برای رشد سریع نوزاد چه کنیم؟ | کارهایی که رشد نوزادتان را سرعت می‌بخشد
سوال بسیاری از مادران این است که برای رشد سریع نوزاد چه کنیم؟ همیشه مادران حاضرند برای رشد سریع نوزاد خود دست به هرکار سخت و آسانی بزنند. از مصرف داروی گیاهی برای وزن‌گیری نوزاد گرفته تا راهکارهای خانگی و اصلاح تغذیه کودک. اما به‌راستی برای رشد نوزاد چه باید کرد؟ در این مقاله به شما یاد می‌دهیم که چگونه با کمک گرفتن از طب سنتی، طب نوین و با افزودن گروه‌های غذایی مفید به چاق شدن نوزاد دلبندتان کمک کنید.
با نصب اپلیکیشن گهواره به ابزارهای بسیار کاربردی فرزند پروری از جمله تغذیه نوزادی و مراقبت‌های مربوط به او دسترسی پیدا کرده و با دیگر مادران تبادل نظر می‌کنید. همچنین ابزارهای دیگر، مقالات و ویدئوهای آموزشی زیادی وجود دارد که می‌توانید از آنها بهره‌مند شوید.
برای رشد سریع نوزاد چه کنیم؟
قبل از پرداختن به پاسخ سوال برای رشد سریع نوزاد چه کنیم؟ لازم است بدانید رشد طبیعی نوزاد شامل تغییرات قد، وزن و دور سر است که بازتابی از سلامتی و وضعیت تغذیه نوزاد شماست. برای اطمینان از طبیعی بودن آن می توان از نمودارهای رشد استفاده کرد. در صورت بروز هرگونه اختلال می توانید از پزشک خود کمک بگیرید.
تغذیه نوزاد نقش بسیار موثری در فرآیند رشد دارد. همزمان با رشد اعضای بدن، نیازهای تغذیه ای نوزاد در هر مرحله تغییر می‌کند. تاثیر خواب کافی نیز در رشد سریع نوزاد غیرقابل‌انکار است. در اینجا راهکارهایی در اختیار شما می‌گذاریم که می‌توانند به رشد نوزاد خصوصا در یک سال اول زندگی سرعت ببخشند.
*شربت زینک سولفات کودکان برای چی خوبه
گروه‌های غذایی مفید برای رشد سریع نوزاد
هر کدام از گروه‌های غذایی ، نقش متفاوتی در فرآیند رشد دارند. اگر سوالتان این است که برای رشد سریع نوزاد چه کنیم؟ لازم است بدانید شما با انتخاب صحیح و به میزان کافی از هر کدام از این‌ها می توانید به رشد سریع نوزادتان هم کمک کنید. توصیه می شود که قبل از شروع غذای کمکی جامد به نوزادتان با پزشک مشورت کنید. به یاد داشته باشید که شروع زودهنگام مصرف غذای کمکی یا مقدار زیادی آن به شکلی که خارج از تحمل نوزاد باشد، کمکی به رشد سریع نوزاد نمی‌کند.
غلات
اصلی‌ترین ماده غذایی برای رشد سریع نوزاد در طب سنتی، غلات و نان است. در انتخاب کیفیت و مقدار کافی آرد، حبوبات و یا برنجی که به کودک می‌دهید بسیار دقت کنید. همچنین با تامین انواع ویتامین‌های گروه B و روی به رشد موی نوزاد شما کمک می کند.
میوه‌ها و سبزیجات
مصرف انواع میوه‌ها و سبزیجات خیال شما را بابت رسیدن ویتامین ها و مواد معدنی مورد نیاز نوزاد، راحت می‌کند. این گروه علاوه داشتن تنوع طعم و ظاهر که می‌تواند برای کودک شما دوست‌داشتنی باشد، او را آرام آرام برای خوردن غذاهای جامد آماده می کند.
بهترین گزینه‌ها در این گروه غذایی که سرشار از مواد مغذی هستند شامل : سیب زمینی شیرین، هویج، موز، سیب و جوانه‌ها هستند. آبمیوه آخرین ماده غذایی است که می‌تواند به برنامه غذایی کمکی نوزاد در سال اول زندگی اضافه شود.
مواد پروتئین
گوشت ، تخم مرغ و تا حدودی حبوبات اصلی‌ترین مواد این دسته هستند که پروتئین لازم جهت رشد سریع نوزاد و تکامل عضلات را فراهم می کند.
لبنیات
اصلی‌ترین ماده این گروه شیر است. مصرف لبنیات کلسیم مورد نیاز جهت رشد و استحکام استخوان و دندان‌ها را تامین می کند. همچنین کلسیم به عملکرد صحیح قلب و تکامل اعصاب کمک می‌کند. در کودکان زیر یک سال عمده کلسیم مورد نیاز بدن از طریق شیر مادر یا شیرخشک تامین می‌شود. مصرف پنیر پاستوریزه یا ماست هم به عنوان بخشی از وعده اصلی یا میان وعده توصیه می‌شود.
مولتی ویتامین برای نوزادان؛ آری یا نه؟
بسیاری از والدین فکر می‌کنند که با تجویز قطره‌های مولتی‌ویتامین به رشد سریع نوزادشان کمک بسیاری می‌کنند. اگر مادر و نوزاد از سلامتی و تغذیه کافی برخوردار باشند، شیر مادر تمام نیاز نوزاد تا شش ماهگی را تامین می‌کند. پس از آن هم با شروع غذاهای کمکی، مواد مغدی به نوزاد می‌رسد. از روز پانزدهم تولد قطره A+D و همزمان با غذای کمکی قطره یا آهن بدهید. اگر کودک شما با شیرخشک تغذیه می‌شود یا به هر دلیل نیاز غذایی بیشتری دارد، باید جهت تجویز مولتی‌ویتامین با پزشک مشورت کنید. از دادن خودسرانه و بی رویه مولتی ویتامین‌ها به نوزاد خودداری کنید.
رشد سریع نوزاد به کمک طب سنتی
طب سنتی نیز پاسخی برای سوال برای رشد سریع نوزاد چه کنیم؟ فراهم کرده است. در دیدگاه طب سنتی هر جسم از چهار رکن(آب-خاک-هوا-آتش) تشکیل شده و ترکیب این‌ها با نسبت‌های متفاوت باعث به وجود آمدن مزاج‌های مختلف یا به زبان ساده، همان چهار رکن سرد و گرم و تر و خشک می شوند. در مرحله رشد کودکان، بیشتر مزاج گرم و تر غالب است. پس برای رشد طبیعی نوزاد به گرمی و رطوبت کافی نیاز داریم. غذاهای معتدلی که گرم و تر هستند مانند نان گندم، گوشت گوسفند و مواد شیرین و سبک مثل حریره بادام یا میوه هایی مثل انگور و موز جهت رشد سریع نوزاد بسیار مفید هستند.
مصرف بیش از اندازه موادی مانند ترشی و آلوچه و قارچ که سردی فراوانی دارند و چیپس، کاکائو، بستنی، سوسیس و کالباس تعادل مزاجی کودک را به هم زده و او را از رشد مناسب باز می دارد.
* کودک از چه سنی می‌تواند بستنی بخورد؟ |فواید و مضرات خوردن بستنی برای کودک
نقش تغذیه مادر در دوران شیردهی بر رشد سریع نوزاد
ترکیبات شیر مادر به‌صورت کامل با تغذیه کامل مادر ارتباط ندارد. زیرا حتی به قیمت ازدست‌رفتن بخشی از منابع بدن مادر، برای تهیه شیر غنی از ذخایر بدن مادر استفاده می شود تا نیازهای اساسی نوزاد تامین شود. تغذیه مناسب مادر در دوران شیردهی برای حفظ سلامتی، تداوم توانایی شیردهی و تامین بیش از پیش نیازهای نوزاد ضروری است.
- در این دوران جهت پیشگیری از کم آبی مادر، توصیه به نوشیدن آب و سایر مایعات مانند آب میوه های طبیعی، شیر و دوغ می شود. البته بد نیست بدانید که افزایش مصرف مایعات باعث افزایش تولید شیر نمی شود. از مصرف چای غلیظ، قهوه، نوشابه و نوشابه های الکلی اکیدا خودداری کنید.
- برخی املاح مانند آهن، کلسیم ، فسفر و روی از ذخایر بدن مادر وارد شیر می‌شوند. پس بهتر است مادر از مصرف مولتی‌ویتامین‌ها مانند قرص پریناتال برای چاقی در شیردهی استفاده کند. برخی مواد معدنی مانند ید موجود در شیر، ارتباط مستقیمی با تغذیه مادر دارد. پس استفاده از نمک‌های یددار شدیدا توصیه می‌شود. ید در رشد و نمو طبیعی بدن و فعالیت صحیح غده تیروئید نقش دارد و برای رشد سریع نوزاد ضروری است. مصرف قرص فروسولفات و مولتی‌ویتامین‌های ساده یا مینرال بر اساس دستورالعمل کشوری از هفته 16 بارداری شروع شده و تا 3 ماه پس از زایمان باید ادامه یابد.
- مصرف برخی غذاها مانند کلم و سیر که با تغییر ترکیب شیر موجب نفخ نوزاد می‌شود یا غذاهای پرادویه که ممکن است باعث تغییر مزه شیر شود توصیه نمی‌شود. زیرا تمایل کودک به مصرف غذا کاهش می‌یابد.
کمک به رشد سریع نوزاد بر اساس سن
اگر سوال شما این است که برای رشد سریع نوزاد چه کنیم؟ لازم است بدانید در هر مرحله از رشد می‌توانید با توجه به نیازهای نوزاد، از خوراکی‌هایی استفاده کنید که به رشد سریع نوزاد کمک می‌کنند.
بدو تولد تا 4 ماهگی
تغذیه در این مرحله فقط از طریق شیر مادر یا شیر خشک انجام می شود. چون دستگاه گوارش نوزاد هنوز در حال تکامل است، به هیچ وجه غذای جامد توصیه نمی شود. در صورت تغذيه انحصاري با شير مادر، نوزاد نياز به مصرف هيچ‌گونه ماده غذايي و حتي آب ندارد؛ البته چون مقدار ویتامین D شیر مادر کافی نیست و در بدن نوزاد هم به مقدار کافی تولید نمی شود، مصرف قطره A+D و در صورت عدم تغذیه با شیر مادر مصرف مکمل آهن با نظر پزشک ضروري است.
* بهترین شیر خشک برای وزن گیری نوزاد کدام است؟
سن 6-4 ماهگی
علامت‌هایی که از حدود 4 الی 8 ماهگی نشان دهنده آمادگی نوزاد شما برای اضافه کردن غذاهای جامد هستند:
- گردن گرفتن نوزاد
- افزایش وزن قابل توجه نوزاد (دو برابر شدن وزن نوزاد از هنگام تولد) و وزن حداقل 6 کیلوگرم
- در صورت گذاشتن قاشق مناسب درون دهان نوزاد ، بتواند دهانش را اطراف قاشق ببندد
- بتواند غذا را از جلو به عقب دهان بفرستد
برای رشد سریع کودک شش ماهه از چه غذاهایی می توان کمک گرفت؟
در این سن تغذیه با شیر مادر یا شیرخشک ادامه دارد. شما می توانید با توجه به میل فرزندتان و برای کمک به رشد سریع نوزاد، از خوراکی‌های زیر همراه با شیر استفاده کنید:
- پوره میوه مانند سیب، موز و هلو بدون پوست
- پوره سبزیجات مانند پوره سیب‌زمینی برای نوزاد یا کدو بدون افزودن هرگونه ادویه یا افزودنی
- پوره گوشت مرغ یا گوسفند آب‌پز که کامل پخته شده باشد
- غلات غنی‌شده با آهن به صورت نیمه مایع
- مقدار اندکی ماست بدون افزودنی
*با جدول برنامه غذایی نوزاد 5 ماهه در این مقاله بیشتر آشنا شوید.
مقادیر توصیه‌شده غذای کمکی به صورت روزانه
- برای شروع حدودا یک قاشق چایخوری پوره میوه یا غلات را به 5-4 قاشق چایخوری شیر مادر یا شیرخشک اضافه کنید. می توانید به مرور این مقدار را به یک قاشق سوپخوری و دو بار در روز افزایش دهید.
- اگر کودک شما در دفعه اول تمایلی به خوردن غذاهایی که برایش آماده کردید نداشت ، می توانید در روز‌های بعد امتحان کنید. پس از شروع غذای کمکی؛ دادن آب جوشیده به نوزاد به صورت سرد شده بدهید.
- بعضی از پزشکان توصیه می‌کنند که پس از دادن غذای جدید به نوزاد، 3-2 روز صبر کنید تا در صورت بروز آلرژی متوجه آن بشوید و سپس غذای جدید دیگری به نوزاد بدهید.
سن 8-6 ماهگی
در این سن می‌توانید از شیر مادر یا شیرخشک همراه با خوراکی‌های زیر استفاده کنید:
- پوره یا قطعات ریزشده میوه و سبزیجات
- پوره حبوباتی مانند نخود، عدس یا لوبیا قرمز؛ به یاد داشته باشید که این مواد باید خوب پخته و له شوند. به شکلی که پوستشان باعث آزار کودک نشود.
- پوره گوشت مرغ یا گوسفند آب پز که کامل پخته شده باشد
- مقدار اندکی ماست بدون افزودنی
- غلات (جو یا جو دوسر یا غنی شده با آهن)
- حریره بادام یا فرنی
- مقادیر توصیه شده غذای کمکی به صورت روزانه
- با یک قاشق چایخوری پوره میوه یا سبزیجات در روز شروع کنید و به مرور این مقدار را به 3-2 قاشق سوپخوری در طی 4 وعده برسانید و یا از 9-3 قاشق سوپخوری غلات (بسته به تمایل نوزادتان) در طی 3-2 وعده استفاده کنید.
سن 10-8 ماهگی
علامت‌های نشاندهنده آمادگی نوزاد شما برای اضافه کردن غذای جامد و لقمه‌های کوچک و فینگرفود در10-8 ماهگی:
- نشانه‌های ذکر شده در 8-4 ماهگی
- توانایی بلند کردن اشیا به کمک شست و انگشت سبابه
- توانایی جابه‌جا کردن اشیا از یک دست به دست دیگر
- گذاشتن هر چیزی در دهان
- انجام حرکت جویدن به وسیله فک
مواد غذایی کمکی مناسب هشت ماهگی نوزاد
- مقدار اندکی پنیر پاستوریزه نرم‌شده یا ماست بدون افزودنی
- میوه‌ها و سبزیجات له‌شده
- لقمه‌های کوچک مانند غلات، تکه های کوچک زرده تخم مرغ پخته‌شده ، تکه‌های سیب زمینی یا ماکارونی مارپیچی خوب پخته‌شده و یا تکه‌های کوچک شیرینی‌های ساده
- پروتئین در قالب تکه‌های کوچک گوشت کاملا گوسفند و ماکیان و یا حبوبات کاملا پخته‌شده
- مقادیر توصیه شده به صورت روزانه
- یک چهارم تا یک سوم فنجان از گروه لبنیات
- یک چهارم تا یک دوم فنجان غلات غنی‌شده با آهن
- سه چهارم تا یک فنجان میوه یا سبزیجات
- سه الی چهار قاشق سوپخوری غذاهای حاوی پروتئین
سن 12-10 ماهگی
علامت‌های نشاندهنده آمادگی نوزاد شما برای خوردن سایر مواد جامد:
- موارد ذکر‌شده در سن 10-8 ماهگی
- بلعیدن راحت‌تر غذا نسبت به ماه‌های قبل
- زمان دندان درآوردن نوزاد
- نوزاد غذا را به کمک زبان از دهانش بیرون نریزد (به استثنا زمان‌هایی که کودک بازیگوشی می‌کند)
مواد غذایی کمکی مناسب 10 ماهگی نوزاد
- در این بازه سنی هنوز هم تغذیه با شیر اهمیت دارد.
- مقدار اندکی پنیر پاستوریزه نرم‌شده یا ماست بدون افزودنی
- سبزیجات پخته‌شده یا میوه به صورت له‌شده و یا به صورت مکعب‌های کوچک
- انواع غذاهای میکس‌شده و نرم مثل سوپ، فرنی
- مواد پروتئینی، غلات و لقمه‌های کوچک به همان شکلی که در بازه سنی 10-8 ماه توضیح داده شد
مقادیر توصیه شده به صورت روزانه
- یک سوم فنجان لبنیات
- یک چهارم تا یک دوم فنجان غلات غنی‌شده از آهن
- سه چهارم تا یک فنجان میوه یا سبزیجات
- سه الی چهار قاشق سوپخوری غذاهای حاوی پروتئین
- یک هشتم تا یک چهارم فنجان غذاهای مخلوط
راهکارهای خانگی برای رشد سریع نوزاد
شما می توانید با توجه به مطالب و راهکارهای ارائه شده در بالا و همین طور ذائقه نوزادتان ، از مواد غذایی متفاوت در وعده‌های غذایی نوزاد استفاده کنید. در نظر داشته باشید که شکل ظاهری غذا ، ظرف غذای نوزاد و حتی آرامش شما در هنگام غذادادن نقش موثری در تمایل نوزاد به غذاخوردن و در نتیجه تسریع رشد دارد.
غذاهای مورد علاقه نوزادان و زمان شروع به خوردن انواع مختلف غذاها نیز متفاوت است. پس می‌توانید با حوصله مادرانه و امتحان طعم‌های مختلف، کودکتان را به خوردن ترغیب کنید. فراموش نکنید که غذا خوردن باید برای نوزاد لذت‌بخش باشد و از دادن غذاهایی که برای نوزاد ناخوشایند است، همراه با زور خودداری کنید.
تاثیر ماساژ بر رشد نوزاد
ماساژ ملایم برای نوزاد بسیار لذت بخش است و باعث آرامش نوزادان زیر شش ماه می‌شود؛ همچنین ارتباط مادر و نوزاد را عمیق‌تر می‌کند. می توانید این کار را قبل از خواب یا بعد از حمام همراه با استفاده از کمی روغن انجام دهید.
تاثیر خواب بر رشد سریع نوزاد
بزرگ‌ترین هدیه‌ای که والدین می‌توانند به فرزندشان بدهند، یک ساعت خواب بعد از غروب آفتاب است. این حرف با توجه به سبک زندگی امروزه و تا دیر وقت بیدار ماندن والدین کمی سخت به نظر می‌رسد؛ اما واقعیت این است حداکثر مقدار ترشح هورمون رشد در شب و در هنگام خواب است. بنابراین خواب کافی در محیط مناسب نقش بسزایی در تسریع رشد دارد. فراموش نکنید که خواب روز جایگزین خواب شب نیست. طبق نظر طب سنتی خواب روز باعث افزایش بیش‌از‌حد رطوبت شده و در فرآیند رشد اختلال ایجاد می‌کند.
باورهای غلط درباره رشد سریع نوزاد
متاسفانه در جامعه ما علی‌رغم تلاش‌های پزشکان، هنوز باورهای غلطی وجود دارد که بی‌اثر بوده و حتی می‌توانند سلامت نوزاد را به خطر بیاندازند.
- مالیدن اسفند باعث بلند شدن قد نوزاد می‌شود؛ نه تنها هیچ پایه علمی و یا جایگاهی در طب سنتی ندارد بلکه می تواند باعث ایجاد آلرژی در نوزاد هم بشود.
- شروع کردن زودهنگام غذای کمکی برای رشد سریع نوزاد؛ این کار باعث رشد سریع نوزاد و وزن‌گیری نوزاد نشده و بلکه موجب عواقب جبران‌ناپذیری مانند چاقی، دیابت نوع اول، سلیاک و آلرژی غذایی می‌شود.
- دادن شیرخشک به جای شیر مادر؛ برخی در پاسخ به سوال مادران در مورد برای رشد سریع نوزاد چه کنیم؟ توصیه به دادن شیرخشک به کودک می‌کنند. در حالی که، موثرترین ماده غذایی برای سلامتی و رشد نوزاد تا یک سالگی شیر مادر است. پس حتی الامکان آن را از فرزندتان دریغ نکنید.
روزانه پیام مشاور، متناسب با سن کودکتون دریافت کنین. 
سوالاتتون رو از مامانای با تجربه بپرسین.
با بازیهایی که به رشد هوش و خلاقیت فرزندتون کمک میکنه آشنا بشین.