آنفولانزا در بارداری پیشگیری ،علت، علائم و درمان خانگی سریع

دی ۱۴۰۲ | زمان مطالعه : ۹ دقیقه
آنفولانزا در بارداری

بسیاری از زنان به پزشک مراجعه کرده و میگویند باردارم آنفولانزا گرفتم و الان باید چه کار کنم؟ آیا ممکن است به جنین آسیب برسد؟ به طور کلی احتمال ابتلا زنان باردار به آنفولانزا در بارداری نسبت به سایر افراد بیشتر است، چرا که تغییرات رخ داده در اثر بارداری برای  بدن فرد، باعث مستعد شدن بدن در برابر ابتلا به آنفولانزا می‌گردد. دچار شدن به انواع شدید آنفولانزا خطرناک‌تر و درمان آن نیز دشوارتر از درمان سرماخوردگی در بارداری است و می‌تواند گاها باعث مرگ فرد شود! در این مقاله قصد داریم در مورد آنفولانزا در بارداری، علائم، نشانه‌ها، راه‌های درمان و روش‌های پیشگیری از ابتلا به آن صبحت کنیم.

 آنفولانزا در بارداری برای چه افرادی خطرناک‌تر است

بیماری آنفولانزا یک عفونت ویروسی واگیردار و شایع در فصول سرد است و می‌تواند دارای شدت‌های خفیف تا شدید باشد. در افرادی که سیستم ایمنی ضعیف‌تری دارند آنفولانزا با علائم شدیدتر و خطرناک رخ می‌دهد، که حتی می‌تواند تهدیدی برای جان فرد باشد. شایعترین شکل آنفولانزا، آنفولانزای فصلی است. علاوه بر آنفولانزای فصلی، اشکال آنفولانزای خوکی و آنفولانزای پرندگان نیز وجود دارند. آنفولانزا فصلی، خود دارای انواع مختلفی است که در اثر شکل‌های مختلفی از ویروس ایجاد می‌شوند. آنفولانزای H1N1 یکی از اشکال مهم و خطرناک آنفولانزای فصلی است که یکی از علت‌های همه گیر شدن بیماری آنفولانزا در فصول سرد در جهان است.

اطلاعات مربوط به همه شیوع آنفولانزا نشان می‌دهد که در تمامی همه گیری‌ها و شیوع سریع و زیاد ویروس در سال‌های گذشته در سراسر دنیا، زنان باردار بیشتر از افراد غیرباردار به عفونت آنفولانزا دچار شدند و میزان مرگ میر در افراد باردار بیشتر از مابقی گروه‌ها بود. داشتن بعضی وضعیت‌ها در طول بارداری مادران را نسبت به دچار شدن به این بیماری حساس‌تر می‌کند. این شرایط عبارتند از:

خطر آنفولانزا در بارداری

تاثیر آنفولانزا بر جنین و روند بارداری

تاثیر روی جنین

مطالعات نشان می‌دهد که ابتلا به بیماری آنفولانزا در بارداری به خصوص در سه ماهه نخست می‌تواند برای جنین در حال رشد خطرناک باشد و باعث ایجاد نقایص جنینی مانند: ناهنجاری‌های قلبی، نواقص عصبی (مثل: باز بودن ستون فقرات یا جمجمه)، تجمع آب در جمجمه و شکاف کام گردد. همچنین آنفولانزا می تواند خطر وزن کم هنگام تولد، کاهش رشد و مرگ جنین را افزایش دهد.

تاثیر بر روند بارداری

دچار شدن به این عفونت در بارداری باعث افزایش خطر سقط خود به خودی و زایمان زودرس می‌گردد. 

علائم آنفولانزا در بارداری

علائم و نشانه‌های عفونت آنفولانزا در بارداری مشابه با افراد غیرباردار است و شامل موارد زیر می شود:

  • تب 7/38 تا 40 درجه
  • لرز
  • سردرد
  • درد عضلانی عموما شدید
  • تنگی نفس
  • آبریزش بینی
  • ترشح پشت حلق
  • گلو درد
  • سرفه خشک

همانطور که مشخص است، بسیاری از علائم یک سرماخوردگی معمولی مشابه آنفولانزا است، اما علائم در آنفولانزا شدیدتر است. همچنین در سرماخوردگی، تنگی نفس، تب بالا، لرز و دردهای عضلانی شدید وجود ندارد. ابتلا به آنفولانزا در بارداری از جمله علل بستری شدن مادر در بیمارستان است. وجود تنگی نفس و تب شدید از علائمی هستند که برای درمان نیاز به مراقبت‌های بیمارستانی دارند.

زمان مراجعه به دکتر در صورت ابتلا به آنفولانزا

بارداری وضعیت حساس و بسیار متفاوتی با غیربارداری است و هرگز نباید به علامت‌ها و نشانه‌های غیرمعمول که تجربه می‌شود بی‌توجه بود. در زمان پیش از بارداری داشتن علائم سرماخوردگی ممکن است با استراحت و مصرف مایعات گرم بهبود پیدا کند اما در بارداری نمی‌توان به سادگی از کنار علائمی حتی به این خفیفی گذشت و حتما مادر باردار باید توسط پزشک معاینه گردیده و تحت نظر او درمان شود. پس به محض احساس وجود علائم بالا هر چند خفیف حتما به پزشک مراجعه کنید و به هیچ وجه سرخود از داروهای شیمیایی یا گیاهی استفاده نکنید، چرا که ساده‌ترین داروها هم در بارداری می‌توانند خطرناک باشند. 

در برخی از بیمارستان‌ها به کمک بررسی نمونه ترشح پشت حلق افراد می توانند وجود بیماری را تشخیص بدهند. البته این نوع تست در همه بیمارستانها وجود ندارد و پزشک به کمک معاینه و براساس علایم و نشانه هایی که فرد گزارش می کند، بیماری آنفولانزا را تشخیص می دهد.

راه‌های پیشگیری از ابتلا به بیماری آنفولانزا 

  • واکسیناسیون
  • رعایت بهداشت مثل: شستن دست‌ها با مایع و صابون برای 20 تا 30 ثانیه، عدم مالش چشم با دست‌های آلوده
  • تقویت سیستم ایمنی با مصرف میوه‌های حاوی ویتامین C مثل کیوی، گوجه فرنگی، مرکبات، فلفل دلمه‌ای و کدو تنبل ( به مقاله کدو حلوایی در بارداری مراجعه کنید)
  • دور ماندن از افراد مبتلا به بیماری و عدم ملاقات حضوری از این بیماران
  • پرهیز از حضور در مکان‌های شلوغ 

از میان راه‌های گفته شده در بالا، واکسیناسیون یکی از بهترین راه‌های پیشگیری از ابتلا به انواع پرخطر آنفولانزا است.

پیشگیری از آنفولانزا در بارداری

واکسن آنفولانزا چیست؟

واکسن‌های آنفولانزا عموما از مواد سطحی ویروس ساخته می‌شوند که خطری برای فرد ندارند. تزریق آنفولانزا در 70 تا 90 درصد از افراد بزرگسال مانع از ایجاد بیماری می‌گردد. در سایر مواردی که فرد با وجود تزریق واکسن دچار نوع دیگری از آنفولانزا می‌شود، علائم خفیف است و نیاز به بستری وجود ندارد. واکسن‌های موجود در ایران، چهار ظرفیتی هستند یعنی با تزریق آن‌ها بر علیه 4 شکل از ویروس‌های پرخطر آنفولانزا مثل شکل H1N1 در فرد ایمنی ایجاد می‌شود. این واکسن در داروخانه‌های کشور موجود است و در مراکز بهداشتی غالبا توزیع نمی‌گردد. 

واکسن آنفولانزا در بارداری

دو فایده اصلی واکسیناسیون آنفولانزا در بارداری عبارتند از:

  1. کاهش موارد خطرناک آنفولانزا در بارداری: به خصوص در زنانی که در زمان بارداری به بیماری‌های زمینه ای چون آسم دچار هستند، تزریق واکسن از بروز انواع خطرناک ویروس که در این شرایط می‌تواند تهدید کننده جان مادر باشد جلوگیری کند و در صورت ابتلا مادر به انواع دیگر ویروس احتمال بستری شدن او را در بیمارستان کاهش می‌دهد.
  2. ایجاد ایمنی نسبی در جنین نسبت به آنفولاتزا: تزریق واکسن آنفولانزا در بارداری علاوه بر ایجاد ایمنی علیه بیماری در بدن مادر، باعث انتقال سلول‌های ایمنی زا (آنتی بادی) به بدن جنین می‌شود و جنین نیز در مقابل عفونت آنفولانزا ایمنی نسبی پیدا می‌کند و تا ماه ششم بعد از تولد که امکان تزریق واکسن آنفولانزا در شیرخوار وجود ندراد، از بدن شیرخوار در مقابل این عفونت محافظت می‌کند. 

ایا آنفولانزا در بارداری خطرناک است؟ مطالعات نشان داده‌اند که تزریق واکسن آنفولانزا برای جنین و بارداری خطرناک نیست. اما یک سری واکنش‌های خفیف بعد از تزریق واکسن گزارش شده است که عبارتند از:

  • قرمزی، گرما و تورم محل تزریق 
  • تب
  • غش کردن
  • سر درد
  •  درد عضله
  • تهوع

در موارد بسیار نادر امکان حساسیت و آلرژی به واکسن وجود دارد که می‌تواند با تنگی نفس، تورم ناگهانی اطراف چشم و لب، سرگیجه و ضعف و افزایش شدید ضربان قلب خودنمایی کند. در این صورت حتما باید در اسرع وقت به مرکز درمانی مراجعه شود. 

زمان تزریق واکسن آنفولانزا در بارداری

 از آنجایی که از آبان ماه عفونت‌های آنفولانزایی به شدت شایع می شوند، پس بهترین زمان تزریق واکسن آنفولانزا پیش از شروع فصل سرما یعنی ماه‌های شهریور و مهر است. زنانی که در این ماه ها باردار هستند باید واکسن آنفولانزا را دریافت کنند. در کل واکسن آنفولانزا سالیانه و در یک نوبت تزریق می‌گردد و استفاده از آن به افراد پر خطر به خصوص زنان باردار اکیدا توصیه می گردد.

درمان آنفولانزا در دوران بارداری چگونه است؟

درمان سریع آنفولانزا در بارداری چیست؟ در مواردی که بارداری با بیماری‌های مزمن ریوی، قلبی، مشکلات ایمنی همراه نیست، علائم آنفولانزا در بارداری عموما با استراحت و درمان‌های سرپایی مادر بهبود می یابد. از روشها درمان خانگی آنفولانزا در بارداری نیز میتوان به نوشیدن مایعات گرم، سوپ جوجه، عسل و ... اشاره کرد. اما در مواردی که علائم شدید است و یا مادر بیماری زمینه‌ای دارد، حتما نیاز به بستری در بیمارستان و دریافت مراقبت‌های درمانی بیشتر و مصرف داروهای ضدویروس مخصوص آنفولانزا وجود دارد.داروهای مجاز آنفولانزا در بارداری باید بسته به شرایط مادر و توسط پزشک تجویز شود.