آبریزش چشم نوزاد | علت و درمان آبریزش چشم در نوزادان
آبریزش چشم نوزاد می‌تواند به دلایل متفاوتی اتفاق بیفتد. بسیاری از والدین نگران خیسی و اشک‌آلودی همیشگی چشم نوزاد خود هستند. یا درباره علت ریزش اشک از یک چشم کودک یا نوزاد سوال دارند. اما باید گفت که اتفاق ناشایعی نیست. اغلب هم دلایل نگران کننده‌ای ندارد.
اشک چشم نوزاد از کی میاد؟
کودک از همان کودکی گریه می‌کند اما بدون اشک. شما به ندرت آبریزش چشم نوزاد یک ماهه را خواهید دید. بعد از حدود دو ماهگی اشک‌ها نیز شروع می‌شود و شما می‌توانید شاهد آبریزش چشم کودک باشید.
علت آبریزش چشم نوزاد
آبریزش چشم نوزادان (اپی‌فورا) در بیماری‌های زیادی دیده می‌شود. سوال خیلی از والدین این است که " کی اشک نوزاد میاد؟". باید گفت نشانه‌هایآبریزش چشم نوزاد می‌تواند به دلایل متفاوتی اتفاق بیفتد. بسیاری از والدین نگران خیسی و اشک‌آلودی همیشگی چشم نوزاد خود هستند. یا درباره علت ریزش اشک از یک چشم کودک یا نوزاد سوال دارند. اما باید گفت که اتفاق ناشایعی نیست. اغلب هم دلایل نگران کننده‌ای ندارد. آبریزش چشم در نوزاد معمولا از سه هفتگی مشخص می‌شود. اگر نوزاد از بدو تولد دارای چشمان خیس و اشک‌آلود بود، باید به پزشک جهت بررسی بیماری نوزاد مراجعه کنید.
انسداد مجرای اشکی و آبریزش اشک در نوزاد
یکی از علل شایع آبریزش از چشم نوزاد، انسداد مجرای اشکی است. علت اشک چشم نوزاد این است که سطح چشم را مرطوب نگه دارد و باعث شستشو چشم باشد. همچنین اشک تاحدی بر وضوح و انتقال تصویر متمرکز روی شبکیه تاثیرگذار است. اشک توسط غدد اشکی تولید و توسط سیستم زهکشی اشکی تخلیه می‌شود که از دهانه کوچک در سطح داخلی چشم شروع می‌شود و به داخل کانال مشترک و سپس کیسه اشکی منتقل می‌شود. اشک‌های کیسه اشکی از مجرای اشکی بینی خارج می‌شوند. وقتی مجاری اشک در نوزاد مسدود می‌شود، اشک نمی‌تواند از سوراخ گوشه‌های داخلی پلک به مجاری بینی وارد شود، برای همین اشک در چشم می‌ماند. ممکن است این مجرا در بدو تولد بسته یا خیلی باریک باشد. همچنین هر چیزی که باعث تورم در ناحیه بینی شود، مثل گریه‌ها یا سرماخوردگی، می‌تواند در این مجرا تنگی ایجاد کند. انسداد مجرای اشکی در یک‌سوم از نوزادان دیده می‌شود. پس شایع است. آبریزش چشم، در 90درصد نوزادانِ درگیر، تا قبل از یک‌سالگی بهبود می‌یابد.
از دیگر علائم انسداد مجرای اشکی نوزاد، عبارت‌اند از: چرک کردن چشم نوزاد و پلک‌های پوسته‌پوسته‌شده.
انسداد مجرای اشکی می‌تواند موجب عفونتی موسوم به داکریوسیستیت، شود که علائمش عبارت‌اند از: قرمزی دائم گوشه چشم، برآمدگی اطراف بینی.
اگر مشکوک به عفونت و داکریوسیستیت هستید، حتما به پزشک متخصص مراجعه کنید. در موارد نادری علائم مرتبط با مجرای اشکی مسدود شده، ممکن است مشابه علائم گلوکوم (بیماری آب سیاه) کودک باشد.
ضربه به چشم
ضربه به چشم می‌تواند باعث آب آمدن از چشم نوزاد شود. توجه داشته باشید در صورت ضربه به چشم و آبریزش یا خراش چشمِ کودک زیر پنج سال، حتی اگر آسیب جزئی به نظر می‌رسد نیز، باید کودک توسط پزشک معاینه شود. در بعضی مواقع علت ریزش اشک از یک چشم نوزاد مثلاً اشک از چشم چپ می‌تواند به دلیل ضربه خوردن به یک چشم باشد.
آبریزش چشم نوزاد در سرماخوردگی
آبریزش چشم ، می‌تواند از علائم سرماخوردگی نوزاد باشد. کودکان نسبت به بزرگسالان بیشتر مستعد ابتلا به سرماخوردگی هستند، زیرا هنوز مصونیت کافی نسبت به میکروب‌ها را کسب نکرده‌اند. آبریزش چشم کودک در سرماخوردگی بسته به شدت بیماری می‌تواند ضعیف تا شدید باشد. همچنین بی محابا دست به چشم، بینی و دماغ خود می‌زنند و به راحتی میکروب را به بدن خود انتقال می‌دهند. اگر همراه آبریزش بینی نوزاد و چشم در نوزاد علائم دیگری مانند عطسه و سرفه وجود داشته باشد، احتمالاً به دلیل سرماخوردگی ست و چاره کار درمان سرماخوردگی نوزاد است. برای درمان آبریزش چشم در سرماخوردگی کافی ست منشا بیماری را از بین ببرید. آبریزش چشم و کرونا نیز ممکن است.
عفونت‌ها و آبریزش چشم نوزاد
ورود ویروس یا باکتری به چشم، می‌تواند باعث ایجاد عفونت شود. وقتی عفونت چشم رخ می‌دهد، ملتحمه چشم قرمز رنگ و ملتهب می‌شود و چشم متورم شده و همچنین آبریزش چشم و ترشحات چرکی نیز مشاهده می‌شود. . ابتلای نوزاد به عفونت چشم، مسئله‌ای جدی است و باید حتما پیگیری و درمان شود. یک مادر می‌تواند بدون علائم و اطلاع از بیماری کلامیدیا و سوزاک، این عفونت را در دوران زایمان به نوزاد خود نیز انتقال دهد و موجب عفونت چشم نوزاد شود.
کنژکتیویت نام دیگر عفونت ملتحمه (ملتحمه، سفیدی چشم و سطح داخلی پلک‌ها را شامل می‌شود.) است. نئوناتال افتالمیا (افتالمی نوزادی) نوعی کنژکتیویت است که در چهار هفته اول زندگی رخ می‌دهد و عامل اصلی نابینایی نوزادان است. نئوناتال افتالمیا می‌تواند علل غیرباکتریایی داشته باشد مثل قرارگیری در معرض موادشیمیایی مثل نیترات نقره در دوران بارداری. اما معمولا دلیل آن باکتری‌های غیرمقاربتی و مقاربتی است. تتراسایکلین و اریترومایسن یکی از موارد دارویی درمانی و پیشگیری‌کننده در افتالمی نوزادان است. اگر در نوزاد خود همراه آبریزش چشم، نشانه‌هایی از عفونت دیدید، حتما برای درمان عفونت چشم به پزشک مراجعه کنید. عموماً عفونت از چشمی به چشم دیگر سرایت می‌کند بنابراین در بیشتر موارد آبریزش از یک چشم نوزاد نمی‌تواند نشانه عفونت باشد.
قی چشم یکی از اتفاقاتی ست که به صورت روزانه و طبیعی رخ می‌دهد و شامل جمع شدن ترشحات خشک و سفیدی در گوشه چشم است که معمولاً در طول شب بیشتر رخ می‌دهد. علت قی چشم چیست؟ این فرایندی طبیعی برای خروج مخاط اضافی، چربی، سلول‌‌های مرده و ... از چشم است. در حالت طبیعی نیازی به درمان قي كردن نیست اما زیاد و غیرعادی بودن میزان قی و آبریزش چشم نوزاد که منجر به چسبندگی چشم و مژه‌ها به هم می‌شود می‌تواند ناشی عفونت باشد که باید مورد بررسی قرار بگیرد.
آلرژی و آبریزش چشم در نوزاد
همان‌طور که آلرژی می‌تواند در بزرگسالان باعث خارش و ریزش اشک شود، در نوزادان و کودکان نیز می‌تواند باعث تحریک و حساسیت چشم‌ها شود. عواملی تحریک‌کننده مثل گرد و غبار و دود می‌تواند باعث تحریک چشم‌ها و آبریزش چشم و بینی نوزاد شود.
رینیت آلرژیک یا تب یونجه
رینیت آلرژیک یا تب یونجه یک بیماری حساسیتی است. عواملی مانند گرد و غبار، مو و گرد حیوانات، گرده گل‌ها و گیاهان و آلرژن‌های غذایی می‌توانند باعث ایجاد رینیت آلرژیک شود. علائم تب یونجه عبارت‌اند از: آبریزش چشم و بینی، خارش بینی، عطسه، احتقان بینی، سرفه، خارش چشم‌ها و فشار و درد در کانال گوش. گاهی اوقات علت قرمزی و آبریزش چشم نوزاد نیز همین آلرژی ست.
بیماری گلوکوم یا آب سیاه و آبریزش چشم در نوزاد
گلوکوم یا بیماری آب سیاه یک بیماری چشمی است که در بزرگسالان و کودکان دیده می‌شود. نوزادانی که با این بیماری متولد می‌شوند در تخلیه طبیعی مایع زلالیه چشم دچار مشکل هستند. ژنتیک و عفونت‌های دوران بارداری مادر معمولا منجر به ایجاد گلوکوم در نوزاد می‌شود. علائم این بیماری در نوزادان شامل است از: کدورت قرنیه، آبریزش چشم و ترس از نور. از آنجا که بهترین زمان تشخیص این بیماری در بدو تولد است، در صورت دیدن علائم بالا حتما به پزشک مراجعه کنید.
پولیپ بینی
پولیپ بینی نیز وضعیتی شبیه به انسداد مجرای اشکی را ایجاد می‌کند. با همین مکانیسم موجب آبریزش چشم نوزاد می-شود. پولیپ بینی در کودکان زیر 10 سال بسیار نادر است. اگر در کودکان زیر 10 سال پولیپ بینی دیده شود، پزشک باید کودک را از لحاظ بیماری سیستیک فیبروزیس بررسی کند. دلایل پولیپ بینی می‌تواند به آلرژی، آسم، عفونت سینوس‌ها، عفونت‌های حاد و مزمن و یا گیرکردن چیزی در حفره بینی مربوط باشد.
آبریزش چشم نوزاد هنگام تماشای تلویزیون
بسیاری از کودکان در زمان تماشای تلویزیون دچار آبریزش چشم می‌شوند. آبریزش چشم کودک در این شرایط طبیعی است و اگرچه نشان از مشکل مهمی ندارد اما می‌تواند نشان دهنده‌ی فشار وارد کردن به چشم باشد. شاید کودک شما بیش از حد نزدیک تلویزیون نشسته یا زمان زیادی ست که تلویزیون می‌بینید یا چشمانش ضعیف شده است. اگر دو مورد اول علت قرمزی و آبریزش چشم نوزاد نیست شاید لازم باشد برای بررسی مورد آخر به چشم پزشک مراجعه کنید. علت آبریزش چشم در شب نیز می‌تواند همین خستگی چشم در طول روز باشد.
درمان آبریزش چشم نوزاد
برای آبریزش چشم نوزاد چه کنیم؟ درمان آبریزش چشم در نوزادان، بسته به دلیل آن متفاوت است. اغلب، لازم به اقدام خاصی برای درمان آبریزش چشم نیست. اما در مواردی که مسئله جدی‌تر است، مثل ترشح همزمان چرک و اشک، یا طولانی شدن آبریزش چشم نوزاد باید به پزشک مراجعه و جهت درمان چشم نوزاد اقدام کنید. در مواردی که انسداد مجرای اشک طولانی شود، نیاز به جراحی است.
درمان خانگی آبریزش چشم نوزادان
اگر چشم‌های فرزندتان، علائم نگران‌کننده دیگری ندارد، می‌توانید درمان‌های خانگی را برای درمان آبریزش چشم نوزاد به کار بگیرید.
قبل از هر کاری به خوبی به داخل چشم‌های کودک نگاه کنید، تا اگر ذره خارجی در چشم رفته، آن را خارج کنید یا به پزشک مراجعه کنید.
یکی از راه‌هایی که پزشک هم بعد از تشخیص مجرای مسدود شده، پیشنهاد می‌دهد، ماساژ مجرای اشکی ست. نحوه ماساژ چشم نوزاد برای باز شدن مجرای اشکی چگونه است باید چشم نوزاد را از گوشه چشم تا قسمت بیرونی بینی به آرامی ماساژ دهید. این کار را با انگشت تمیز و با اعمال فشار متناسب انجام دهید. گاهی قرار دادن پارچه گرم و تمیز بر روی چشم نوزاد، می‌تواند کمک‌کننده و آرامش‌بخش باشد.
آیا درمان خانگی با داروهای بدون نسخه برای نوزادان صحیح است؟
بعضی از والدین درصورت مشاهده آلرژی یا سرماخوردگی یا آبریزش چشم و بینی نوزاد سعی بر درمان کودک خود با داروهای بدون نسخه می‌کنند. باید گفت که سازمان غذا و دارو توصیه می‌کند که حدالامکان از داروهای بدون نسخه برای کودکان زیر چهار سال استفاده نکنید. داروهای سرماخوردگی بدون نسخه در درمان سرماخوردگی در کودکان زیر یکسال، معمولا برای کودکان کم‌سن خطرناک هستند. همچنین ترکیبات داروهای متفاوت ممکن است در بدن کودک باعث ناسازگاری و اختلال شود. از آنجا که سرماخوردگی و عفونت‌های گوش و سینوس می‌توانند علتی غیرباکتریایی و ویروسی داشته باشند، استفاده خودسرانه از آنتی‌بیوتیک‌ها نیز صحیح نیست و تنها موجب تاثیرپذیری کم‌تر آنتی‌بیوتیک‌ها در آینده می‌شود.
درمان های دارویی برای آبریزش چشم نوزاد
اگر آبریزش چشم نوزاد علائم نگران‌کننده دیگری نیز داشته باشد باید به پزشک مراجعه کنید. پزشک متخصص در مواجهه با آبریزش چشم نوزاد، ممکن است آزمایش هایی تجویز کند. راه درمان اشک چشم نوزاد بسته به عامل می‌تواند متفاوت باشد.
برای عفونت ملتحمه ناشی از باکتری‌ها نیز نیاز به تجویز آنتی‌بیوتیک است. ممکن است پزشک متخصص شستشوی چشم را برای پاکسازی عفونت پیشنهاد دهد. همچنین در بعضی موارد استفاده از قطره برای آبریزش چشم نوزاد نیز پیشنهاد می‌شود.
اگر انسداد مجرای اشک در فرزند شما به خودی خود درمان نشد، او به مراقبت‌های پزشکی بیشتری نیاز خواهد داشت. پزشک معالج ممکن است برای فرزندتان، پروبینگ مجرای بینی را تجویز کند که طی آن پزشک با استفاده از یک میله جراحی، از مجرای اشکی وارد حفره بینی شده، و سعی می‌کند این فضا را گسترش دهد. پزشکان برای انجام این عمل، بی‌حس‌کننده‌های موضعی و یا بیهوشی عمومی را به کار می‌گیرند. اگر پروبینگ مجرای بینی موفقیت‌آمیز نبود، راه‌های دیگری نیز برای برطرف‌کردن این مشکل وجود دارد، که معمولا عوارض کمی دارند. اغلب بعد از انجام این روش‌ها نیازی به بستری شدن در بیمارستان نیست.
چه زمان برای آبریزش چشم نوزاد به پزشک مراجعه کنیم؟
در صورت دیدن هر یک از علائم زیر همراه با آبریزش چشم نوزاد، باید به پزشک مراجعه کنید:
- التهاب و قرمزی چشم
- سابقه تروما و ضربه به چشم نوزاد
- ترشح چرک از چشم نوزاد به رنگ‌های زرد یا سبز رنگ
- درد چشم‌ها
- تغییرات در ساختار چشم یا پلک‌ها
- حساسیت به نور با بستن مداوم چشم‌ها و یا مشکل در بینایی
- خارش و ناراحتی در چشم نوزاد
کلام آخر
آبریزش چشم نوزاد موضوعی شایع است که در معمولا نگران‌کننده نیست و به خودی خود خوب می‌شود. در صورتی که علائم دیگری همراه با آبریزش چشم مشاهده کردید، به پزشک مراجعه کنید و مطمئن باشید که در اغلب موارد این مشکل با روند درمانی ساده برطرف خواهد شد.
روزانه پیام مشاور، متناسب با سن کودکتون دریافت کنین. 
سوالاتتون رو از مامانای با تجربه بپرسین.
با بازیهایی که به رشد هوش و خلاقیت فرزندتون کمک میکنه آشنا بشین.