چه موقع استفراغ نوزاد خطرناک است؟ بعد از استفراغ شیر بدهیم؟

استفراغ نوزاد می‌تواند دلایل مختلفی از جمله رفلاکس، آلرژی، مشکلات معده، عفونت و بیماری‌ها داشته باشد که نه تنها منجر به کاهش اشتها و وزن می‌شود، بلکه تعادل الکترولیت‌های بدن را بهم می‌زند و زخم مری و بی‌خوابی نیز ایجاد می‌کند. تنظیم فواصل شیردهی، توجه به شکل نگهداری نوزاد و به کارگیری اصول صحیح شیردهی از روش‌های کاهش استفراغ هستند. در ادامه بیشتر توضیح خواهیم داد که چه زمانی استفراغ نوزاد خطرناک است و بعد از آن چه باید بکنید.

پادکست خلاصه مقاله چه موقع استفراغ نوزاد خطرناک است:

با نصب اپلیکیشن گهواره، قد و وزن کودک خود را روی نمودار بررسی کنید و از رشد مناسبش اطمینان یابید. روزانه متناسب با سن کودکتان ، پیام‌های مشاوره‌ تخصصی دریافت کنید و با توصیه‌های تغذیه‌ای و دستور پخت‌های مناسب، تغذیه سالم‌تری برای او فراهم کنید. همچنین، با بازی‌های مناسب و آزمون‌های دوره‌ای به تقویت هوش و مهارت‌های فرزندتان کمک کنید.

علت بالا آوردن شیر در نوزاد

بالا آوردن شیر در نوزادان می‌تواند دلایل متعددی داشته باشد که نیاز به بررسی حضوری دارد. با این‌ حال، برخی از شایع‌ترین علت‌های آن عبارت‌اند از:

• رفلاکس
• آلرژی
• تنگی پیلور
• مشکلات معده
• عفونت
• بیماری‌ها

با اپلیکیشن گهواره، هر هفته در جریان تغییرات و نیازهای کودکت قرار بگیر.هر روز یک پیام مشاور متناسب با سن کودکت دریافت کن. قد و وزن کودکت رو هر ماه وارد کن تا بهت بگیم رشد کودکت مناسب هست یا نه.

نصب اپلیکیشن گهواره

عوارض استفراغ نوزاد چیست؟

در صورت عدم درمان، استفراغ مکرر می‌تواند مشکلاتی از جمله موارد زیر را داشته باشد:

• کاهش وزن
• برهم خوردن تعادل الکترولیت‌ها
• زخم مری
• کاهش اشتها
• مشکلات خواب

بعد از استفراغ کودک چه کنیم؟

پاسخ به این سوال، تا حد زیادی به دلیل استفراغ بستگی دارد. اگر منظور شما این است که بعد از این‌که به نوزاد شیر می‌دهید و می‌خواهید آروغ او را بگیرید، همراه با آروغ مقداری از شیر مادر یا شیر خشک را هم بالا می‌آورد، باید دقت بیشتری کنید و به شکل صحیح‌تری به نوزاد خود شیر بدهید اما اگر نوزاد، حجم بیشتری از تغذیه (شیر) را به‌طور ناگهانی بالا می‌آورد و این اتفاق در مدت زمان طولانی رخ می‌دهد، باید پیگیری‌های پزشکی را به موقع انجام دهید و علت را بیابید. 

استفراغ نوزاد می تواند در وزن‌گیری نوزاد در ماه اول موثر باشد. بنابراین اگر می پرسید که برای وزن‌گیری نوزاد چه باید کرد؟ باید بگوییم که تا جای ممکن باید استفراغ نوزاد را کنترل کنید. 

بعد از استفراغ کودک چه باید کرد؟ در صورتی که بالا آوردن نوزادان، به علت رفلاکس معده است، نکات زیر را رعایت کنید:

• فواصل زمانی شیر نوزاد را کمتر و کوتاه‌تر کنید. مثلا به جای اینکه هر دو ساعت 15 دقیقه شیر بدهید، هر یک ساعت حدود 8 دقیقه شیر بدهید. 
• به شکل نگهداری در آروغ گرفتن نوزاد دقت کنید. طوری نوزاد را نگه ندارید که به معده او فشار وارد شود. 
• دقت کنید که نوزاد در هنگام شیر خوردن تمام هاله پستان را در دهان بگیرد. به این ترتیب هوای کمتری می‌بلعد. هر چه هوای کمتری بلعید شود، معده او احساس راحتی بیشتری می‌کند. 

*مقاله رفلاکس پنهان را مطالعه کنید.

دلیل استفراغ نوزاد بعد از خوردن شیر خشک

در تغذیه کودک با شیر خشک، احتمال بلعیدن هوا به مراتب بسیار بیشتر از خوردن شیر مادر است. هوای بیش از حد در معده، می‌تواند باعث ناراحتی، نفخ یا سکسکه نوزاد شود و استفراغ او را در پی داشته باشد. آروغ زدن نوزاد، بلافاصله پس از تغذیه با شیر خشک، می‌تواند به جلوگیری از این امر کمک کند.

آیا بعد از استفراغ نوزاد شیر بدهیم؟

در بیشتر موارد، مدت کوتاهی پس از استفراغ نوزاد، می‌توانید شیر بدهید. این به جلوگیری از کم‌آبی کودک کمک می‌کند. در برخی موارد، بهتر است قبل از تلاش مجدد برای شیر دادن به نوزاد، کمی صبر کنید. اگر به فرزندتان داروهایی مانند مسکن‌های درد و تب می‌دهید، کمی صبر کنید تا داروها بالا آورده نشوند.

فرق استفراغ با ریفلاکس فیزیولوژیک

حتی قبل از این‌که بدانید بعد از تهوع نوزاد چه کنید، باید علت را تشخیص دهید. تشخیص استفراغ با ریفلاکس فیزیولوژیک یا تشخیص رفلاکس شدید در نوزادان کار سختی است. اگر نمی‌توانید این عارضه را به درستی تشخیص دهید، از پزشک یا پرستار کمک بگیرید. استفراغ شدید در نوزادان تازه متولد شده، گاهی دلالت بر بیماری‌های خطرناک و جدی دارد که باید حتماً بررسی و پیگیری شوند. استفراغ شدید، غیرعادی و عفونت‌های شیرخوارگی در نوزادان تازه متولد شده، می‌توانند به علت انسداد یا تنگی معده یا روده باشد؛ لذا این موضوع را جدی بگیرید.

* برای ثبت نام در کاملترین دوره مراقبت از نوزاد و کسب اطلاعات بیشتر کلیک نمایید:👈 دوره جامع مراقبت از نوزاد 

به عنوان یک مادر، باید بدانید که کودک دچار رفلاکس (استفراغ عادی) شده است یا به هر علتی استفراغ او بیشتر از حد یک رفلاکس فیزیولوژیک است. اگر بدانیم که دستگاه گوارش نوزادان حساسیت‌های خاص خود را دارد، بهتر می‌توانیم تشخیص دهیم که بعد از استفراغ نوزاد چه کنیم. شما باید بتوانید طبیعی بودن یا غیر طبیعی بودن بالا آوردن نوزادان را تشخیص دهید. این موضوع به همان اندازه که می‌تواند عادی و بی‌خطر باشد، به همان اندازه هم ممکن است خطرساز و جدی باشد.

بد نیست بدانید که عدم کفایت دریچه ی بین مری و معده نوزاد ، شایع‌ترین و اصلی ترین علت استفراغ است؛ حتی اگر از بهترین غذا‌ها برای وزن گیری نوزاد هم استفاده کنید، استفراغ در نوزادان مشکلی رایج و معمولاً غیرجدی است. باتوجه به این‌که در محل اتصال مري به معده، دريچه‌ اسفنكتر وجود دارد و  اين دريچه در نوزادان، برخلاف بزرگسالان بسيار شل است، بنابراین بالا آوردن شیر در نوزادان، می‌تواند تا حدودی عادی باشد؛ زیرا دریچه اسفنکتر بعد از شير خوردن نوزاد، به‌طور كامل بسته نمی‌شود و همین امر منجر مي‌شود شير از معده به مري و نهايتاً به حلق برگشت پيدا كند. این اتفاق کاملاً طبیعی است و به مرور زمان کمتر می‌شود و از بین می‌رود. این حالت همان رفلاکس فیزیولوژیک است که معمولاً از 1 تا 4 ماهگی نوزاد در اوج است و تا یک سالگی برطرف می‌شود. اگر این حالت بیشتر از 24 ماه طول بکشد، باید بررسی‌های پزشکی انجام شود.

در صورتی که حجم بالا آوردن نوزادان و تعداد دفعات بالا آوردن، بیشتر از حد معمول باشد، باید با پزشک مشورت کنید تا بررسی‌های تخصصی انجام شود.

* مقاله شربت فاموتیدین برای کودکان را مطالعه کنید.

شایع‌ترین علل استفراغ در نوزادان و کودکان زیر دو سال چیست؟

برای درمان استفراغ در کودکان زیر 2 سال، باید به دنبال علت آن باشید. مهم‌ترین علت آن عبارت است از:

• گاستروانتریت که همان بیماری اسهال و استفراغ است که شیر با شدت و فشار همزمان از دهان و بینی خارج می‌شود و اغلب ویروسی است یا بر اثر مسمومیت غذایی رخ می‌دهد. همچنین گاهی استفراغ همراه با تب، ناشی از عفونت گلو یا گوش، عفونت مجاری ادراری و مننژیت است که حتماً باید علت آن بررسی و درمان شود.
• آلرژی غذایی.
• ریفلاکس معده به مری که معمولاً شیر از گوشه دهان به خارج سرازیر می‌شود.
• تنگی دریچه‌ی خروجی معده (پیلور) که اغلب حوالی یک ماهگی بروز می‌کند.
• انسداد یا تنگی در مسیر گوارشی.

پس از استفراغ نوزاد، صرف‌نظر از علت آن، بهتر است مدتی از شیردهی مجدد خودداری شود. در صورتی که استفراغ ناشی از ریفلاکس باشد و مقدار کمی شیر برگشته باشد، نیازی به تغذیه فوری نیست، زیرا ممکن است دلیل آن پرخوری نوزاد باشد. اما اگر استفراغ شدید و حجیم باشد، بهتر است پس از مدتی، نوزاد را با مقدار کمی شیر تغذیه کنید. در صورت تکرار استفراغ و عدم تحمل شیر، لازم است برای بررسی و درمان به پزشک مراجعه کنید.

گاهی بالا آوردن نوزاد تازه متولد شده، به صورت شیر پنیری انجام می‌شود. این می‌تواند به دلیل عدم کامل شدن سیستم گوارش باشد و با بزرگ شدن، درمان استفراغ نوزاد خود به خود انجام می‌شود.

بعد از شش ماهگی، غذاهای کمکی آغاز می‌شوند. در بیشتر موارد، علت بالا آوردن کودک شش ماهه بعد از خوردن غذای جامد، به این خاطر است که سیستم گوارش آن‌ها هنوز آماده‌ی پذیرش نیست یا از غذاهای سنگینی برای شروع استفاده کرده‌اید. در این زمان بعد از حالت تهوع نوزاد، سعی کنید با غذاهای سبک‌تر شروع کنید و حجم کنترل شده و کمتری را در شروع، به کودک بدهید.

* مقاله بهترین شربت برای استفراغ کودکان را مطالعه کنید.

راه‌‌های پیشگیری از استفراغ نوزاد

• نوزاد خود را به پرخوری عادت ندهید. کمتر خوردن و به دفعات خوردن، به معده اجازه فعالیت و کار بهتر و بیشتری می‌دهد. به این ترتیب، نوزاد کمتر دچار عارضه استفراغ می‌شود.
• سرفه در شیرخواران کم سن، می‌تواند منجر به بالا آوردن محتویات معده شود، علت سرفه بایستی مشخص و درمان شود.
• بهتر است بعد از شیر خوردن، نوزاد را حدود ۱۵ تا ۳۰ دقیقه در حالت عمودی در آغوش نگه دارید و هنگام خواب نیز سر و سینه‌ی نوزاد بالاتر قرار گیرد .

اگر این ترفندها را به خوبی به یاد بسپارید، به این معنی است که می‌دانید بعد از استفراغ نوزاد، چه کنید. در این صورت نگرانی کمتری خواهید داشت و به موقع کارهای لازم را انجام می‌دهید.

* مقاله چگونه باد شکم نوزاد را بگیریم را مطالعه کنید.

چه زمانی استفراغ نوزاد نیاز به پیگیری دارد؟

استفراغ نوزاد تا چه حد طبیعی است؟ به‌طور کلی، علت استفراغ نوزاد بعد از شیر خوردن یا علت بالا آوردن غذای کمکی در نوزادان باید بررسی شود. اگر استفراغ با موارد زیر همراه است، باید به پزشک مراجعه کنید:

• زمانی که نوزاد با مشکل کاهش وزن، شیر نخوردن و تب روبه‌رو باشد.
• زمانی که نوزاد در تنفس مشکل پیدا می‌کند.
• چنانچه استفراغ نوزاد بیشتر از 6 ساعت طول بکشد.
• چنانچه نوزاد یا کودک، هیچ نوع مایعات خوراکی یا شیر را قبول نکند.
• وقتی نشانه‌های کم‌آبی بدن در نوزاد و کودک دیده شود، از جمله چشم‌های گود رفته، ادرار بسیار غلیظ زرد تیره و کم حجم یا عدم دفع ادرار در طول ۶ تا ۸ ساعت، گریه ی بدون اشک، خشکی دهان و لب‌ها، بی‌قراری یا بی‌حالی و گود رفتن چشم‌ها.
• زمانی که استفراغ همراه با خون یا ماده زردرنگ صفرا است.
• زمانی که گریه‌های نوزاد کم نمی‌شود.
• چنانچه شکم نوزاد ورم کرده باشد و به لمس حساس باشد. این حالت می‌تواند ناشی از تجمع مایع یا گاز معده، انسداد روده، فتق یا دیگر مشکلات دستگاه گوارش باشد.
• چنانچه کودک یا نوزاد، نیم ساعت بعد از تغذیه، استفراغ مدام و همراه با فشار داشته باشد. در این حالت، عارضه تنگی پیلور محتمل است.
• اگر سر کودک ضربه بخورد و او بیشتر از یک بار استفراغ کند. در این حالت احتمال صدمه مغزی وجود دارد.
• زمانی که نوزاد نشانه‌ای از زردی داشته باشد.
• اگر نوزاد یک ماده سمی را بلعیده باشد.

*مقاله استفراغ رنگی در کودکان را مطالعه کنید.

انواع رفلاکس

در نهایت بهتر است به موضوع انواع رفلاکس در نوزادان نیز اشاره کوتاه و اجمالی داشته باشیم، زیرا این عارضه شایع است و تقریباً تمام مادرها با آن روبه‌رو می‌شوند. 

رفلاکس در نوزادان، یا به صورت آشکار است یا به صورت پنهان که هر کدام علامت و نشانه‌های خود را دارد.

نشانه‌های رفلاکس آشکار

• آبریزش مداوم از لب‌ها
• خروج شیر از گوشه لب
• بی قراری
• بیقراری در نوزاد حین شیر خوردن یا بلافاصله بعد از آن
• خروج شیر هضم نشده از گوشه ی لب ،بعد از تغذیه
• آبریزش مداوم از دهان
• بی قراری و کشیدن سر به عقب هنگام شیر خوردن و یا امتناع از شیر خوردن.
• اختلال در خواب
• اختلال در وزنگیری
• بروز مشکلات تنفسی 
• بالا اوردن نوزاد بعد شیر خوردن ؛ منظور استفراغی است که همراه با محتویات معده است و حتی ممکن است استفراغ نوزاد از بینی نیز رخ دهد.

رفلاکس پنهان، تمام علائم رفلاکس را دارد اما بدون خروج شیر از دهان اتفاق می‌افتد. در صورت مشکوک بودن به این عارضه، پزشک معمولاً یک دوره درمان رفلاکس تجویز کرده و واکنش نوزاد به درمان را ارزیابی می‌کند. اگر نوزاد به‌طور مکرر از خواب بیدار می‌شود، ممکن است دچار رفلاکس پنهان باشد. مهم‌ترین نشانه این مشکل، این است که کودک استفراغ نمی‌کند اما محتویات معده به مری بازمی‌گردد و باعث تحریک آن، بی‌قراری و اختلال در خواب نوزاد می‌شود.

*مقاله پاشیدن استفراغ نوزاد را مطالعه کنید.

کلام آخر

اگر بدانیم بعد از استفراغ نوزاد چه کنیم؛ بهتر، سریع‌تر و به‌موقع می‌توانیم این عارضه را کنترل و درمان کنیم. یادآوری می‌کنیم که رفلاکس و استفراغ را با کولیک نوزادی اشتباه نگیرید زیرا هر کدام مقوله‌ای جدا از هم هستند.

سوالات پرتکرار کاربران و پاسخ متخصص

سلام پسرم دو ماه اش است هر باری که شیر میخورد بعد استفراغ می‌کند علتش چیست؟

احتمالا رفلاکس دارد. ببینید که تا چه حجمی برمی‌گرداند، وزن‌گیری کودک چقدر است، پرخوری می‌کند یا خیر تا بتوان علت دقیق را تعیین کرد.

استفراغ زرد رنگ بعداز واکسن دو ماهگی طبیعی است؟

استفراغ زرد رنگ بعد از واکسن دو ماهگی قطعاً طبیعی نیست ولی بعد واکسن و در کسالت بعد از آن اگر استفراغ داشته باشد اشکالی ندارد. اگه طولانی شد و نتوانست شیر بخورد باید بستری شود. 

برای نوزاد نه روزه‌ای که کمی شیر خشک زیاد خورده و شیر را از دهان و دماغ بالا می‌آورد چکار کنیم و چقدر می‌توانیم به او شیر بدهیم؟ 

بستگی به وزنش دارد. معمولاً بچه‌های نه روزه در حد پنجاه و شصت سی هر دو ساعت شیر برایشان کافی است‌. بیشتر از آن استفراغ می‌کند. فاصله هر دو ساعت را رعایت کنید. بعد از استفراغش هم نیازی نیست بلافاصله شیر بخورد. خود بچه اگر گرسنه بود و درخواست کرد به او شیر بدهید. 

بچه دوماهه من بعداز شیر خوردن بالا می آورد چی کنم؟ همینکه از خودن ۱ثانیه مگذرد بالامیارد

احتمالاً رفلاکس دارد‌. برای کاهش این اتفاق بعد از خوردنش باد گلویش را بگیرید، حجم شیرش را کمتر کنید، دفعاتش را بیشتر کنند، بیشتر به خاطر باد گلو است که بلافاصله شیر تازه برمی‌گرداند یا پرخوری کرده است‌.

نوزادی که بالا میاره بعد نمی تونه نفس بکشه ورنگش کبود می‌شود چکار کنیم نفسش بر گردد؟

اگر نوزاد بعد شیر خوردن کبود شود، رنگش بپرد یا نفسش برنگردد حتماً باید بستری و بررسی شود مخصوصاً اگه بیشتر از یک بار این اتفاق بیفتد.