بیماری کاوازاکی در کودکان، نشانه ها و عوارض آن
کاوازاکی در کودکان چیست؟ بیماری کاوازاکی در کودکان بیماری مهمی است که بهتر است والدین درمورد آن اطلاعات کافی داشته باشند. بسیاری از والدین از ما می‌پرسند که سندروم کاوازاکی در کودکان چگونه ایجاد می‌شود و آیا کاوازاکی درمان دارد؟ در این مقاله ما ابتدا به توضیح بیماری کاوازاکی در کودکان می‌پردازیم سپس درمورد علائم کاوازاکی در کودکان صحبت می‌کنیم. در انتهای مقاله به درمان بیماری کاوازاکی در کودکان می‌پردازیم.
با نصب اپلیکیشن گهواره شما می‌توانید به ابزارهای کاربردی فرزند پروری مانند مشاوره با پزشک دسترسی پیدا کرده و با دیگر مادران تبادل نظر داشته باشید. همچنین ابزارهای دیگر، مقالات و ویدئوهای آموزشی زیادی وجود دارد که می‌توانید از آنها بهره‌مند شوید.
بیماری کاوازاکی چیست؟
بیماری کاوازاکی (که در گذشته به سندروم غدد لنفاوی- مخاطی معروف بود) یکی از واسکولیت‌های شایع در دوران کودکی است؛ واسکولیت به بیماری‌هایی اطلاق می‌شود که رگ‌های بدن را درگیر التهاب می‌کنند. در ادامه با کاوازاکی در کودکان بیشتر آشنا می‌شوید.
آیا می‌دانید علت بیماری کاوازاکی در کودکان چیست؟
علت بیماری کاوازاکی در کودکان ناشناخته است و دقیقا مشخص نیست. همان‌طور که گفته شد این بیماری نوعی بیماری التهابی است که منشا دقیق آن شناخته شده نیست. در این بیماری رگ‌های متوسط بدن دچار التهاب و واسکولیت می‌شوند.
شیوع کاوازاکی در کودکان چگونه است؟
آیا کاوازاکی در ایران وجود دارد؟ در پاسخ به این سوال باید گفت بله؛ کاوازاکی می‌تواند همه کودکان با هر نژادی را درگیر کند هر چند در شرق آسیا شایع تر است. کاوازاکی در پسران شایع‌تر از دختران است. بیش‌ترین سن شیوع کاوازاکی دو و سه‌سالگی است به‌ندرت در کودکان بالای هفت سال دیده می‌شود.
سیر بیماری کاوازاکی در کودکان
بیماری کاوازاکی اغلب خودمحدودشونده است اما می‌تواند عوارض خطرناکی به‌همراه داشته‌باشد. اغلب کودکان مبتلا به کاوازاکی با چند روز درمان بهبود می‌یابند و ایجاد عارضه و عود در این حالت نادر است. بیماری اگر درمان نشود، حدود 12 روز به‌طول می‌انجامد؛ در این حالت منجر به عوارض شدید از جمله عوارض قلبی شود.
علائم کاوازاکی در کودکان چیست؟
بیماری کاوازاکی در کودکان با توجه به دوره بالینی علامت مخصوص به خود را دارد. کاوازاکی در کودکان سه دوره بالینی را طی می‌کند. این سه دوره شامل فاز حاد، تحت حاد و نقاهت است. در ادامه درمورد هر یک از این سه فاز بالینی کاوازاکی در کودکان صحبت خواهیم‌کرد.
فاز حاد بیماری کاوازاکی در کودکان، علائم بیماری کاوازاکی در کودکان چیست
علائم بیماری کاوازاکی در کودکان در فاز حاد که شروع بیماری است عبارت‌اند از؛
- تب ناگهانی و بالا بدون منبع مشخص؛ تب شروع‌کننده علائم است و گاهی تا دو هفته طول می‌کشد. تب کاوازاکی در کودکان اغلب به دارو‌های کاهنده‌ی تب پاسخ نداده و بالاتر از 38.5 درجه سانتی‌گراد باقی می‌ماند.
- قرمزی چشم‌ها؛ در هر دو چشم دیده می‌شود و چشم‌ها ترشح چرکی ندارند.
- تغییرات مخاطی؛ به معنی تغییراتی در بافت مخاطی بدن مانند داخل دهان است؛ مانند لب‌های خشک و زبانی که شکل توت‌فرنگی و دانه‌دانه.
- تورم نواحی مختلف بدن؛ تورم گردن (در هفتاد درصد بیماران دیده می‌شود) و تورم دست و پا در بیماری کاوازاکی در کودکان دیده می‌شود.
- راش‌های پوستی؛ در هشتاد درصد مبتلایان دیده می‌شود. بثورات پوستی در قفسه سینه و کشاله ران شدیدتر هستند. علائم پوستی در کاوازاکی شبیه سرخک در کودکان است. دانه‌های قرمز رنگ که گاهی حالت تاولی‌شکل دارند در زمینه قرمز پوست مشاهده می‌شوند.
- تحریک‌پذیری؛ مبتلایان به‌خصوص نوزادان بسیار بی‌قرار می‌شوند.
- درد شکمی
- التهاب مفاصل؛ به‌ویژه در مفاصل بزرگ و متوسط مثل مفصل زانو.
- التهاب عضله قلب؛ مهم‌ترین و خطرناک‌ترین علامت بیماری کاوازاکی در کودکان در مرحله حاد است. تظاهرات التهاب قلبی عبارتند از؛ افزایش تعداد ضربان قلب در دقیقه (به اصطلاح می‌گویند قلب تند می‌زند. در کودکان افزایش ضربان قلب بیشتر از 100 بار در دقیقه خطرناک است.)، تنگی نفس و بیماری‌های عروق قلب. بیماری‌های عروق قلب در کودکان کم‌سن‌تر بیشتر اتفاق می‌افتند.
فاز تحت حاد بیماری کاوازاکی در کودکان
بیماری کاوازاکی در کودکان از هفته دوم تا حدود هفته چهارم وارد دوره تحت حاد می‌شود. علائم این دوره عبارت‌اند از؛
- کاهش تدریجی تب (اگر درمان نشده باشد)
- پوسته‌ریزی؛ به‌خصوص در انگشتان دست‌ها و پاها
- بیش‌ترین تظاهر عروق قلبی در دوره تحت حاد بیماری کاوازاکی در کودکان است و بیش‌ترین میزان مرگ ناگهانی در این دوره است. عواملی که موجب تظاهرات شریانی قلبی می‌شوند عبارت‌اند از؛ تب طول‌کشیده، سن کم‌تر از یک سال، سن بیشتر از شش سال و جنس مذکر.
فاز نقاهت کاوازاکی در کودکان
دوره نقاهت کاوازاکی در کودکان با از بین‌رفتن علائم بالینی مشخص شروع می‌شود و تا طبیعی‌شدن فاکتورهای التهابی در آزمایش‌های بعدی ادامه دارد. این زمان تا حدود شش تا هشت هفته بعد از شروع بیماری طول می‌کشد. خطوط افقی در ناخن‌ها ممکن است در این دوره تظاهر پیدا کند.
تشخیص بیماری کاوازاکی در کودکان
برای تشخیص بیماری سندرم کاوازاکی در کودکان مهم‌ترین اصل این است که مشخص شود تب علت مشخص دیگری ندارد. در کودکی که برای پنج روز تب داشته باشد و بهتر نشود می‌توان به کاوازاکی شک کرد. همان‌طور که گفته شد مهم‌ترین راه تشخیص کاوازاکی از روی علائم بالینی و به‌خصوص تب است؛ بنابراین مادران باید به علائم بالینی کودکان خود دقت کنند. بیماری کاوازاکی در کودکان در صورتی تشخیص داده می‌شود که سایر تشخیص‌ها رد شوند. آزمایش‌ها و تصویربرداری‌های مورد نیاز برای تشخیص بیماری کاوازاکی در کودکان عبارت‌اند از؛
- آزمایش خون و ادرار
- تصویربرداری از قفسه سینه
- گاهی LP نیز انجام می‌شود (LP گرفتن مایع مغزی-نخاعی از کمر است).
- گاهی اکوکاردیوگرافی به‌خصوص بعد از دو هفته از شروع بیماری لازم است.
- الکتروکاردیوگرام: همان نوار قلب است که برای بررسی قلبی انجام می‌شود.
- برای تشخیص کاوازاکی در کودک باید علائم بیماری به نفع کاوازاکی باشد و آزمایش‌های او ردکننده بیماری‌های عفونی باشد.
عوارض بیماری کاوازاکی در کودکان را بدانید
درمورد عوارض بیماری کاوازاکی در کودکان باید گفت که بیشتر مبتلایان بدون هیچ عارضه‌ای درمان می‌شوند. عوارض قلبی اثبات شده هستند. در بیماران درمان نشده تا 25 درصد احتمال ابتلا به عوارض عروق قلبی و سکته قلبی وجود دارد. عوارض قلبی دیگر عبارتند از؛
- میوکاردیت؛ التهاب عضله قلب است.
- دیس‌آریتمی؛ به معنی ضربان قلب غیرطبیعی است.
- آنوریسم؛ مهم‌ترین و شایع‌ترین عارضه قلبی است و به معنای ضعف و تورم دیواره رگ‌های قلبی است. گاهی این آنوریسم‌ها موجب مرگ ناگهانی کودکان در سال‌های بعد می‌شود.
عارضه نادر دیگر ابتلا مجدد به بیماری کاوازاکی است. عود بیماری تنها در سه درصد مبتلایان رخ می‌دهد.
درمان کاوازاکی در کودکان چیست؟
کودکانی که مورد تشخیص قطعی کاوازاکی قرار می‌گیرند باید هر چه سریع‌تر درمان شوند. درمان سریع و به‌موقع این کودکان می‌تواند از عوارض قلبی جلوگیری کند.
- خط اول درمان کاوازاکی در کودکان تجویز ایمونوگلوبولین (آنتی‌بادی) وریدی است ولی مکانیسم آن ناشناخته است. ایمونوگلوبولین‌ها به‌طور طبیعی در پاسخ به عفونت‌ها در بدن ما ساخته می‌شوند و در برخی بیماری‌ها با تزریق داخل وریدی آنها بیماری بهبود میابد. تزریق هر 12 ساعت تا 10 روز انجام می‌شود و با بهبودی سریع بیمار و قطع فوری تب در اغلب بیماران همراه است. نکته مهم در استفاده از ایمونوگلوبولین این است که بروز مشکلات قلبی را در مبتلایان به کاوازاکی کاهش می‌دهد.
- آسپرین با دوز بالا در دوره حاد بیماری (برای خاصیت ضد التهابی آن) استفاده می‌شود. در دوره تحت‌حاد و نقاهت آسپرین با دوز پایین ادامه پیدا می‌کند. تداوم استفاده از آسپرین شش تا هشت هفته بعد از شروع علائم برای جلوگیری از لخته‌شدن خون است. استفاده از آسپرین تا زمانی که اکوکاردیوگرافی سالم‌بودن عروق قلبی را تایید کند، ادامه میابد. گاهی در برخی از مراکز درمانی از کورتون تزریقی نیز برای درمان کاوازاکی در کودکان استفاده می‌شود.
- مسئله زمان در درمان بیماری کاوازاکی در کودکان بسیار مهم است. کودکانی که قبل از پنج روز از شروع علائم درمان را آغاز می‌کنند تا 23 درصد کم‌تر از سایر کودکان مبتلا به عوارض قلبی می‌شوند. گروهی از کودکان به درمان با ایمونوگلوبولین پاسخ نمی‌دهند. این گروه که حداکثر 10 درصد کودکان بیمار را تشکیل می‌دهند؛ با درمان مجدد با ایمونوگلوبولین درمان می‌شوند. در برخی از این کودکان نیز نیاز به درمان ترکیبی است.
- مبتلایانی که دچار عوارض قلبی بیماری کاوازاکی شده‌اند نیاز به درمان طولانی‌تری با آسپرین و گاهی رقیق‌کننده‌های دیگر خون دارند. گروهی از مبتلایان باید تحت درمان‌های تهاجمی‌تر مانند آنژیوپلاستی عروق کرونر و یا فنرگذاری در رگ‌های قلب قرار گیرند.
کودکانی که به کاوازاکی مبتلا می‌شوند باید در آینده مراقب سبک زندگی خود باشند تا از عوارض قلبی جلوگیری کنند. این کودکان در بزرگسالی باید از چاقی، کلسترول بالا، سیگارکشیدن و... خودداری کنند.
بیماری کاوازاکی و کرونا
نکته بسیار مهم درمورد کاوازاکی در کودکان این است که در اپیدمی کرونا دیده شده‌است گروهی از کودکان و نوجوانان با ابتلا به کرونا علائمی بسیار شبیه به بیماری کاوازاکی را از خود نشان می‌دهند. سازمان بهداشت جهانی اسم این درگیری در ویروس کرونا را Multisystem Inflammatory Syndrome in Children یا MIS-C گذاشت که به دلیل شباهت زیاد علائم MIS-C به کاوازاکی، کاوازاکی-کرونا نام گرفت. علائم کاوازاکی-کرونا کمی شدیدتر از کاوازاکی است. اگر در زمان اپیدمی کرونا کودک شما دچار علائم کاوازاکی شد هر چه سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید و در نظر داشته باشید که به احتمال زیاد کودک شما بیماری کرونا را گرفته و دچار MIS-C شده‌است.
روزانه پیام مشاور، متناسب با سن کودکتون دریافت کنین. 
سوالاتتون رو از مامانای با تجربه بپرسین.
با بازیهایی که به رشد هوش و خلاقیت فرزندتون کمک میکنه آشنا بشین.