گرفتگی و آبریزش بینی در بارداری | درمان کیپ شدن و آبریزش بینی در حاملگی

همانطور که آبریزش بینی نوزاد اتفاق شایعی برای اوست، گرفتگی و آبریزش بینی در بارداری یکی از شایع‌ترین عوارض جسمی بارداری است که اگر طولانی شود، به آن رینیت بارداری هم می‌گویند. برخی تحقیقات نشان می‌دهد که تقریباً 39 درصد از زنان باردار دچار گرفتگی بینی و سایر عوارض مرتبط با بینی هستند. علت دقیق گرفتگی گوش و بینی در بارداری مشخص نیست؛ اما به نظر می‌رسد که دلیل اصلی تغییرات هورمونی بدن باشد. عطسه، گرفتگی و آبریزش بینی در بارداری تقریباً در هر زمانی از دوران حاملگی ممکن است ایجاد شود، اما معمولا آبریزش و خونریزی بینی در اوایل بارداری و سه ماهه سوم بارداری شایع‌تر است. در ادامه با علل گرفتگی بینی همچنین روش‌های درمان کیپ شدن بینی در بارداری آشنا خواهید شد.

رینیت بارداری چیست و چرا ایجاد می‌شود؟

به گرفتگی و آبریزش بینی در بارداری به خصوص اگر تا چند هفته ادامه پیدا کند، رینیت بارداری گفته می‌شود. بارداری باعث ایجاد تغییرات زیادی در بدن می‌شود:

1. جریان خون به مناطقی از بدن به نام غشاهای مخاطی افزایش می‌یابد. سطح داخل بینی شما نیز از غشاهای مخاطی پوشیده شده است. بنابراین با افزایش جریان خون، رگ‌های داخل بینی شما متورم می‌شود. 
2. مقادیر زیاد استروژن و پروژسترون در دوران بارداری نیز، باعث تورم غشای داخل بینی می‌شود. 

این شرایط علاوه بر اینکه باعث تنگ شدن مجرای بینی می‌شود، باعث می‌شود که بینی مخاط بیشتری تولید کند. نتیجه آن بروز علائمی چون عطسه، گرفتگی و آبریزش بینی در بارداری خواهد بود. گاهی اوقات حتی ممکن است رگهای خونی داخل بینی آسیب ببینند و شما شاهد مخاط خونی بینی در بارداری یا خون دماغ باشید.

علت رینیت بارداری در اکثر موارد همین تغییراتی است که در بدن مادر باردار اتفاق می افتد؛ اما گاهی دلایل آبریزش بینی ممکن است مستقیما به بارداری ربط نداشته باشد. مثلا:

• گاهی اوقات ممکن است علت آن سرماخوردگی باشد. همیشه احتمال سرماخوردگی وجود دارد اما احتمال سرماخوردگی در بارداری بیشتر است؛ زیرا سیستم ایمنی بدن شما در دوران بارداری ضعیف‌تر می‌شود. در نتیجه ممکن است بیشتر از قبل سرما بخورید و سرماخوردگی شما طولانی‌تر شود. در این صورت، درمان سرماخوردگی در بارداری می‌تواند علائمی مانند گرفتگی و آبریزش بینی در بارداری را کاهش دهد.

*در مورد طرز تهیه انواع جوشانده سرماخوردگی در بارداری در این مقاله بیشتر بخوانید.

• یکی دیگر از دلایل آبریزش بینی و رینیت بارداری می‌تواندن آلرژی یا حساسیت باشد. حدود یک سوم از موارد گرفتگی بینی در بارداری به علت آلرژی اتفاق می افتند. علائم شما در رینیت آلرژیک شدیدتر از سایر انواع رینیت بارداری است. این نوع  از گرفتگی و آبریزش بینی در بارداری معمولا با عطسه مکرر، خارش و انسداد شدید بینی همراه است. 

برای درمان کیپ شدن بینی در بارداری چه کنیم؟

از آنجا که باردار هستید‌، برای درمان گرفتگی و آبریزش بینی در بارداری گزینه‌های دارویی کمتری برای شما وجود دارد. با این حال‌، چندین روش درمان خانگی وجود دارد که می‌توانند به کاهش علائم شما کمک کنند. فقط انتظار نداشته باشید بینی شما تا قبل از به دنیا آمدن کودکتان، کاملا باز شود (البته متاسفانه!).

اقداماتی که برای درمان کیپ شدن بینی در بارداری میتوانید انجام دهید به شرح زیر است:

1. از داروهای ضد احتقان بینی استفاده نکنید. بسیاری از خانم‌ها از اسپری‌های ضد احتقان بینی بدون نسخه، برای باز کردن مجرای بینی خود استفاده می‌کنند؛ در صورتی که این داروها برای برخی از انواع رینیت بارداری موثر نیستند(رینیت آلرژیک). این داروها ممکن است به شما تسکین موقتی دهند اما گاهی اوقات ممکن است علائم شما را بدتر کنند و منجر به انسداد کامل بینی شوند. به علاوه اینکه، برخی از ضد احتقانها نباید در سه ماهه اول بارداری استفاده شوند. بنابراین قبل از مصرف حتما با پزشکتان مشورت کنید.
2. به مقدار زیاد مایعات بنوشید (حداقل 6-8 لیوان مایعات در روز).
3. سطح رطوبت را در خانه خود افزایش دهید. می‌توانید از دستگاه‌های رطوبت ساز استفاده کنید.
4. از مواد تحریک کننده بینی مانند دود سیگار اجتناب کنید.
5. فعالیت داشته باشید. فعالیت بدنی منظم و با شدت متوسط می‌تواند به درمان کیپ شدن بینی در بارداری کمک کند. همچنین می‌تواند به شما در بهتر خوابیدن کمک کند. اما ابتدا با پزشک خود مشورت کنید تا ببینید چه نوع تمریناتی برای شما بی خطر هستند.
6. هنگام خواب، سر خود را بالاتر از سطح بدن قرار دهید. به عنوان مثال‌، از یک بالش اضافی استفاده زیر سر خود استفاده کنید.
7. از سرم نمکی برای شستشوی بینی کمک بگیرید. قطره نمکی بینی (قطره سالین) نیز می‌تواند مفید باشد.
8. به حمام گرم بروید یا یک پارچه داغ را روی بینی خود قرار دهید تا علائم شما تسکین یابد و تورم بینی کم شود. اگرچه این روش یک راه حل موقت است، اما به هر حال بهتر از این است که هیچ کاری نکنید.

در صورتی که علت گرفتگی بینی و تنگی نفس در بارداری شما سرماخوردگی یا آلرژی باشد، برای درمان به پزشک مراجعه کنید. پزشک برای شما داروهای مجاز در بارداری را تجویز خواهد کرد.

اما خبر خوب این است که حتی اگر کاری انجام ندهید، گرفتگی و آبریزش بینی بعد از بارداری شما به تدریج از بین خواهد رفت. به طور میانگین می‌توان انتظار داشت که علائم بارداری شما طی دو هفته پس از زایمان از بین بروند.

آیا گرفتگی بینی در بارداری خطرناک است؟

گرفتگی بینی در بارداری گاهی فقط برای چند هفته طول می‌کشد، گاهی هم ممکن است تا پایان بارداری دست از سر شما برندارد. این عارضه علاوه بر اینکه باعث ناراحتی شما می‌شود، می‌تواند خوابتان را نیز مختل کند. دلیلش این است که وقتی دراز می‌کشید، گرفتگی گوش و بینی در بارداری تشدید می‌شود. کم خوابی نیز باعث می‌شود که در طول روز احساس خستگی بیشتری داشته باشید. گرفتگی بینی طولانی مدت نیز می‌تواند منجر به سایر عوارض نظیر سینوزیت، عفونت گوش و جمع شدن مایعات در گوش (اوتیت مدیا سروزی) شود. درمان این بیماری‌ها با تجویز آنتی بیوتیک‌های مجاز در بارداری انجام می‌شود زیرا برای مصرف برخی از آن‌ها در دوران حاملگی محدودیت دارید. 

رینیت بارداری در موارد شدید و طولانی مدت ممکن است علاوه بر مادر، برای جنین هم عوارض جانبی خطرناکی را به همراه داشته باشد. همانطور که گفتیم، گرفتگی بینی در بارداری می‌تواند منجر به اختلالات خواب شود که میتواند در توانایی کودک برای دریافت اکسیژن مورد نیازش اختلال ایجاد کند. اگر به رینیت حاملگی‌، خروپف یا بیدار شدن مکرر از خواب در طول شب مبتلا هستید‌، حتما با پزشک خود صحبت کنید.