربوط به واکنش‌های آلرژیک و حساسیت‌ها را در مناطقی غیر از بینی مانند پوست (مانند کهیر و دانه‌های پوستی) کاهش می‌دهند. 

دارو‌های آنتی هیستامین در دسته‌بندی به انواع قدیمی (نسل اول) و جدیدتر (نسل دوم) تقسیم می شوند؛ تفاوت اصلی این دو گروه در میزان عارضه جانبی خواب آلودگی است. آنتی ‌هیستامین‌های نسل دوم بر‌خلاف نسل اول، کمتر باعث خواب‌آلودگی می‌شوند. 

توصیه کاربردی: در ادامه چند معادل حجمی کاربردی معرفی می‌شود. موارد زیر برای مواقعی است که شما پیمانه دقیقی برای مصرف شربت به ‌سی‌سی ‌همراه ندارید؛ سعی کنید تا جایی که امکان دارد از سرنگ ( که سوزن آن را به روشی ایمن دور انداخته‌اید.) و یا پیمانه همراه شربت برای مصرف آن استفاده کنید. مصرف دقیق‌تر دارو از نظر ساعت و حجم در میزان تاثیر‌گذاری آن بسیار موثر است.

  • یک سی‌سی معادل یک میلی‌لیتر است.
  • یک قاشق چای‌خوری معادل تقریباً پنج سی‌سی است.
  • یک قاشق غذا‌خوری معادل تقریباً ۱۰ سی‌سی است.
  • یک سی‌سی معادل ۲۵ قطره از قطره‌چکان استاندارد است. 

نکته: موارد فوق یک معیار کلی است و ممکن است با توجه به اندازه قاشق یا قطره‌چکان معادلی متفاوت داشته باشد.

آنتی هیستامین جدید کودکان

* مقاله شربت بلتیل را مطالعه کنید.

چه زمانی نوزادان مجاز به مصرف آنتی هیستامین هستند

آنتی هیستامین‌های ضد H1 اغلب در کودکان و نوجوانان برای درمان بیماری‌های آلرژیک استفاده می‌شود. اثربخشی آنتی هیستامین‌های نسل دوم به خوبی مورد مطالعه قرار گرفته است و باید برای به حداقل رساندن عوارض جانبی و استفاده از فعالیت ضد حساسیت آنها ترجیح داده شود. این دارو را نباید به کودکان زیر 2 سال بدهید. آنتی هیستامین‌ها معمولاً برای استفاده طولانی مدت توصیه نمی‌شوند، بنابراین اگر به نظر می‌رسد کود به آنها نیاز زیادی دارد، با پزشک مشورت کنید.

تداخلات دارویی آنتی هیستامین کودکان 

چون برخی داروهای سرماخوردگی و ضد سرفه دارای آنتی هیستامین هستند، توجه شود که همزمان داروهای آنتی هیستامین با هم مصرف نشود.

عوارض آنتی هیستامین کودکان 

عوارض هر دارویی بسته به ترکیبات آن متفاوت است. با این حال شایع ترین عوارض جانبی داروهای خانواده آنتی هیستامین شامل بی حالی، سرگیجه و عدم هماهنگی دست و پا است. همچنین حالات متفاوت مانند بی‌قراری زیاد تا بی‌حالی و خواب‌آلودگی ممکن است در کودک رخ دهد.

انواع شربت آنتی هیستامین کودکان

در ادامه با انواع آنتی هیستامین کودک آشنا می‌شوید:

شربت دیفن‌هیدرامین برای کودکان (Diphenhydramine)

شربت دیفن‌ هیدرامین کودکان با رقابت با هیستامین در اتصال به گیرنده آن عمل می‌کند و جلوی تاثیر آن را می‌گیرد. همچنین این دارو دارای خاصیت مهار‌کننده عصبی (در رقابت با اثرات ماده استیل‌کولین که پیام عصبی را انتقال‌ می‌دهد) است. این شربت باعث کاهش حالت تهوع و استفراغ نیز می‌شود و از این طریق در بهبود علائم بیماری حرکت یا ماشین‌گرفتگی اثرگذار است.

موارد مصرف شربت دیفن هیدرامین در کودکان

در صورت مشاهده موارد زیر از دادن شربت خودداری کنید:

  • رینیت آلرژیک
  • کهیر و سایر علائم پوستی آلرژی
  • تهوع و استفراغ ناشی از بیماری 

زمان مناسب و دوز مصرف شربت دیفن‌ هیدرامین کودکان

  • در کودکان زیر دو سال، هیچ دوز مشخصی برای مصرف دارو وجود ندارد و مصرف آن توصیه نمی‌شود.
  • برای کودکان ۲ تا ۵ ساله، دو و نیم سی سی، دو یا حداکثر سه نوبت در روز
  • برای بالای ۵ سال، پنج سی سی، دو یا حداکثر سه نوبت در روز

عوارض جانبی

همانطور که داروهای درمان سفلیس در بارداری می‌تواند با عوارضی همراه باشد، مصرف دیفن هیدرامین در کودکان هم بدون عوارض نیست. گرچه در هر دو حالت کنترل عوارض امکان‌پذیر است. خواب‌آلودگی، گیجی، تاری‌دید و دوبینی ممکن است درپی مصرف این شربت آنتی‌هیستامین کودکان ایجاد شود. 

موارد منع مصرف شربت دیفن هیدرامین

  • استفاده از هر گونه شربت سرفه کودکان مانند این دارو یا دیگر داروهای این گروه مانند شربت برم هگزین برای کودکان و شربت سرماخوردگی کودکان، بدون نسخه و تجویز پزشک در کودکان زیر دو سال ممنوع است. خصوصاً مصرف خودسرانه آن در کودکان زیر شش ماه می‌تواند عوارض جبران نا‌پذیری از خود بر‌ جای گذارد. به‌طور کلی استفاده از شربت دیفن‌هیدرامین مگر با نسخه و تجویز پزشک در کودکان زیر شش سال توصیه نمی‌شود.
  • اگر کودک شما دچار بیماری ریوی همانند آسم، آمفیزم ریوی و... است، حتما قبل از تجویز و مصرف دارو در این باره به پزشک او اطلاع دهید.
  • اگر کودک شما دچار فنیل‌کتونوریا (PKU) است؛ حتما قبل از تجویز و مصرف دارو در این باره به پزشک او اطلاع دهید. شربت دیفن‌ هیدرامین ممکن است حاوی آسپارتام باشد و برای کودک شما که قادر به متابولیسم اسیدآمینه فنیل‌آلانین نیست، مضر باشد.
  • به هیچ‌عنوان از شربت دیفن ‌هیدرامین ساده برای سرماخوردگی نوزاد (کودک زیر یک ماه) استفاده نکنید.
  • به‌هیج عنوان از شربت دفین‌ هیدرامین برای ایجاد حالت‌ خواب‌آلودگی در کودک‌تان استفاده نکنید. اگر خواب کودک دچار اختلال شده ‌است، به پزشک مراجعه کنید.
  • مصرف همزمان چند داروی آنتی ‌هیستامین به هر شکل دارویی اعم از قرص آنتی هیستامین برای کودکان، کرم، شربت و... ممنوع است و می‌تواند خطرساز باشد.

توصیه‌های کاربردی

  • شربت را بیش از مقدار توصیه‌شده مصرف نکنید.
  • شربت را در دمای زیر 25 - 15 درجه سانتی‌گراد نگهداری و از یخ‌زدگی محافظت نمایید.
  • دور از دسترس اطفال نگه‌داری کنید.
  • به منظور کاهش تحریک گوارشی شربت آنتی‌هیستامین دیفن ‌هیدرامین، شربت را با آب، شیر یا همراه غذا استفاده کنید.
  • اگر می‌خواهید برای ماشین‌گرفتگی از این دارو استفاده کنید؛ حداقل نیم ساعت پیش از مسافرت شربت را مصرف کنید.

شربت دیفن‌ هیدرامین کامپاندبرای کودکان (Diphenhydramine compound)

  • تفاوت شربت دیفن ‌هیدرامین کامپاند با دیفن ‌هیدرامین در آمونیوم‌کلریدی است که دیفن هیدرامین کامپاند دارد. این تفاوت باعث اثر خلط‌آوری این شربت می‌شود. به‌همین علت در رفع سرفه‌ خلط‌دار بسیار موثر است.
  • شربت دیفن‌ هیدرامین کامپاند برای از بین بردن سرفه خلط‌دار بسیار موثر است. همچنین انقباض نایژه‌ها که ناشی از اثرات هیستامین است، بهبود می‌دهد.
  • در کودکان زیر شش سال، مصرف دیفن‌‌ هیدرامین کامپاند توصیه نمی‌شود. هیچ میزان درستی از شربت دیفن‌ هیدرامین کامپاند برای مصرف کودکان زیر شش سال وجود ندارد.

بهترین شربت آنتی هیستامین برای کودکان

شربت هیدروکسی ‌زین برای کودکان (Hydroxyzine)

شربت هیدروکسی زین یک شربت آنتی هیستامین کودکان از نسل اول است. این شربت به شکل شربت هیدروکسی ‌زین 10 میلی‌گرم در بازار عرضه می‌شود.

مکانیسم اثر

  • شربت هیدروکسی ‌زین کودکان، مهارکننده‌ی گیرنده هیستامین نوع یک (H1)، است. هیدروکسی‌زین دارویی ضدحساسیت است که برای کاهش خارش‌های پوستی در اثر حساسیت‌ها استفاده می‌شود.
  • شربت هیدروکسی ‌زین با مهارکردن اثر هیستامین‌، به کاهش علائم حساسیت خصوصا خارش ناشی از آن کمک می کند. اثرات آرام‌بخشی و خواب‌آوری شربت هیدروکسی‌زین به علت مهار فعالیت سطح زیرقشری (ساب‌کورتیکال) سیستم عصبی مرکزی است.

شربت هیدروکسی‌ زین در کاهش علائم حساسیت‌ها مانند خارش پوستی و در بهبود عطسه در سرماخوردگی کودکان بالای ۲ سال موثر است.

شربت ستیریزین برای کودکان (cetirizine)

شربت ستیریزین کودکان یک شربت آنتی هیستامین کودکان از نسل دوم است. 

مکانیسم اثر

شربت ستیریزین کودکان با مهار گیرنده هیستامین نوع یک (H1)، عمل می‌کند. تفاوت آن با آنتی‌هیستامین‌های نسل اول این است که از سد‌خونی‌مغزی نمی‌گذرد و اثر کمتری در مغز دارد. بااین‌وجود دارای اثرات خواب‌آلودگی بوده اما اثرات خواب‌آلودگی آن به مراتب کمتر از دارو‌های نسل اول مانند دیفن هیدرامین کامپاند برای کودکان است. به‌طورکلی شربت ستیریزین کودکان باعث کاهش علائمی مانند آبریزش‌ و خارش چشم و بینی، عطسه و کهیر می‌شود.

موارد مصرف شربت ستیریزین برای کودکان

  • درمان علائم سرماخوردگی
  • کاهش علائم آلرژی
  • درمان خارش و تورم ناشی از کهیر 

زمان مناسب و دوز مصرف شربت ستیریزین کودکان

  • در کودکان زیر دو سال بدون نسخه پزشک مصرف نشود.
  • در کودکان دو تا شش ساله: با دو ونیم سی سی در روز آغاز شده و در صورت نیاز  در دو نوبت مصرف شود. جمعاً از پنج سی سی در روز، بیشتر نشود.
  • عوارض شربت سیتریزین برای کودکان: خواب‌آلودگی، گیجی و عوارض گوارشی به صورت درد ‌شکمی از عوارضی هستند که ممکن است در پی مصرف این شربت آنتی‌هیستامین کودکان ایجاد شود.

موارد منع مصرف دارو

  • استفاده از هر گونه داروی ضدسرفه و شربت سرماخوردگی کودکان، بدون نسخه و تجویز پزشک در کودکان زیر دو سال ممنوع است. خصوصاً مصرف خودسرانه آن در کودکان زیر شش ماه می‌تواند عوارض جبران نا‌پذیری از خود بر‌جای گذارد. 
  • اگر کودک شما دچار بیماری کلیوی یا کبدی است، حتماً قبل از تجویز و مصرف دارو در این باره به پزشک او اطلاع دهید.

توصیه‌های کاربردی:

  • شربت را بیش از مقدار توصیه ‌شده مصرف نکنید.
  • دور از دسترس اطفال نگه‌داری کنید.
  • براي كاهش تحريك گوارشي، دارو با غذا مصرف شود.

نکته: لووستیریزین (Levocetirizine) یک آنتی‌هیستامین نسل دوم است و به صورت قرص مصرف می‌شود. قرص لووستیریزین ساختمانی مشابه با بخشی از ستیریزین دارد. اما دوز مصرفی آن با شربت آنتی‌هیستامین کودکان ستیریزین متفاوت است.

شربت کتوتیفن برای کودکان (Ketotifen)

شربت کتوتیفن یک شربت آنتی هیستامین از نسل دوم است.

شربت کتوتیفن با اسامی دیگری از جمله شربت زادیتن (Zaditen) نیز شناخته می‌شود.

  • شربت کتوتیفن در کاهش علائم ناشی از آلرژی همچون التهاب بینی و چشم به کار می‌رود. اصولاً کتوتیفن با کاهش التهاب در مجاری هوایی، باعث حرکت آزادتر هوا در آن‌ها می‌شود. این دارو می‌تواند علائم ناشی از سرماخوردگی مانند عطسه، آبریزش و خارش چشم و بینی را نیز کاهش دهد.
  • تجویز و دوز دقیق دارویی شربت کتوتیفن برای کودکان توسط پزشک صورت می‌گیرد.
  • از عوارض جانبی کتوتیفن می‌توان به خواب‌آلودگی اشاره کرد.
  • مصرف همزمان چند داروی آنتی‌هیستامین به هر شکل دارویی اعم از قرص، کرم، شربت و... ممنوع است و می‌تواند خطرساز باشد.
  • اگر از آنتی‌بیوتیک استفاده می‌کنید، پیش از دریافت شربت کتوتیفن برای کودکان به پزشک اطلاع دهید.
  • برای كاهش تحريك گوارشی، دارو با غذا مصرف شود.

شربت کتوتیفن برای کودکان

شربت لوراتادین برای کودکان (Loratadine)

شربت لوراتادین یک شربت آنتی هیستامین کودکان نسل دوم است.

مکانیسم اثر

شربت لوراتادین کودکان با مهار گیرنده هیستامین نوع یک (H1) عمل می‌کند. شربت لوراتادین برای درمان عطسه، آبریزش از بینی و چشم‌ها، کهیر، بثورات پوستی، خارش و سایر علایم ناشی از سرماخوردگی یا حساسیت به‌کار می‌رود. شربت لوراتادین و دسلوراتادین برای کودکان همچنین برای درمان خارش و کهیر در افرادی که دچار واکنش‌های آلرژی پوستی مزمن هستند، استفاده می‌شود.

موارد مصرف شربت لوراتادین برای کودکان

  • درمان علائم سرماخوردگی
  • کاهش علائم آلرژی
  • درمان خارش و تورم ناشی از کهیر 

زمان مناسب و دوز مصرف شربت لوراتادین کودکان برای کاهش علائم سرماخوردگی

  • در کودکان زیر دو سال بدون نسخه پزشک مصرف نشود. دوز تایید شده‌ای ندارد.
  • در کودکان دو تا شش ساله: پنج سی سی یکبار در روز.

عوارض جانبی

خواب‌آلودگی و احساس خستگی عوارضی هستند که ممکن است درپی مصرف این شربت آنتی‌هیستامین کودکان ایجاد شود.

موارد منع مصرف دارو

  • استفاده از هر گونه داروی ضدسرفه و شربت سرماخوردگی کودکان، بدون نسخه و تجویز پزشک در کودکان زیر دو سال ممنوع است. خصوصاً مصرف خودسرانه آن در کودکان زیر شش ماه می‌تواند عوارض جبران ناپذیری از خود بر‌جای گذارد. 
  • اگر کودک شما دچار بیماری کلیوی، کبدی یا ریوی مانند آسم، آمفیزم و... است، حتماً قبل از تجویز و مصرف دارو در این باره به پزشک او اطلاع دهید.
  • مصرف همزمان چند داروی آنتی‌هیستامین به هر شکل دارویی اعم از قرص، کرم، شربت و... ممنوع است و می‌تواند خطرساز باشد.
  • درصورت داشتن آلرژی نسبت به لوراتادین یا دسلوراتادین، نباید از این دارو استفاده شود.
  • اگر کودک شما دچار فنیل‌کتونوریا (PKU) است؛ حتما قبل از تجویز و مصرف دارو در این باره به پزشک او اطلاع دهید. شربت لوراتادین ممکن است حاوی آسپارتام باشد و برای کودک شما که قادر به متابولیسم اسیدآمینه فنیل‌آلانین نیست، مضر باشد.

توصیه‌های کاربردی:

  • شربت لوراتادین برای کودکان را بیش از مقدار توصیه‌شده مصرف نکنید.
  • دور از دسترس اطفال نگه‌داری کنید.

شربت دسلوراتادین در کودکان (Desloratadine)

شربت دسلوراتادین یک شربت آنتی هیستامین کودکان از نسل دوم است. شربت دسلوراتادین با اسامی دیگری از جمله شربت نئوتادین (Neotadin) نیز شناخته می‌شود. مدت اثرگذاری شربت دسلوراتادین نسبت به سایر آنتی‌هیستامین‌ها بیشتر بوده و از این نظر مورد توجه است.

مکانیسم اثر

شربت دسلوراتادین کودکان با مهار گیرنده هیستامین نوع یک (H1) عمل می‌کند.

موارد مصرف شربت دسلوراتادین برای کودکان

این دارو در مشکلات حساسیتی مانند رینیت آلرژیک و کهیر مزمن استفاده می شود. در کودکان بالای ۶ ماه می‌توان در رینیت آلرژیک و فصلی و کهیر مزمن با دوز مناسب از شربت دسلوراتادین استفاده کرد.

زمان مناسب و دوز مصرف شربت دسلوراتادین (یا همان نئوتادین) کودکان برای کاهش علائم سرماخوردگی

  • در کودکان شش تا ۲ سال: محاسبه دوز تجویزی باید توسط متخصص انجام شود.
  • در کودکان یک تا پنج ساله: ۲‌.۵ سی سی در روز.
  • در کودکان بالای پنج سال:  ۵ سی سی در روز.

عوارض جانبی

‎سردرد، خستگی، خشکی دهان، سرگیجه و خواب آلودگی از عوارضی هستند که ممکن است درپی مصرف این شربت آنتی هیستامین کودکان ایجاد شود.

موارد منع مصرف دارو

  • استفاده از هر گونه داروی ضدسرفه و شربت سرماخوردگی کودکان، بدون نسخه و تجویز پزشک در کودکان زیر دو سال ممنوع است. خصوصاً مصرف خودسرانه آن در کودکان زیر شش ماه می‌تواند عوارض جبران نا‌پذیری از خود بر-جای گذارد. 
  • اگر کودک شما دچار بیماری کلیوی وکبدی است، حتما قبل از تجویز و مصرف دارو در این باره به پزشک او اطلاع دهید.
  • مصرف همزمان چند داروی آنتی‌هیستامین به هر شکل دارویی اعم از قرص، کرم، شربت و... ممنوع است و می‌تواند خطرساز باشد.
  • درصورت داشتن آلرژی نسبت به لوراتادین یا دسلوراتادین، نباید از این دارو استفاده شود.
  • اگر کودک شما دچار فنیل‌کتونوریا (PKU) است؛ حتما قبل از تجویز و مصرف دارو در این باره به پزشک او اطلاع دهید. شربت دسلوراتادین ممکن است حاوی آسپارتام باشد و برای کودک شما که قادر به متابولیسم اسیدآمینه فنیل‌آلانین نیست، مضر باشد.

توصیه‌:

توجه داشته باشید شربت نئوتادین که یک شربت آنتی هیستامین برای کودکان است را بیش از مقدار توصیه‌شده مصرف نکنید.