وزن‌گیری نوزاد در ماه اول

وزن گیری نوزاد در ماه اول می‌تواند نشان دهد که مادر در شیردهی و تغذیه نوزاد خود تا چه اندازه موفق بوده است. البته نباید فراموش کرد که مشکلاتی مانند زردی، تعویض خون و بستری شدن در بیمارستان به طور طبیعی از وزن نوزاد در روزهای اولیه یا هفته اول کم می‌کند. همین عوامل روی وزن گیری نوزاد در ماه اول تاثیر می‌گذارند و می‌توانند سبب شوند که وزن نرمال نوزاد در یک ماهگی خارج از نمودار باشد که جایی برای نگرانی در این مورد وجود ندارد. شما باید رشد روز به روز نوزاد را با فاکتورهای محیطی بسنجید. به این معنی که قطعا نوزادی که مدتی در بستر بیماری بوده است با نوزادی که این مشکل را نداشته است، به شکل متفاوتی وزن‌گیری خواهد داشت. همچنین لازم  بهتراست بهترین غذا‌ها برای وزن گیری نوزاد یا بهترین مکمل برای وزن گیری جنین را هم بشناسید. 

اصول وزن‌گیری نوزاد در ماه اول چگونه است؟

به طور کلی هر نوزاد از بدو تولد تا 3 ماهگی، روزانه 30 گرم و از 3 تا 12 ماهگی، روزانه 20 گرم وزن اضافه می‌کند. بنابراین 30 روز اول تولد چیزی در حدود 900 گرم باید به وزن اولیه نوزاد اضافه شود. یعنی اگر نوزادی با وزن 3 کیلو و 400 گرم متولد شده باشد، در پایان 30 روز اول تولد خود باید حدود 4 کیلو و 300 گرم وزن داشته باشد. در این بین ممکن است نوزاد به دلیل زردی اندکی وزن کم کند و ضعیف شود، در نتیجه احتمالا در پایان ماه اول کمی کمتر از مقدار یاد شده وزن اضافه خواهد کرد. البته حتما باید توجه کنید که نوزاد بعد از چند روز درگیری با بیماری زردی چه قدر وزن کم کرده است و از اولین روز بهبودی تا پایان روز سی‌ام دقیقا چه قدر اضافه کرده است. به این ترتیب می‌توانید متوجه شوید که رشد روز به روز نوزاد و وزن گیری نوزاد در ماه اول تا چه اندازه طبیعی بوده است. 

نکته مهم: 

چنانچه نوزاد نارس به دنیا آمده باشد، وزن گیری نوزاد در ماه اول متفاوت خواهد بود. بسته به وزن نوزاد نارس در هنگام تولد، چارت وزن گیری او تا پایان دو سالگی متفاوت است. نوزادان نارسی که وزن‌ آنها در هنگام تولد 1500-1000 گرم بوده است، در 10 هفتگی به دو برابر وزن تولد و در 18 هفتگی به 3 برابر وزن تولد می‌رسند. به طور کلی آنها تا 20 هفتگی هر روز 30-20 گرم وزن اضافه می‌کنند.

 نوزادان نارسی که وزن آنها در هنگام تولد 2000-1500 گرم بوده است، در 12 هفتگی به دو برابر وزن تولد و در 16 هفتگی به سه برابر وزن تولد می‌رسند.

چه چیزی در رشد روز به روز نوزاد تاثیر دارد؟

اگر می پرسید برای وزن‌گیری نوزاد چه باید کرد؟ باید بگوییم که فاکتورهای متعددی در وزن گیری نوزاد در ماه اول و ماه‌های بعد موثر است. این فاکتورها هم وابسته به مادر است، هم وابسته به نوزاد و هم وابسته به محیط. 

1. منظور از فاکتورهای محیطی هر نوع بیماری است که وزن‌گیری طبیعی نوزاد و رشد او را با اختلال روبه رو کند. به هر حال بدن برای مبارزه با بیماری تقلای بیشتری می‌زند و هر چه این تقلا بیشتر باشد، وزن نوزاد کمتر می‌شود و وزن گیری نوزاد با اختلال روبه رو می‌شود. 
2. تغذیه مادر و داشتن شیر کافی برای سیر کردن نوزاد فاکتور مهم دیگری است که در وزن گیری نوزاد در ماه اول تاثیر می‌گذارد. مادر باید برای تقویت شیر خود از غذاهای مقوی و مغذی مانند سوپ جو، آبِ گوشت، حتی کله پاچه، سبزیجات و ... استفاده کند. همچنین مادر باید به نوزاد کمک کند تا درست شیر بخورد و سینه را درست بگیرد. استفاده از قطره مولتی ویتامین نیز نباید فراموش شود. 
3. نوزادان برای مکیدن سینه مادر به بیشترین انرژی نیاز دارند. باید به آنها یاد داد که درست سینه مادر را بگیرند و درست شیر خورند. 

نکات مهم برای شیردهی به نوزاد یک ماهه

• هر بار شیردهی به نوزاد را تا 15 دقیقه ادامه بدهید.
• حتما نحوه آروغ گرفتن از نوزاد در خواب و بیداری را یاد بگیرید
• حتما از قطره مولتی ویتامین برای نوزاد خود استفاده کنید. 
• در هر بار شیردهی فقط از یک پستان شیر دهید.
• چنانچه نوزاد نمی‌تواند سینه مادر را بمکد، ابتدا اندکی شیر را بدوشید و بعد سینه را در دهان نوزاد قرار دهید تا به این ترتیب جریان شیر روان‌تر باشد. 
• اگر پزشک وزن گیری نوزاد با شیر خشک را پیشنهاد داد، از این امر واهمه نداشته باشید. فراموش نکنید که سوء تغذیه در هوش نوزاد تاثیر منفی می‌گذارد.
• اگر نوزاد سخت آروغ می زند، حتما علت سخت آروغ زدن نوزاد را کشف کنید.  

روش صحیح شیر دادن به نوزاد

روش صحیح شیردهی به نوزاد اینگونه است که باید 4 انگشت زیر سینه و نزدیک هاله و انگشت شست روی سینه و نزدیک نوک باشد. با فشار انگشت شست نوک سینه باید مایل به بالا شود و کل هاله سینه در دهان نوزاد قرار بگیرد. مادر باید لب پایین نوزاد و سینه خود را در حالی که نوک سینه به سمت بالا است، به داخل دهان نوزاد هدایت کند. به این ترتیب کل هاله سینه در دهان نوزاد قرار می‌گیرد. اگر به این ترتیب به نوزاد شیر بدهید، وزن گیری نوزاد در ماه اول و رشد روز به روز نوزاد طبیعی و خوب خواهد بود، مگر اینکه مشکل دیگری در میان باشد. 

کمک به وزن‌گیری نوزاد در ماه اول

همانطور که استفاده از بهترین مکمل برای وزن گیری جنین در دوران بارداری برای جنینهای کم وزن توصیه میشود، برای نوزاد یک ماهه نیز روشهایی وجود دارد:

• نوزاد در 3 تا 4 روز اول کاهش وزن را تجربه خواهد کرد. این روال کاملا طبیعی است. در واقع تا  حداکثر10 درصد از وزن اولیه خود را از دست می‌دهد و بعد مجددا وزن می‌گیرد. این کاهش وزن در نتیجه از دست دادن مایعات اضافه بدن نوزاد است.
• وزن گیری نوزاد فاکتور خوبی برای سنجش کفایت شیر مادر است، اما همه چیز نیست. 
• روز پنجم تولد، بهترین روز برای سنجش وزن گیری اولیه نوزاد است. روز پنجم اولین روز افزایش وزن نوزاد است. 
• وزن تولد نوزاد باید بین 10 تا 14 روز اول باز گردد. بازیابی وزن اول تولد در کودکان بیمار یا نارس متفاوت است و بیشتر طول می‌کشد. 
• چنانچه کودک در 13 تا 15 روزگی وزن تولد خود را به دست نیاورد، شیر مادر و دیگر فاکتورهای موثر در رشد روز به روز نوزاد باید ارزیابی شود. 
• ژنتیک در وزن گیری نوزادان موثر است. 
• نوزادانی که به طور انحصاری با شیر مادر تغذیه می‌شوند، معمولا در دو ماه اول نسبت به نوزادانی که با شیر خشک تغذیه می‌شوند، سریع‌تر وزن می‌گیرند، اما معمولا روال رشد و وزن گیری بعد از دو ماه در نوزادانی که با شیر خشک تغذیه می‌شوند، بیشتر است. 

وزن‌گیری نوزاد یک ماهه با شیر خشک 

اگر بعد از مدتی تلاش برای وزن‌گیری نوزاد با شیر مادر، آنچنان که باید و شاید موفق نبودید و نهایتا پزشک شیرخشک را به شما پیشنهاد کرد تا وارد رژیم غذایی دلبندتان کنید، از این موضوع واهمه نداشته باشید و نسبت به وزن گیری نوزاد با شیر خشک جبهه نگیرید. درست است که شیر مادر کامل‌ترین تغذیه برای نوزاد زیر 6 ماه است، اما چنانچه رشد روز به روز نوزاد راضی‌کننده نباشد و وزن نرمال نوزاد در یک ماهگی تایید نشود، چاره‌ای جز استفاده از شیر خشک همزمان با شیر مادر نیست. 

می‌توانید هر 100 سی سی شیر دوشیده مادر را با نیم یا حداکثر یک قاشق چایخوری شیر خشک مخلوط کنید و به فرزندتان بدهید. یا اینکه شیر خشک را با آب کمتری و به صورت غلیظ ‌تر تهیه کنید. یادآوری می‌کنیم که 3-5 روزگی، 14-15 روزگی و 30-45 روزگی بهترین زمان‌ها برای وزن‌گیری نوزاد در ماه اول است. 

نحوه تشخیص وزن‌گیری مناسب در نوزاد

• پس از پنج روز اول، نوزاد معمولا روزانه حداقل بین چهار تا پنج پوشک را خیس می‌کند که این تعداد در بیشتر نوزادان بین پنج تا هشت پوشک است. این روال نشان می‌دهد که نوزاد در وزن گیری پیشرفت خوبی دارد. 
• یک بار دفع مدفوع در روز اول کافی است. پس از چند روز اول، نوزاد باید حداقل دو بار در روز مدفوع داشته باشد. تعداد دفعات مدفوع کودک در اوایل تولد می‌تواند بسیار متفاوت باشد. پس از هفته اول، ممکن است در طول ماه اول هر روز ۱۰ بار یا بیشتر مدفوع داشته باشد.
• تعداد دفعات دفع مدفوع در نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند، بیشتر است. قوام مدفوع آنها نیز نرم‌تر و آبکی‌تر است.
• اگر کودکتان خوب شیر نمی‌خورد و اگر کودک شما دفعات ادرار کافی ندارد، حتما به پزشک مراجعه کنید. 

کلام آخر

وزن‌گیری نوزاد در ماه اول باید با دقت رصد شود. نباید فراموش کرد که اگر کودک به خوبی شیر نخورد یا بدن او در جذب مواد مغذی و استفاده از آنها موفق نباشد، رشد روز به روز نوزاد با اختلال روبه‌رو می‌شود. مشکل تغذیه، مشکلات گوارشی، بیماری‌های ارثی مثل فیبروزسیستیک یا عارضه‌های دیگری در درست وزن نگرفتن نوزاد موثر هستند. در مورد وزن‌گیری نوزاد در ماه اول نه آنقدر وسواس به خرج بدهید که خود و کودکتان را اذیت کنید و نه آنقدر بی خیال باشید که فرصت حل مشکلات احتمالی و بهبود روند رشدی او را از دست بدهید.