رفلاکس پنهان نوزاد | علائم و نحوه تشخیص آن

رفلاکس پنهان نوزاد کمی با رفلاکس شایعی که در نوزادان می‌بینیم تفاوت دارد. رفلاکس معده نوزاد که همان برگشت محتویات معده به دهان و حلق است و حدود نیمی از کودکان در سه ماه اول زندگی خود رفلاکس را تجربه می‌کنند. رفلاکس پنهان نوزاد تا چند ماهگی ادامه دارد؟ معمولا تا یک سالگی برطرف می‌شود. اما علائم ریفلاکس پنهان مقداری متفاوت است که پزشک را در تشخیص و درمان قطعی رفلاکس پنهان نوزاد با مشکل مواجه می‌کند. در ادامه بیشتر توضیح می‌دهیم که برای رفلاکس پنهان نوزاد چه کنیم.

علت رفلاکس پنهان نوزادان

قبل از پرداختن به موضوع رفلاکس پنهان نوزاد لازم است بدانید پس از تولد، دستگاه گوارش نوزاد کاملا تکامل پیدا نکرده و به زمان نیاز دارد. به‌طور مثال در محل اتصال مری به معده دریچۀ عضلانی وجود دارد که مانع برگشت محتویات معده به مری می‌شود. این دریچه در نوزادان، مخصوصا نوزادان نارس هنوز کامل نشده و موجب بازگشت شیر به مری و دهان می‌شود. به علت مخلوط شدن شیر با اسید معده، سوزش معده و مری و گلو و  همچنین بی‌قراری نوزاد رخ می‌دهد. به این حالت رفلاکس معده نوزاد می‌گویند. به‌علاوه نوزاد تا قبل از شش ماهگی عمدتا به حالت خوابیده به پشت قرار دارد و جاذبه کمکی به نگه‌داشتن غذا در معده نمی‌کند. همچنین غذای اصلی نوزاد در این سن مایع است. این دو مورد باعث تشدید ریفلاکس نوزاد می‌شوند. رفلاکس معمولا با علائم قابل مشاهده مثل بالا آوردن غذا همراه است. 

رفلاکس پنهان نوزاد چیست؟

 رفلاکس پنهان نوزاد یا رفلاکس حلقی حنجره‌ای حالتی است که محتویات اسیدی معده، از دهان خارج نشده بلکه دوباره به معده بازمی‌گردد. به همین دلیل تشخیص آن مشکل‌تر از ریفلاکس معمولی است. در رفلاکس پنهان نوزاد محتویات خارج‌شده از معده ممکن است به حنجره و مجرای بینی راه پیدا کرده و به بافت آن ناحیه آسیب بزند. در طولانی‌مدت ممکن است باعث ناراحتی تنفسی و بی‌قراری کودک هم بشود. 

علائم رفلاکس پنهان در نوزادان

رفلاکس پنهان نوزاد بیشتر به گلو و مجاری تنفسی آسیب می‌زند. نشانه های رفلاکس پنهان نوزاد در هر کودکی متفاوت است اما رایجترین علائم رفلاکس پنهان نوزاد عبارتند از:

• مشکلات تنفسی مثل خس‌خس سینه یا تنفس صدادار، آپنه یا قطع تنفس به مدت چند ثانیه
• سرفه مزمن نوزاد
• گرفتگی بینی
• حالت استفراغ و عق زدن، استفراغ نوزاد از بینی (رفلاکس نوزاد بدون استفراغ نیز ممکن است)
• بیماری‌های مزمن تنفسی مثل التهاب مجاری تنفسی و آسم (رفلاکس نوزاد و عفونت ریه می‌توانند به هم مرتبط باشند.)
• عفونت گوش میانی به دلیل راه داشتن حلق به گوش از طریق شیپور استاش 
• تف کردن، ترشح زیاد بزاق و عبور بیش‌از‌حد ترشحات از پشت حلق
• ارتباط رفلاکس پنهان و شیر نخوردن نوزاد و مشکل در شیردهی نوزاد
• رفلاکس پنهان و عدم وزن‌ گیری نوزاد، وزن‌گیری نامناسب و کاهش وزن بی‌دلیل
• گرفتگی صدا
• بی‌خوابی و بی‌قراری 
• مزه‌مزه کردن دهان
• پریدن بیش‌ازحد غذا در گلو

تشخیص رفلاکس پنهان نوزاد

پزشک برای تشخیص رفلاکس پنهان نوزاد ممکن است از آزمایش‌های مختلفی استفاده کند. دفعات استفراغ و حجم آن، علائمی مثل بی‌قراری، گریه، سکسکه، تلاش برای تنفس یا تغییر رنگ صورت حین غذا خوردن، ناراحتی بدون دلیل و ناتوانی در غذا خوردن را به پزشک اطلاع دهید. پزشک وزن‌گیری نوزاد را هم بررسی می‌کند. در‌صورت نیاز ممکن است از بررسی‌های مثل سونوگرافی و در موارد محدودتر از پی‌ اچ متری (مانومتری مری) برای تعیین شدت اسیدیته مواد غذایی موجود در مری، سنتی‌ گرافی، اندوسکوپی، و رادیوگرافی باریم نیز استفاده کند تا تشخیص‌های دیگر مثل حساسیت را رد کند و به تشخیص قطعی برسد.

پیشگیری و درمان غیردارویی رفلاکس پنهان نوزاد

با رعایت نکات سادۀ زیر شما می‌توانید تا حد زیادی رفلاکس پنهان کودک دلبندتان کاهش دهید و به راحتی او کمک کنید. 

• هنگام شیردهی به کودک از مصرف موادی که ممکن است کودک به آن‌ها حساسیت داشته باشد پرهیز کنید. از این غذاها می‌توان به ادویه‌جات، غذاهای اسیدی مانند مرکبات و گوجه فرنگی اشاره کرد.
• درصورت حساسیت نوزاد به شیرخشک و عدم تحمل، با مشورت پزشک مناسب‌ترین شیرخشک را برای او تهیه کنید.
• تا جای ممکن کودک را حدود 30 دقیقه بعد از شیردهی نخوابانید و آروغ کودک را بعد از شیردهی بگیرید.
• در شیردهی با شیشه از سرشیشۀ مناسب با دهان کودک استفاده کنید و شیشه را طوری نگه دارید که نوک آن هوا نگیرد.
• حجم شیر در هر وعده را کم کنید و تعداد دفعات شیردهی به نوزاد را افزایش دهید.
• هنگام شیردهی نوزاد را به حالت شیب‌دار در آغوش بگیرید.
• از استعمال دخانیات اطراف مادر و کودک بپرهیزید.
• هنگام خواباندن نوزاد حتی با وجود رفلاکس او را همیشه به پشت بخوابانید و سعی کنید نوزاد را به شکم نخوابانید زیرا امکان خفگی در این حالت بالاتر است. 
• مراقب عوارض درمان نکردن رفلاکس پنهان نوزاد باشید. توجه داشته باشید زیرا عدم رفلاکس پنهان نوزاد می‌تواند به عوارضی مثل عفونت ریه، علائم مشکلات ریوی در نوزاد، التهاب مزمن حنجره و سرفۀ مزمن ختم شود. به همین دلیل این موضوع را جدی بگیرید و برای تشخیص و درمان به پزشک مراجعه کنید.

درمان رفلاکس پنهان نوازد با دارو

اگر درمان خانگی رفلاکس پنهان نوزاد جواب ندهد باید سراغ درمان داروئی رفلاکس پنهان در نوزادان بروید. خوشبختانه چندین دارو برای رفلاکس پنهان نوزاد وجود دارد. رایج‌ترین درمان رفلاکس مخفی نوزاد داروهایی از جمله Zantac برای نوزادان (مسدودکننده H2 - رانیتیدین) یا Prevacid برای نوزادان (مهارکننده پمپ پروتون - لانزوپرازول) هستند.

همچنین آنتی اسیدهای OTC مناسب برای درمان رفلاکس نوزادان عبارتند از آنتی رفلاکس اس امپرازول، میلانتا ، مالوکس و تومز. در حالی که میلانتا و مالوکس را می‌توان به نوزادان بزرگتر از یک ماه داد، تومز برای افراد زیر 1 سال توصیه نمی‌شود. شکل مصرف این داروها نیز با هم متفاوت است. مثلاً میلانتا به شکل مایع برای درمان رفلاکس پنهان شدید نوزاد استفاده می‌شود که می‌توانید آن را با آب یا با شیر خشک کودک خود مخلوط کنید. پزشک اطفال شما ممکن است گهگاه شکل قرص جویدنی را تجویز کند که باید آن را به صورت پودر ریز خرد کرده و با شیر خشک کودک خود مخلوط کنید.

اگر پزشک اطفال به شما توصیه کند که به نوزادتان آنتی اسید بدهید، دوز مناسب را به شما خواهد گفت. به عنوان مثال، در حالی که میلانتا را می‌توان حداکثر سه بار در روز داد، پزشک اطفال ممکن است بسته به وزن، سن و عوامل دیگر، دوز متفاوتی را توصیه کند. به طور کلی، آنتی اسیدها نباید بیش از دو هفته مصرف شوند. همیشه برچسب ها را به دقت بخوانید و اگر علائم رفلاکس نوزادتان ظرف دو هفته از بین نرفت، با پزشک اطفال خود تماس بگیرید. سرعت بهبودی می‌تواند بسته به شدت رفلاکس پنهان نوزاد و درمان انتخابی متفاوت باشد.

درمان رفلاکس پنهان نوزاد در طب سنتی

درمان طب سنتی برای رفلاکس پنهان در نوزادن چیست؟ دو داروی گیاهی رفلاکس پنهان نوزاد، نعنا و بابونه هستند. یک قاشق چای خوری از بابونه را در آب جوش ریخته و اجازه دهید تا 10 دقیقه دم بکشد بعد سرد کنید. از این مخلوط روزانه یک تا 2 قاشق چای خوری به کودک بدهید. خود مادر نیز می‌تواند برای درمان رفلاکس پنهان نوزادی دو فنجان از این چای بابونه بنوشد. جوشانده نعنا نیز به همین صورت به درمان رفلاکس پنهان معده نوزاد کمک می‌کند. 

رفلاکس پنهان نوزاد کی خوب میشه؟

پاسخ به این سوال که رفلاکس نوزاد کی خوب میشه بسته به فرد متفاوت است با این حال رفلاکس معمولاً قبل از 8 هفتگی کودک شروع می‌شود و در 1 سالگی بهتر می‌شود. در صورت ادامه پیدا کردن باید برای بررسی‌های بیشتر و پیدا کردن درمان قطعی رفلاکس پنهان نوزاد به پزشک مراجعه کنید.