تغذیه سالم برای دانش آموزان در مدرسه و خوراکیهای مفید
سلامت و ادامه زندگی ما به نوع تغذیه و سبک زندگی بستگی دارد. آمار چاقی در جهان روز به روز در حال افزایش است و به دنبال آن مردم به فکر راهکارهایی سریع برای کاهش وزن هستند. همه ما میدانیم که مهمترین عامل چاقی، نوع تغذیه است که بر رشد، طول عمر، آرامش اعصاب، خلق و خو و غیره تاثیر میگذارد. حتما این جمله را شنیدهاید که پیشگیری بهتر از درمان است. پس به راحتی میتوان با انتخاب تغذیه درست از همان کودکی برای فرزندانمان یک زندگی سالم بسازیم. بنابراین تغذیه سالم برای کودکان به ویژه در دوران مدرسه میتواند باعث رشد، افزایش تمرکز در کودکان و افزایش قدرت یادگیری شود. در این مطلب از گهواره به تغذیه سالم و مناسب برای دانش آموزان میپردازیم.
تغذیه صحیح و سالم چیست؟
احتمالا شما هم تصور میکنید که داشتن تغذیه سالم به معنای حذف تمامی غذاهای مورد علاقه و ایجاد یک تغییر اساسی در رژیم غذایی و تنها به معنای خوردن میوه و سبزیجات است. اما باید بدانید که این تصور اشتباه است. شما با شروع به خوردن غذاهای سالم، به مرور زمان یک عادات غذایی سالم خواهید داشت و خود به خود به دنبال غذاهای سالم هستید. شاید شما هم به فکر داشتن یک رژیم غذایی سالم افتاده باشید، اما نمیدانستید که از کجا و با چه غذاهایی باید شروع کنید و چه غذاهایی را باید از برنامه غذایی خود حذف کنید. برای یک رژیم غذایی و تغذیه سالم شما باید تمامی گروههای غذایی عمده برای تامین نیازهای بدن را در برنامه غذایی خود قرار دهید. انواع میوهها، سبزیجات، غلات کامل، محصولات لبنی، پروتئین، انواع حبوبات، آجیلها، دانهها و چربیهای سالم از جمله غذاهای سالمی هستند که باید در برنامه غذایی شما گنجانده شود و در مقابل انواع فست فود، غذاهای چرب و پر کالری و مواد غذایی با ترکیبات مضر برای سلامتی باید حذف یا محدود شوند. همچنین بسیار مهم است که که هر گروه به چه میزان مصرف شود. شما میتوانید رژیم غذایی سالم خود را براساس سلیقه، سبک زندگی و بودجهای که دارید برنامه ریزی کنید.
عکس و پوستر تغذیه سالم برای دانش آموزان
اهمیت تغذیه مناسب برای دانش آموزان
والدین نقش بسیار مهمی در تغذیه و سلامت دانش آموزان به عهده دارند و تغذیه سالم در یادگیری و رشد دانش آموزان نقش اساسی دارد. از نظر متخصصان تغذیه، وعده صبحانه از مهمترین وعدههای غذایی محسوب میشود که طبیعتا دانش آموزان در دوران مدرسه تا کنکور، این وعده مهم را در مدرسه میل میکنند. همیشه تاکید بر این بوده است که این وعده غذایی مهم به هیچ عنوان حذف نشود. صبحانه سالم برای دانشآموزان بیشتر از هرچیز دیگری مهم است. در کنار وعده مهم صبحانه، میان وعدههای سالم میتوانند انرژی دانش آموزان را تامین کنند. بنابراین وجود یک وعده صبحانه و چند میان وعده برای دانش آموزان در دوران مدرسه بسیار مهم است.
تحقیق در مورد تغذیه سالم و ناسالم
همانطور که گفته شد، تغذیه سالم شامل تمامی گروههای غذایی میشود که عبارتند از:
- گروه نان و غلات
انواع مختلف نان بصورت نان برنجی، سبوسدار، نان سنتی، ماکارونی و سایر فرآوردههای دیگر که در این گروه قرار میگیرند.
- گروه سبزیجات و میوه
سبزیجات شامل انواع سبزیهای برگ سبز، انواع کلمها، هویج، بادمجان، گوجه فرنگی، انواع کاهو، انواع فلفل و گوجه فرنگی است. این گروه شامل ویتامینهای زیادی مانند ویتامین A، ویتامین C و مواد معدنی مانند پتاسیم است. سبزیجات فیبر لازم بدن را تامین کرده و از یبوست جلوگیری میکند. میوهها شامل انواع میوهها و کمپوت میوه است که دارای ویتامین، فیبر و مواد معدنی است.
- گروه لبنیات
این گروه شامل انواع ماست، شیر، پنیر، خامه و دوغ بوده و در صورت استفاده کردن از لبنیات کم چرب میتوان از مقادیر بالایی پروتئین، کلسیم و فسفر بهره برد.
- گروه پروتئینها و گوشت
این گروه شامل گوشتهای قرمز و گوشتهای سفید و همچنین تخممرغ است. البته حبوبات و مغزها را نیز شامل میشود. این دسته دارای پروتئین بالا، فسفر و آهن است.
در مقابل، مواد غذایی ناسالم هستند که سرشار از کالری بوده و ارزش غذایی پایینی دارند. انواع شیرینیها، چربیهای ترانس، فست فودها و غذاهای سرخ کردنی در این دسته از مواد غذایی هستند و بسیار برای سلامتی قلب مضر بوده و باعث چاقی میشود.
تغذیه سالم برای دانش آموزان در مدرسه
اگر فرزند شما به خوردن صبحانه بیمیل است، خوراکیهایی که برای او تهیه میکنید را دست نخورده باز میگرداند و یا به دنبال تنقلات مضر است، باید بدانید که یک جای کار میلنگد. تغذیه سالم برای دانش آموزان باید دو اصل مهم یعنی تعادل و تنوع را رعایت کند. در این صورت دانش آموز به خوردن غذاهای سالم نیز علاقمند میشود.
تغذیه سالم برای دانش آموزان باید تمامی گروههای مواد غذایی را شامل شود:
- نان و غلات و مواد غذایی نشاستهای
- انواع ویتامینها، مواد معدنی و مواد غذایی با فیبر بالا
- انواع پروتئینها مانند: گوشت قرمز، مرغ و ماهی، حبوبات، تخم مرغ و کره بادام زمینی
- لبنیات
- چربیهای سالم
در کنار تنوع، تعادل نیز باید رعایت شود. مصرف بیش از اندازه از یک گروه علاوه بر اینکه دانش آموز را خسته میکند، عوارض جانبی نیز به همراه دارد. تعادل یعنی تمام گروههای غذایی به اندازه مصرف شود. بنابراین توجه به دو اصل تعادل و تنوع در برنامه غذایی دانش آموزان، علاوه بر رفع نیازهای آنها، در رشد و یادگیری آنها نیز تاثیر میگذارد.
مشکلات تغذیهای دانش آموزان
برخی از دانش آموزان نسبت به صبحانه بیاشتیاق هستند و این تاثیر منفی در روند تحصیلی آنها خواهد داشت. یکی از دلایل بیاشتهایی و بیاشتیاقی آنها این است که برخی از آنها تا پاسی از شب جلوی تلویزیون یا بازیهای کامپیوتری میخکوب شدهاند و این باعث میشوند تا فردا صبح به سختی از خواب بیدار شده و اشتهای کافی برای صرف صبحانه نداشته باشند. در این راستا توجه به جدول زمانی خواب کودک اهمیت زیادی دارد. نخوردن صبحانه باعث میشود تا دانش آموز مقدا غذای بیشتری در وعده نهار و شام صرف کند و این چرخه معیوب غذایی باعث چاقی و اضافه وزن میشود. شما میتوانید با تزیین صبحانه کودک، او را به خوردن تشویق کنید.
در صورتی که دانش آموزان تغذیه مناسبی در مدرسه نداشته باشند، از ساعت 10 صبح به بعد تمرکز خود را از دست میدهند و این تاثیر منفی بر یادگیری آنها خواهد داشت. یکی از مشکلاتی که اغلب والدین با آن روبهرو هستند، علاقه شدید فرزند آنها به تنقلاتی مانند چیپس، پفک، نوشیدنیهای گازدار، شکلات، فست فود و نوشیدنیهای سرد و مضر است. این خوراکیهای غیر مفید باعث کوتاهی قد، کاهش قدرت یادگیری، کاهش قدرت تمرکز و حافظه و در نتیجه افت تحصیلی میشود.
از دیگر مشکلات تغذیه دانش آموزان عدم استفاده از لبنیات، مواد غذایی مانند جگر، میگو و گوشت است که باعث کاهش تمرکز، کاهش رشد قدی و تراکم استخوانی و افت تحصیلی میشود. بنابراین لازم است تا دانش آموزان از مکملهای زینک (روی) استفاده کنند.
تغذیه مناسب دانش آموزان در دوران تحصیل
باتوجه به این مطلب، این موضوع بر هیچکس پوشیده نیست که دوران تحصیل دانش آموزان یکی از مهمترین و حساسترین دورهها از نظر رشد جسمی، روحی و شخصیتی است. یکی از عوامل مهمی که در رشد آنها تاثیر دارد، تغذیه سالم و صحیح است. داشتن تمام گروههای غذایی در برنامه غذایی دانش آموزان و وجود تعادل در مصرف این مواد غذایی سالم تاثیر بسیار مثبتی در تحصیل و رشد آنها خواهد داشت. از طرف دیگر در ایام امتحانات و کنکور به دلیل وجود استرس ممکن است برای دانش آموزان مشکلات گوارشی مانند یبوست، درد و نفخ بوجود آید که با تغذیه سالم و استفاده از سبزیجات و میوهها میتوان این مشکل را رفع کرد. از دیگر نکاتی تاکید میشود تا رعایت شود این است که، غذا خوردن دانش آموزان همزمان با کار یا مطالعه نباشد زیرا در این صورت نه تمرکز کافی بر روی درس خواندن است و نه غذا خوردن.