بیماری سرخجه در بارداری و علائم آن

انتشار: تیر ۱۳۹۹ | بروزرسانی: فروردین ۱۴۰۴
بیماری سرخجه در بارداری

نام دیگر بیماری سرخجه در دوران بارداری، روبلا است. عفونت سرخجه سبب بروز علائم خفیف مشابه نشانه‌های آنفولوانزا و دانه‌های پوستی می‌گردد. تنها نیمی از افرادی که دچار روبلا می‌شوند، علائم ذکر شده یا شکل ظاهری سرخجه را از خود بروز می‌دهند. نیمی دیگر هیچ علائمی را بروز نداده و امکان دارد حتی متوجه وجود عفونت در بدن خود نشوند. در ادامه، بیشتر با این بیماری آشنا شده و تصاویر بیماری سرخجه را مشاهده خواهید کرد.

پادکست خلاصه مقاله سرخجه در بارداری:

با نصب اپلیکیشن گهواره، در جریان تغییرات هفته به هفته بارداری خود قرار می‌گیرید. این برنامه، اطلاعات تخصصی درباره رشد جنین، سلامت مادر و تغذیه ارائه می‌دهد و تمامی آزمایشات و معاینات بارداری را یادآوری می‌کند و هر روز یک پیام مشاوره‌ای متناسب با سن بارداری خود دریافت خواهید کرد.

علائم سرخجه در بارداری

بیماری سرخچه در بارداری، برای جنین در درون رحم مادر بسیار خطرناک است. اگر شما به بیماری سرخجه در بارداری مبتلا شوید، اثر بیماری سرخجه مادر بر نوزاد، مانند بسیاری از بیماری‌ها در بارداری جدی و بعضاً غیرقابل جبران خواهد بود. عکس سرخجه در بارداری در ادامه آمده است:

عمس سرخجه در بارداری

نیمی از افرادی که به بیماری سرخجه مبتلا می‌شوند، علائم بیماری را از خود بروز می‌دهند اما نیمه دیگر بدون علامت خواهند بود. از نشانه‌های اصلی بیماری سرخجه می‌توان به علائم خفیف مشابه به آنفولوانزا در بارداری همراه با دانه‌های پوستی اشاره نمود. راش پوستی به‌طور معمول، حدود سه روز در بدن شما باقی خواهد ماند. علائم شبه آنفلوانزا عبارتند از:

  1. تب
  2. سردرد
  3. آبریزش بینی
  4. قرمزی چشم‌ها
  5. تورم غدد لنفاوی
  6. درد مفاصل و عضلات

* مقاله عکس سرخک در کودکان را مطالعه کنید.

علت بیماری سرخجه در بارداری چیست؟

عامل بیماری سرخجه در بارداری، ویروس روبلا در بارداری است. این بیماری مانند آبله مرغان در بارداری به شدت واگیردار است. از طریق ترشحات تنفسی فرد مبتلا به دیگران منتقل می‌گردد. به‌طور مثال اگر فرد مبتلا، عطسه و سرفه کند و شما هوای آلوده محیط را تنفس نمایید، مبتلا خواهید شد.

در کشور ما به دلیل واکسیناسیون انجام شده برای کودکان در دهه‌های گذشته، بیماری سرخجه محدود شده است. واکسیناسیون بیماری سرخجه سبب می‌شود که فرد برای تمام عمر خود در برابر روبلا ایمن شود. در نتیجه مادرانی که طی سال‌های اخیر واکسن سرخجه نزده‌اند، در خطر ابتلا به بیماری سرخجه در بارداری قرار دارند.

در بسیاری از کشورها، سرخجه همچنان شایع است. افرادی که از کشورهای مختلف به ایران سفر می‌کنند، می‌توانند بیماری سرخجه را همراه خود به کشور منتقل کنند. حتی ممکن است فرد واکسینه ‌نشده با سفر به کشورهایی که در آن‌ها سرخجه شیوع دارد، به بیماری مبتلا شود.

در نتیجه انجام واکسیناسیون جهت مصنویت در برابر بیماری سرخجه در بارداری اهمیت فراوان دارد. بنابراین پیش از اقدام به بارداری، با درمانگر خود مشورت نموده و جهت ایجاد ایمنی در برابر بیماری سرخجه اقدام نمایید. 

واکسن سرخجه در بارداری

عوارض بیماری سرخجه در مادر و جنین

اثرات بیماری سرخجه مادر بر نوزاد چیست؟ بیماری سرخجه در بارداری، سبب بروز عوارض جدی در روند حاملگی و سلامت جنین خواهد شد. اگر در سه ماهه اول و دوم، به بیماری سرخجه در بارداری مبتلا شوید، عوارض جدی‌تری به دنبال خواهد داشت. بیماری سرخجه در بارداری، ریسک مشکلات زیر را افزایش می‌دهد:

  1. سندروم کونژنیتال روبلا: این شرایط زمانی رخ می‌دهد که بیماری سرخجه در بارداری، از طریق جفت به جنین منتقل گردد. این سندروم سبب تولد نوزاد با نقایص متعدد مادرزادی خواهد شد. این نقایص شامل مشکلات قلبی، بیماری میکروسفالی، مشکلات بینایی، مشکلات شنوایی، عقب‌ماندگی ذهنی، اختلالات استخوانی، اختلال رشد، مشکلات هورمونی، عفونت ریه، آسیب به کبد و طحال است. 
  2. سقط: به مرگ جنین پیش از ۲۰ هفته بارداری، سقط گفته می‌شود.
  3. مرده‌ زایی: به مرگ داخل رحمی جنین پس از هفته ۲۰ بارداری، مرده‌زایی می‌گویند.
  4. زایمان زودرس: تولد نوزاد زودتر از موعد (پیش از ۳۷ هفته بارداری) را زایمان زودرس می‌گویند. در این شرایط معمولاً وزن جنین از حد معمول کمتر خواهد بود.

* مقاله جنین مرده ولی خونریزی ندارم را مطالعه کنید.

روش‌های پیشگیری از انتقال بیماری سرخجه 

همان‌طور که پیش‌تر ذکر کردیم، بیماری سرخجه در بارداری به جنین منتقل خواهد شد. در نتیجه جهت جلوگیری از ابتلا به بیماری سرخجه در بارداری، انتقال آن به جنین و بروز عوارض احتمالی، بهتر است پیش از بارداری از ایمنی بدن خود نسبت به روبلا اطمینان حاصل نمایید. اگر بدن شما نسبت به عفونت ایمن باشد، به بیماری مبتلا نخواهید شد. 

شایع‌ترین روش ایجاد ایمنی در بدن، انجام واکسیناسیون در زمان کودکی است. البته اگر در گذشته به بیماری سرخجه مبتلا شده باشید نیز تا پایان عمر نسبت به آن مصون خواهید بود. انجام آزمایش خون می‌تواند سطح مصونیت شما نسبت به روبلا را مشخص نماید. اگر قصد بارداری دارید و ایمنی بدن خود نسبت به روبلا اطلاع ندارید، می‌توانید با مشورت با پزشک، آزمایش سرخجه قبل از بارداری را انجام دهید تا از مصونیت بدن خود مطلع شوید.

اگر بدن شما مصونیت کافی نسبت به روبلا نداشته باشد، با انجام توصیه‌های زیر می‌توانید از انتقال آن به جنین جلوگیری نمایید:

  • پیش از بارداری واکسن روبلا و MMR را تزریق نمایید. حدود سه ماه بعد از تزریق واکسن سرخجه، می‌توانید جهت بارداری اقدام نمایید.
  • در دوران بارداری، سطح ایمنی بدن شما نسبت به روبلا بهتر است سنجیده شود. اگر بدن شما نسبت به سرخجه مصونیت نداشته باشد، نمی‌توانید واکسن MMR را تزریق نمایید، زیرا تزریق واکسن سرخجه در بارداری ممنوع است.
  • از نزدیک شدن به افراد مبتلا به سرخجه بپرهیزید.
  • اگر با فرد مبتلا به سرخجه در ارتباط بودید، در اسرع وقت مراتب را به درمانگر خود اطلاع دهید.
  • لطفاً پس از زایمان، واکسن MMR را تزریق نمایید. نوزاد شما تا پیش از اولین موعد واکسن MMR که در ۱۲ ماهگی انجام می‌شود، نسبت به بیماری سرخجه، ایمنی لازم را ندارد. اگر شما پس از زایمان، واکسینه شوید، احتمال انتقال بیماری از شما به نوزاد از بین خواهد رفت. ضمناً از ابتلای جنین در بارداری‌های آینده به بیماری سرخجه نیز جلوگیری خواهد کرد. 

* مقاله واکسن های ممنوع در بارداری را مطالعه کنید.

تفسیر آزمایش سرخجه در بارداری

بالا بودن آنتی بادی سرخجه در بارداری، نشان‌دهنده مصونیت بدن شما نسبت به این بیماری است اما اگر شما به بیماری سرخجه در بارداری مبتلا شوید، سطوح دیگری از آنتی‌بادی‌ها و گلبول‌های سفید افزایش می‌یابند که نشان‌دهنده عفونت است.

با انجام آزمایش سرخجه پیش از بارداری، می‌توان به میزان ایمنی بدن در برابر بیماری سرخجه پی برد.

میزان انتقال بیماری سرخجه در طول بارداری به جنین

ابتلا به بیماری سرخجه در اوایل بارداری، ریسک انتقال عفونت به جنین را افزایش می‌دهد. به‌طور مثال، اگر شما در سه ماهه اول بارداری به بیماری سرخجه مبتلا شوید، ۸۵ درصد احتمال انتقال روبلا به جنین وجود دارد؛ اما اگر بین هفته‌های ۱۳ تا ۱۶ بارداری، به روبلا مبتلا شوید، ریسک انتقال عفونت به جنین حدود ۵۰ درصد است. اگر در اواخر سه ماهه دوم یا سه ماهه سوم بیمار شوید، ریسک انتقال ویروس به جنین به ۲۵ درصد کاهش خواهد یافت. 

اگر شما به بیماری سرخجه در بارداری مبتلا شوید، ضمن درمان سرخجه در بارداری، بررسی‌های لازم بر روی جنین انجام خواهد شد تا بتوان از بروز هر یک از نقایص احتمالی اطمینان حاصل کرد. گاهی نقایص به حدی شدید است که امکان دارد مجبور به سقط جنین شوید.